Óscar ó mellor actor

O Premio Óscar ó mellor actor é unha das categorías dos Premios Óscar que cada ano entrega a Academia das Artes e das Ciencias Cinematográficas nos Ánxeles (California). Entrégase a un actor que tivese unha interpretación nun papel principal na industria do cinema. Tradicionalmente, o premio é presentado pola gañadora do Óscar á mellor actriz na edición anterior.

A cerimonia da 1ª edición dos Óscar tivo lugar en 1929, e nela Emil Jannings gañou o permio polas súas interpretacións en The Last Command e The Way of All Flesh.[1] Actualmente, as candidaturas determínanse mediante voto singular transferible entre os membros da rama de intérpretes da Academia. Os gañadores elíxense mediante voto plural entre todos os membros con dereito a voto da Academia.[2] Nas primeiras tres edicións dos premios, os actores eran candidatos por todo o seu traballo durante o período (ata por tres filmes nalgúns casos).[3] Porén, durante a 3ª cerimonia, de 1930, só se citou un filme no premio final, aínda que o gañador tivese varios filmes na candidatura.[4]

O ano seguinte, o sistema, complexo e pouco manexable, foi substituído polo actual, en que un actor é candidato por unha interpretación específica nun único filme.[3] A partir da 9ª cerimonia, de 1937, a categoría limitouse a cinco candidaturas.[3] Cinco actores foron candidatos postumamente, James Dean (en dúas ocasións), Spencer Tracy, Massimo Troisi, Chadwick Boseman[5] e o gañador Peter Finch.[6]

Lista dos premiados editar

 
Emil Jannings foi o primeiro gañador nesta categoría polas súas interpretacións en The Last Command (1928) e The Way of All Flesh (1927).
 
Daniel Day-Lewis foi o primeiro actor que gañou o premio en tres ocasións, por O meu pé esquerdo (1989), There Will Be Blood (2007) e Lincoln (2012)
 
Spencer Tracy foi o primeiro actor que gañou o premio dous anos consecutivos, por Captains Courageous (1937) e Boys Town (1938). Recibiu outras sete candidaturas.
 
Laurence Olivier gañou pola súa interpretación en Hamlet (1948), filme que dirixiu el mesmo.[7]
 
Sidney Poitier foi o primeiro actor negro que gañou por Os lirios do val (1963).[8]
 
Tom Hanks gañou dous premios consecutivos por Filadelfia (1993) e Forrest Gump (1994).
 
Coa súa vitoria por La vita è bella (1998), Roberto Benigni converteuse no segundo actor en gañar o premio por un papel no que dirixiu a el mesmo[7] e no primeiro gañador en lingua non inglesa.
 
Con 29 anos, Adrien Brody é o actor máis novo en gañar o premio pola súa interpretación de Władysław Szpilman en O pianista (2002).
 
Jean Dujardin foi o primeiro actor francés en gañar o premio po The Artist (2011).[9]

En letra grosa os que obtiveron o premio en máis dunha ocasión.

