Portal:Italia

Portal Italia.jpg
Emblem of Italy.svg

Italia (Gl-Italia.ogg pronunciación ) (en italianoItalia[iˈtaːlja] (AFI)It-Italia.ogg escoitar), oficialmente República Italiana (Gl-República Italiana.ogg pronunciación ) (en italiano: Repubblica Italiana), é unha república parlamentaria cuxo territorio está en Europa meridional (99,97%) e no norte de África (0,03%). O territorio europeo confórmano a maior parte da península Itálica, o val do río Po e dúas grandes illas no mar Mediterráneo: Sicilia e Sardeña. O territorio africano fórmano as pequenas illas de Lampedusa, Lampione e Pantelaria.

No norte está flanqueado polo arco alpino onde limita, de leste a oeste, con Eslovenia, Austria, Suíza e Francia. O resto do territorio está circundado polos mares Lígur, Tirreno, Xónico e Adriático. Os pequenos estados da Cidade do Vaticano e San Marino son enclaves dentro do territorio italiano. Á súa vez Campione d'Italia é un concello italiano que forma un pequeno enclave en territorio suízo. A superficie total é de 301.340 km2, cunha poboación de 60,8 millóns de habitantes. A súa capital desde os tempos do Imperio romano é Roma, e foi durante séculos o centro político e cultural da civilización occidental.

No 2014 Italia, oitava potencia económica mundial e cuarta europea, é un país cun elevado nivel de vida: o índice de desenvolvemento humano é moi alto, 0,872, e a esperanza de vida é de 82,4 anos. É membro fundador da Unión Europea, da OTAN, do Consello de Europa e da OCDE; adherido á ONU e ó tratado de Schengen. É ademais membro do G7, do G8 e do G20; participa no proxecto Nuclear Sharing da OTAN, é unha gran potencia rexional europea, capaz de exercer influencia política sobre opcións e decisións de orde extraeuropeo e internacional, e está en novena posición do mundo por gasto militar. En Roma teñen a súa sede numerosas organización internacionais coma a Organización para a Agricultura e a Alimentación, o Fondo Internacional de Desenvolvemento Agrícola, o Glocal Forum ou o Programa Mundial de Alimentos.

Italia posúe o maior número de sitios declarados patrimonio da Humanidade pola UNESCO. É o quinto país do mundo e terceiro da Unión Europea que máis turistas recibe por ano, sendo Roma a terceira cidade máis visitada. Outras cidades importantes son Milán, centro industrial e finaceiro, e, segundo o "Global Language Monitor", a capital da Moda; Turín, centro da industria automobilística e do deseño industrial, Boloña, coa universidade máis antiga do mundo; as cidades históricas de Venecia, Florencia e Nápoles etc.

Artigo destacado

editar

Flag of the Napoleonic Kingdom of Italy.svg
O Reino de Italia foi un estado creado por Napoleón Bonaparte en 1805 cando, despois da súa coroación como emperador transformou a República Italiana en Reino de Italia, autoproclamándose rei e nomeando vicerrei ao seu fillastro, Eugène de Beauharnais. Polo tanto foi un estado integrado no Primeiro Imperio Francés.

Abranguía principalmente as rexións italianas da Lombardía, a Emilia-Romaña e tamén, en menor medida, o Véneto e a Toscana.

O reino foi disolvido tras a abdicación de Napoleón en 1814 (e a inmediatamente posterior do seu xenro e vicerrei) como consecuencia da derrota final do emperador na batalla de Waterloo, que puxo fin ás Guerras Napoleónicas.

O Reino napoleónico de Italia foi considerado pola historiadora anglo-italiana Jessie White como o embrión do estado unitario italiano establecido en 1861.

Cidade destacada

editar

CoA Città di Milano.svg
Milán (en italianoMilano[miˈlaːno] (AFI)It-Milano.ogg escoitar; en lombardoMilàn[miˈlaŋ] (AFI)) é a principal cidade do norte de Italia, capital da rexión de Lombardía, situada na chaira Padana. Cunha poboación de 1.324.110 habitantes (2010), Milán é a segunda cidade máis poboada do estado tras Roma. Está considerada a capital económica e industrial do país, e un dos 4 motores principais da economía europea, con París, Londres e Frankfurt.

Fundada polos celtas do norte italiano co nome Médelhan polo ano 600 a.C, foi conquistada polos romanos en torno ao ano 222 a.C, recibindo o nome Mediolanum. Foi saqueada polos hunos no ano 450, e logo da caída do Imperio Romano foi ocupada polos ostrogodos, logo por bizantinos, longobardos e francos antes de converterse nun feudo gobernado por arcebispos a partir do século VIII.

Entre os maiores atractivos da cidade destacan a Catedral de Milán (Duomo di Milano), a Galería Víctor Manuel II (Galleria Vittorio Emanuele II), o Teatro da Scala (Teatro alla Scala), o Castelo Sforzesco (Castello Sforzesco), a Basílica de San Ambrosio (Basílica de Sant'Ambrogio), ou Santa María da Gracia (Santa Maria delle Grazie). Acollendo esta última no seu interior o mural A Última Cea de Leonardo da Vinci.

Divisións administrativas
Categorías
Biografía destacada

editar

Miguel Ángel, por Daniele da Volterra (detalle).jpg
Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni, coñecido xeralmente como Michelangelo ou Miguel Anxo, nado o 6 de marzo de 1475 en Caprese Michelangelo, e finado o 18 de febreiro de 1564 en Roma, foi un escultor, arquitecto, pintor e poeta do Renacemento italiano, considerado un dos máis grandes artistas da historia da arte de Occidente, tanto polas súas esculturas coma polas súas pinturas e a súa obra arquitectónica. Desenvolveu o seu labor artístico ao longo de máis de setenta anos entre Florencia e Roma, que era onde vivían os seus grandes mecenas, a familia Medici de Florencia, e os diferentes papas romanos.

Triunfou en todas as artes nas que traballou, caracterizándose polo seu perfeccionismo. A escultura, segundo declarara, era a súa arte predilecta e a primeira á que se dedicou; a continuación, a pintura, case como unha imposición por parte do papa Xulio II, e que se concretou nunha obra excepcional e magnífica, a bóveda da capela Sistina; e xa nos seus últimos anos dedicouse a diversos proxectos arquitectónicos.

Michelangelo é famoso principalmente pola creación dos frescos do teito da capela Sistina, un dos traballos máis extraordinarios de toda a arte occidental, e tamén polo Xuízo final, e o A crucifixión de San Pedro e a Conversión de San Paulo na capela Paulina do Vaticano. Entre as súas moitas esculturas cóntanse a Piedade e o David, tamén elas sublimes obras mestras, e maila Virxe, o Baco, o Moisés, a Raquel, a Lea, e estatuas de membros da familia Medici. Foi tamén el quen concibiu a cúpula da basílica de San Pedro en Roma.

Imaxe destacada
Sabías que...?
Artigos de calidade e bos

editar

Nuvola filesystems services.svg Artigos de calidade (3)

Crystal Clear action bookmark Silver.png Artigos bos (0)

Proxectos relacionados
Portais relacionados
Proxectos irmáns