Silabario cherokee
O silabario cherokee[3] é un silabario inventado por Sequoyah para escribir a lingua cherokee a finais da década de 1810 e comezos de 1820. A súa creación deste sistema de escrita é particularmente notoria xa que non era quen de ler nin escribir. Nun primeiro momento experimentou con logogramas, pero o seu sistema evolucionou no silabario.
![]() | |
Tipo | Silabario |
---|---|
Linguas | Lingua cherokee |
Creador | Sequoyah |
Creación | 1820[1]–presente[2] |
Sistemas | inspirado no alfabeto latino |
Código ISO 15924 | Cher, 445 |
Unicode | U+13A0–U+13FF Cherokee U+AB70–U+ABBF Cherokee Supplement |
DescriciónEditar
Cada símbolo representa unha sílaba e non un fonema. Os 85 caracteres do silabario cherokee ofrecen un método axeitado de escritura para a súa lingua. Aínda que algúns símbolos aseméllanse ás letras do alfabeto latino, os sons son completamente diferentes (a forma da letra cherokee que corresponde ó son da nosa "a" parécese á letra "D" maiúscula latina, por exemplo). Sequoyah tiña visto a lingua inglesa escrita, pero non sabía como escribila.
Vogal Consoante |
a [a]~[ə] |
e [e]~[ɛ] |
i [i]~[ɪ] |
o [o]~[ɔ] |
u [u]~[ʊ] |
v [ə̃] |
---|---|---|---|---|---|---|
— | Ꭰꭰ a | Ꭱꭱ e | Ꭲꭲ i | Ꭳꭳ o | Ꭴꭴ u | Ꭵꭵ v |
g [ɡ] |
Ꭶꭶ ga • Ꭷꭷ ka | Ꭸꭸ ge | Ꭹꭹ gi | Ꭺꭺ go | Ꭻꭻ gu | Ꭼꭼ gv |
h [h] |
Ꭽꭽ ha | Ꭾꭾ he | Ꭿꭿ hi | Ꮀꮀ ho | Ꮁꮁ hu | Ꮂꮂ hv |
l [l] |
Ꮃꮃ la | Ꮄꮄ le | Ꮅꮅ li | Ꮆꮆ lo | Ꮇꮇ lu | Ꮈꮈ lv |
m [m] |
Ꮉꮉ ma | Ꮊꮊ me | Ꮋꮋ mi | Ꮌꮌ mo | Ꮍꮍ mu | |
n [n] |
Ꮎꮎ na • Ꮐꮐ nah • Ꮏꮏ hna | Ꮑꮑ ne | Ꮒꮒ ni | Ꮓꮓ no | Ꮔꮔ nu | Ꮕꮕ nv |
qu [kʰw] |
Ꮖꮖ qua | Ꮗꮗ que | Ꮘꮘ qui | Ꮙꮙ quo | Ꮚꮚ quu | Ꮛꮛ quv |
s [s] |
Ꮝꮝ s • Ꮜꮜ sa | Ꮞꮞ se | Ꮟꮟ si | Ꮠꮠ so | Ꮡꮡ su | Ꮢꮢ sv |
d/t [d]/[t] |
Ꮣꮣ da • Ꮤꮤ ta | Ꮥꮥ de • Ꮦꮦ te | Ꮧꮧ di • Ꮨꮨ ti | Ꮩꮩ do | Ꮪꮪ du | Ꮫꮫ dv |
tl [t͡ɬ] |
Ꮬꮬ dla • Ꮭꮭ tla | Ꮮꮮ tle | Ꮯꮯ tli | Ꮰꮰ tlo | Ꮱꮱ tlu | Ꮲꮲ tlv |
ts [t͡s]~[d͡ʒ] |
Ꮳꮳ tsa | Ꮴꮴ tse | Ꮵꮵ tsi | Ꮶꮶ tso | Ꮷꮷ tsu | Ꮸꮸ tsv |
w [ɰ] |
Ꮹꮹ wa | Ꮺꮺ we | Ꮻꮻ wi | Ꮼꮼ wo | Ꮽꮽ wu | Ꮾꮾ wv |
y [j] |
Ꮿꮿ ya | Ᏸᏸ ye | Ᏹᏹ yi | Ᏺᏺ yo | Ᏻᏻ yu | Ᏼᏼ yv |
NotasEditar
- ↑ Sturtevant & Fogelson 2004, p. 337.
- ↑ Encyclopedia Britannica (ed.). "Cherokee language". www.britannica.com. Consultado o 22 de maio de 2014.
- ↑ Definición de cherokee* no Dicionario de Galego de Ir Indo e a Xunta de Galicia.
Véxase taménEditar
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Silabario cherokee |
BibliografíaEditar
- Bender, Margaret. 2002. Signs of Cherokee Culture: Sequoyah's Syllabary in Eastern Cherokee Life. Chapel Hill: University of North Carolina Press.
- Bender, Margaret. 2008. Indexicality, voice, and context in the distribution of Cherokee scripts. International Journal of the Sociology of Language 192:91–104.