Cronoloxía de España

Esta é unha cronoloxía de España, que comprende importantes eventos, cambios legais e territoriais ademais de acontecementos políticos, sociais e económicos en España e nos seus estados predecesores; tamén eventos acontecidos na Península Ibérica e Europa e eventos internacionais que tiveron relevancia para a Historia de España.

Século -III

Ano	Data	Acontecemento

Século -II

Ano	Data	Acontecemento

Século -I

Ano	Data	Acontecemento

Século I

Ano	Data	Acontecemento

Século II

Ano	Data	Acontecemento

Século III

Ano	Data	Acontecemento

Século IV

Ano	Data	Acontecemento

Século V

Ano	Data	Acontecemento

Século VI

Ano	Data	Acontecemento
507		Os visigodos fuxindo da súa derrota na batalla de Vogladum e do saqueo de Tolouse, escapan á Península e comezan a reinar Hispania e Septimania.
552		O Imperio Bizantino conquista parte do sur de Hispania formando a Hispania bizantina.
567		Toledo converteuse na capital do Reino visigodo.
568		Leovixildo comezou o seu reinado.
585		Leovixildo conquista o Reino suevo. Unificando na mesma coroa os reinos de Gallaecia, Hispania e Septimania.
587		Recaredo I converteuse ao catolicismo.
589	8 de maio	O terceiro concilio de Toledo marca a entrada da Hispania visigoda na Igrexa católica.

Século VII

Ano	Data	Acontecemento
624		Suintila conquistou aos bizantinos a Hispania bizantina.
		A Historia de regibus Gothorum, Vandalorum et Suevorum foi escrita por Isidoro de Sevilla.
625		Suintila conquistou aos pobos vascos.
654		Recesvinto foi o responsable da promulgación dun código de lei, o Liber Iudiciorum.

Século VIII

Ano	Data	Acontecemento
711	xullo	Batalla de Guadalete.
718		Paio revelouse ao norte do Conventus Asturicensis da Gallaecia contra o Califato omeia.
722		Batalla de Covadonga.
		Paio, foi elixido princeps con sede rexia en Cangas de Onís.
737		Paio morreu, sucedeuno como princeps o seu fillo Fávila.
739		Fávila morreu, sucedeuno o marido da súa irmá Ermesenda, Afonso I.
740		Afonso I recupera o territorio do Conventus Lucensis.
757		Afonso I morreu, sucedeuno como rei o seu fillo Froila I.
768	14 de xaneiro	Froila I foi asasinado, sucedeuno Aurelio.
774		Aurelio morreu, sucedeuno o seu primo Silo. Silo estableceu a súa sede rexia en Pravia.
783		Silo morreu. A súa muller Adosinda, filla de Afonso I, arranxou a elección do seu sobriño Afonso II, fillo de Froila I.
		Unha coalición de nobres elixiu rei ao fillo ilexítimo de Afonso I: Mauregato, e Afonso II fuxíu a Áraba.
789		Mauregato morreu. O irmán de Aurelio, Vermudo I, foi elixido rei.
791		Batalla do río Burbia. Vermudo I abdicou do trono.
	14 de setembro	Afonso II foi coroado rei.
		Afonso II estableceu a sede rexia en Oviedo.
794		Batalla de Lutos: Afonso II foi derrotado en Astorga.
795	18 de setembro	Batalla das Babias.

