Henrique de Borgoña
Henrique de Borgoña, nado no 1066 en Dijon e finado o 24 de abril de 1112 en Astorga, foi un nobre de orixe francesa, conde de Portugal desde 1093 ata a súa morte e pai do primeiro Rei de Portugal, Afonso I.
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 1066 Dijon, Francia |
| Morte | 1 de novembro de 1112 (45/46 anos) Astorga, España |
| Lugar de sepultura | Catedral de Braga |
.png){kind=small} Conde de Portucale | |
| 1096 (Gregoriano) – 1 de novembro de 1112 (Gregoriano) ← Raimundo de Borgoña – Tareixa, condesa de Portugal → Xunto con: Tareixa, condesa de Portugal Nomeado por: Afonso VI de León | |
| Actividade | |
| Ocupación | político |
| Outro | |
| Título | Conde |
| Familia | Casa de Borgoña |
| Cónxuxe | Tareixa, condesa de Portugal (1093 (Gregoriano)–) |
| Fillos | Tareixa de Borgoña, Urraca Henriques, Sancha de Portugal, Afonso I de Portugal |
| Pais | Henrique de Borgoña e Sibila de Barcelona |
| Irmáns | Roberto de Borgonha, bispo de Langres Odón I de Borgoña Hugo I, Duque da Borgonha |
Sinatura  | |
| | |
| Descrito pola fonte | Nordisk familjebok |
  | |
Fillo de Henrique de Borgoña (1035-1066), último dos fillos do duque Roberto I de Borgoña, Roberto o Vello, e de Sibila de Barcelona, era neto do rei de Francia Roberto II o Piadoso. Foi irmán de Hugo I de Borgoña, duque de Borgoña, e de Eudes I de Borgoña, así mesmo duque de Borgoña.[1]
Tamén era parente de Raimundo de Borgoña, e do papa Calisto II.
Traxectoria
editarOrixes e primeiros anos
editarNon se coñece con exactitude a data nin o lugar de nacemento de Henrique de Borgoña. Algúns autores aputan que naceu en Dijon, daquela a capital do ducado de Borgoña, no ano 1066. Outros autores apuntan ao ano 1069 ou 1070. O seu pai era Henrique de Borgoña, chamado o Donzel —un fillo do duque Roberto I de Borgoña (fillo á súa vez do rei Roberto II de Francia)— e a súa nai foi Sibila de Barcelona. Dous irmáns máis vellos, Hugo e Eudes, herdarían o título.[2][3]
A súa tía paterna, Constanza de Borgoña da casa ducal de Borgoña, casara co rei Afonso VI de León, da dinastía Ximena.
Como fillo máis novo, Henrique tivo escasas oportunidades de adquirir títulos e fortuna por herdanza, e por esa razón procurou riqueza e poder na Península Ibérica. Así, Henrique chegou en 1087 ao reino de León xunto ao seu parente Raimundo de Borgoña,[4] ofrecendo os seus servizos a Afonso VI "o Bravo",[5] participando nas campañas bélicas entre monarcas cristiáns e musulmáns.
Ambos os nobres borgoñóns chegaron como cruzados para loitar contra os almorábides. As vitorias militares dos borgoñóns e a altura das súas relacións familiares en Europa propiciaron a conveniencia de enlaces matrimoniais.
Así, en 1092, Afonso casou a súa filla natural Urraca con Raimundo de Borgoña, outorgándolle un impoortante dote: o goberno das terras galegas, desde o Ortegal até Coímbra, co título de condes de Galicia, tanto a Raimundo como a Urraca.
Dous anos máis tarde, en 1093, o outro cruzado, Henrique de Borgoña, tomaba a man da filla máis nova de Afonso VI, Tareixa.[3]
Conde de Portugal
editar
Tombos A e B da Catedral de Santiago, e Tombo de Toxos Outos, Lousame.
Contra 1095 Afonso VI outorgou a este último matrimonio o novo condado de Portugal, formado cos territorios do sur do Reino de Galicia situados entre o Miño e o Mondego (en realidade, a influencia deste condado chegaba case até o río Texo, isto é, á zona fronteiriza co norte da Lusitania.[3]
O novo condado portucalense pasou a prestarlle vasalaxe directa, desvisculándoo do de Galicia. O rei de León pretenderia así limitar o poder do conde Raimundo de Borgoña.
Ao enviuvar a raíña Urraca de León —media irmá de Tareixa— por cuestións políticas e estratéxicas contrae matrimonio con Afonso I de Aragón. Henrique de Borgoña, aproveitando os problemas, conflitos familiares e políticos xurididos en torno á súa cuñada a raíña Urraca, declarou a independencia do condado de Portugal.[3]
Henrique morreu o 24 de abril de 1112 en Astorga, sendo sepultado na Sé de Braga. Á súa morte a súa viúva Tareixa gobernou o condado durante a minoría do futuro Afonso I de Portugal que só contaba con tres anos.
