Portal:Pobos indíxenas de América

Null
Mapa de América Benvido ó Portal dos pobos indíxenas de América!

Portal dos pobos indíxenas de América

Os pobos indíxenas de América, tamén chamados amerindios, indios ou nativos americanos son os nomes dados ós habitantes das Américas antes da chegada dos europeos, e os seus descendentes actuais. A hipótese máis aceptada para a súa orixe é que os primeiros habitantes da América viñeran de Asia atravesando a pé o estreito de Bering.

Malia que algúns pobos indíxenas de América eran tradicionalmente cazadores recolectores, especialmente na bacía do río Amazonas, aínda quedan moitos grupos que practican a acuicultura e a agricultura. O impacto da súa dotación agrícola no resto mundo é unha testemuña do seu traballo na remodelación e no cultivo da flora autóctona das Américas. Malia que algunhas sociedades teñen unha forte dependencia da agricultura, outras practicaron unha mestura de agricultura, caza e recolección. Nalgunhas rexións, os pobos indíxenas crearon arquitecturas monumentais, cidades organizadas a grande escala, sociedades de xefatura, estados e imperios.

Moitas partes de América seguen habitadas por pobos indíxenas e algúns países contan con poboacións especialmente significativas, como Belize, Bolivia, o Canadá, Chile, Ecuador, Groenlandia, Guatemala, Güiana, México, Panamá e o Perú. Existen arredor de mil linguas indíxenas diferentes faladas en América. Algunhas, como o quechua, o aimará, o guaraní, as linguas maias e o náhuatl contan os seus falantes en millóns. Moitos pobos manteñen prácticas e trazos culturais indíxenas en diferentes graos, incluíndo a relixión, a organización social e as prácticas de subsistencia. Como moitas culturas, algunhas evolucionaron para incorporar aspectos tradicionais pero tamén atenden ás necesidades modernas. Algúns pobos indíxenas aínda viven relativamente illados da cultura occidental e uns poucos son pobos non contactados.

Artigo destacado

editar

Os muiscas son un pobo chibcha que formou a confederación muisca das terras dos Andes centrais na Cordilleira Oriental da actual Colombia, máis concretamente no Altiplano cundiboyacense. No presente, a poboación muisca case desapareceu, mais aínda pervive nalgúns concellos e distritos como Cota, Chía, Tenjo, Suba, Engativá, Tocancipá, Gachancipá e Ubaté. Segundo o censo de 2005 feito polo Ministerio de Interior, 14 051 muiscas viven en Colombia.

Como unha das catro civilizacións avanzadas de América (alén dos aztecas, os maias e os incas), entraron en contacto co Imperio español en 1537, no intre da conquista. Os subgrupos nos que se dividían os muisca foron identificados en función das alianzas arredor de tres grandes gobernantes: o zaque, con capital en Hunza, que gobernaba un territorio que abranguía as zonas sur e nordeste da actual Boyacá e o sur de Santander; o zipa, con capital en Bacatá, que gobernaba sobre Cundinamarca, o oeste dos Llanos e o nordeste de Tolima; e o Iraca, gobernador de Suamox, o nordeste de Boyacá e o suroeste de Santander. O territorio dos muiscas abranguía unha área de 47 000 km2 - unha rexión un chisco meirande que Suíza - dende o norte de Boyacá até o Páramo de Sumapaz, e dende a Cordilleira Oriental até o Val de Magdalena. Tiñan fronteira cos territorios dos panches e os pijaos.

No tempo da conquista, a área tiña unha importante poboación, e malia que o número preciso de habitantes é descoñecido, estímase que roldaba entre o medio millón e os tres millóns de habitantes. Os muiscas falaban o muysccubun, un dialecto do chibcha, tamén chamado muysca e mosca. A súa economía estaba baseada na agricultura, na minaría do sal, a metalurxia e manufactura.

Lugar de interese

editar

O arquipélago Haida Gwaii, antigamente Illas da Raíña Carlota, (en lingua haida: Haida Gwaii (que significa «illas dos homes») e en inglés: Queen Charlotte Islands) son un arquipélago á praza da Columbia Británica. Hai dúas illas principais, separadas por un estreito canal: a illa Graham a norte ea illa Moresby a sur, ademais de preto de 150 pequenas illas para unha área total de 10 180 km ². O arquipélago está separado do continente a este polo estreito de Hécate. A illa Vancouver está a sur, separada pola canle denominado Queen Charlotte Sound, e as illas costeiras do sur de Alasca ao norte, separadas pola entrada Dixon (Dixon Entrance).

Unha parte das illas onde habita o pobo haida está protexida por leis federais do Canadá e a lei define Haida como reserva nacional. Nas illas hai unha importante fauna.

Artigos de calidade (3)

Artigos bos (5)

Imaxe destacada

editar

Mulleres maias de Guatemala.
Vexa o artigo pobos maias.


...Arquivo
Biografía destacada

editar

Mataoka, coñecida como Pocahontas ou Amonute, nada en 1595 e finada o 21 de marzo de 1617 en Londres, foi a filla maior do Xefe Powhatan, xefe da confederación algonquina en Virxinia.

Foi capturada polos ingleses durante as hostilidades anglo-indias de 1613. Durante o tempo que estivo presa, converteuse ao cristianismo e mudou o seu nome por Rebecca. Cando tivo a oportunidade de volver coa súa xente escolleu quedarse cos ingleses. En abril de 1614, con 17 anos, casou co empresario do tabaco, John Rolfe, e en xaneiro de 1615 deu a luz ao seu fillo Thomas Rolfe.

En 1616 os Rolfe viaxaron a Londres e Pocahontas foi presentada perante a sociedade inglesa como exemplo de "salvaxe civilizada", coa esperanza de obter máis investimento no asentamento de Jamestown. Converteuse nunha celebridade, recibiu honores e asistiu a unha mascarada no palacio de Whitehall. En 1617, os Rolfe dispoñíanse a volver a Virxinia pero Pocahontas morreu en Gravesend por causas descoñecidas, aos 20 ou 21 anos.

En lingua algonquina, o seu verdadeiro nome era Matoaka, pero entre os powhatan era común ter varios nomes para diferentes situacións polo que se coñecía tamén polos alcumes de Pocahontas, que en algonquino significa pequena licenciosa e Amonute.

Sabías que...?

editar

Batalla de Little Bighorn.


...Arquivo
Portais relacionados
Wikimedia Commons
Wikimedia Commons

en Commons

Wiktionary
Wiktionary

no Galizionario