Século IX

Ano	Data	Acontecemento
816		Batalla de Pancorbo.
824		Batalla do paso de Roncesvalles.
842		Afonso II morreu. Nepociano foi elixido rei.
		Batalla da ponte de Cornellana. As forzas leais ao fillo de Vermudo I, Ramiro I derrotaron a Nepociano.
850	1 de febreiro	Ramiro I morreu, o seu fillo, Ordoño I sucedeuno como rei.
851		Batalla de Albelda.
		Eneco Arista morreu, sucendendo como rei de Navarra o seu fillo García Eneconiz.
852		Batalla de Guadalacete.
860		García foi capturado polos viquingos extorsionando o reino de Navarra cun rescate de 70 000 dinares de ouro.
862		Formouse o condado de Castela baixo o conde Rodrigo.
865	9 de agosto	Batalla da Morcuera.
866	27 de maio	Ordoño I morreu, sucedeuno o seu fillo Afonso III.
		Froila, un conde galego, apoderouse do trono e obrigou a Afonso III a fuxir a Castela.
		Froila foi asasinado en Oviedo.
868		Vimara Pérez, un conde galego, conquista Porto, converténdose no primeiro conde de Portucale.
870		García morreu e García Ximénez tomou o poder como rexente mentres o fillo herdeiro de García, Fortún Garcés permaneceu cativo en Córdoba.
873	5 de novembro	Rodrigo, conde de Castela, morreu, sucedeuno o seu fillo Diego Rodríguez Porcelos.
878		Hermenexildo Gotérrez, conde galego, conquista Coímbra.
882		Primeira batalla de Cellorigo.
885	31 de xaneiro	Diego Rodríguez morreu.

Século X

Ano	Data	Acontecemento
901	xullo	Día de Zamora.
905		A nobreza navarra retirou do trono a Fortún Garcés poñendo no seu lugar a Sancho I.
910	20 de decembro	Afonso III morreu, o reino foi dividindo o reino no Reino de Galicia, a Ordoño II, no Reino de León, a García I, e no Reino de Asturias a Froilán II.
914	19 de xaneiro	García I morreu herdando a súas terras Ordoño II.
917		Batalla de San Esteban de Gormaz.
920	26 de xullo	Batalla do Val de Xunqueira.
922		Os navarros derrotaron en batalla a Galindo II Aznárez, conde do condado de Aragón, e obrigouno a vasalaxe.
924	xuño	Morreu Ordoño II, a nobreza galego-leonesa elixiu a Froilán II.
925	xullo	Morreu Froilán II, posiblemente por lepra. O testamento de Froilán nomeou sucesor ao seu fillo Afonso Froilaz. Os fillos de Ordoño II: Sancho Ordóñez, Afonso IV e Ramiro II, non recoñeceron a Froilaz, deixandoo só como rei en Galicia.
		O irmán máis novo de Froilán II, Ramiro, casou coa súa muller viuva Urraca e reclamou o trono.
		Sancho Ordóñez, Afonso IV e Ramiro II forzaron a Afonso Froilaz ao exilio as marchas do este asturiano.
		Sancho Ordóñez tomou a cidade de León.
		Afonso IV, co apoio da nobreza leonesa e navarra, expulsou a Sancho Ordóñez de León.
	10 de decembro	Sancho I Garcés morreu, sucedeuno o seu fillo García I Sánchez co seu irmán Ximeno Garcés como rexente.
926		Ordóñez foi coroado princeps do Reino de Galicia.
929	16 de agosto	Ordóñez morreu herdando Afonso IV.
931		Fernán González converteuse no conde de Castela.
		Álvaro Herraméliz, conde de Lantarón e Áraba, morreu. Fernán González herdou os seus territorios unindoos ao condado de Castela.
	29 de maio	Ximeno Garcés morreu.
		Afonso IV foi forzado a abdicar o seu trono en Galicia e León a favor do seu irmán Ramiro II.
939	19 de xullo	Batalla de Simancas.
	5 de agosto	Batalla de Alhandic.
951	1 de xaneiro	Ramiro II morreu, sucedeulle o seu fillo Ordoño III.
956		Ordoño III morreu, sucedeulle o seu irmán Sancho I.
958		A nobreza leonesa liderada por Fernán González depuxo a Sancho I a favor do fillo de Afonso IV, Ordoño IV.
960		Sancho I recuperou o trono coa axuda de Navarra e Córdoba.
966		Sancho I morreu envelenado polo conde galego-portugués Gonzalo Menendiz, sucedeulle o seu fillo inda novo Ramiro III, con Elvira Ramírez e Tareixa Ansúrez como rexentes.
970	22 de febreiro	García I Sánchez morreu, sucedeulle o seu fillo máis vello Sancho II Garcés. Un pequeno territorio en Viguera foille dado a outro fillo como o Reino de Viguera.
		Fernán González morreu, sucedeulle García Fernández no condado de Castela.
981	9 de xullo	Batalla de Torrevicente.
		Batalla de Roda.
982	15 de outubro	A nobreza galega nomea ao fillo de Ordoño III, Vermudo II, como rei de Galicia co apoio do Califato de Córdoba.
984		Vermudo II depuxo a Ramiro III facéndose co reino de León.
987		Vermudo II repele as forzas cordobesas en Zamora.
991	novembro	Vermudo II foi expulsado do reino pola nobreza leonesa.
992	setembro	Vermudo II volve a León.
994		Sancho II morreu, sucedeulle como rei de Navarra e conde de Aragón o seu fillo García II Sánchez.
995	maio	García Fernández foi capturado nunha razzia cordobesa.
	xuño	García Fernández morreu polas feridas en Medinaceli, sucedeulle o seu fillo Sancho García.
996		Os cordobeses conquistaron Astorga.
999		Castela declinou pagar tributo a Córdoba.
	setembro	Vermudo II morreu, sucedeulle o seu fillo Afonso V, coa súa nai Elvira García e Menendo II Gundisalviz, dux de Galicia e conde de Portucale, como rexentes.
1000	29 de xullo	Batalla de Cervera.
		García II Sánchez morreu, sucedeulle como rei de Navarra e conde de Aragón o seu fillo Sancho III, coa súa nai, Ximena Fernández, e a súa avoa ,Urraca Fernández, reinando cos bispos de Navarra como rexentes.