Ano Gañador Película Personaxe Os outros nomeados foron
2022 Brendan Fraser The Whale Charlie Javier Bardem, Benedict Cumberbatch
Andrew Garfield, Denzel Washington
2021 Will Smith King Richard Richard Williams Austin Butler, Colin Farrell
Paul Mescal, Bill Nighy
2020 Anthony Hopkins The Father Anthony Riz Ahmed, Chadwick Boseman
Gary Oldman e Steven Yeun
2019 Joaquin Phoenix Joker Joker Antonio Banderas, Leonardo DiCaprio
Adam Driver e Jonathan Pryce
2018 Rami Malek Bohemian Rhapsody Freddie Mercury Christian Bale, Bradley Cooper
Willem Dafoe e Viggo Mortensen
2017 Gary Oldman Darkest Hour Winston Churchill Timothée Chalamet, Daniel Day-Lewis
Daniel Kaluuya e Denzel Washington
2016 Casey Affleck Manchester by the Sea Lee Chandler Andrew Garfield, Ryan Gosling
Viggo Mortensen e Denzel Washington
2015 Leonardo DiCaprio The Revenant Hugh Glass Bryan Cranston, Matt Damon
Michael Fassbender e Eddie Redmayne
2014 Eddie Redmayne The Theory of Everything Stephen Hawking Steve Carell, Bradley Cooper,
Benedict Cumberbatch e Michael Keaton
2013 Matthew McConaughey Dallas Buyers Club Ron Woodroof Christian Bale, Bruce Dern,
Leonardo DiCaprio e Chiwetel Ejiofor
2012 Daniel Day-Lewis Lincoln Abraham Lincoln Bradley Cooper, Hugh Jackman,
Joaquin Phoenix e Denzel Washington
2011 Jean Dujardin The Artist George Valentin Demián Bichir, George Clooney,
Gary Oldman e Brad Pitt
2010 Colin Firth The King's Speech Xurxo VI Javier Bardem , Jesse Eisenberg,
James Franco e Jeff Bridges
2009 Jeff Bridges Crazy Heart Otis "Bad" Blake George Clooney, Colin Firth,
Morgan Freeman e Jeremy Renner
2008 Sean Penn Milk Harvey Milk Richard Jenkins, Frank Langella,
Brad Pitt e Mickey Rourke
2007 Daniel Day-Lewis There Will Be Blood Daniel Plainview George Clooney, Johnny Depp,
Tommy Lee Jones e Viggo Mortensen
2006 Forest Whitaker The Last King of Scotland Idi Amin Leonardo DiCaprio, Ryan Gosling,
Peter O'Toole e Will Smith
2005 Philip Seymour Hoffman Capote Truman Capote Terrence Howard, Heath Ledger,
Joaquin Phoenix e David Strathairn
2004 Jamie Foxx Ray Ray Charles Don Cheadle, Johnny Depp,
Leonardo DiCaprio e Clint Eastwood
2003 Sean Penn Mystic River Jimmy Markum Johnny Depp, Ben Kingsley,
Jude Law e Bill Murray
2002 Adrien Brody O pianista Władysław Szpilman Nicolas Cage, Michael Caine,
Daniel Day-Lewis e Jack Nicholson
2001 Denzel Washington Día de adestramento Detective Alonzo Harris Russell Crowe, Sean Penn,
Will Smith e Tom Wilkinson
2000 Russell Crowe Gladiator Maximus Decimus Meridius Javier Bardem, Tom Hanks,
Ed Harris e Geoffrey Rush
1999 Kevin Spacey American Beauty Lester Burnham Russell Crowe, Richard Farnsworth,
Sean Penn e Denzel Washington
1998 Roberto Benigni La vita è bella Guido Orefice Tom Hanks, Ian McKellen,
Nick Nolte e Edward Norton
1997 Jack Nicholson As Good as It Gets Melvin Udall Matt Damon, Robert Duvall,
Peter Fonda e Dustin Hoffman
1996 Geoffrey Rush Shine David Helfgott Tom Cruise, Ralph Fiennes,
Woody Harrelson e Billy Bob Thornton
1995 Nicolas Cage Leaving Las Vegas Ben Sanderson Richard Dreyfuss, Anthony Hopkins,
Sean Penn e Massimo Troisi
1994 Tom Hanks Forrest Gump Forrest Gump Morgan Freeman, Nigel Hawthorne,
Paul Newman e John Travolta
1993 Tom Hanks Filadelfia Andrew Beckett Daniel Day-Lewis, Laurence Fishburne,
Anthony Hopkins e Liam Neeson
1992 Al Pacino Scent of a Woman Lieutenant Colonel Frank Slade Robert Downey, Jr., Clint Eastwood,
Stephen Rea e Denzel Washington
1991 Anthony Hopkins O silencio dos cordeiros Hannibal Lecter Warren Beatty, Robert De Niro,
Nick Nolte e Robin Williams
