Reino de Aragón
O Reino de Aragón nace en 1035, pola unión dos condados de Aragón, Sobrarbe e Ribagorza na figura de Ramiro I. Prolongarase ata 1707, cando Filipe IV (V de Castela) promulgou os Decretos de Nueva Planta, polos que o reino se integra no Reino de España.
| Reino d'Aragón (an) Reino de Aragón (es) Regne d'Aragó (ca)  | |||||
| Localización | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Capital | Jaca (1035–1097) Huesca (1097–1118) Zaragoza (1119–) | ||||
| Poboación | |||||
| Lingua oficial | lingua latina aragonés medieval | ||||
| Relixión | Igrexa católica e catolicismo | ||||
| Xeografía | |||||
| Parte de | |||||
| Datos históricos | |||||
| Precedido por | |||||
| Creación | 1035 | ||||
| Disolución | 29 de xuño de 1707 | ||||
| Sucedido por | Capitanía Xeral de Aragón e Aragón | ||||
Evento clave | |||||
| Santo padrón | Xurxo de Capadocia | ||||
| Organización política | |||||
| Forma de goberno | monarquía hereditaria pactism (en)  | ||||
| • Monarca da Coroa | Ramiro I de Aragão (pt) (1035–1063) | ||||
 | |||||
Orixe: O condado de Aragón
editarO matrimonio de Andregoto, filla do conde Galindo II de Aragón, co rei García Sánchez I de Navarra, conduciu á unión de ambas as entidades políticas. O Condado de Aragón seguiu conservando unha certa personalidade que fora reforzada polo renacer da vida monástica e a organización dunha diocese coincidente cos límites do condado.
En 1035 Ramiro, fillo de Sancho III de Navarra, une os condados de Aragón, Sobrarbe e Ribagorza, converténdose no primeiro rei de Aragón.
A lexitimidade da nova dinastía lógrana os reis Sancho Ramírez e Pedro I ao pór o reino baixo o amparo da Santa Sé. Así o Reino de Aragón pasou a formar parte dos estados occidentais.
Séculos XI-XII: Expansión do reino
editarA proxección de Ramiro I para a reconquista da terra chaira viuse excedida con fartura polos seus inmediatos sucesores.
O rei de Navarra, Sancho Garcés IV de Navarra foi asasinado polo seu propio irmán en 1076. Os navarros, non querendo ser gobernados polo fratricida, elixiron polo seu rei a Sancho Ramírez de Aragón, o cal incorporou a coroa de Pamplona á de Aragón.
O rei Pedro I de Aragón (1070-1104) conquistou Huesca en 1095, logo de derrotar a Al-Musta'in II de Zaragoza na batalla do Alcoraz. En 1101 tomou Barbastro e Sariñena, e tomou Tamarite de Litera en 1104. Neste reinado se regulamentou o foro dos infanzóns.
Durante o reinado de Afonso I o Batallador (1104 -1134), no curso de poucos anos, coa valiosa colaboración da nobreza feudal do sur de Francia, conquistáronse os núcleos urbanos e comarcas de Tudela, Tarazona, Calatayud, Daroca e Zaragoza. A toma de Zaragoza supuxo a caída de todo o reino musulmán, cambiando deste xeito radicalmente as estruturas sociais e os horizontes espirituais do pequeno reino de montañeses que ata entón fora Aragón.
O rei Batallador, quen fracasara no seu matrimonio coa raíña castelá Urraca, non tivo descendencia. No seu singular testamento, fixo herdeiras dos seus reinos ás ordes militares, pero ninguén pensou en cumprir devandito testamento e os nobres aragoneses, reunidos en Jaca recoñeceron ao seu irmán Ramiro como rei. Pola súa banda, os navarros elixiron a García Ramírez, o que determinou a separación do Reino de Navarra. Nese momento Ramiro era bispo de Roda-Barbastro, pero tivo que ocupar o trono.
A Coroa de Aragón
editarEn 1150 Petronila de Aragón, a única descendente do rei Ramiro o Monxe, contraeu matrimonio con Ramón Berenguer IV, conde de Barcelona. O fillo de ambos, Afonso II, foi o primeiro monarca en herdar os títulos de rei de Aragón e conde de Barcelona.
Fernando II (1479 - 1516) casou con Isabel I de Castela. O neto de ambos, Carlos I, herdou ambas as coroas, pero mantendo cada unha as súas propias leis e costumes.
En 1700, coa morte de Carlos II, foi proclamado rei de Castela e de Aragón Filipe de Anjou, o que provocou a Guerra de Sucesión Española. A Coroa de Aragón púxose de parte do arquiduque Carlos, o outro pretendente. Cando a guerra rematou, Filipe V promulgou os Decretos de Nueva Planta, polos que quedaban abolidas todas as institucións da Coroa de Aragón, que desaparecía e se integraba nun Estado moderno e centralizado.