Século XI

Ano	Data	Acontecemento
1005		Un exército cordobés ao mando do califa Hixam II invadiu o reino coa intención de conquistar Zamora.
		García Ramírez de Viguera, rei de Viguera, morreu sen herdeiros varóns. O seu territorio foi absorbido por Navarra.
1008	6 de outubro	Morreu Menendo II Gundisalviz, Afonso V entrou na súa maioría de idade.
1009		Hixam II foi derrocado e encarcerado polo seu curmán Muhammad II de Córdoba.
	1 de decembro	Sulaimán al-Mustaín, á fronte dun exército de bérberes descontentos e coa axuda de Sancho García, derrotou a Muhammad II, obrigando a este a fuxir a Toledo e liberou a Hixam II.
1011		Sancho III casou con Munia, filla de Sancho García de Castela.
1015		Sancho III conquistou a comarca de Sobrarbe.
1017	5 de febreiro	Morreu Sancho García, sucedeuno como conde de Castela e Áraba o seu fillo pequeno García Sánchez, con Urraca de Covarrubias, tía deste e filla de García Fernández, actuando como rexente.
1018		Sancho III anexionou metade da comarca de Ribagorza.
1025		Raimundo III de Pallars Jussà, conde de Pallars Jussà e de Ribagorza, prometeu submisión a Sancho III como o seu vasalo.
1028	7 de agosto	Afonso V morreu, sucedeuno como rei o seu fillo Vermudo III.
1029		García Sánchez foi asasinado en León polos fillos dun nobre que expulsara das terras entre o Cea e o Pisuerga.
		Sancho III nomeou conde de Castela a Fernando I, fillo e neto de Sancho García por parte de nai.
1031		Hixam III de Córdoba, o califa de Córdoba no exilio, foi derrocado e o seu título abolido pola nobreza local, resultando na inmediata independencia de iure das taifas de Al-Andalus.
1032		A filla de Afonso V, Sancha I, estaba casada con Fernando I.
1034		Navarra conquistou León. Vermudo III fuxiu a actual Galicia.
1035	18 de outubro	Sancho III morreu. O seu reino foi dividido entre os seus fillos. Gonzalo I recibiu a Sobrarbe e Ribagorza. Ao ilexítimo Ramiro I de Aragón foille concedido o título de alguacil e algunhas propiedades en condado de Aragón. García III Sánchez sucedeu ao seu pai como rei de Navarra e mantivo a soberanía sobre os seus irmáns.
		Batalla de Tafalla: García III repeleu unha invasión do reino por parte de Ramiro I.
1037	4 de setembro	Batalla de Tamarón: Vermudo III caeu do seu cabalo e foi asasinado polas forzas leais a Fernando I.
1038	22 de xuño	Fernando I foi coroado rei en León.
1043	26 de xuño	Gonzalo I foi asasinado por un dos seus cabaleiros.
		Ramiro I anexionou Sobrarbe e Ribagorza.
1054	1 de setembro	Batalla de Atapuerca: Forzas navarras e leonesas reuníronse preto da moderna Atapuerca. García III e o seu titor Fortún Sánchez foron asasinados. O fillo de García III, Sancho IV, ​​sucedeuno como rei baixo a rexencia de Estefanía. León anexionou territorios navarros ao sur do Ebro.
1056		Fernando I foi coroado como Imperator totius Hispaniae.
1058	25 de maio	Estefanía morreu, rematando a rexencia.
1062	29 de decembro	Sancho IV e Fernando I asinaron un tratado que definía a súa fronteira.
1063		Sínodo de Jaca: Ramiro I presidiu un sínodo en Jaca que restableceu a Diocese de Osca.
	8 de maio	Batalla de Graus: Ramiro I morreu nun intento fallido de tomar a Graus da taifa de Zaragoza. Sucedeuno o seu fillo Sancho Ramírez.
1064	agosto	Cruzada de Barbastro: A instancias do papa Alexandre II, unha coalición de Aragón, Urgell, Aquitania e os Estados Pontificios conquistou Barbastro da taifa de Lérida.
1065		Batalla de Paterna: As forzas valencianas que perseguían ao exército de Fernando I, entón en retirada do asedio fallido de Valencia, foron emboscadas e aniquiladas en Paterna.
	24 de decembro	Fernando I morreu. O reino foi dividido entre os seus tres fillos. O maior, Sancho II, recibiu Castela, Galicia e Portucale foron para García II e León para Afonso VI.
