Afonso VII

Rei de Galiza, León, Castela e Toledo

Afonso Raimúndez,[1] o Emperador, nado en Caldas de Reis o 1 de marzo de 1105 e finado en Fresneda (quizais El Viso del Marqués) o 21 de agosto de 1157, foi rei de Galiza, León e Castela, o primeiro da dinastía de Borgoña. Foi fillo de dona Orraca (filla á súa vez de Afonso VI) e do seu primeiro marido, o conde Raimundo de Borgoña.

Modelo:BiografíaAfonso VII

Editar o valor en Wikidata
Biografía
Nacemento1 de marzo de 1105 Editar o valor en Wikidata
Caldas de Reis, España Editar o valor en Wikidata
Morte21 de agosto de 1157 Editar o valor en Wikidata (52 anos)
Despeñaperros, España Editar o valor en Wikidata
Lugar de sepulturaCatedral de Santa María de Toledo Editar o valor en Wikidata
Monarca do Reino de Castela
1126 – 1157
Monarca do Reino de León
1126 – 1157
Monarca do Reino de Galicia
1111 – 1157 Editar o valor en Wikidata
Datos persoais
RelixiónCatolicismo Editar o valor en Wikidata
Actividade
Campo de traballoPolítica Editar o valor en Wikidata
Ocupacióngobernante Editar o valor en Wikidata
Carreira militar
ConflitoOccupation of Zaragoza by the army of the Kingdom of León (en) Traducir Editar o valor en Wikidata
Outro
TítuloRei de León (1126–1157)
Rei de Castela (1126–1157)
Rei de Galicia (1111, 1157–)
Imperator totius Hispaniae Editar o valor en Wikidata
FamiliaCasa de Borgoña Editar o valor en Wikidata
CónxuxeRiquilda de Polonia (1152 (Gregoriano)–1157)
Berenguela de Barcelona (1128 (Gregoriano)–1140) Editar o valor en Wikidata
ParellaGontrodo Petri
Urraca Fernández Editar o valor en Wikidata
FillosUrraca de Castela
 () Gontrodo Petri
Sancho III de Castela
 () Berenguela de Barcelona
Constanza de León
 () Berenguela de Barcelona
Fernando II de Galiza e León
 () Berenguela de Barcelona
Sancha de Castela
 () Berenguela de Barcelona
Estefânia Afonso de Castela
 () Urraca Fernández
Garcia de Castela
 () Berenguela de Barcelona
Afonso de Castela
 () Berenguela de Barcelona
Fernando de Castela
 () Riquilda de Polonia
Sancha de Castela, Rainha de Aragão
 () Riquilda de Polonia Editar o valor en Wikidata
PaisRaimundo de Borgoña Editar o valor en Wikidata  e Orraca de León Editar o valor en Wikidata
IrmánsSancha Raimúndez Editar o valor en Wikidata
Premios

Descrito pola fonteGran Enciclopedia Galega Silverio Cañada
Enciclopedia de Otto
Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron Editar o valor en Wikidata
BNE: XX826012 BUSC: alfonso-vii-rei-de-castela-1126-1157 WikiTree: Castilla-99 Find a Grave: 88303926 Editar o valor en Wikidata

Afonso VII integrou na monarquía leonesa aquel sector da nobreza galega rebelde que representaba a Casa de Traba. Pero tamén foi o rei que inauguraba a política de apoio á Igrexa, e polo tanto foi o primeiro que aplicou un certo criterio de centralización política.

