Indonesia

país insular do sueste asiático

Indonesia, oficialmente República de Indonesia (en indonesio: Republik Indonesia), é un extenso país insular localizado entre o sueste asiático e Oceanía e entre os océanos Índico e Pacífico, ocupando boa parte do territorio do maior arquipélago do mundo, de 17.508 illas, as illas da Sonda, e máis a metade occidental da illa de Nova Guinea, posuíndo un total dun 267 millóns de habitantes, convertendo a Indonesia no cuarto país máis poboado do mundo. Con 1 905 569 km²,[1] Indonesia é o décimo sexto país do mundo por superficie e a súa densidade de poboación de 134 hab/km² sitúao no 88 no mundo. Indonesia é unha república, cun poder lexislativo e un presidente escolleitos por sufraxio e o goberno ten a súa sede central na cidade de Iacarta, a capital.

Modelo:Xeografía políticaIndonesia
Negara Kesatuan Republik Indonesia (id)
Republik Indonesia (ms)
Indonesia (ms)
Republik Indonesia (id)
Republic of Indonesia (en)
Unitary State of the Republic of Indonesia (en)
Negara Kesatuan Republik Indonesia (ms)
Indonesia (id)
Indonesia (en) Editar o valor en Wikidata
Imaxe

HimnoIndonesia Raya Editar o valor en Wikidata

Lema«Bhinneka Tunggal Ika» Editar o valor en Wikidata
EpónimoSubcontinente indio Editar o valor en Wikidata
Localización
Editar o valor en Wikidata Mapa
 2°S 118°L / -2, 118
CapitalIacarta (1950–) Editar o valor en Wikidata
Contén a división administrativa
Aceh
Alta Papua (pt) Traducir
Bali Editar o valor en Wikidata../... 38+
Poboación
Poboación275.439.000 (2021) Editar o valor en Wikidata (144,62 hab./km²)
Lingua oficiallingua indonesia Editar o valor en Wikidata
RelixiónIslam, protestantismo, catolicismo, Hinduísmo, budismo e Confucianismo Editar o valor en Wikidata
Xeografía
Parte de
Superficie1.904.570 km² Editar o valor en Wikidata
Bañado porOcéano Índico, Océano Pacífico, Mar da China Meridional, Mar de Célebes e Mar de Arafura Editar o valor en Wikidata
Punto máis altoPuncak Jaya (4.884 m) Editar o valor en Wikidata
Punto máis baixoOcéano Índico (0 m) Editar o valor en Wikidata
Comparte fronteira con
Datos históricos
Precedido por
Creación 17 de agosto de 1945:  (Declaración de independencia de Indonesia) Editar o valor en Wikidata
Día festivo
Organización política
Forma de gobernorepública Editar o valor en Wikidata
• Presidente Editar o valor en WikidataPrabowo Subianto (pt) Traducir (2024–) Editar o valor en Wikidata
Órgano executivoGoberno de Indonesia Editar o valor en Wikidata
• Presidente Editar o valor en WikidataJoko Widodo Editar o valor en Wikidata
Órgano lexislativoAsemblea Consultiva Popular , (Escano: 692) Editar o valor en Wikidata
Máxima autoridade xudicialTribunal Supremo de Indonesia Editar o valor en Wikidata
Membro de
PIB nominal1.186.505.455.721 $ (2021) Editar o valor en Wikidata
Moedarupia indonesia Editar o valor en Wikidata
Identificador descritivo
Fuso horario
Dominio de primeiro nivel.id Editar o valor en Wikidata
Prefixo telefónico+62 Editar o valor en Wikidata
Teléfono de emerxencia112 Editar o valor en Wikidata
Código de paísID Editar o valor en Wikidata

Sitio webindonesia.go.id Editar o valor en Wikidata
BNE: XX451275

Pese a ser un arquipélago, ten fronteiras terrestres con Malaisia na illa de Borneo, con Timor Leste na illa de Timor, e con Papúa Nova Guinea, na illa de Nova Guinea. O país está bañado polos océanos Pacífico e Índico. Algunhas das illas do arquipélago son Xava (a máis densamente poboada), Borneo, Sumatra, Célebes, Timor ou Nova Guinea.