1990 Jeremy Irons Reversal of Fortune Claus von Bülow Kevin Costner, Robert De Niro,
Gérard Depardieu e Richard Harris
1989 Daniel Day-Lewis O meu pé esquerdo Christy Brown Kenneth Branagh, Tom Cruise,
Morgan Freeman e Robin Williams
1988 Dustin Hoffman Rain Man Raymond Babbitt Gene Hackman, Tom Hanks,
Edward James Olmos e Max von Sydow
1987 Michael Douglas Wall Street Gordon Gekko William Hurt, Marcello Mastroianni,
Jack Nicholson e Robin Williams
1986 Paul Newman The Color of Money Fast Eddie Felson Dexter Gordon, Bob Hoskins,
William Hurt e James Woods
1985 William Hurt Kiss of the Spider Woman Luis Molina Harrison Ford, James Garner,
Jack Nicholson e Jon Voight
1984 F. Murray Abraham Amadeus Antonio Salieri Jeff Bridges, Albert Finney,
Tom Hulce e Sam Waterston
1983 Robert Duvall Tender Mercies Mac Sledge Michael Caine, Tom Conti,
Tom Courtenay e Albert Finney
1982 Ben Kingsley Gandhi Mahatma Gandhi Dustin Hoffman, Jack Lemmon,
Paul Newman e Peter O'Toole
1981 Henry Fonda On Golden Pond Norman Thayer Jr. Warren Beatty, Burt Lancaster,
Dudley Moore e Paul Newman
1980 Robert De Niro Touro salvaxe Jake LaMotta Robert Duvall, John Hurt,
Jack Lemmon e Peter O'Toole
1979 Dustin Hoffman Kramer contra Kramer Ted Kramer Jack Lemmon, Al Pacino,
Roy Scheider e Peter Sellers
1978 Jon Voight O regreso Luke Martin Warren Beatty, Gary Busey,
Robert De Niro e Laurence Olivier
1977 Richard Dreyfuss A moza do adeus Elliot Garfield Woody Allen, Richard Burton,
Marcello Mastroianni e John Travolta
1976 Peter Finch Network, un mundo implacable Howard Beale Robert De Niro, Giancarlo Gianini,
William Holden e Sylvester Stallone
1975 Jack Nicholson Alguén voou sobre o niño do cuco Randle Patrick "Mac" McMurphy Walter Matthau, Al Pacino,
Maximilian Schell e James Whitmore
1974 Art Carney Harry and Tonto Harry Coombes Albert Finney, Dustin Hoffman,
Jack Nicholson e Al Pacino
1973 Jack Lemmon Save the Tiger Harry Stoner Marlon Brando, Jack Nicholson,
Al Pacino e Robert Redford
1972 Marlon Brando O padriño Vito Corleone Michael Caine, Laurence Olivier,
Peter O'Toole e Paul Winfield
1971 Gene Hackman The French Connection Detective Jimmy "Popeye" Doyle Peter Finch, Walter Matthau,
George C. Scott e Topol
1970 George C. Scott Patton Xeneral George S. Patton Jr. Melvyn Douglas, James Earl Jones,
Jack Nicholson e Ryan O'Neal
1969 John Wayne[10] Valor de lei Reuben "Rooster" Cogburn Richard Burton, Dustin Hoffman,
Peter O'Toole e Jon Voight
1968 Cliff Robertson Charly Charly Gordon Alan Arkin, Alan Bates,
Ron Moody e Peter O'Toole
1967 Rod Steiger Na calor da noite Police Chief Bill Gillespie Warren Beatty, Dustin Hoffman,
Paul Newman e Spencer Tracy
1966 Paul Scofield Un home para a eternidade Sir Thomas More Alan Arkin, Richard Burton,
Michael Caine e Steve McQueen
1965 Lee Marvin A inxenua explosiva Kid Shelleen Richard Burton, Laurence Olivier,
Rod Steiger e Oscar Werner
1964 Rex Harrison My Fair Lady Profesor Henry Higgins Richard Burton, Peter O'Toole,
Anthony Quinn e Peter Sellers
1963 Sidney Poitier Os lirios do val Homer Smith Albert Finney, Richard Harris,
Rex Harrison e Paul Newman
1962 Gregory Peck To Kill a Mockingbird Atticus Finch Burt Lancaster, Jack Lemmon,
Marcello Mastroianni e Peter O'Toole
1961 Maximilian Schell Judgement at Nuremberg Hans Rolfe Charles Boyer, Paul Newman,
Spencer Tracy e Stuart Whitman
1960 Burt Lancaster O fogo e a palabra Elmer Gantry Trevor Howard, Jack Lemmon,
Laurence Olivier e Spencer Tracy
1959 Charlton Heston Ben-Hur Judah Ben-Hur Laurence Harvey, Jack Lemmon,