Porén, en 1128 o xove Afonso Henriques rebelouse contra a súa nai, que pretendia manterse no goberno do condado. Por iso, en 1139, Afonso reafirmouse independente de León, proclamándose rei de Portugal, recibindo o recoñecmento oficial do reino de León, en 1143, polo Tratado de Zamora, asinado o 5 de outubro dese ano co seu primo Afonso Raimúndez, que entón xa era o rei Afonso VII de León e Castela, e a do papado en 1179.
Descendencia
editarDo seu matrimonio con Tareixa de León tivo sete fillos:
- Afonso (1094—1108);
- Urraca Henriques (ca. 1095-despois de 1169), que casou co nobre galego Bermudo Pérez de Traba, fillo de Pedro Froilaz de Traba, conde de Traba, descendente de Vímara Peres;[6]
- Sancha Henriques (ca. 1097–1163), que aparece en 1129 como a esposa de Sancho Núñez. Unha das súas fillas, María Sánchez, foi abadesa do Mosteiro de Santa María de Sobrado dos Monxes;[7]
- Tareixa de Portugal (ca. 1098);
- Henrique Henriques (1106–1110);
- Afonso Henriques, o futuro Afonso I de Portugal (1109–1185); e
- Pedro, abade do Mosteiro de Alcobaça onde recibiu sepultura.[8]
Árbore xenealóxica
editar| 16. Hugo Capeto | ||||||||||||||||
| 8. Roberto II de Francia | ||||||||||||||||
| 17. Adelaida de Aquitania | ||||||||||||||||
| 4. Roberto I de Borgoña | ||||||||||||||||
| 18. Guillerme I da Provenza | ||||||||||||||||
| 9. Constanza de Arlés | ||||||||||||||||
| 19. Adelaida de Anjou | ||||||||||||||||
| 2. Henrique de Borgoña | ||||||||||||||||
| 5. Hélie de Semur | ||||||||||||||||
| 1. Henrique de Borgoña | ||||||||||||||||
| 24. Borrell II | ||||||||||||||||
| 12. Ramón Borrell | ||||||||||||||||
| 25. Letgarda de Tolosa | ||||||||||||||||
| 6. Berenguer Ramón I | ||||||||||||||||
| 26. Roxerio I de Carcasona | ||||||||||||||||
| 13. Ermesenda de Carcasona | ||||||||||||||||
| 27. Adelaida de Gévaudan | ||||||||||||||||
| 3. Sibila de Barcelona | ||||||||||||||||
| 7. Guisla de Lluça | ||||||||||||||||
Henrique de Borgoña Nacemento: 1066 Falecemento: 1112
| ||
| Outros títulos Nobiliarios | ||
|---|---|---|
| Vacante O último posuidor do título foi Nuno II Mendes
|
Conde de Portugal Título outorgado por Afonso VI de León (Xunto con Tareixa de Portugal) |
Sucedido por Tareixa de Portugal Afonso I de Portugal |
Notas
editar- ↑ "PORTUGAL, kings". Consultado o 27 de xullo de 2014.
- ↑ Amaral, Luís Carlos; Barroca, Mário Jorge (2020). Teresa, a Condessa-Rainha. Temas e Debates. pp. 25–44.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 "Henrique (D.).". Portugal - Dicionário Histórico, Corográfico, Heráldico, Biográfico, Bibliográfico, Numismático e Artístico (en portugués). pp. 900–901. Arquivado dende o orixinal o 15 de setembro de 2014. Consultado o 27 de xullo de 2014.
- ↑ 2009 & Bartlett, p. 67.
- ↑ Martínez Diez 2003, p. 105.
- ↑ López Sangil 2002, p. 89.
- ↑ López Morán, Enriqueta (2005). "El monacato femenino gallego en la Alta Edad Media (Lugo y Orense) (Siglos XIII al XV)" (PDF). Nalgures (A Coruña: Asociación Cultura de Estudios Históricos de Galicia) (II): 49–142 (vid pp. 88–89). ISSN 1885-6349. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 06 de febreiro de 2011. Consultado o 27 de xullo de 2014.
- ↑ Manrique, Ángel (1649). Anales cistercienses 2. p. 13.
Véxase tamén
editarWikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Henrique de Borgoña  |
Bibliografía
editar- Amaral, Luís e Barroca, Mário Jorge: Teresa, a Condessa-Rainha. ISBN 978-9896446086
- Bartlett, Robert (2009): La formación de Europa: Conquista, colonización y cambio cultural, 950-1350. València: Publicacions de la Universitat de València ISBN 84-370-5691-8. Sinopse.
- López Sangil, José Luis (2002): La nobleza altomedieval gallega, la familia Froílaz-Traba. Noia - A Coruña: Editorial Toxosoutos, S. L. ISBN 84-95622-68-8.
- Martínez Díez, Gonzalo (2003). Alfonso VI: Señor del Cid, conquistador de Toledo. Madrid: Temas de Hoy, S. A. ISBN 84-8460-251-6.