Iridio

elemento químico de número atómico 77

O iridio é un elemento químico de número atómico 77 que se sitúa no grupo 9 da táboa periódica dos elementos. O seu símbolo é Ir. Foi descuberto en 1803 polo químico Smithson Tennant. Trátase dun metal de transición, duro, fráxil, pesado, de cor branca prateada. Emprégase en aliaxes de alta resistencia que poden soportar altas temperaturas. É un elemento pouco abundante e atópase na natureza en aliaxes con platino e osmio. É o elemento máis resistente á corrosión. Emprégase en contactos eléctricos, aparatos que traballan a altas temperaturas, e como axente endurecedor do platino.

Iridio
Rh
 
 
77
Ir
 
               
               
                                   
                                   
                                                               
                                                               
Ir
Mt
OsmioIridioPlatino
Táboa periódica dos elementos
[[Ficheiro:{{{espectro}}}|300px|center]]
Liñas espectrais do Iridio
Información xeral
Nome, símbolo, número Iridio, Ir, 77
Serie química Metal de transición
Grupo, período, bloque 9, 6, d
Densidade 22560[1] kg/m3
Dureza
Aparencia Branco prateado
N° CAS 7439-88-5
N° EINECS
Propiedades atómicas
Masa atómica 192,217(3)[2] u
Raio medio pm
Raio atómico (calc) 136 pm
Raio covalente 141±6 pm
Raio de van der Waals pm
Configuración electrónica [Xe] 4f14 5d7 6s2
Electróns por nivel de enerxía 2, 8, 18, 32, 15, 2
Estado(s) de oxidación −3,−1, 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6
Óxido
Estrutura cristalina cúbica centrada nas caras
Propiedades físicas
Estado ordinario sólido
Punto de fusión 2739 K
Punto de ebulición 4701 K
Punto de inflamabilidade {{{P_inflamabilidade}}} K
Entalpía de vaporización 563 kJ/mol
Entalpía de fusión 41,12 kJ/mol
Presión de vapor
Temperatura crítica  K
Presión crítica  Pa
Volume molar {{{volume_molar}}} m3/mol
Velocidade do son 4825 m/s a 293.15 K (20 °C)
Varios
Electronegatividade (Pauling) 2,20
Calor específica J/(K·kg)
Condutividade eléctrica S/m
Condutividade térmica 147 W/(K·m)
1.ª Enerxía de ionización 880 kJ/mol
2.ª Enerxía de ionización 1600 kJ/mol
3.ª Enerxía de ionización kJ/mol
4.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización4}}} kJ/mol
5.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización5}}} kJ/mol
6.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización6}}} kJ/mol
7.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización7}}} kJ/mol
8.ª enerxía de ionización {{{E_ionización8}}} kJ/mol
9.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización9}}} kJ/mol
10.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización10}}} kJ/mol
Isótopos máis estables
iso AN Período MD Ed PD
MeV
188IrSintético1,73 dε1,64188Os
189IrSintético13,2 dε0,532189Os
190IrSintético11,8 dε2,000190Os
191Ir37,3%estable con 114 neutróns
192IrSintético73,827 dβ
ε
1,460
1,046
192Pt
192Os
192m2IrSintético241 aTI0,161192Ir
193Ir62,7%estable con 116 neutróns
193mIrSintético10,5 dTI0,080193Ir
194IrSintético19,3 hβ2,247194Pt
194m2IrSintético171 dTI?194Ir
Unidades segundo o SI e en condicións normais de presión e temperatura, salvo indicación contraria.
  1. J. W. Arblaster: Densities of Osmium and Iridium, in: Platinum Metals Review, 1989, 33, 1, S. 14–16; Volltext Arquivado 07 de febreiro de 2012 en Wayback Machine..
  2. CIAAW

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar