Cronoloxía de España

**Cronoloxía de España**
	Cronoloxía de España
	;
Historia	Historia de España
Cronoloxía	Cronoloxía de España
Categoría	Historia de España

Esta é unha cronoloxía de España, que comprende acontecementos destacados, cambios legais e territoriais ademais de acontecementos políticos, sociais e económicos en España e nos seus estados predecesores; tamén eventos acontecidos na Península Ibérica e Europa e eventos internacionais que tiveron relevancia para a Historia de España.

Séculos

· -III · -II · -I · I · II · III · IV · V · VI · VII · VIII · IX · X · XI · XII · XIII · XIV · XV · XVI · XVII · XVIII · XIX · XX · XXI

Prehistoria


Data aproximada	Acontecemento
-1100	Fundouse a colonia fenicia de Gadir (Cádiz).

Século -III

Ano	Data	Acontecemento
-238		Hamílcar Barca desembarca en Gadir. Atopa resistencia turdetana.
-236		Hamílcar Barca traslada a base de operacións militares cartaxinesas ao sur da Península Ibérica.
-226		Asdrúbal consegue o tratado do Ebro entre romanos e cartaxineses.
-225		Fundación de Cartago Nova (Cartaxena), capital do Imperio Bárcido en occidente.
-219		Haníbal, fillo de Hamílcar, cerca Sagunto. Roma declara a guerra a Cartago, comeza a Segunda Guerra Púnica.
-209		Declive do exército de Haníbal en Italia e comezo da conquista romana de Hispania.
		Hispania Citerior e Hispania Ulterior.

Século -II

Ano	Data	Acontecemento
-197		Conquista de Cádiz, último bastión cartaxinés na Península e vitoria romana en Ilipa. Hispania permanece baixo o control de Roma e divídese en Hispania Ulterior e Hispania Citerior.
-155		Guerras Lusitanas: Viriato estableceuse como líder dos pobos indíxenas.
-139		Viriato foi asasinado.
-137		Batalla do Douro: Décimo Xunio Bruto Galaico.
-133		Os numancios sacrifícanse antes de ceder ás tropas de Escipión.

Século -I

Ano	Data	Acontecemento
-83		Guerra de Sertorio en Hispania, contra Quinto Sertorio.
-72		Marco Perperna reúnese con Pompeio e asasina a Sertorio en Osca (Huesca). Fin da Guerra de Sertorio.
-61		Xulio César ordena unha segunda invasión en Gallaecia, desembarcando en Brigantium (A Coruña). Os galaicos convértense na forza auxiliar máis importante das lexións romanas.^{[Cómpre referencia]}
-49		Xulio César venceu aos partidarios de Pompeio en Ilerda.
-45		Xulio César venceu aos partidarios de Pompeio en Munda.
-29		Guerras cántabras, contra cántabros e ástures.

Século I

Ano	Data	Acontecemento
13		Nova división romana de Iberia, nacemento da Lusitania, Bética e da Tarraconense.
65		Séneca e o seu sobriño Lucano foron asasinados en Roma por orde de Nerón.
74		Vespasiano concede a cidadanía romana aos hispanos.
98		Traxano, da Bética, foi nomeado emperador de Roma.

Século II

Ano	Data	Acontecemento
117		Hadriano, tamén da Bética, sucede ao seu pai adoptivo Traxano.
166		A peste arrasa Hispania mentres bandas do norte de África atacan as cidades do sur da Península.

Século III

Ano	Data	Acontecemento
258		Francos e alamanos invaden a Península, alí permanecen 10 anos.
286		Nova división de Hispania en Gallaecia, Tarraconense, Cartaxinense, Bética e Lusitania.

Século IV

Ano	Data	Acontecemento
306		Concilio de Elvira (hoxe Granada), primeiro sínodo da Igrexa en Hispania.
379		Teodosio I, orixinario de Gallaecia, é nomeado emperador romano e bizantino, o último en reinar nun imperio reunido.
380		Concilio de Caesaraugusta (Zaragoza) pronúnciase contra o priscilianismo.
384		O priscilianismo, recoñecido como herexía no Concilio de Burdeos.

Século V

Ano	Data	Acontecemento
409		Os suevos. alanos e vándalos chegaron a Hispania.
411		Creación do Reino Suevo en Gallaecia.
416		Os visigodos e o seu rei Walia continuaron a invasión, a soldo de Roma para loitar contra outros bárbaros.
429		Os vándalos abandonaron Hispania.
441		Requila, rei suevo, conquistou Sevilla mentres os bagaudas arrasaban no val do Ebro.
456		Batalla do río Órbigo: derrota dos suevos preto de Astorga contra os visigodos.
475		Eurico rompeu o foedus co Imperio Romano e comezou a ocupación visigoda da Península.
476		Fin do Imperio Romano de Occidente.

Século VI

Ano	Data	Acontecemento
507		Os visigodos fuxindo da súa derrota na batalla de Vogladum e do saqueo de Tolouse, escapan á Península e comezan a reinar Hispania e Septimania.
552		O Imperio Bizantino conquista parte do sur de Hispania formando a Hispania bizantina.
567		Toledo converteuse na capital do Reino visigodo.
568		Leovixildo comezou o seu reinado.
585		Leovixildo conquista o Reino suevo. Unificando na mesma coroa os reinos de Gallaecia, Hispania e Septimania.
586		Alzamento suevo comandado por Malarico.
586 - 601		Reinado de Recaredo I, enfrontamentos cos borgoñóns na Septimania e cos bizantinos en Levante.
587		Recaredo I converteuse ao catolicismo.
589	8 de maio	O terceiro concilio de Toledo marca a entrada da Hispania visigoda na Igrexa católica.

Século VII

Ano	Data	Acontecemento
624		Suintila conquistou aos bizantinos a Hispania bizantina.
624		A Historia de regibus Gothorum, Vandalorum et Suevorum foi escrita por Isidoro de Sevilla.
625		Suintila conquistou aos pobos vascos.
633		IV Concilio de Toledo. Obriga ós xudeus a se bautizaren. Os novos reis deben ser confirmados pola Igrexa.
654		Recesvinto foi o responsable da promulgación dun código de lei, o Liber Iudiciorum.

Século VIII

Ano	Data	Acontecemento
711	xullo	Batalla de Guadalete: os musulmáns desembarcan na península e derrotan a Rodrigo.
718		Paio revelouse ao norte do Conventus Asturicensis da Gallaecia contra o Califato omeia.
722		Batalla de Covadonga.
722		Paio, foi elixido princeps con sede rexia en Cangas de Onís.
737		Paio morreu, sucedeuno como princeps o seu fillo Fávila.
739		Fávila morreu, sucedeuno o marido da súa irmá Ermesenda, Afonso I.
740		Afonso I recupera o territorio do Conventus Lucensis.
757		Afonso I morreu, sucedeuno como rei o seu fillo Froila I.
768	14 de xaneiro	Froila I foi asasinado, sucedeuno Aurelio.
774		Aurelio morreu, sucedeuno o seu primo Silo. Silo estableceu a súa sede rexia en Pravia.
783		Silo morreu. A súa muller Adosinda, filla de Afonso I, arranxou a elección do seu sobriño Afonso II, fillo de Froila I.
783		Unha coalición de nobres elixiu rei ao fillo ilexítimo de Afonso I: Mauregato, e Afonso II fuxíu a Áraba.
789		Mauregato morreu. O irmán de Aurelio, Vermudo I, foi elixido rei.
791		Batalla do río Burbia. Vermudo I abdicou do trono.
	14 de setembro	Afonso II foi coroado rei.
		Afonso II estableceu a sede rexia en Oviedo.
794		Batalla de Lutos: Afonso II foi derrotado en Astorga.
795	18 de setembro	Batalla das Babias.

Século IX

Ano	Data	Acontecemento
816		Batalla de Pancorbo.
824		Batalla do paso de Roncesvalles.
842		Afonso II morreu. Nepociano foi elixido rei.
842		Batalla da ponte de Cornellana. As forzas leais ao fillo de Vermudo I, Ramiro I derrotaron a Nepociano.
850	1 de febreiro	Ramiro I morreu, o seu fillo, Ordoño I sucedeuno como rei.
851		Batalla de Albelda.
851		Eneco Arista morreu, sucendendo como rei de Navarra o seu fillo García Eneconiz.
852		Batalla de Guadalacete.
860		García foi capturado polos viquingos extorsionando o reino de Navarra cun rescate de 70 000 dinares de ouro.
862		Formouse o condado de Castela baixo o conde Rodrigo.
865	9 de agosto	Batalla da Morcuera.
866	27 de maio	Ordoño I morreu, sucedeuno o seu fillo Afonso III.
		Froila, un conde galego, apoderouse do trono e obrigou a Afonso III a fuxir a Castela.
		Froila foi asasinado en Oviedo.
868		Vimara Pérez, un conde galego, conquista Porto, converténdose no primeiro conde de Portucale.
870		García morreu e García Ximénez tomou o poder como rexente mentres o fillo herdeiro de García, Fortún Garcés permaneceu cativo en Córdoba.
873	5 de novembro	Rodrigo, conde de Castela, morreu, sucedeuno o seu fillo Diego Rodríguez Porcelos.
878		Hermenexildo Gotérrez, conde de Tui e Portucale, conquista Coímbra.
882		Primeira batalla de Cellorigo: Vela Ximeniz, conde de Áraba, repeleu unha invasión do Emirato de Córdoba no paso de Cellorigo.
882		Fortún Garcés volveu a reinar en Navarra.
883		Segunda batalla de Cellorigo: Vela Ximeniz, repeleu unha segunda invasión.
885	31 de xaneiro	Diego Rodríguez morreu.

Século X

Ano	Data	Acontecemento
901	xullo	Día de Zamora.
905		A nobreza navarra retirou do trono a Fortún Garcés poñendo no seu lugar a Sancho I.
910	20 de decembro	Afonso III morreu, o reino foi dividindo o reino no Reino de Galicia, a Ordoño II, no Reino de León, a García I, e no Reino de Asturias a Froilán II.
914	19 de xaneiro	García I morreu herdando a súas terras Ordoño II.
917		Batalla de San Esteban de Gormaz.
920	26 de xullo	Batalla do Val de Xunqueira.
922		Os navarros derrotaron en batalla a Galindo II Aznárez, conde do condado de Aragón, e obrigouno a vasalaxe.
924	xuño	Morreu Ordoño II, a nobreza galego-leonesa elixiu a Froilán II.
925	xullo	Morreu Froilán II, posiblemente por lepra. O testamento de Froilán nomeou sucesor ao seu fillo Afonso Froilaz. Os fillos de Ordoño II: Sancho Ordóñez, Afonso IV e Ramiro II, non recoñeceron a Froilaz, deixandoo só como rei en Galicia.
		O irmán máis novo de Froilán II, Ramiro, casou coa súa muller viuva Urraca e reclamou o trono.
		Sancho Ordóñez, Afonso IV e Ramiro II forzaron a Afonso Froilaz ao exilio as marchas do este asturiano.
		Sancho Ordóñez tomou a cidade de León.
		Afonso IV, co apoio da nobreza leonesa e navarra, expulsou a Sancho Ordóñez de León.
	10 de decembro	Sancho I Garcés morreu, sucedeuno o seu fillo García I Sánchez co seu irmán Ximeno Garcés como rexente.
926		Ordóñez foi coroado princeps do Reino de Galicia.
929	16 de agosto	Ordóñez morreu herdando Afonso IV.
931		Fernán González converteuse no conde de Castela.
		Álvaro Herraméliz, conde de Lantarón e Áraba, morreu. Fernán González herdou os seus territorios unindoos ao condado de Castela.
	29 de maio	Ximeno Garcés morreu.
		Afonso IV foi forzado a abdicar o seu trono en Galicia e León a favor do seu irmán Ramiro II.
939	19 de xullo	Batalla de Simancas.
939	5 de agosto	Batalla de Alhandic.
951	1 de xaneiro	Ramiro II morreu, sucedeulle o seu fillo Ordoño III.
956		Ordoño III morreu, sucedeulle o seu irmán Sancho I.
958		A nobreza leonesa liderada por Fernán González depuxo a Sancho I a favor do fillo de Afonso IV, Ordoño IV.
960		Sancho I recuperou o trono coa axuda de Navarra e Córdoba.
966		Sancho I morreu envelenado polo conde galego-portugués Gonzalo Menendiz, sucedeulle o seu fillo inda novo Ramiro III, con Elvira Ramírez e Tareixa Ansúrez como rexentes.
970	22 de febreiro	García I Sánchez morreu, sucedeulle o seu fillo máis vello Sancho II Garcés. Un pequeno territorio en Viguera foille dado a outro fillo como o Reino de Viguera.
970		Fernán González morreu, sucedeulle García Fernández no condado de Castela.
981	9 de xullo	Batalla de Torrevicente.
981		Batalla de Roda.
982	15 de outubro	A nobreza galega nomea ao fillo de Ordoño III, Vermudo II, como rei de Galicia co apoio do Califato de Córdoba.
984		Vermudo II depuxo a Ramiro III facéndose co reino de León.
987		Vermudo II repele as forzas cordobesas en Zamora.
991	novembro	Vermudo II foi expulsado do reino pola nobreza leonesa.
992	setembro	Vermudo II volve a León.
994		Sancho II morreu, sucedeulle como rei de Navarra e conde de Aragón o seu fillo García II Sánchez.
995	maio	García Fernández foi capturado nunha razzia cordobesa.
995	xuño	García Fernández morreu polas feridas en Medinaceli, sucedeulle o seu fillo Sancho García.
996		Os cordobeses conquistaron Astorga.
999		Castela declinou pagar tributo a Córdoba.
999	setembro	Vermudo II morreu, sucedeulle o seu fillo Afonso V, coa súa nai Elvira García e Menendo II Gundisalviz, dux de Galicia e conde de Portucale, como rexentes.
1000	29 de xullo	Batalla de Cervera.
1000		García II Sánchez morreu, sucedeulle como rei de Navarra e conde de Aragón o seu fillo Sancho III, coa súa nai, Ximena Fernández, e a súa avoa, Urraca Fernández, reinando cos bispos de Navarra como rexentes.

Século XI

Ano	Data	Acontecemento
1005		Un exército cordobés ao mando do califa Hixam II invadiu o reino coa intención de conquistar Zamora.
1005		García Ramírez de Viguera, rei de Viguera, morreu sen herdeiros varóns. O seu territorio foi absorbido por Navarra.
1008	6 de outubro	Morreu Menendo II Gundisalviz, Afonso V entrou na súa maioría de idade.
1009		Hixam II foi derrocado e encarcerado polo seu curmán Muhammad II de Córdoba.
1009	1 de decembro	Sulaimán al-Mustaín, á fronte dun exército de bérberes descontentos e coa axuda de Sancho García, derrotou a Muhammad II, obrigando a este a fuxir a Toledo e liberou a Hixam II.
1011		Sancho III casou con Munia, filla de Sancho García de Castela.
1015		Sancho III conquistou a comarca de Sobrarbe.
1017	5 de febreiro	Morreu Sancho García, sucedeuno como conde de Castela e Áraba o seu fillo pequeno García Sánchez, con Urraca de Covarrubias, tía deste e filla de García Fernández, actuando como rexente.
1018		Sancho III anexionou metade da comarca de Ribagorza.
1025		Raimundo III de Pallars Jussà, conde de Pallars Jussà e de Ribagorza, prometeu submisión a Sancho III como o seu vasalo.
1028	7 de agosto	Afonso V morreu, sucedeuno como rei o seu fillo Vermudo III.
1029		García Sánchez foi asasinado en León polos fillos dun nobre que expulsara das terras entre o Cea e o Pisuerga.
1029		Sancho III nomeou conde de Castela a Fernando I, fillo e neto de Sancho García por parte de nai.
1031		Hixam III de Córdoba, o califa de Córdoba no exilio, foi derrocado e o seu título abolido pola nobreza local, resultando na inmediata independencia de iure das taifas de Al-Andalus.
1032		A filla de Afonso V, Sancha I, estaba casada con Fernando I.
1034		Navarra conquistou León. Vermudo III fuxiu a actual Galicia.
1035	18 de outubro	Sancho III morreu. O seu reino foi dividido entre os seus fillos. Gonzalo I recibiu a Sobrarbe e Ribagorza. Ao ilexítimo Ramiro I de Aragón foille concedido o título de alguacil e algunhas propiedades en condado de Aragón. García III Sánchez sucedeu ao seu pai como rei de Navarra e mantivo a soberanía sobre os seus irmáns.
1035		Batalla de Tafalla: García III repeleu unha invasión do reino por parte de Ramiro I.
1037	4 de setembro	Batalla de Tamarón: Vermudo III caeu do seu cabalo e foi asasinado polas forzas leais a Fernando I.
1038	22 de xuño	Fernando I foi coroado rei en León.
1043	26 de xuño	Gonzalo I foi asasinado por un dos seus cabaleiros.
1043		Ramiro I anexionou Sobrarbe e Ribagorza.
1054	1 de setembro	Batalla de Atapuerca: Forzas navarras e leonesas reuníronse preto da moderna Atapuerca. García III e o seu titor Fortún Sánchez foron asasinados. O fillo de García III, Sancho IV, sucedeuno como rei baixo a rexencia de Estefanía. León anexionou territorios navarros ao sur do Ebro.
1056		Fernando I foi coroado como Imperator totius Hispaniae.
1058	25 de maio	Estefanía morreu, rematando a rexencia.
1062	29 de decembro	Sancho IV e Fernando I asinaron un tratado que definía a súa fronteira.
1063		Sínodo de Jaca: Ramiro I presidiu un sínodo en Jaca que restableceu a Diocese de Osca.
1063	8 de maio	Batalla de Graus: Ramiro I morreu nun intento fallado de tomar a Graus da taifa de Zaragoza. Sucedeuno o seu fillo Sancho Ramírez.
1064	agosto	Cruzada de Barbastro: A instancias do papa Alexandre II, unha coalición de Aragón, Urgell, Aquitania e os Estados Pontificios conquistou Barbastro da taifa de Lérida.
1065		Batalla de Paterna: As forzas valencianas que perseguían ao exército de Fernando I, entón en retirada do cerco fallado de Valencia, foron emboscadas e aniquiladas en Paterna.
	24 de decembro	Fernando I morreu. O reino foi dividido entre os seus tres fillos. O maior, Sancho II, recibiu Castela, Galicia e Portucale foron para García II e León para Afonso VI.
		Guerra dos Tres Sanchos: Sancho II comezou a ordenar incursións fronteirizas en Navarra.
1067		Guerra dos Tres Sanchos: A guerra chegou a un punto morto. Castela quedou en posesión dos territorios navarros na moderna Áraba, montes de Oca, Pancorbo, Burgos e A Rioxa.
1068	primavera	Afonso VI invadiu a taifa de Badaxoz.
1068	19 de xullo	Batalla de Llantada: Sancho II derrotou a Afonso VI en Lantadilla, na taifa de Badaxoz, preto do moderno Melgar de Fernamental.
1071	xuño	Sancho II e Afonso VI conspiran contra García II e invaden Galicia polo norte e o sur, partindo o reino e obrigando a García a exiliarse a Sevilla.
1072	xaneiro	Batalla de Golpejera: Sancho II derrotou e capturou a Afonso VI preto de Carrión de los Condes. Este último foi liberado e enviado ao exilio a Toledo.
	12 de xaneiro	Sancho II foi coroado rei de Galicia, León e Castela.
	7 de outubro	Sancho II foi traizoado e asasinado por un nobre zamorano durante o asalto de Zamora.
		Afonso VI sucedeu a Sancho II en León e Castela.
1074		As taifas de Toledo e Granada víronse obrigadas a pagar as parias a Afonso VI.
1076	4 de xuño	Sancho Garcés IV foi tirado dende un penedo de Peñalén polo seu irmán e irmá. Afonso VI recoñeceu como sucesor ao seu fillo pequeno García Sánchez.
		A nobreza navarra elixiu rei a Sancho Ramírez. Este último cedeu algúns territorios do oeste de Navarra a Afonso VI.
		O emir de Zaragoza comezou a pagar as parias a Afonso VI.
1077		Afonso VI tomou o título de Imperator totius Hispaniae.
1079		Batalla de Cabra : Sevilla venceu ás forzas invasoras de Granada. Ambos bandos foron axudados por cabaleiros cristiáns.
1079		Afonso VI conquistou Coria.
1083	28 de abril	Sancho Ramírez conquistou Graus.
1083		Co pretexto de rendición, os ocupantes do castelo de Rueda de Jalón, bastión de Zaragoza, invitaron ao castelo a importantes nobres cristiáns para asasinalos.
1084	14 de agosto	Batalla de Morella: un exército zaragozano dirixido por Rodrigo Díaz de Vivar derrotou de forma decisiva ás forzas de Sancho Ramírez preto de Tortosa.
1084	25 de decembro	Batalla de Piedra Pisada: un exército zaragozano fixo unha escaramuza coas forzas de Afonso VI.
1085	25 de maio	Afonso VI conquistou Toledo.
1085		Afonso VI conquistou Madrid.
1086	marzo	Afonso VI puxo ao seu vasalo, Al-Qádir, como rei de Valencia.
1086	23 de outubro	Batalla de Zalaca: Yusuf ibn Tashfin, o sultán da dinastía almorábide, á fronte dunha coalición de taifas andaluzas, derrotou aos cristiáns nunha sanguenta batalla preto de Badaxoz. As taifas renunciaron ao pago das parias.
1087		Cerco de Tudela: Afonso VI, Sancho, Odón I, Guillerme de Melun, cercaron Tudela.
1087		Sancho conquistou Estada.
1088		Sancho tomou o castelo de Montearagón.
1089	24 de xuño	Sancho conquistou Monzón.
1090		Yusuf ibn Tashfin derrocou ao rei de Valencia e enviouno ao exilio.
1094	4 de xuño	Sancho morreu durante un cerco a Huesca. Sucedeuno como rei de Aragón e Navarra o seu fillo maior Pedro I.
	xuño	Rodrigo Díaz de Vivar conquistou Valencia para Castela.
	novembro	Afonso VI perdeu Lisboa, Sintra e Santarém, polas conquistas almorábides.
1095	16 de marzo	O papa Urbano II emitiu unha bula que prohibía a excomuñón de Pedro I ou da súa raíña Inés de Aquitania, sen a súa autorización expresa.
1096		Batalla de Alcoraz: Pedro I derrotou ás forzas zaragozanas enviadas para levantar o seu cerco a Huesca.
1096	27 de novembro	Pedro I conquistou Huesca.
1097		Batalla de Bairén: un exército aragonés atrapado entre as forzas almorábides e o Mar Mediterráneo derrotou aos seus inimigos preto da moderna Gandía.
	15 de agosto	Batalla de Consuegra: unha forza almorábide derrotou un dos exércitos de Afonso VI preto de Consuegra.
	16 de agosto	Pedro I casou con Berta de Aragón en Huesca, marcando o traslado da capital aragonesa desde Jaca.