		Guerra dos Tres Sanchos: Sancho II comezou a ordenar incursións fronteirizas en Navarra.
1067		Guerra dos Tres Sanchos: A guerra chegou a un punto morto. Castela quedou en posesión dos territorios navarros na moderna Áraba, montes de Oca, Pancorbo, Burgos e A Rioxa.
1068	primavera	Afonso VI invadiu a taifa de Badaxoz.
	19 de xullo	Batalla de Llantada: Sancho II derrotou a Afonso VI en Lantadilla, na taifa de Badaxoz, preto do moderno Melgar de Fernamental.
1071	xuño	Sancho II e Afonso VI conspiran contra García II e invaden Galicia polo norte e o sur, partindo o reino e obrigando a García a exiliarse a Sevilla.
1072	xaneiro	Batalla de Golpejera: Sancho II derrotou e capturou a Afonso VI preto de Carrión de los Condes. Este último foi liberado e enviado ao exilio a Toledo.
	12 de xaneiro	Sancho II foi coroado rei de Galicia, León e Castela.
	7 de outubro	Sancho II foi traizoado e asasinado por un nobre zamorano durante o asalto de Zamora.
		Afonso VI sucedeu a Sancho II en León e Castela.
1074		As taifas de Toledo e Granada víronse obrigadas a pagar as parias a Afonso VI.
1076	4 de xuño	Sancho Garcés IV foi tirado dende un penedo de Peñalén polo seu irmán e irmá. Afonso VI recoñeceu como sucesor ao seu fillo pequeno García Sánchez.
		A nobreza navarra elixiu rei a Sancho Ramírez. Este último cedeu algúns territorios do oeste de Navarra a Afonso VI.
		O emir de Zaragoza comezou a pagar as parias a Afonso VI.
1077		Afonso VI tomou o título de Imperator totius Hispaniae.
1079		Batalla de Cabra : Sevilla venceu ás forzas invasoras de Granada. Ambos bandos foron axudados por cabaleiros cristiáns.
		Afonso VI conquistou Coria.
1083	28 de abril	Sancho Ramírez conquistou Graus.
		Co pretexto de rendición, os ocupantes do castelo de Rueda de Jalón, bastión de Zaragoza, invitaron ao castelo a importantes nobres cristiáns para asasinalos.
1084	14 de agosto	Batalla de Morella: un exército zaragozano dirixido por Rodrigo Díaz de Vivar derrotou de forma decisiva ás forzas de Sancho Ramírez preto de Tortosa.
	25 de decembro	Batalla de Piedra Pisada: un exército zaragozano fixo unha escaramuza coas forzas de Afonso VI.
1085	25 de maio	Afonso VI conquistou Toledo.
		Afonso VI conquistou Madrid.
1086	marzo	Afonso VI puxo ao seu vasalo, Al-Qádir, como rei de Valencia.
	23 de outubro	Batalla de Zalaca: Yusuf ibn Tashfin, o sultán da dinastía almorábide, á fronte dunha coalición de taifas andaluzas, derrotou aos cristiáns nunha sanguenta batalla preto de Badaxoz. As taifas renunciaron ao pago das parias.
1087		Cerco de Tudela: Afonso VI, Sancho, Odón I, Guillerme de Melun, cercaron Tudela.
		Sancho conquistou Estada.
1088		Sancho tomou o castelo de Montearagón.
1089	24 de xuño	Sancho conquistou Monzón.
1090		Yusuf ibn Tashfin derrocou ao rei de Valencia e enviouno ao exilio.
1094	4 de xuño	Sancho morreu durante un asedio a Huesca. Sucedeuno como rei de Aragón e Navarra o seu fillo maior Pedro I.
	xuño	Rodrigo Díaz de Vivar conquistou Valencia para Castela.
	novembro	Afonso VI perdeu Lisboa, Sintra e Santarém, polas conquistas almorábides.
1095	16 de marzo	O papa Urbano II emitiu unha bula que prohibía a excomuñón de Pedro I ou da súa raíña Inés de Aquitania, sen a súa autorización expresa.
1096		Batalla de Alcoraz: Pedro I derrotou ás forzas zaragozanas enviadas para levantar o seu asedio a Huesca.
	27 de novembro	Pedro I conquistou Huesca.
1097		Batalla de Bairén: un exército aragonés atrapado entre as forzas almorábides e o Mar Mediterráneo derrotou aos seus inimigos preto da moderna Gandía.
	15 de agosto	Batalla de Consuegra: unha forza almorábide derrotou un dos exércitos de Afonso VI preto de Consuegra.
	16 de agosto	Pedro I casou con Berta de Aragón en Huesca, marcando o traslado da capital aragonesa desde Jaca.

