    
Os celtas son un conxunto de pobos indoeuropeos de Europa identificados polo uso das linguas celtas e outras semellanzas culturais. A historia da Europa precelta e a relación exacta entre os diferentes grupos étnicos, lingüísticos e culturais dentro do espazo celta é tema de debate e controversia. Por outra banda, o alcance xeográfico dos antigos celtas tamén está en disputa; particularmente, se os habitantes da Idade de Ferro de Gran Bretaña e Irlanda deberían ser considerados ou non como celtas. Segundo unha teoría, a orixe común das linguas celtas, a lingua protocelta, xurdiu na cultura dos Campos de Urnas a finais da Idade de Bronce en Europa central, a cal floreceu arredor do ano -1200.
De acordo con outra teoría proposta no século XIX, o primeiro pobo en amosar características culturais consideradas como celtas foi o pobo da cultura de Hallstatt da Idade de Ferro, en Europa central (c. -800 e -450), chamada así polos ricos achados de tumas en Hallstatt, Austria. É por iso que ás veces a zona é coñecida como a "patria celta". Durante o período de La Tène (c. -450 BC até a conquista romana), chamado así polo sitio arqueolóxico de La Tène, en Suíza, esta cultura celta supostamente expandiuse por difusión transcultural ou migración até as Illas Británicas (celtas insulares), Francia e os Países Baixos (galos), Bohemia, Polonia e gran parte de Europa central, a Península Ibérica (celtiberos, célticos, lusitanos e galaicos) e o norte de Italia (cultura de Golasecca e galos cisalpinos) e, posteriormente o asentamento celta en Europa oriental que comezou no ano -279, chegando ao leste até Anatolia central (gálatas) na actual Turquía.
Artigo destacado
editar
A toponimia céltica de Galicia é a totalidade de topónimos de lugares antigos e actuais, ríos (hidrónimos) ou montañas que se crearon coa lingua céltica e polo tanto teñen etimoloxía céltica, e que están ou estaban situados dentro dos límites da Galicia actual.
En Galicia, aproximadamente a metade dos topónimos non latinos transmitidos dende a antigüidade nas obras dos autores e xeógrafos clásicos (Pomponio Mela, Plinio o Vello, Tolomeo etc.), ou en inscricións epigráficas romanas, resultaron ser de orixe céltica, sendo a outra metade maioritariamente indoeuropeas, en todo caso sendo incontestablemente non célticas ou carecendo dunha sólida etimoloxía céltica.
Deseguido preséntase unha lista non exhaustiva de topónimos cuxa orixe é, o máis seguro, céltica. A característica máis elemental é -bri(s), do proto-céltico *brigs, coa súa derivación *brigā, ambas as dúas co significado de “outeiro” e por tanto “castro” e “poboado”. Os asentamentos coñecidos en Galicia durante a Idade de ferro eran os castros e poboados fortificados situados en outeiros e penínsulas. Moitos deles foron abandonados logo da conquista romana.
Lugar de interese
editar
Irlanda celta ou Irlanda gaélica corresponde á orde política establecida na illa de Irlanda ata a conclusión da reconquista Tudor de Irlanda. Durante a maior parte deste período, Irlanda foi un mosaico de clans e tribos organizados en torno a catro provincias históricas e que competían continuamente polo control do territorio e os recursos.
A finais do século XII produciuse a coñecida invasión normanda, que situaría a unha parte importante da illa baixo o control da nobreza cambro-normanda. Esta área controlada polos invasores recibiría o nome de Señorío de Irlanda. Porén, durante os séculos seguintes, a Irlanda gaélica recuperaría terreo, ben mediante a conquista, ben mediante a asimilación cultural dos acabados de chegar. A finais do século XV, unicamente unha pequena franxa de terreo en torno a Dublín (coñecida como "Pale") quedaba fóra da influencia gaélica.
Porén, o acceso ó poder da dinastía Tudor en Inglaterra provocaría unha serie de campañas militares para someter a resistencia da nobreza gaélica. En 1541, o Señorío de Irlanda transformouse no Reino de Irlanda, cuxa coroa recaía no rei de Inglaterra e a posterior "Fuga dos Condes" en 1607, significaría a fin da reconquista Tudor da illa e da Irlanda celta propiamente dita.
 Artigos de calidade (2)
 Artigos bos (0)
Imaxe destacada
- ...Arquivo
Biografía destacada
editar
Cadwallon ap Cadfan, finado en 634, foi rei de Gwynedd desde o ano 625, aproximadamente, ata a súa morte en combate. Fillo e sucesor de Cadfan ap Iago, é lembrado principalmente por ser o rei britano que derrotou ao rei anglo Edwin de Northumbria. Posteriormente loitou e morreu na batalla contra o seu sucesor, Oswald de Bernicia. O historiador Beda, escribindo un século despois da morte de Cadwallon, menciona que o poderoso reino de Edwin se estendía ata as illas de Man e Anglesey. Os Annales Cambriae indican que Cadwallon foi cercado en Glannauc (ou Illa Puffin), unha pequena illa o leste de Anglesey, no ano 629. O legado poético galés tamén se refire a Cadwallon como un líder heroico e á súa loita contra Edwin. Relata unha batalla en Digoll (Long Mountain) e que Cadwallon pasou un tempo en Irlanda antes do seu regreso a Britania para derrotar a Edwin
Sabías que...?
editar
- ...que existe evidencia arqueolóxica que suxire que os roles de xénero na sociedade celta puideron diferir das contrapartes clásicas contemporáneas e menos igualitarias da era romana?
- ...Arquivo
Portais relacionados
editar
Outros portais sobre celtas
|
.jpg)
_Cadwallon_fab_Cadfan.jpg)