Século XII

Ano	Data	Acontecemento
1102		Afonso VI ordeou a evacuación e queima de Valencia debido a unha ameaza almorábide.
1104		Afonso VI conquistou Medinaceli.
1104		Pedro I morreu, sucedeuno o seu irmán Afonso I.
1105		Afonso I conquistou as cidades almorábides de Ejea de los Caballeros e Tauste.
1107		Afonso I conquistou a Tamarit de Llitera e a San Esteban de Litera a dinastía almorábide.
1108	29 de maio	Batalla de Uclés: os almorábides derrotaron en Uclés ás forzas de Afonso VI, reconquistando a cidade así como Cuenca, Huete e Ocaña. O fillo e herdeiro de Afonso Sancho Afónsez foi asasinado por musulmáns locais.
1109	1 de xullo	Afonso VI morreu en Toledo. A súa filla Urraca sucedeuno como raíña.
1109	Outubro	Urraca casou con Afonso I de Aragón.
1111	26 de outubro	Batalla de Candespina: Afonso I, ao que se uniu Henrique de Borgoña, derrotou ás forzas leais á súa muller Urraca en Fresno de Cantespino.
1111	Outono	Batalla de Viadangos: o nobre Pedro Froilaz de Traba e Diego Xelmírez, arcebispo da arquidiocese de Santiago de Compostela, foron derrotados en Villadangos del Páramo por unha forza superior dirixida por Afonso I.
1112		O papa Pascual II anulou o matrimonio de Urraca con Afonso I. Os dous acordaron unha tregua.
1117		Afonso I conquistou as cidades almorábides de Fitero, Belchite, Corella, Cintruénigo, Murchante, Monteagudo e Cascante.
1118		Afonso I, xunto aos soldados franceses tras a declaración da cruzada, conquistou as cidades almorábides de Almudévar, Gurrea de Gállego e Zuera e cercou Zaragoza.
1118	18 de decembro	Afonso I conquistou Zaragoza.
1119		Afonso I conquistou Cervera, Tudejen, Castelló, Tarazona, Ágreda, Magallón, Borja, Alagón, Novillas, Mallén, Rueda e Épila á dinastía almorábide.
1120		Batalla de Cutanda: Afonso I derrotou ás forzas da dinastía almorábide en Cutanda preto de Calamocha, conquistándoa así como Calatayud e Daroca para o Reino de Aragón.
1120		Afonso I conquistou as cidades almorábides de Calatayud, Bubierca, Alhama de Aragón, Ariza e Daroca.
1122		Afonso I estableceu a Confraría de Belchite, unha orde militar en Belchite dedicada á guerra contra os musulmáns.
1123		Afonso I conquistou a cidade barcelonesa de Lleida.
1126	8 de marzo	Urraca morreu no parto en Saldaña de Burgos. Afonso VII, o seu fillo do seu primeiro marido Raimundo de Borgoña, sucedeuna como rei.
1127		Afonso I conquistou a cidade almorábide de Longares.
1127	Xuño	Afonso I e Afonso VII asinaron a Paz de Támara en Támara de Campos. O tratado recoñeceu a soberanía de Afonso VII sobre Castela e restableceu a fronteira de 1054 entre Castela e Aragón. Afonso I renunciou ao título de emperador.
1129	6 de abril	Afonso I de Portugal, tomou o título de princeps.
1130	Outubro	Cerco de Baiona: Afonso I cercou á cidade aquitana de Baiona, probablemente coa intención de impresionar ao vasalo de Afonso Xordán, o conde de Tolosa.
1131	Outubro	Afonso I redactou un testamento deixando o seu reino á Orde do Temple, á Orde de San Xoán de Xerusalén e á Orde do Santo Sepulcro.
1131	Outubro	Cerco de Baiona: Afonso I retirouse tras o levantamento do cerco.
1133		Afonso I conquistou a cidade almorábide de Mequinensa.
1134	17 de xullo	Batalla de Fraga: Os almorábides romperon o cerco aragonés a Fraga. Afonso I resultou ferido.
	7 de setembro	Afonso I morreu polas feridas.
		A nobreza navarra elixiu a García Ramírez de Pamplona, neto do fillo ilexítimo de García III de Navarra.
		A nobreza aragonesa elixiu a Ramiro II de Aragón.
1135	26 de maio	Afonso VII tomou o título de Imperator no Privilegium Imperatoris.
1137	11 de agosto	A filla de Ramiro II, Petronila de Aragón, estaba prometida con Ramón Berenguer IV, conde de Barcelona. Segundo os termos do contrato, Petronila foi nomeada herdeira de Ramiro II, e en caso de falecer sen fillos, Ramón Berenguer debía herdar todos os seus territorios.
1137	13 de novembro	Ramiro II retirouse ao mosteiro, conservando o título real pero outorgándolle a Ramón Berenguer a autoridade real baixo o título de príncipe do pobo aragonés.
1138	xullo	Cerco de Coria: Afonso VII non logrou tomar a cidade almorábide de Coria. O seu xeneral Rodrigo Martínez morreu no asalto.
1139	abril	Cerco de Oreja: Afonso VII cercou o castelo almorábide de Colmenar de Oreja.
	25 de xullo	Batalla de Ourique: Afonso I derrotou unha forza almorábide en Ourique. Os seus soldados proclamárono rei de Portugal.
	outubro	Cerco de Oreja: os almorábides rendíronse cedendo o castelo.
1141	verán	Batalla de Valdevez: Afonso I invadiu o Reino de Galicia, Afonso VII foi ao seu encontro en Arcos de Valdevez pero foi derrotado.
1142	maio	Cerco de Coria: Afonso VII comezou o cerco a cidade almorábide de Coria, Cáceres.
1142	xuño	Cerco de Coria: a guarnición almorábide acabou por rederse.
1143	5 de outubro	Afonso I e Afonso VII asinaron o Tratado de Zamora, recoñecendo a independencia do Reino de Portugal e prometendo a paz entre ámbalas coroas.
1147	outubro	Segunda cruzada: Afonso VII, Ramón Berenguer IV e García Ramírez, co apoio das armadas xenovesa e
1151		Afonso VII, Ramón Berenguer IV asinaron o Tratado de Tudillén, recoñecendo as conquistas aragonesas así como as conquistas posteriores na Taifa de Murcia.
1157		O califato almohade conquistou Almería.
	16 de agosto	Morreu Ramiro II, sucedeuno Petronila como raíña de Aragón.
	21 de agosto	Afonso VII morreu, o fillo maior Sancho III recibiu Castela e o menor Fernando II recibiu León e Galicia.
1158	31 de agosto	Sancho III morreu, sucedeuno como rei de Castela os seu fillo Afonso VIII. Varios nobres casteláns comezaron a competir pola rexencia.
1162	6 de agosto	Ramón Berenguer IV morreu, sucedeuno como conde de Barcelona o seu fillo Afonso II.
1164	18 de xullo	Petronila abdicou do trono de Aragón en favor do seu fillo novo Afonso II, conde de Barcelona.
1166		Afonso II conquistou o condado da Provenza.
1168		Afonso II conquistou o condado de Cerdaña.
1168	19 de decembro	Afonso II e Sancho VI de Navarra, asinaron o Tratado de Sangüesa que prevía unha tregua de vinte anos entre os seus países e acordaban a división da Taifa de Murcia.
1171		Afonso II conquistou Teruel e Caspe.
1172		Xerardo II de Rosellón, conde de Rosellón, morreu sen herdeiros. Os nobres do seu condado elixiron a Afonso II para sucedelo.
1173		Afonso II regalou a Provenza ao seu irmán Ramón Berenguer III.
1174		Afonso VIII cedeu Uclés á Orde de Santiago.
1177	21 de setembro	Castela conquistou Cuenca.
1179		Afonso VIII e Afonso II asinaron o Tratado de Cazola, establecendo as súas respectivas zonas de conquista en Andalucía. Aragón cedeu o seu dereito sobre Murcia.
1188		Afonso VIII de Castela recoñeceu a Afonso VIII de León e Galicia. A cambio, Afonso VIII recoñeceu a supremacía de Castela.^{[Cómpre referencia]}
1195	18 de xullo	Batalla de Alarcos: o califato almohade derrotou de forma decisiva a unha forza castelá na que hoxe é Cidade Real, o que obrigou a retirada a Toledo e a cesión de Trujillo, Montánchez e Talavera de la Reina.
1196	25 de abril	Afonso II morreu, sucedeuno como rei o seu fillo Pedro II de Aragón.

