Promecio

elemento químico de número atómico 61

O promecio ou prometio[1] é un elemento químico da táboa periódica cuxo símbolo é Pm e o seu número atómico é 61. Algún tempo denominóuselle ilinio (por Illinois). Aínda que, tras a observación de certas liñas espectrais, algúns científicos reclamaron descubrir este elemento na natureza, ninguén puido illalo de substancias naturais.

Promecio
[[Ficheiro:|200px]]
-
 
 
61
Pm
 
               
               
                                   
                                   
                                                               
                                                               
Pm
Np
NeodimioPromecioSamario
Táboa periódica dos elementos
[[Ficheiro:{{{espectro}}}|300px|center]]
Liñas espectrais do Promecio
Información xeral
Nome, símbolo, número Promecio, Pm, 61
Serie química Lantánidos
Grupo, período, bloque n/a, 6, f
Densidade 7264 kg/m3
Dureza {{{dureza}}}
Aparencia metálico
N° CAS 7440-12-2
N° EINECS 231-121-9
Propiedades atómicas
Masa atómica 145 u
Raio medio 185 pm
Raio atómico (calc) 205 pm
Raio covalente pm
Raio de van der Waals {{{radio_van_der_waals}}} pm
Configuración electrónica [Xe]4f56s2
Electróns por nivel de enerxía 2, 8, 18, 23, 8, 2
Estado(s) de oxidación 3
Óxido Levemente básico
Estrutura cristalina hexagonal
Propiedades físicas
Estado ordinario Sólido
Punto de fusión 1373 K
Punto de ebulición 3273 K
Punto de inflamabilidade {{{P_inflamabilidade}}} K
Entalpía de vaporización kJ/mol
Entalpía de fusión 86,7 kJ/mol
Presión de vapor
Temperatura crítica  K
Presión crítica  Pa
Volume molar m3/mol
Velocidade do son m/s a 293.15 K (20 °C)
Varios
Electronegatividade (Pauling) 1,13
Calor específica 180 J/(K·kg)
Condutividade eléctrica S/m
Condutividade térmica 17,9 W/(K·m)
1.ª Enerxía de ionización 540 kJ/mol
2.ª Enerxía de ionización 1050 kJ/mol
3.ª Enerxía de ionización 2150 kJ/mol
4.ª Enerxía de ionización 3970 kJ/mol
5.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización5}}} kJ/mol
6.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización6}}} kJ/mol
7.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización7}}} kJ/mol
8.ª enerxía de ionización {{{E_ionización8}}} kJ/mol
9.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización9}}} kJ/mol
10.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización10}}} kJ/mol
Isótopos máis estables
iso AN Período MD Ed PD
MeV
145PmSintético17,7 aε0,163145Nd
146PmSintético5,53 aε

β-
1,472

1,542
146Nd

146Sm
147PmSintético2,6234 aβ-0,224147Sm
Unidades segundo o SI e en condicións normais de presión e temperatura, salvo indicación contraria.

Descrición

editar

Xérase artificialmente en reactores nucleares, xa que é un dos elementos resultantes da fisión do uranio, do torio e do plutonio. Todos os isótopos coñecidos son radioactivos. Utilízanse principalmente en investigación con trazadores.

Súa aplicación principal é na industria de substancias fosforescentes. Tamén usase en fabricación de calibradores de aberturas e en baterías nucleares empregadas en aplicacións exoespaciais (espazo exterior).

En 1902, Brauner predixo a existencia deste elemento. Diversos grupos argumentaron que o obtiveron, pero -debido á dificultade para separar o prometio doutros elementos- non puideron confirmar tales descubrimentos. Jacob A. Marinsky, Lawrence E. Glendenin e Charles D. Coryell, en 1944, probaron a existencia do prometio.

Demasiado ocupados coas investigacións relacionadas coa defensa durante a segunda guerra mundial, non reivindicaron seu descubrimento ata 1947. O obtiveron analizando subprodutos da fisión do uranio xerados nun reactor nuclear situado nos laboratorios Clinton, en Tennessee.[2][3]

Actualmente o prometio recuperase aínda de subprodutos da fisión do uranio. Tamén se pode producir mediante o bombardeo de 146Nd con neutróns. Por captura dun neutrón, este núcleo transformase en 147Nd (cuxa vida media é de 11 días), que por emisión dunha partícula beta transmutase en 147Pm. Aínda que na Terra non existe naturalmente, detectouse no espectro dunha estrela da constelación de Andrómeda.

A vida media do isótopo máis estable do prometio, o 145Pm, é de 17,7 anos. Mediante captura electrónica decae en 145Nd.

O prometio poderíase aproveitar para a elaboración dunha batería que funcione con enerxía nuclear, que usaría as partículas beta emitidas pola transmutación do prometio para propiciar que unha substancia fosforescente emitira luz, que á súa vez mediante un dispositivo similar a un panel solar se convertería logo en electricidade. Estimase que este tipo de batería podería subministrar enerxía durante cinco anos.

Así mesmo o prometio se podería usar:

  • Como fonte portátil de raios X
  • En xeradores termoeléctricos de radioisótopos para subministrar electricidade a sondas exoespaciais (espazo exterior) e satélites
  • Como fonte radioactiva para instrumentos de medición de espesores; d) para elaborar láseres destinados a comunicación con submarinos no seu ámbito habitual (somerxidos).
  1. promecio e prometio son sinónimos segundo o DiRAG.
  2. Jacob A. Marinsky, Lawrence E. Glendenin, Charles D. Coryell: "The Chemical Identification of Radioisotopes of Neodymium and of Element 61", in: J. Am. Chem. Soc. 1947, 69 (11), 2781–2785; doi 10.1021/ja01203a059.
  3. "Discovery of Promethium". ORNL Review 36 (1). 2003. Arquivado dende o orixinal o 22/06/2011. Consultado o 17/9/2006. .

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar

Ligazóns externas

editar