Rei de Galiza, León e Castela

editar

Foi proclamado rei en 1109 polo seu aio, Pedro Froilaz, Conde de Traba; dous anos máis tarde, o 17 de setembro de 1111, o Bispo Diego Xelmírez consagrouno como monarca na catedral compostelá. En realidade, a cerimonia tivo máis de formal que de efectivo; con ela, Pedro Froilaz procuraba que, no caso de que a súa nai, Orraca -casada con Afonso de Aragón- viñese ter un fillo deste, non se visen afectados os dereitos do futuro Afonso VII ao trono e, en todo caso, puidese preservar sempre a herdanza do seu pai, Raimundo de Borgoña. Aínda que algúns historiadores indican que, no acto compostelán, foi proclamado "rei de Galiza", o certo é que as crónicas falan de que o bispo o consagrou apenas como "rei", entendendo, deste xeito, que era o lexítimo herdeiro do seu avó, Afonso VI. O arcebispo Xelmírez, canda Pedro Froilaz e outros nobres galegos dirixíronse a confirmar en León a cerimonia de entronización, mais en Viadangos saíulles ó paso Afonso de Aragón, que presentou batalla, frustrando os plans de Xelmírez.

O 10 de marzo de 1126, á morte da súa nai, foi coroado rei de León e de inmediato emprendeu a recuperación do reino de Castela, que estaba baixo o dominio de Afonso I de Aragón. Coas Paces de Támara de 1127, púxose fin á disputa entre os dous monarcas e Afonso VII foi recoñecido como rei de Castela.

A pesar deste recoñecemento, Afonso tívose que enfrontar ás diversas rebelións suscitadas nos territorios máis próximos a Aragón, debido á longa autonomía que estas rexións atinxiran desde a morte do seu avó, o rei Afonso VI de Castela.

Aspiracións territoriais

editar

Após a morte, sen descendencia, do rei navarro-aragonés Afonso I en 1134, Afonso VII pretendeu ao trono, mais sen éxito xa que, finalmente, a sucesión recaeu no irmán de Afonso I, Ramiro II. A pesar disto, Afonso ocupou A Rioxa, conquistou Zaragoza e ditaminou de feito os gobernos de ambos os dous reinos en diante. Desde entón o escudo de Zaragoza figura no escudo de armas do Reino de León. En escaramuzas varias, derrotou o exército navarro-aragonés, sometendo este reino á súa vasalaxe. Apoiado por nobres ao norte dos Pireneos, controlou amplos territorios do sur da Francia, chegando até o río Ródano.

Axudou nas loitas do conde de Barcelona, Ramón Berenguer IV contra os condados cataláns, conseguindo unificar a Marca Hispánica.

En 1135 foi corado imperador nos Reinos Hispánicos na catedral de León polo papa Gregorio VII, expresando así a súa pretensión de hexemonía peninsular e de exclusividade na reconquista. Porén, en 1123 tivo que recoñecer a seu curmán Afonso Henriques (Afonso I de Portugal) como rei de Portugal, así como o matrimonio de Ramón Berenguer IV con Petronila de Aragón, que uniu definitivamente Aragón cos condados cataláns, creando así a Coroa de Aragón. Con este último acordaría os límites da reconquista para cada un dos dous estados.

En 1137, Afonso Henriques adentrouse en terras de Afonso VII e ocupou Tui. A ocupación finalizou trala sinatura do Tratado de Tui.

 
Ilustración do Privilegium Imperatoris (1148), carta de doazón de terras ó abade Willelmus (no centro, con báculo). Á dereita, Afonso VII o emperador (cunha póla na man) e o conde Ponce Xiraldo de Cabreira, mordomo da Corte (con espada e escudo). Á esquerda, os fillos do emperador, Sancho e Fernando (este último tamén cunha póla na man), xa con título rexio (rex).
A entrega dunha póla como símbolo do ben transmitido, cerimonia practicada no reino franco e rara na Península Ibérica, púidose executar talvez en Galiza, achándose presente tamén no Tombo de Caaveiro (século XIII).[2]

Reconquista

editar

Desde 1139 levou a cabo expedicións e ataques de saqueo incitando as sublevacións das poboacións almorábides. A invasión dos almohades a partir de 1146 obrigouno a fortificar a fronteira e a pactar co almorábide Ibn Ganiya para organizar a resistencia.

En 1144 chegou até Córdoba e en 1147 tomou Almería xunto co rei de Aragón e Navarra e o conde de Barcelona.

En 1157 os almohades recuperaron o control de Almería e Afonso morreu en canto regresaba a León.