O arquipélago indonesio é unha rexión importante para o comercio xa dende o século VII, dende que o reino de Srivijaya comezou a comerciar coa China e coa India. Gradualmente, os gobernantes locais adoptaron a cultura, relixión e o modelo político dos indios, e no século I d. C. apareceron varios reinos hindús e budistas na rexión. A historia indonesia foi influenciada polas potencias foráneas que buscaron explotar os seus recursos naturais. Despois de que os comerciantes musulmáns introduciran o islam, e durante a era dos descubrimentos, as potencias europeas comezaron a disputarse o monopolio do comercio de especias nas Molucas. Tras tres séculos e medio de colonialismo neerlandés, Indonesia obtivo a súa independencia pouco despois da segunda guerra mundial.

Dende aquela a historia de Indonesia foi turbulenta, enfrontándose a desastres naturais, corrupcións, o separatismo, o proceso de democratización e períodos de cambios económicos. A través das súas numerosas illas, o pobo indonesio está conformado por distintos grupos étnicos, lingüísticos e relixiosos. Os xavaneses son o maior grupo étnico e politicamente o dominante. Indonesia desenvolveu unha identidade compartida definida por un idioma nacional, pola diversidade étnica, o pluralismo relixioso dentro dunha poboación de maioría musulmá e unha historia de colonialismo constante e a súa loita contra el. O lema nacional de Indonesia, "Bhinneka Tunggal Ika" ("Unidade na diversidade"), articula a diversidade que conforma á nación. Non obstante, as tensións sectarias e o separatismo conduciron a violentos enfrontamentos que minaron a estabilidade política e económica do país. A pesar da súa gran poboación e as rexións densamente poboadas, en Indonesia atópanse vastas terras inhabitadas que o fan un dos países do mundo con maior biodiversidade, integrándose na lista dos países megadiversos.[2]

Pese a ter moitos recursos naturais, a pobreza é unha característica que define á Indonesia contemporánea.

Etimoloxía

editar

A verba "Indonesia" deriva do latín Indus, que significa "India" e do grego νῆσος nesos, que significa "illa".[3] O nome data do século XVIII, precedendo a formación da Indonesia independente.[4] En 1850, George Earl, un etnólogo inglés, propuxo os termos Indunesians, ou tamén Malayunesians, para referirse aos habitantes do "arquipélago indio" ou do "arquipélago malaio".[5] Na mesma publicación, un estudante de Earls, James Richardson Logan, utiliza a palabra "Indonesia" como sinónimo para "arquipélago indio".[6][7] Mais os académicos neerlandeses que escribían publicacións nas Indias Orientais non utilizaban a verba "Indonesia", utilizaron termos como Maleische Archipel ("Arquipélago Malaio"); Nederlandsch Oost Indië (Indias Orientais Neerlandesas); de Oost (o Leste); ou incluso Insulinde.[8][9]

Desde 1900, o nome "Indonesia" tornouse máis común nos círculos académicos de fóra dos Países Baixos, e grupos nacionalistas indonesios adoptárono para a súa expresión política. Adolf Bastian, da Universidade de Berlín, popularizou o nome a través do seu libro Indonesien oder die Islas des Malayischen Archipels, 1884–1894. O primeiro erudito indonesio en utilizar o nome foi Suwardi Suryaningrat (Ki Hajar Dewantara), cando en 1913 estableceu unha imprenta nos Países Baixos co nome Indonesisch Pers-mesa'.

Historia

editar
Artigo principal: Historia de Indonesia.
 
Gravado dun barco en Borobudur, realizado ao redor do ano 800 d. C.