Paul Muni e James Stewart
1958 David Niven Separate Tables Major Angus Pollock Tony Curtis, Paul Newman,
Sidney Poitier e Spencer Tracy
1957 Alec Guinness A ponte sobre o río Kwai Tte. Coronel Nicholson Marlon Brando, Anthony Franciosa,
Charles Laughton e Anthony Quinn
1956 Yul Brynner The King and I Rei Mongkut de Siam James Dean, Kirk Douglas,
Rock Hudson e Laurence Olivier
1955 Ernest Borgnine Marty Marty Piletti James Cagney, James Dean,
Frank Sinatra e Spencer Tracy
1954 Marlon Brando A lei do silencio Terry Malloy Humphrey Bogart, Bing Crosby,
James Mason e Dan O'Herlihy
1953 William Holden Stalag 17 Sgt. J.J. Sefton Marlon Brando, Richard Burton,
Montgomery Clift e Burt Lancaster
1952 Gary Cooper Só ante o perigo Marshal Will Kane Marlon Brando, Kirk Douglas,
José Ferrer e Alec Guinness
1951 Humphrey Bogart A raíña de África Charlie Allnut Marlon Brando, Montgomery Clift,
Arthur Kennedy e Fredric March
1950 José Ferrer Cyrano de Bergerac Cyrano de Bergerac Louis Calhern, William Holden,
James Stewart e Spencer Tracy
1949 Broderick Crawford All the King's Men Willie Stark Kirk Douglas, Gregory Peck,
Richard Todd e John Wayne
1948 Laurence Olivier Hamlet Hamlet, príncipe de Dinamarca Lew Ayres, Montgomery Clift,
Dan Dailey e Clifton Webb
1947 Ronald Colman Dobre vida Anthony John John Garfield, Gregory Peck,
William Powell e Michael Redgrave
1946 Fredric March Os mellores anos da nosa vida Platoon Sergeant Al Stephenson Laurence Olivier, Larry Parks,
Gregory Peck e James Stewart
1945 Ray Milland A fin de semana perdida Don Birnam Bing Crosby, Gene Kelly,
Gregory Peck e Cornel Wilde
1944 Bing Crosby Going My Way Father Chuck O'Malley Charles Boyer, Barry Fitzgerald,
Cary Grant e Alexander Knox
1943 Paul Lukas Watch on the Rhine Kurt Muller Humphrey Bogart, Gary Cooper,
Walter Pidgeon e Mickey Rooney
1942 James Cagney Yankee Doodle Dandy George M. Cohan Ronald Colman, Gary Cooper,
Walter Pidgeon e Monty Wooley
1941 Gary Cooper Sargeant York Sgt. Alvin York Cary Grant, Walter Huston,
Robert Montgomery e Orson Welles
1940 James Stewart The Philadelphia Story Macaulay "Mike" Connor Charles Chaplin, Henry Fonda,
Raymond Massey e Laurence Olivier
1939 Robert Donat Goodbye, Mr. Chips Charles Edward Chipping Clark Gable, Laurence Olivier,
Mickey Rooney e James Stewart
1938 Spencer Tracy Boys Town Father Flanagan Charles Boyer, James Cagney,
Robert Donat e Leslie Howard
1937 Spencer Tracy Captains Courageous Manuel Fidello Charles Boyer, Fredric March,
Robert Montgomery e Paul Muni
1936 Paul Muni The Story of Louis Pasteur Louis Pasteur Gary Cooper, Walter Huston,
William Powell e Spencer Tracy
1935 Victor McLaglen O delator Gypo Nolan Clark Gable, Charles Laughton,
Paul Muni e Franchot Tone
1934 Clark Gable It Happened One Night Peter Warne Frank Morgan e William Powell
1933 Charles Laughton The Private Life of Henry VIII Henrique VIII de Inglaterra Leslie Howard e Paul Muni
1932 Fredric March
Wallace Beery
Doutor Jekyll e Mr. Hyde
The Champ
Dr. Henry Jekyll / Mr. Edward Hyde
Andy "Champ" Purcell
Alfred Lunt
1931 Lionel Barrymore A Free Soul Stephen Ashe Jackie Cooper, Richard Dix,
Fredric March e Adolphe Menjou
1930 George Arliss Disraeli Benjamin Disraeli Wallace Beery, Maurice Chevalier,
Ronald Colman e Lawrence Tibbett
1929 Warner Baxter In Old Arizona The Cisco Kid George Bancroft, Chester Morris,
Paul Muni e Lewis Stone
1928 Emil Jannings The Way of All Flesh e The Last Command Gran Duque Sergius Alexander e August Schilling Richard Barthelmess
e Charles Chaplin (candidatura retirada)[11]