Morte e soterramento

editar

No ano 1127, cando se cumpría o vinte aniversario da morte do seu pai, Raimundo de Borgoña, Afonso fixo unha serie de doazóns á Catedral de Compostela que aparecen recollidas no Tombo A[3]; o cabido compostelán acordou recibir ao rei como cóengo e este expresou os seus desexos de ser enterrado na catedral[4]. Os desexos do rei para recibir o enterro en Compostela repítense en 1140 e 1143, e chegou incluso a dispoñer como serían os funerais[5], porén, malia as promesas e os preparativos, o lugar elixido para o seu enterro foi Toledo[6].

Os seus dous fillos repartiron o reino que, de novo, ficou dividido en dous, o Reino de Galiza-León a Fernando II e o Reino de Castela-Toledo a Sancho III.

Matrimonio e descendencia

editar

En 1128 casou en Saldaña (Palencia) con Berenguela de Barcelona, filla do conde de Barcelona Ramón Berenguer III e, polo tanto, irmá de Ramón Berenguer IV. Desta unión naceron:

En xullo de 1152 casou con Riquilda de Polonia, filla do rei Ladislau II de Polonia. Tiveron dous fillos:

Dos seus amoríos con Gontrada Pérez (o Guntroda Díaz) naceu:

Dous seus amoríos con Sancha Fernández naceu:

  • Estefanía de Castela (1150 - 1180), casada con Fernán Ruiz de Castro.
  1. Boullón Agrelo, A. I. (coord). Real Academia Galega, ed. "Orraca". Guía de Nomes Galegos. 
  2. Pacheco Sampedro, Rogelio (1997). "El signum manuum en el cartulario del monasterio de San Juan de Caaveiro (s. IX-XIII)" (PDF). Signo: revista de historia de la cultura escrita (en castelán) (Universidade de Alcalá) (4): 27–37, en 32–33. ISSN 1134-1165. 
  3. Lucas Álvarez, Manuel (1997). La documentación del Tumbo A de la catedral de Santiago de Compostela: Estudio y edición. (PDF). ISBN= mkt0003324545. Centro de Estudios e investigación San Isidoro. pp. 244–245. Dota o seu aniversario co castelo de San Jorge na serra do Pindo. 
  4. Lucas Álvarez, Manuel (1997). La documentación del tumbo A de la catedral de Santiago de Compostela : estudio y edición (PDF). ISBN= mkt0003324545. Centro de Estudios e Investigación San Isidoro. p. 246. Debido o seu acceso o cabildo, este prometelle o rei unha serie de privilexios na hora do seu pasamento 
  5. Lucas Álvarez, Manuel (1997). La documentación del Tumbo A de la catedral de Santiago de Compostela. Estudio y edición (PDF). ISBN= mkt0003324545. Centro de Estudios San Isidoro. pp. 261–263. 
  6. "Los enterramientos de los reyes de León y Castilla hasta Sancho IV. Continuidad dinástica y memoria regia". e-spania. Consultado o 07/02/2018. 

Véxase tamén

editar
  Os reis e as raíñas da Galiza.
  Afonso VII. O tempo político do emperador galego.
(Nós Diario, 13.10.2022)

Bibliografía

editar
  • Reilly, Bernard F. (1998). The Kingdom of León-Castilla under King Alfonso VII 1126-1157. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. ISBN 0-8122-3452-9. 

Outros artigos

editar
Afonso VII
Nacemento: 1 de marzo 1105 Falecemento: 21 de agosto 1157


Títulos Reais
Precedido por
Urraca


Rei de Galiza
1111 – 1157
Sucedido  por
Fernando II
Rei de León
1126 – 1157
Rei de Castela
1127 – 1157
Sucedido  por
Sancho III
Rei de Toledo
1127 – 1157
Títulos Honoríficos
Precedido por
Novo título


Emperador
1117-1135
Sucedido  por
Outros títulos
Precedido por
Novo título


Emperador
1135-1157
Sucedido  por