    
Os celtas son un conxunto de pobos indoeuropeos de Europa identificados polo uso das linguas celtas e outras semellanzas culturais. A historia da Europa precelta e a relación exacta entre os diferentes grupos étnicos, lingüísticos e culturais dentro do espazo celta é tema de debate e controversia. Por outra banda, o alcance xeográfico dos antigos celtas tamén está en disputa; particularmente, se os habitantes da Idade de Ferro de Gran Bretaña e Irlanda deberían ser considerados ou non como celtas. Segundo unha teoría, a orixe común das linguas celtas, a lingua protocelta, xurdiu na cultura dos Campos de Urnas a finais da Idade de Bronce en Europa central, a cal floreceu arredor do ano -1200.
De acordo con outra teoría proposta no século XIX, o primeiro pobo en amosar características culturais consideradas como celtas foi o pobo da cultura de Hallstatt da Idade de Ferro, en Europa central (c. -800 e -450), chamada así polos ricos achados de tumas en Hallstatt, Austria. É por iso que ás veces a zona é coñecida como a "patria celta". Durante o período de La Tène (c. -450 BC até a conquista romana), chamado así polo sitio arqueolóxico de La Tène, en Suíza, esta cultura celta supostamente expandiuse por difusión transcultural ou migración até as Illas Británicas (celtas insulares), Francia e os Países Baixos (galos), Bohemia, Polonia e gran parte de Europa central, a Península Ibérica (celtiberos, célticos, lusitanos e galaicos) e o norte de Italia (cultura de Golasecca e galos cisalpinos) e, posteriormente o asentamento celta en Europa oriental que comezou no ano -279, chegando ao leste até Anatolia central (gálatas) na actual Turquía.
Artigo destacado
editar
O galaico, tamén coñecido como hispano-celta do noroeste, foi unha lingua celta ( do tipo Q) ou un grupo de linguas e dialectos, emparentados co celtibérico, falado a comezos da era cristiá no cuadrante noroeste da península Ibérica, máis especificamente entre a costa atlántica do oeste e o norte e unha liña imaxinaria que corta a península de norte a sur, ligando as actuais cidades de Oviedo e Mérida. Así como ocorre co ilirio e o lígur, o corpus que se conserva está composto de palabras illadas e frases curtas atopadas en inscricións locais (en latín) ou glosadas por autores clásicos, xuntamente con onomástica ( antropónimos, etnónimos, teónimos, topónimos) tamén atopada en inscricións, ou que sobreviviu até o presente en nomes de lugares, ríos ou montes. Diversas palabras de orixe céltica tamén foron preservadas polas linguas románicas locais (entre elas, o galego), e é probable que fosen herdadas destes dialectos celtas-Q.
Tanto Pomponio Mela coma Plinio o Vello escribiron sobre as poboacións celtas e non celtas de Gallaecia e Lusitania. Algúns autores modernos especularon sobre a posibilidade de que ámbalas rexións compartisen unha mesma lingua céltica, mentres que outros autores sinalan dificultades non resoltas dentro desta hipótese, como as características fonéticas incompatíbeis das dúas rexións, como a preservación de *p- e o reflexo inconsistente das consoantes líquidas silábicas. A evidencia filoxenética amosa que a lingua galaica, se ben comparte algunhas características co celtibero, ten evolucións fonéticas que o diferencian do celtibero.
Lugar de interese
 Artigos de calidade (2)
 Artigos bos (0)
Imaxe destacada
- ...Arquivo
Biografía destacada
editar
Kenneth I de Escocia, coñecido na súa época como Cináed mac Ailpín ( gaélico moderno: Coinneach mac Ailpein), e tamén pola súa forma anglicizada Kenneth MacAlpin, nado en 810 e finado o 13 de febreiro de 858, foi rei dos pictos e segundo a tradición está considerado o primeiro rei dos escoceses, levando o alcume An Ferbasach ("o Conquistador") e o fundador da dinastía que gobernou Escocia por gran parte do período medieval, e que pasou á monarquía británica.
Designado rei de Dalriada durante catro anos, axudouse da súa condición de fillo de escocés e picto para conquistar o país dos pictos e proclamarse o seu rei tras a destrución do seu reino polos viquingos no ano 843, pero non hai rexistros contemporáneos sobre a súa coroación. Mantivo unido o reino malia os ataques dos anglos en Strathclyde e dos viquingos no norte. A fonte máis importante sobre Kenneth é a Crónica dos reis de Alba de principios do século XI, que abrangue de Kenneth ao remate do século X mentres a data da súa morte procede da Crónica de Irlanda.
Sabías que...?
- ...Arquivo
Portais relacionados
editar
Outros portais sobre celtas
|