Século XII

Ano	Data	Acontecemento
1102		Afonso VI ordeou a evacuación e queima de Valencia debido a unha ameaza almorábide.
1104		Afonso VI conquistou Medinaceli.
		Pedro I morreu, sucedeuno o seu irmán Afonso I.
1105		Afonso I conquistou as cidades almorábides de Ejea de los Caballeros e Tauste.

Século XIII

Ano	Data	Acontecemento

Século XIV

Ano	Data	Acontecemento

Século XV

Ano	Data	Acontecemento

Século XVI

Ano	Data	Acontecemento

Século XVII

Ano	Data	Acontecemento

Século XVIII

Ano	Data	Acontecemento

Século XIX

Ano	Data	Acontecemento
1801		Luisiana foi cedida a Francia.
1806		Invasións inglesas ao Río da Prata.
1807		Invasións inglesas ao Río da Prata.
1808		Guerra da Independencia española. A guerra comezou.
	2 de maio	Levantamento de Madrid.
1809		Guerra da Independencia de Bolivia. A guerra comezou.
1811		Guerra da Independencia de Venezuela. A guerra comezou.
1812		Constitución española.
1814		Guerra da Independencia española. A guerra rematou.
1815		Reconquista da Nova Granada. A reconquista comezou.
1816		Reconquista da Nova Granada. A reconquista rematou.
1820		Trienio liberal.
1823		Trienio liberal.
1824		Guerra da Independencia de Bolivia. A guerra rematou.
1833		Primeira guerra carlista. A guerra comezou.
1839		Primeira guerra carlista. A guerra rematou.
1846		Segunda guerra carlista. A guerra comezou.
1849		Segunda guerra carlista. A guerra rematou.
1864		Guerra hispano-sudamericana. A guerra comezou.
1866		Guerra hispano-sudamericana. A guerra rematou.
1868		Guerra dos Dez Anos: Comezou unha guerra con Cuba.
1872		Terceira guerra carlista. A guerra comezou.
1873		Primeira República Española.
1874		Restauración borbónica.
		Cae a Primeira República Española.
1876		Terceira guerra carlista. A guerra rematou.
1878		Guerra dos Dez Anos: A guerra rematou.
1879		Pablo Iglesias, político galego, funda o Partido Socialista Obrero Español en Casa Labra, un bar de Madrid.
1898	25 de abril	Guerra hispano-estadounidense. A guerra comezou.
	12 de agosto	Guerra hispano-estadounidense. A guerra rematou.