Múltiples candidaturas editar

Os seguintes actores recibiron polo menos catro candidaturas ao Óscar ao mellor actor:

  • 9 candidaturas: Laurence Olivier, Spencer Tracy
  • 8 candidaturas: Paul Newman, Jack Nicholson, Peter O'Toole
  • 7 candidaturas: Marlon Brando, Dustin Hoffman, Jack Lemmon
  • 6 candidaturas: Richard Burton, Daniel Day-Lewis, Denzel Washington
  • 5 candidaturas: Gary Cooper, Robert De Niro, Leonardo DiCaprio, Tom Hanks, Fredric March, Paul Muni, Al Pacino, Gregory Peck, Sean Penn, James Stewart
  • 4 candidaturas: Warren Beatty, Charles Boyer, Michael Caine, Albert Finney, Anthony Hopkins, Burt Lancaster

Récords de idade editar

Récord Actor Filme Idade (en anos) Ref.
Gañador máis vello Anthony Hopkins The Father 83 [12]
Candidato máis vello Anthony Hopkins The Father 83 [13]
Gañador máis novo Adrien Brody O pianista 29 [14]
Candidato máis novo Jackie Cooper Skippy 9 [14]

Galería editar

Ademais de Daniel Day Lewis (3 premios), Spencer Tracy e Tom Hanks, os seguintes actores gañaron o Óscar ao mellor actor en dúas ocasións:

Notas editar

  1. "Rule One: Award Definitions" (PDF). Academia das Artes e das Ciencias Cinematográficas (AMPAS). p. 1. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 21 de outubro de 2014. Consultado o 30 de agosto de 2013.  Arquivado 21 de outubro de 2014 en Wayback Machine.
  2. "Rule Six: Special Rules for the Acting Awards" (PDF). Academia das Artes e das Ciencias Cinematográficas (AMPAS). p. 8-7. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 21 de outubro de 2014. Consultado o 30 de agosto de 2013.  Arquivado 21 de outubro de 2014 en Wayback Machine.
  3. 3,0 3,1 3,2 Levy 2003, p. 56
  4. Dirks, Tim. "1929–38 Academy Awards Winners and History". Filmsite (Rainbow Media). Arquivado dende o orixinal o 29 de agosto de 2016. Consultado o 30 de agosto de 2013. 
  5. Chadwick Boseman is the 7th actor to receive a posthumous Oscar nomination. Here's who else has received the honor.
  6. Thise 2008, p. 235
  7. 7,0 7,1 Osborne 2013, p. 423
  8. Crouse 2005, p. 177
  9. Patel, Tara (27 de febreiro de 2012). "'The Artist' Wins Top Oscar Honors in Bow to Silent Film". Bloomberg Businessweek. Bloomberg L.P. Arquivado dende o orixinal o 28 de agosto de 2012. Consultado o May 9, 2013. 
  10. Un vaqueiro rudo pero decente Arquivado 20 de agosto de 2010 en Wayback Machine., artigo en Tierras de Santiago o 17/02/2008.
  11. "1927–1928 Academy Awards". Consultado o 10 de novembro de 2013. 
  12. Shoard, Catherine (26-04-2021). "Anthony Hopkins is oldest-ever acting Oscar winner after taking best actor for The Father". The Guardian (en inglés). Consultado o 30-04-2021. 
  13. Verhoeven, Beatrice (15-03-2021). "Anthony Hopkins Becomes Oldest Best Actor Nominee at Oscars". The Wrap (en inglés). Consultado o 30-04-2021. 
  14. 14,0 14,1 "Oldest/Youngest Acting Nominees and Winners". Academy of Motion Picture Arts and Sciences (AMPAS). Arquivado dende o orixinal o 1 de marzo de 2009. Consultado o 16 de setembro de 2014. 

Véxase tamén editar

Bibliografía editar

Ligazóns externas editar