O talio é un elemento químico da táboa periódica de símbolo Tl e número atómico 81. Este metal do bloque p gris, brando e maleable é semellante ao estaño, pero decolórase exposto ao aire. É moi tóxico e empregouse como rodenticida e insecticida, pero este uso diminuíu ou eliminouse en moitos países debido aos seus efectos canceríxenos. Tamén se emprega en detectores infravermellos.

Talio
In
 
 
81
Tl
 
               
               
                                   
                                   
                                                               
                                                               
Tl
Uut
MercurioTalioChumbo
Táboa periódica dos elementos
[[Ficheiro:{{{espectro}}}|300px|center]]
Liñas espectrais do Talio
Información xeral
Nome, símbolo, número Talio, Tl, 81
Serie química Metais
Grupo, período, bloque 13, 6, p
Densidade 11,85 kg/m3
Dureza 1,2
Aparencia Branco prateado
N° CAS 7440-28-0
N° EINECS
Propiedades atómicas
Masa atómica 204,38 (204,382 – 204,385)[1] u
Raio medio pm
Raio atómico (calc) 170 pm
Raio covalente 145±7 pm
Raio de van der Waals 196 pm
Configuración electrónica [Xe]4f14 5d10 6s2 6p1
Electróns por nivel de enerxía 2, 8, 18, 32, 18, 3
Estado(s) de oxidación 3, 1
Óxido levemente básico
Estrutura cristalina hexagonal
Propiedades físicas
Estado ordinario
Punto de fusión 577 K
Punto de ebulición 1746 K
Punto de inflamabilidade {{{P_inflamabilidade}}} K
Entalpía de vaporización 164,1 kJ/mol
Entalpía de fusión 4,14 kJ/mol
Presión de vapor 5,33 × 10 -6 Pa a 577 K
Temperatura crítica  K
Presión crítica  Pa
Volume molar m3/mol
Velocidade do son 818 m/s a 293.15 K (20 °C)
Varios
Electronegatividade (Pauling)
Calor específica 129 J/(K·kg)
Condutividade eléctrica 6,17 106 S/m
Condutividade térmica 46,1 W/(K·m)
1.ª Enerxía de ionización 589,4 kJ/mol
2.ª Enerxía de ionización 1971 kJ/mol
3.ª Enerxía de ionización 2878 kJ/mol
4.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización4}}} kJ/mol
5.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización5}}} kJ/mol
6.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización6}}} kJ/mol
7.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización7}}} kJ/mol
8.ª enerxía de ionización {{{E_ionización8}}} kJ/mol
9.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización9}}} kJ/mol
10.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización10}}} kJ/mol
Isótopos máis estables
iso AN Período MD Ed PD
MeV
203Tl29,524%estable con 122 neutróns
204Tltrazas3,78 anosβ0,764204Pb
204Tltrazas3,78 anosε0,347204Hg
205Tl70,476%estable con 124 neutróns
Unidades segundo o SI e en condicións normais de presión e temperatura, salvo indicación contraria.

Historia

editar

O talio (grego: 'θαλλός', thallos)[2] descubriuse polo medio de espectroscopia de chama en 1861.[3] O seu nome provén do brillo de cor verde nas liñas do espectro de emisión do elemento.[4]

Trala publicación do método mellorado de espectroscopia de chama por Robert Bunsen e Gustav Kirchhoff[5] e o descubrimento do cesio e o rubidio entre 1859 e 1860, este converteuse nun método aprobado para determinar a composición de minerais e substancias químicas, e William Crookes e Claude-Auguste Lamy comezaron a empregar este novo método. William Crookes empregouno para realizar determinacións espectroscópicas de telurio en compostos de selenio.[6][7] En 1862, Crookes conseguiu illar pequenas cantidades do elemento e determinar as propiedades dalgúns compostos.[8] Claude-Auguste Lamy usou unha técnica semellante á de Crookes para determinar a composición dunha substancia que contiña selenio, depositada durante a produción de ácido sulfúrico a partir de pirita. A partir das liñas de cor verde no espectro conluíu que estaba presente un novo elemento, o talio.[9]

Obtención

editar

Obtense principalmente das partículas dos fumes de chumbo e cinc fundidos, e dos lodos obtidos da fabricación de ácido sulfúrico. O metal obtense por electrólise dunha disolución acuosa das súas sales. Tamén se obtén por redución con sodio metálico e por precipitación.

  1. CIAAW
  2. Lidell, Henry George; Scott, Robert. "θαλλός". En Liddell & Scott. A Greek-English Lexicon. Perseus Digital Library (Perseus 4.0) (XML) (en inglés e grego) (Oxford: Clarendon Press). LSJ *q.3.qallo/s. Consultado o 12 de setembro de 2018. 
  3. Thallium was discovered both by William Crookes and by Claude Auguste Lamy, working independently. See: (1) William Crookes (March 30, 1861) "On the existence of a new element, probably of the sulphur group," Chemical News, vol. 3, pages 193-194; reprinted in: Philosophical Magazine, vol. 21, pages 301-305 (April 1861); (2) William Crookes (May 18, 1861) "Further remarks on the supposed new metalloid," Chemical News, vol. 3, page 303; (3) William Crookes (June 19, 1862) "Preliminary researches on thallium," Proceedings of the Royal Society of London, vol. 12, pages 150-159. See also: A. Lamy (May 16, 1862) "De l'existencè d'un nouveau métal, le thallium," Comptes Rendus, vol. 54, pages 1255-1262.
  4. Weeks, Mary Elvira (1932). "The discovery of the elements. XIII. Supplementary note on the discovery of thallium". Journal of Chemical Education 9: 2078. doi:10.1021/ed009p2078. 
  5. G. Kirchhoff, R. Bunsen (1861). "Chemische Analyse durch Spectralbeobachtungen". Annalen der Physik und Chemie 189 (7): 337–381. doi:10.1002/andp.18611890702. 
  6. Crookes, William (1862 - 1863). "Preliminary Researches on Thallium". Proceedings of the Royal Society of London, 12: 150–159. doi:10.1098/rspl.1862.0030. 
  7. Crookes, William (1863). "On Thallium". Philosophical Transactions of the Royal Society of London, 153: 173–192. doi:10.1098/rstl.1863.0009. 
  8. DeKosky, Robert K. (1973). "Spectroscopy and the Elements in the Late Nineteenth Century: The Work of Sir William Crookes". The British Journal for the History of Science 6 (4): 400–423. doi:10.1017/S0007087400012553. 
  9. Lamy, Claude-Auguste (1862). "De l'existencè d'un nouveau métal, le thallium". Comptes Rendus: 1255–. 

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar

 
 Este artigo sobre química é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
 Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.