Século XIII

Ano	Data	Acontecemento
1209		Cruzada albixense: o papa Inocencio III pediu unha cruzada para exterminar o Catarismo en Languedoc.
1212		Alfonso VIII de Castela, Pedro o Católico, Sancho VII de Navarra e o legado papal Arnaldo Amalarico, á fronte dun exército franco, conquistou as cidades almohades de Calatrava la Vieja, Alarcos e Benavente, Zamora.
1212	16 de xullo	Batalla das Navas de Tolosa: unha coalición de forzas das coroas cristiás derrotou decisivamente a un exército almohade no que hoxe é a Provincia de Xaén. O califa Muhammad al-Nasir foi forzado a fuxir.
1213	12 de setembro	Batalla de Muret: Pedro II de Aragón morreu, sucedeuno o seu fillo Xaime I de Aragón.
1214	5 de outubro	Alfonso VIII morreu, sucedeuno o seu fillo novo Henrique I de Castela, cuxa irmá maior Berenguela gobernou como rexente.
1217	6 de xuño	Henrique I morreu ao caer unha tella do tellado. Berenguela sucedeuno como raíña reinante de Castela.
1217	31 de agosto	Berenguela dimitiu en favor do seu fillo Fernando III.
1224		O califa almohade Yusuf II morreu sen deixar ningún herdeiro.
		O gobernador almohade de Andalucía levou a maioría das súas forzas a través do Estreito de Xibraltar para disputar a sucesión do califato.
		Un Abdallah Al-Bayyasi estableceu a Taifa de Baeza con el mesmo á cabeza e apelou a Fernando III para que o axudase a conquistar Andalucía.
1225		Cerco de Xaén: Castela e Baeza non conseguiron tomar a cidade de Xaén.
1225		Fernando III encargoulle o goberno de Córdoba a Al-Bayyasi a cambio de Baños de la Encina, Capilla, Badaxoz e Castelo de Salvatierra.
1226	novembro	Al-Bayyasi foi asasinado en Córdoba nun levantamento popular. Castela anexionou parte do seu territorio, incluíndo Baeza.
1229	5 de setembro	Conquista de Mallorca: Xaime I de Aragón dirixiu unha frota dunhas 200 embarcacións e 20 000 homes de Salou, Cambrils e Tarragona a Mallorca.
	12 de setembro	Batalla de Portopí: as forzas da aragonesas derrotaron a unha forza almohade na Serra de Na Burguesa, o que obrigou a esta a retirarse cara a Palma.
	31 de decembro	Conquista de Mallorca: Xaime I tomou o último reducto das forzas almohades en Palma e capturou ao vali Abu Yahya.
1230		Xaime I emitiu o Llibre del Repartiment, outorgando territorio en Mallorca segundo a participación na súa conquista. A metade converteuse en terra da coroa; o resto dividíase fundamentalmente entre os cataláns e cabaleiros de Marsella e da Orde do Temple.
	24 de xuño	Cerco de Xaén: Fernando III cercou Xaén.
	24 de setembro	Alfonso VIII de León e Galicia morreu, sucedeuno o seu fillo Fernando III. Fin da monarquía galegoleonesa.
	setembro	Cerco de Xaén: ao coñecer a morte de Afonso VIII, Fernando III abandonou o cerco para ser coroado rei en León.
1231		Fernando III conquistou Cazorla.
1231		Batalla de Xerez: un exército do castelán derrotou a un exército do emir Ibn Hud preto da moderna Xerez da Fronteira, no fondo do territorio deste último.
1232		Xaime I conquistou Menorca.
1233		Fernando III conquistou Úbeda.
	maio	Cerco de Burriana: Xaime I cercou Borriana, Castellón.
	xullo	Cerco de Burriana: caeu a cidade.
1235		Xaime I conquistou Elvisa.
1236	7 de febreiro	Cerco de Córdoba (1236): Fernando III chegou a Córdoba, España tras a súa caída a mans dos cabaleiros locais. e quintos columnistas internos.
1237	15 de agosto	Batalla do Puig: o rei de Valencia Zayyan ibn Mardanish atopouse cunha forza de invasión aragonesa en El Puig, onde foi derrotado de forma decisiva.
1238		Fernando III conquistou Huelva e obtivo a vasalaxe de Niebla.
1238	28 de setembro	Xaime I capturou Valencia e creouse rei do Reino de Valencia.
1240		Fernando III conquistou Écija e Lucena.
1243		Fernando III capturou Orihuela e obtivo a vasalaxe de Murcia.
1244	26 de marzo	Xaime I asinou o Tratado de Almizra, establecendo a fronteira de Valencia con Castela.
1244		Fernando III conquistou Arjona, Mula e Lorca.
1245		Fernando III conquistou Cartaxena.
1245		Cerco de Xaén (1245–46): Fernando III, xunto coa Orde de Santiago, cercou Xaén.
1246	28 de febreiro	Cerco de Xaén (1245–46): Mahoma I de Granada, emir de Granada, entregou a cidade a Castela e aceptou afluente relación. Foi creado o Reino de Xaén.
1247	xullo	Cerco de Sevilla: Fernando III puxo o cerco a Sevilla.
1248		Fernando III obtivo o vasalaxe de Alacante.
1248	23 de novembro	Cerco de Sevilla: Sevilla, a última organización musulmá na Península Ibérica ademais do Emirato de Granada, rendida ao Castela , prometendo que a cidade sería entregada como moi tarde o mes seguinte. Fernando III fíxose rei do Reino de Sevilla.
1252	30 de maio	Fernando III morreu, sucedeuno o seu fillo Afonso X.
1253		Afonso X capturou o Algarve do Portugal.
1253		Afonso X deu á súa filla Beatrice de Castela ao rei Afonso III de Portugal, e prometeron ceder o Algarve ao seu fillo primoxénito no seu sétimo aniversario.
1256	28 de xaneiro	Rei de romanos Guillerme II dos Países Baixos morreu nunha batalla cos frisios preto de Hoogwoud.
1257	15 de xaneiro	Eleccións imperiales de 1257: Ricardo de Cornualla foi elixido Rei de romanos.
	1 de abril	Eleccións imperiales de 1257: Afonso X, que reclamou o título por descendencia do seu avó Filipe de Suabia, foi elixido Rei de romanos.
		Afonso X degrada a moeda castelá e introduciu unha tarifa para recadar cartos para unha campaña en apoio da súa reivindicación do dominio do Sacro Imperio Romano Xermánico, contra o de Ricardo de Cornualla.
1261		Cerco de Xerez (1261): Castela e Granada asediaron Xerez da Fronteira.
1261		Cerco de Xerez (1261): os cidadáns de Xerez de la Frontera acordaron retomar o pago de tributos a Castela.
1262		Xaime I creou o Reino de Mallorca no seu testamento.
1262		Niebla, Andalucía incorporouse ao Castela.
1264		Revolta mudéxar de 1264–1266: os musulmáns súbditos de Castela, alentados por Mahoma I, rebeláronse en Andalucía. e Murcia.
	8 de agosto	Revolta mudéxar de 1264–1266: Nuño González de Lara, xefe da guarnición do castelán en Jerez de la Frontera, fuxiu do seu posto. O Alcázar de Jerez de la Frontera foi tomado.
	9 de outubro	Revolta mudéxar de 1264–1266: as forzas do castelán retomaron Xerez da Fronteira.
1265	28 de agosto	O Siete Partidas, un código de lei, completouse en Castela.
1265	outubro	Conquista de Murcia (1265–66): Xacome I de Aragón entrou no territorio dominado polos musulmáns en apoio castelán represión da revolta mudéxar.