Século XX

Ano	Data	Acontecemento
1912	27 de novembro	Protectorado Español de Marrocos.
1914	28 de xullo	Neutralidade na primeira guerra mundial.
1920		Guerra do Rif: comeza.
1923	13 de setembro	Comezou a ditadura de Primo de Rivera.
1931		Estableceuse a Segunda República Española.
Guerra civil española
1936	17 de xullo	Guerra civil española
1939		Guerra civil española: remata a guerra. Comeza o período autárquico.
1941		Segunda guerra mundial. División Azul.
1942		Lei Constitutiva das Cortes.
1945		Illamento internacional.
		Foro dos Españois.
		Lei do Referendo Nacional.
1947		Lei de Sucesión na Xefatura do Estado.
1950		Ingreso de España na Organización das Nacións Unidas (FAO).
1952		Ingreso de España na UNESCO.
1953		Pactos de Madrid cos Estados Unidos.
		Firma do Concordato coa Santa Sé.
1955		Ingreso na ONU, no Fondo Monetario Internacional, BIRD.
1956		España recoñece a independencia de Marrocos.
1958		Lei de Principios do Movemento Nacional.
1959		Plan de Estabilización.
		Fúndase ETA.
1964		I Plan de Desenvolvemento.
1967		Lei Orgánica do Estado.
1968		Independencia de Guinea Ecuatorial.
1969		Xoán Carlos foi nomeado sucesor a Xefatura do Estado.
		II Plan de Desenvolvemento.
1972		III Plan de Desenvolvemento.
1973		Asasinato de Carrero Blanco.
1974		Congreso de Suresnes.
1975		Morte de Francisco Franco.
Transición española
1978	6 de decembro	Aprobouse a Constitución Española.
1979		Aprobouse o Estatuto de autonomía do País Vasco.
1981	23 de febreiro	Golpe de estado.
1982	28 de outubro	Maioría absoluta do Partido Socialista Obrero Español nas eleccións xerais.
1986		Ingreso na OTAN e na Comunidade Económica Europea.
1992		Xogos Olímpicos en Barcelona.
		Madrid, Capital Europea da Cultura.
		Exposición Universal de Sevilla.
		Inauguración da primeira liña de alta velocidade (AVE): Madrid-Córdoba-Sevilla.
1996	3 de marzo	Vitoria do Partido Popular. José María Aznar pactou con PNV e CIU.
2000		Maioría absoluta do Partido Popular.

Século XXI

Ano	Data	Acontecemento
2002	13 de novembro	O petroleiro Prestige afunde fronte as costas galegas. Durante as seguintes semanas prodúcense manifestacións contra o goberno en todo o país.
2004	11 de marzo	Un atentado terrorista cóbrase 192 mortos en Madrid en diversas estacións e trens. Os feridos chegan a 1 500.
	14 de marzo	Vitoria do Partido Socialista Obrero Español, José Luis Rodríguez Zapatero pactou con IU-ICV, ERC, CIU, BNG, CHA e outros partidos para a súa investidura.
2006	30 de decembro	Atentado da T4.
2015		Artur Mas chama unha eleccións adiantadas sobre a independencia de Cataluña.
2017	17-18 de agosto	Atentados de Cataluña.
	1 de outubro	Referendo de independencia de Cataluña.
	27 de outubro	Declaración de independencia de Cataluña.
2018		Pedro Sánchez asume a presidencia tras gañar unha moción de censura.
2019		Xuizo ao proceso independentista catalá.
2020	13 de xaneiro	Pedro Sánchez segue no goberno en coalición con Unidas Podemos.
	31 de xaneiro	Pandemia de COVID-19.