Marrocos

País do noroeste de África

Marrocos[1] (en árabe: المغرب; Al-Magrib, en bérber: ⵍⵎⵖⵔⵉⴱ; lmeɣrib), oficialmente Reino de Marrocos (en árabe: المملكة المغربية; Al-mamlaka al-maḡribiyya, en amazigh: ⵜⴰⴳⵍⴷⵉⵜ ⵏ ⵍⵎⵖⵔⵉⴱ; Tageldit n lmeɣrib) é un país do noroeste de África. A súa longa costa atlántica chega desde o Sáhara Occidental ata o estreito de Xibraltar para dar ao mar Mediterráneo (ao norte), e continúa cara ao leste ata chegar a Alxeria, coa que limita ao leste e sueste.

Modelo:Xeografía políticaMarrocos
المملكة المغربية (ar)
المغرب (ar)
Kingdom of Morocco (en)
Morocco (en)
Kerajaan Maghribi (ms)
Maghribi (ms) Editar o valor em Wikidata
Imaxe

HimnoHymne Chérifien (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata

Lema«الله، الوطن، الملك» Editar o valor em Wikidata
Nomeado en referencia aMarrakech, Oeste e Mauri (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
Localización
Editar o valor em Wikidata Mapa
 32°N 6°O / 32, -6Coordenadas: 32°N 6°O / 32, -6
CapitalRabat Editar o valor em Wikidata
Contén a división administrativa
Poboación
Poboación37.076.584 (2021) Editar o valor em Wikidata (83,03 hab./km²)
Lingua oficialárabe
Amazigh estándar marroquí Editar o valor em Wikidata
RelixiónIslam Editar o valor em Wikidata
Xeografía
Parte de
Superficie446.550 km² Editar o valor em Wikidata
Bañado porMar Mediterráneo, Océano Atlántico e Estreito de Xibraltar Editar o valor em Wikidata
Punto máis altoJebel Toubkal (4.167 m) Editar o valor em Wikidata
Punto máis baixoSebkha Tah (en) Traducir (−55 m) Editar o valor em Wikidata
Comparte fronteira con
Datos históricos
Creación789 Editar o valor em Wikidata
Día festivo
Organización política
Forma de gobernomonarquía constitucional Editar o valor em Wikidata
• King of Morocco (en) Traducir Editar o valor em WikidataMohamed VI de Marrocos (1999–) Editar o valor em Wikidata
Órgano executivoCabinet of Morocco (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
• Primeiro ministro Editar o valor em WikidataAziz Akhannouch (2021–) Editar o valor em Wikidata
Órgano lexislativoParliament of Morocco (en) Traducir , Editar o valor em Wikidata
Máxima autoridade xudicialSupreme Court of Morocco (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Membro de
PIB nominal142.866.583.125 $ (2021) Editar o valor em Wikidata
MoedaDirham Editar o valor em Wikidata
Identificador descritivo
Fuso horario
Dominio de primeiro nivel.ma Editar o valor em Wikidata
Prefixo telefónico+212 Editar o valor em Wikidata
Teléfono de emerxencia15 (en) Traducir, 19, 112 e 177 Editar o valor em Wikidata
Código de paísMA Editar o valor em Wikidata

Sitio webmaroc.ma… Editar o valor em Wikidata
Facebook: MoroccanGov Twitter: MoroccanGov Instagram: moroccangov Youtube: UC7zr0TKchUJyJ7D8u5gK7HQ TikTok: MoroccanGov Editar o valor em Wikidata

Historia editar

Artigo principal: Historia de Marrocos.
 
Agadir, Marrocos.
  • 1894 : Morte de Mulai-al-Hasan. Proclamación do novo sultán, o novo Mulai Abd el Aziz. Pero o verdadeiro poder ostentábao Ba Ahmed, quen mostra a influencia dos elementos negros nos asuntos marroquís.
  • 1900 : As finanzas marroquís prosperan grazas aos resultados da acción económica de Mulai-al-Hasan. Isto garántelle a Marrocos a independencia nacional.
  • 1900 : Morte de Ba Ahmed que é substituído polo pródigo Mulai Abd el Aziz. As súas dispensas favorecen a intervención dos organismos de crédito europeo integrados pola banca de París e dos Países Baixos.