1266	2 de xaneiro	Conquista de Murcia (1265–66): Xacome o Conquistador cercou a Murcia.
	31 de xaneiro	Conquista de Murcia (1265–66): Murcia rendeuse.
	26 de febreiro	Batalla de Benevento: Manfredo, rei de Sicilia, o rei do Sicilia, foi asasinado durante a conquista do reino por Carlos I de Anjou , conde de Anjou.
		Alacante incorporouse ao Castela.
1267	16 de febreiro	Afonso X e Afonso III asinaron o Tratado de Badaxoz, un pacto de amizade e asistencia mutua. O tratado estableceu a fronteira entre Castela e Portugal en desvantaxe deste último.
1272		O castelán nobreza rebelouse contra Afonso X tras a súa mala xestión da economía.
1275		Batalla de Écija (1275): as forzas do Granada derrotaron a un exército do castelán que se movía polo seu territorio para atoparse cunha marínida adiante.
1276	27 de xullo	Xaime I morreu. Sucedeuno como rei do Aragón e de Valencia Pedro III de Aragón, e como rei de Mallorca, Xaime II de Mallorca.
1278	xullo	Cerco de Alxeciras (1278–79): Castela cercou á marínida cidade portuaria de Alxeciras.
1278	25 de xullo	Batalla de Alxeciras (1278): unha frota combinada da marínida-granadano destruíu a armada do castelán no Estreito de Xibraltar.
1279		Xaime II acordou por tratado converterse en vasalo da Aragón.
1279	5 de agosto	Cerco de Alxeciras (1278–79): unha forza da marínida destruíu a armada do castelá no porto da Baía de Xibraltar e capturou e executou. os soldados que asedian a cidade.
1280	23 de xuño	Batalla de Moclín (1280): unha forza formada por soldados do castelán e a maior parte da Orde de Santiago foi aniquilada por un Granada en Moclín ao regresar dunha incursión.
1282		Afonso X, ante a presión militar da súa nobreza, viuse obrigado a aceptar ao seu fillo Sancho IV o Bravo de Castela como herdeiro.
	30 de marzo	Vésperas sicilianas: varios oficiais franceses foron asasinados por veciños da zona nuns disturbios preto de Palermo.
		Guerra das Vésperas Sicilianas: os rebeldes do Sicilios apelaron a Pedro o Grande para derrocar a Carlos I de Anjou administración e goberno por dereito da súa muller Constance de Sicilia, raíña de Aragón, filla de Manfredo.
1283	8 de xullo	Batalla de Malta: unha frota da aragonesa sorprendeu e afundiu un napolitano fuxidot no Gran Porto, atrasando a planeada invasión deste último de Sicilia.
1284	2 de febreiro	Cruzada aragonesa: o papa Papa Martín IV pediu unha cruzada contra Pedro Magno, e declarouno deposto da Coroa de Aragón a favor de Carlos de Valois.
	4 de abril	Afonso X morreu. Sucedeuno Sancho IV, aínda que o seu testamento nomeou ao seu neto Alfonso de la Cerda o seu sucesor en León.
	5 de xuño	Batalla do Golfo de Nápoles: as armadas da Aragonés e do Sicilia sacaron unha frota do Napolitana en o Golfo de Nápoles e capturou Carlos I de Anjou así como unhas dez galeras.
1285	4 de setembro	Batalla de Les Formigues: unha frota do siciliano-aragonesa derrotou decisivamente ao Francés e á Xénovas, probablemente preto das Illas Formigues.
	30 de setembro	Batalla do Col de Panissars: unha forza da aragonesa masacra ao exército do Francés durante a súa retirada sobre os Pirineos.
	11 de novembro	Pedro III morreu en Vilafranca do Penedès. Sucedeuno como rei do Aragón o seu fillo maior Afonso III de Aragón e como rei do Sicilia polo seu segundo fillo Xaime II de Aragón.
		Afonso III conquistou Mallorca.
1286		Afonso III conquistou Elvisa.
1287	17 de xaneiro	Afonso III conquistou Menorca e anexouna ao Reino de Mallorca, disolvendo o seu goberno autónomo.
	23 de xuño	Batalla dos condes: unha frota do siciliano-aragonesa derrotou a unha forza superior do Anxevino en Nápoles , rompendo o intento de invasión de Sicilia por parte deste último.
	20 de decembro	A Unión de Aragón, unha organización política de nobres e habitantes do Aragón, gañou o Privilexio da Unión, unha devolución de moitos poderes reais á nobreza aragonesa. , de Afonso III.
1288		Afonso III liberou a Alfonso de la Cerda do cativerio na fortaleza de Xàtiva e declarouno rei do Castela e do León.
1291	19 de febreiro	Cruzada Aragonesa: o papa Nicolao IV, Filipe IV de Francia, Carlos II de Anjou e Afonso III asinaron o Tratado de Tarascón, rematando a cruzada. Afonso III aceptou retirar todas as tropas aragonesas de Sicilia. A cambio, o papa recoñeceuno como rei de Aragón e levantou a súa excomunión.
1291	18 de xuño	Afonso III morreu, sucedeuno Xaime II.
1295		Batalla de Iznalloz: o Emirato de Granada expulsou a unha guarnición do castelán e á Orde de Calatrava da súa fortaleza que dominaba a fronteira en Iznalloz.
	25 de abril	Sancho o Bravo morreu de tuberculose en Toledo, España. Sucedeuno o seu fillo pequeno Ferdinando IV o Convocado de Castela como rei de Castela e León, coa súa muller María de Molina actuando como rexente.
	20 de xuño	O papa Bonifacio VIII, Xaime II de Aragón, Filipe IV de Francia, Carlos II de Anjou e Xaime II de Mallorca asinaron o Tratado de Anagni. Segundo o tratado, Santiago o Xusto concedeu o Sicilia ao papa, que á súa vez agasallou a Carlos II, e aceptou axudar a este na súa reconquista.
		Guerra das vésperas sicilianas: o pobo de Sicilia rexeitou o Tratado de Anagni e aclamaron a O irmán menor de Santiago o Xusto Frederick III de Sicilia o seu rei.
1296	abril	As tropas aragonesas invadiron o Castile en apoio á reivindicación do trono de Afonso de la Cerda.
		Xoán I de Galiza e León, fillo de Afonso X, foi coroado rei do León, Sevilla e Galicia en León, España.
		Afonso de la Cerda foi coroado rei de Castela, Toledo, Córdoba, Murcia e Xaén en Sahagún.
1297	13 de setembro	María de Molina e Dinís de Portugal asinaron o Tratado de Alcañices. Dinís aceptou apoiar a Fernando IV contra os rebeldes Afonso de la Cerda e Xoán I de Galiza e León e darlle o da man da súa filla Constance de Portugal en matrimonio. A cambio, recibiu algúns territorios do castelán ao longo da fronteira portuguesa.
1299	4 de xullo	Batalla do cabo de Orlando: unha frota da Aragonés-Anxevino derrotou á mariña siciliana preto de Sicilia.
1299	1 de decembro	Batalla de Falconaria: unha frota siciliana derrotou decisivamente á mariña napolitana fronte á costa entre Marsala e Trapani e capturou ao seu comandante, o fillo de Carlos II de Anjou, Filipe I de Tarento.
1300	14 de xuño	Batalla de Ponza (1300): unha frota aragonesa e anxevina derrotou a unha siciliana preto de Ponza.
1300	26 de xuño	Xoán I de Galiza e León renunciou aos seus títulos reais e declarou a súa fidelidade a Fernando IV.