O Protectorado Francés editar

  • 1902-1912: A penetración económica europea intensifícase até tal punto que o sultán Mulai Hafid, irmán de Mulai Abd el Aziz, é forzado a asinar en 1912 o tratado de protectorado na convención de Fez.
  • 1907: As forzas francesas deben intervir para protexeren os seus nacionais.
  • 1907-1910: Hubert Lyautey pacifica Marrocos oriental, o xeneral Drude, que sucede o xeneral Amade, debe pacificar Marrocos occidental.
  • 1911: As tropas francesas teñen que librarse do sultán asentado en Fez. Esta intervención provoca a segunda crise marroquí.
  • 1912: Hubert Lyautey é nomeado xeneral residente de Francia, o que provoca a sublevación das tribos. Mouley Youssef substitúe o sultán Mulei Hafid, que ve a súa autoridade afianzada en Marrocos.

Primeira guerra mundial editar

  • 1915: Hubert Lyautey recibe a orde de París de retirar as tropas do interior para envialas a Francia. Esta evacuación parece prematura na medida en que a pacificación se encontra agora co problema dos movementos rebeldes sostidos polos alemáns.

Sáhara occidental editar

Marrocos anexionouse de feito parte do Sáhara Occidental en 1976, tras acordar España a súa independencia, pero a resolución final sobre o status do territorio queda en suspenso en espera dun referendo organizado pola ONU, que se viu aprazado varias veces a causa dun desacordo de Marrocos sobre o censo do corpo electoral elaborado pola ONU.

Política editar

Marrocos é unha monarquía parlamentaria.

Xeografía editar

Os países limítrofes son Sáhara Occidental ao sur e Alxeria ao leste e ao sueste. A certa distancia da costa atlántica atópanse as Illas Canarias, Madeira e as Salvaxes. Ao norte do estreito de Xibraltar atópase a Península Ibérica.

Hai tamén catro enclaves españois situado ao longo da costa mediterránea: Ceuta e Melilla no mesmo continente e Peñón de Vélez de la Gomera e Peñón de Alhucemas como illotes próximos; así como varios illotes Perexil e Chafarinas. A existencia destes territorios é unha fonte de tensión entre os dous estados.

A capital é Rabat. Entre as vilas salientables atópanse Casablanca, Agadir, Fez, Marrakech, Mequinez, Tánxer ou Tetuán.

Economía editar

Artigo principal: Economía de Marrocos.

Cultura editar

 
Ahidus en 2002.

Linguas editar

O idioma oficial de Marrocos é o árabe clásico; é a lingua da lexislación, aínda que as leis tamén se traducen ao francés e ás veces ao español.

A lingua maioritaria falada pola poboación é o árabe marroquí, cada día máis influído pola chamada lingua culta. De feito, existe unha diglosia e, incluso unha triglosia. O rei marroquí cando quere que un discurso chegue a todo o mundo vese obrigado a utilizar o árabe dialectal.

As zonas rurais berberófonas, nos seus tres dialectos das linguas bérberes (tarifit, tamazight e tachelhit) empregan a súa lingua diariamente.

A lingua francesa é a lingua do comercio; e a ensinanza superior impártese en francés.

Nas cidades de Tetuán e Nador o coñecemento e uso do español é elevado; tamén na poboación saharauí do antigo Sáhara Español; na maior parte da poboación de Larache, Tánxer, Al-Hoceima e Ifni é usual. Existen grupos de hispanofalantes en cidades como Rabat, Agadir, Kenitra, Casablanca, Taza, Fez, Marrakech, Mequinez e Uxda. Actualmente, existen seis centros do Instituto Cervantes, sendo unha das maiores concentracións nun só país desta institución encargada da difusión da lingua española no mundo.

Notas editar

  1. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para marroquí.

Véxase tamén editar

Outros artigos editar

Ligazóns externas editar