Século XIV

Ano	Data	Acontecemento
1331		Na cidade de Alacant, as forzas mouras tentaron un cerco.
1339		Tratado de Madrid.
1366		Comeza unha guerra civil contra Henrique II, fillo de Afonso XI.

Século XV

Ano	Data	Acontecemento
1469	19 de outubro	Isabel I de Castela e Fernando II de Aragón casaron, sentando as bases para a unificación dos reinos de Castela e Aragón en España.
1474	10 de outubro	Comezou o reinado de Isabel I.
1475		Guerra de Sucesión castelá: Comezou a guerra.
1478		Creación do Tribunal da Santa Inquisición.
1479		Guerra de Sucesión castelá. Rematou a guerra.
	20 de xaneiro	Comezou o reinado de Fernando II.
	4 de setembro	O Tratado de Alcáçovas recoñeceu o control español sobre as Illas Canarias.
1492	2 de xaneiro	O derradeiro rei musulmán (Boabdil) de Granada foi deposto.
	31 de marzo	Decreto da Alhambra: Expulsión do pobo xudeu da Coroa de Castela. Os Reis Católicos seguiron sempre unha política centralizadora e homoxeneizante.
	3 de agosto	Cristovo Colón, apoiado polos Reis Católicos, partiu de Palos de Frontera dirixindo expedición cara as Indias polo Atlántico, composta por unha nao (a Santa María) e dúas carabelas (a Niña e a Pinta).
	12 de outubro	Cristovo Colón descubriu as Illas Bahamas, posteriormente tamén as illas A Española e Cuba.
1493	25 de setembro	Cristovo Colón
1494		Tratado de Tordesillas.
1499		Guerras italianas de 1499-1504: Fernando aliouse co rei francés Lois XII de Francia.

Século XVI

Ano	Data	Acontecemento
1521		Guerra das Comunidades de Castela: os comuneiros foron sufocados en Villalar.
1532		Franceses, otománs e príncipes alemáns en desacordo coa Dieta de Ausburgo (Liga de Esmalcalda), rebeláronse contra Carlos. Os turcos sitian Viena e os terzos españois levantan o Cerco.
1535		Carlos I tomou Tunes, non podendo evitar a perda de Savoia aos franceses.
1544		Paz de Crépy: Francisco I viuse obrigado a romper a alianza con Solimán o Magnífico, emperador turco, e loitar pola unidade dos cristiáns.
1547		Batalla de Mühlberg: Henrique II, novo rei francés, alíase coa Liga de Esmalcalda.
1555		Acadouse a paz de Ausburgo, Carlos I recoñeceu o dereito á liberdade relixiosa no imperio.
1555	25 de outubro	Carlos I abdicou en favor de Filipe II.
1557	10 de agosto	Batalla de San Quintín.
1558	21 de setembro	Carlos I morreu no mosteiro de Yuste, Estremadura.
1580	25 de agosto	Estableceuse a Unión Ibérica das Coroas de Aragón, Castela e Portugal.
1588	8 de agosto	A Armada Invencible foi derrotada.
1589		A Armada Inglesa foi derrotada.
1598	13 de setembro	Filipe II morreu no Escorial de cancro.

Século XVII

Ano	Data	Acontecemento
1601 - 1606		A corte estableceuse en Valladolid.
1604		Tratado de Londres: Concluíu a guerra anglo-española e 19 anos en termos de paz.
1609		Tregua dos Doce Anos: recoñeceuse a independencia dos Países Baixos.
1609	9 de abril	Expulsión dos mouriscos.
1618		Guerra dos Trinta Anos: España apoia ó emperador Fernando II de Austria contra o elector do Palatinado Frederico V.
1621		Filipe IV de España foi coroado.
1621 - 1643		Exerce o goberno Gaspar de Guzmán.
1640		Guerra de Restauración Portuguesa: Comezou a guerra.
1643 - 1665		A confidente do rei, sor María Jesús de Ágreda inflúe notoriamente nas decisións estatais.
1648		Guerra dos Trinta Anos: Paz de Westfalia: España perde o norte dos Países Baixos.
1659		Tratado dos Pireneos: España perdeu o Flandres francés e o norte do Principado de Cataluña.
1665		Filipe IV morreu. O Imperio Español alcanzaba aproximadamente 12,2 millóns de quilómetros cadrados de superficie
1665		Guerra de Restauración Portuguesa: Batalla de Villaviciosa: Vitoria e independencia de Portugal.
1668		Tratado de Lisboa: España recoñeceu a soberanía da nova dinastía gobernante de Portugal, a casa de Braganza.
1675		Rematou a rexencia de Mariana de Austria.
1675		Carlos II de España, o último gobernante dos Habsburgo do Imperio Español, foi coroado.
1677 - 1679		Gobernou Xoán Xosé de Austria, ségueno o Duque de Medinacelli e mailo Conde de Oropesa.
1680		Deflación da moeda de billón, o Conde de Oropesa decide conter o gasto público e baixar os impostos.
1690 - 1697		A maioría de países europeos alíanse contra Francia. Acaba coa Paz de Rijswijk, Lois XIV cede prazas en Flandres, Luxemburgo e Cataluña a España.
1700	1 de novembro	Carlos II morreu sen fillos.
1700		A casa de Borbón comezou con Filipe V.

Século XVIII

Ano	Data	Acontecemento
1701	marzo	Guerra de Sucesión Española: A guerra comezou.
1707		Decretos de Nueva Planta: España como monarquía absoluta e estado centralizado, abolindo as diferenzas políticas entre as coroas.
1713		Tratado de Utrecht: España perdeu os Países Baixos Españois, o vicerreinado de Nápoles e Sicilia, o ducado de Milán, Menorca e Xibraltar.
1714	7 de marzo	Tratado de Rastatt.
1714	7 de setembro	Tratado de Baden. Fin da Guerra de Sucesión Española.
1717		Comezou o Vicerreinado de Nova Granada.
1724	xaneiro	Filipe V abdicou no seu fillo, que reinaría como Lois I.
1724	agosto	Lois I morreu de varíola o pai volve a recuperar o trono.
1749		O goberno do país a cargo do marqués de Ensenada.
1761		Guerra dos Sete Anos: España declarou a guerra a Gran Bretaña.
1763		Tratado de París: España recupera Florida e obtén Luisiana.
1778		Guerra de Independencia dos Estados Unidos de América: España apoiou aos Estados Unidos.
1789		España durante este tempo abriu o tráfico de escravos á Habana.
1790		Expedicións españolas no noroeste do Pacífico. Máxima extensión do Imperio Español.

Século XIX

Ano	Data	Acontecemento
1801		Luisiana foi cedida a Francia.
1806		Invasións inglesas ao Río da Prata.
1807		Invasións inglesas ao Río da Prata.
1808		Guerra da Independencia española: A guerra comezou.
1808	2 de maio	Levantamento de Madrid.
1809		Guerra da Independencia de Bolivia: A guerra comezou.
1811		Guerra da Independencia de Venezuela: A guerra comezou.
1812		Constitución española.
1814		Guerra da Independencia española. A guerra rematou.
1815		Reconquista da Nova Granada: A reconquista comezou.
1816		Reconquista da Nova Granada: A reconquista rematou.
1820		Trienio liberal.
1823		Trienio liberal.
1824		Guerra da Independencia de Bolivia. A guerra rematou.
1833		Primeira guerra carlista: A guerra comezou.
1839		Primeira guerra carlista: A guerra rematou.
1846		Segunda guerra carlista: A guerra comezou.
1849		Segunda guerra carlista: A guerra rematou.
1864		Guerra hispano-sudamericana: A guerra comezou.
1866		Guerra hispano-sudamericana: A guerra rematou.
1868		Guerra dos Dez Anos: Comezou unha guerra con Cuba.
1872		Terceira guerra carlista: A guerra comezou.
1873		Primeira República Española.
1874		Restauración borbónica.
1874		Cae a Primeira República Española.
1876		Terceira guerra carlista: A guerra rematou.
1878		Guerra dos Dez Anos: A guerra rematou.
1879		Pablo Iglesias, político galego, funda o Partido Socialista Obrero Español en Casa Labra, un bar de Madrid.
1898	25 de abril	Guerra hispano-estadounidense: A guerra comezou.
1898	12 de agosto	Guerra hispano-estadounidense: A guerra rematou.

Século XX

Ano	Data	Acontecemento
1912	27 de novembro	Protectorado Español de Marrocos.
1914	28 de xullo	Neutralidade na primeira guerra mundial.
1920		Guerra do Rif: comeza.
1923	13 de setembro	Comezou a ditadura de Primo de Rivera.
1931		Estableceuse a Segunda República Española.
Guerra civil española
1936	17 de xullo	Guerra civil española:
1939		Guerra civil española: remata a guerra. Comeza o período autárquico.
1941		Segunda guerra mundial. División Azul.
1942		Lei Constitutiva das Cortes.
1945		Illamento internacional.
		Foro dos Españois.
		Lei do Referendo Nacional.
1947		Lei de Sucesión na Xefatura do Estado.
1950		Ingreso de España na Organización das Nacións Unidas (FAO).
1952		Ingreso de España na UNESCO.
1953		Pactos de Madrid cos Estados Unidos.
1953		Firma do Concordato coa Santa Sé.
1955		Ingreso na ONU, no Fondo Monetario Internacional, BIRD.
1956		España recoñece a independencia de Marrocos.
1958		Lei de Principios do Movemento Nacional.
1959		Plan de Estabilización.
1959		Fúndase ETA.
1964		I Plan de Desenvolvemento.
1967		Lei Orgánica do Estado.
1968		Independencia de Guinea Ecuatorial.
1969		Xoán Carlos foi nomeado sucesor a Xefatura do Estado.
1969		II Plan de Desenvolvemento.
1972		III Plan de Desenvolvemento.
1973		Asasinato de Carrero Blanco.
1974		Congreso de Suresnes.
1975	13 de outubro	O estado de saúde de Franco empeora mentres Hassan II organiza a Marcha Verde sobre o Sáhara Español .
	20 de novembro	Morte de Francisco Franco.
	22 de novembro	Xoán Carlos foi coroado rei de España.
	15 de decembro	Xoán Carlos confirmou no seu cargo a Carlos Arias Navarro, o último presidente do consello de Franco.
1976		As dúas primeiras organizacións políticas aparecen a principios de ano: a Plataforma de Coordinación Democrática representativa da democracia cristiá e dos socialistas por unha banda, e a Xunta Democrática dirixida polo Partido Comunista de España (PCE) por outra.
	3 de marzo	Morren cinco traballadores e preto dun centenar de feridos nos graves enfrontamentos en Vitoria entre a Policía e os participantes nunha reunión da fábrica Girl.
	9 de maio	Dous activistas carlistas son asasinados en Montejurra por radicais do mesmo grupo. Todos estes incidentes provocan conciencia, as Cortes aproban dúas leis que recoñecen o dereito de reunión e asociación .
	1 de xullo	Arias Navarro, en desacordo coa liña política reformista que quere seguir o Rei, vese obrigado a dimitir.
	3 de xullo	Adolfo Suárez, home de confianza de Xoán Carlos I e da liña “aperturista” é así nomeado para o cargo de presidente do goberno.
	xullo	Legalízanse os partidos políticos con excepción dos que defenden un estado totalitario.
	31 de xullo	Declárase a amnistía xeral para todos os presos políticos ou presos de conciencia (a excepción dos condenados por actos terroristas).
	5 de decembro	O PSOE organiza a primeira asemblea libre dun partido de esquerdas en España dende o final da Segunda República, había 37 anos.
	16 de novembro	As Cortes franquistas aprobaron súa propia disolución (demanda formulada polo propio Franco) coa lei de reforma política.
	23 de decembro	Santiago Carrillo, secretario xeral do PCE, é detido unha semana despois da disolución do Tribunal de Orde Pública, órgano de represión do franquismo.
1977	24 de xaneiro	Matanza de Atocha: Un comando neofascista asasina a 5 avogados e fere gravemente a 4.
	30 de marzo	Legalizouse a liberdade sindical.
	1 de abril	O Movimiento Nacional (o antigo partido único) liderado por Adolfo Suárez acepta a súa disolución, establecida por decreto. Polo mesmo decreto, derrogouse a censura.
	28 de abril	Durante a Semana Santa legalízase o Partido Comunista de España (PCE) e os sindicatos de UGT e CCOO.
	maio	O presidente Adolfo Suárez creou o seu propio partido político, a Unión de Centro Democrático (UCD).
	15 de xullo	Despois de 41 anos de abstinencia, os cidadáns españois poden volver elixir aos seus representantes políticos. Vitoria da UCD nas eleccións municipais.
	23 de outubro	O goberno restablece a autonomía rexional.
Transición española
1978	6 de decembro	Aprobouse a Constitución Española.
1979		Aprobouse o Estatuto de autonomía do País Vasco.
1981	23 de febreiro	Abortouse o golpe de estado do coronel da Garda Civil, Antonio Tejero.
	25 de febreiro	O sucesor dentro da UCD de Adolfo Suárez é Leopoldo Calvo Sotelo, que é investido segundo presidente do goberno da democracia española.
	abril	Legalizouse o divorcio a pesar da oposición da Igrexa católica.
1982	28 de outubro	Maioría absoluta do Partido Socialista Obrero Español nas eleccións xerais.
1986	1 de xaneiro	Ingreso na Comunidade Económica Europea.
	12 de marzo	Referendo sobre a entrada de España na OTAN, 52,2% resultados favorables.
	22 de xuño	O Partido Socialista gaña as eleccións xerais, o 52% dos escanos no Congreso dos Deputados.
1991	12 de xaneiro	Alfonso Guerra renuncia ao seu cargo de vicepresidente do goberno.
1991	16 de abril	Lei de seguridade cidadá, moi polémica porque a policía podía realizar rexistros sen orde xudicial.
1992	25 de xullo	XXV Xogos Olímpicos en Barcelona.
		Madrid, Capital Europea da Cultura.
		Exposición Universal de Sevilla.
		Inauguración da primeira liña de alta velocidade (AVE): Madrid-Córdoba-Sevilla.
1993	1 de abril	Xoán de Borbón morreu, pai de Xoán Carlos I.
1994	12 de xuño	O Partido Popular gañou as eleccións europeas.
1995	28 de maio	O Partido Popular obtivo un importante triunfo nas eleccións municipais e autonómicas.
1996	3 de marzo	Vitoria do Partido Popular despois de 13 anos de poder socialista. José María Aznar pactou con PNV e CIU.
2000	12 de marzo	Maioría absoluta do Partido Popular, conseguindo 183 escanos no Congreso dos Deputados, así como a maioría absoluta no Senado.

Século XXI

Ano	Data	Acontecemento
2002	13 de novembro	O petroleiro Prestige afunde fronte as costas galegas. Durante as seguintes semanas prodúcense manifestacións contra o goberno en todo o país.
2003	17 de marzo	O Tribunal Supremo pronuncia a disolución de Batasuna, inscrición por parte dos Estados Unidos e a Unión Europea desta organización nas súas listas de organizacións terroristas.
2004	11 de marzo	Un atentado terrorista cóbrase 192 mortos en Madrid en diversas estacións e trens. Os feridos chegan a 1 500.
2004	14 de marzo	Vitoria do Partido Socialista Obrero Español, José Luis Rodríguez Zapatero pactou con IU-ICV, ERC, CIU, BNG, CHA e outros partidos para a súa investidura.
2006	30 de decembro	Atentado da T4.
2008	9 de marzo	O Partido Socialista gaña as eleccións co 43,84% dos votos, é dicir, 169 deputados.
2015		Artur Mas chama unha eleccións adiantadas sobre a independencia de Cataluña.
2017	17-18 de agosto	Atentados de Cataluña.
	1 de outubro	Referendo de independencia de Cataluña.
	27 de outubro	Declaración de independencia de Cataluña.
2018		Pedro Sánchez asume a presidencia tras gañar unha moción de censura.
2019		Xuizo ao proceso independentista catalá.
2020	13 de xaneiro	Pedro Sánchez segue no goberno en coalición con Unidas Podemos.
2020	31 de xaneiro	Pandemia de COVID-19.

Cronoloxía de España

Historia	Historia de España
Cronoloxía	Cronoloxía de España
Categoría	Historia de España