Prehistoria

editar

Restos fosilizados de homo erectus, popularmente coñecido como o home de Xava, suxiren que o arquipélago indonesio foi habitado desde hai dous millóns de anos aproximadamente.[10] O Homo sapiens chegou á rexión ao redor de 43.000 a.C.[11] Os austronesios, quen constitúen a maioría da poboación contemporánea, emigraron ao sueste asiático desde o actual Taiwán. Ao redor do ano 2000 a. C., chegaron a Indonesia e mentres expandían os seus territorios, confinaron os melanesios nativos a habitar as illas máis orientais do arquipélago.[12] A principios do século VIII a. C., as condicións agrícolas ideais e o perfeccionamento das técnicas para o cultivo de arroz permitiron o xurdimento de pequenas aldeas, vilas e reinos.[13] A posición estratéxica de Indonesia fomentou o comercio interinsular e internacional. Por exemplo, os vínculos comerciais con reinos indios e a China establecéronse varios séculos a. C.,[14] co que se demostra que o comercio foi parte fundamental na historia de Indonesia.[15][16]

Influencias indias e musulmás

editar

Desde o século VII d. C., floreceu o poderoso reino naval de Srivijaya, como resultado do comercio e as influencias do hinduísmo e do budismo que se importaron con eles.[17][18] Entre os séculos VIII e X, prosperaron e desapareceron as dinastías Saliendra e Mataram, deixando grandes monumentos relixiosos na illa de Xava, tales como Borobudur (Sailendra) e Prambanan (Mataram). Durante o século XIII, fundouse o reino hindú de Majapahit no oriente da illa de Xava, e baixo o mando de Gajamada, a súa influencia expandiuse sobre gran parte de Indonesia, dando lugar a un período que a miúdo se coñece como a "idade de ouro" da historia de Indonesia.[19]

Aínda que os comerciantes musulmáns viaxaron a través do sueste asiático desde principios da era islámica, os primeiros vestixios de poboacións musulmás en Indonesia remóntanse ao século XIII no norte de Sumatra.[20] Gradualmente, outras áreas indonesias adoptaron o islam, e desde finais do século XVI é a relixión dominante en Xava e Sumatra. Na súa maior parte, as prácticas islámicas atópanse superpostas e combinadas con outras influencias culturais e relixiosas que existían previo á súa chegada, que deron forma á corrente predominante do islam en Indonesia, especialmente na illa de Xava.[21]

Época colonial

editar
Artigo principal: Indias Orientais Neerlandesas.
 
A rendición do príncipe Diponegoro diante do xeneral De Kock, por Nicolaas Pieneman, 1830.

Os primeiros europeos chegaron a Indonesia en 1512, cando os comerciantes portugueses, dirixidos por Francisco Serrão, tentaron monopolizar as fontes da noz moscada, o cravo e a pementa nas Molucas.[22] Posteriormente, en 1602 os holandeses estableceron a Compañía Holandesa das Indias Orientais (VOC) e converteuse na potencia europea dominante na zona. Tras a quebra, a VOC formalmente disolveuse en 1800, o goberno dos Países Baixos estableceu as Indias Orientais Neerlandesas como unha colonia nacionalizada.[23]

Durante a maior parte do período colonial, o control neerlandés sobre o arquipélago foi tenue fora dalgunhas illas e zonas costeiras. As tropas neerlandesas constantemente dedicábanse a sufocar rebelións dentro e fóra da illa de Xava. A influencia dos dirixentes locais, tales como o príncipe Diponegoro en Xava central, Imam Bonjol en Sumatra central e Pattimura nas Molucas; ademais dunha guerra sanguenta en Aceh que durou trinta anos, debilitaron os neerlandeses e reduciron as forzas militares coloniais.[24][25][26] A pesar das profundas divisións políticas e sociais, durante a guerra de independencia os indonesios uníronse na súa loita pola liberdade.[27] So a principios do século XX o dominio neerlandés ampliouse ao que posteriormente serían os límites actuais de Indonesia.[28][29][30][31]

Independencia

editar
Sukarno (esquerda) e Hatta (dereita), Os pais fundadores de Indonesia e os primeiros presidente e vicepresidente

Finalmente, a invasión e ocupación xaponesa durante a segunda guerra mundial[32] terminaron co dominio neerlandés,[33][34] e alentou o movemento de independencia indonesio previamente suprimido polos xaponeses.[35] Dous días despois da rendición do Xapón en agosto de 1945, Sukarno, un influente líder nacionalista, declarou a independencia e foi nomeado presidente.[36][37][38][39] Os Países Baixos trataron de restablecer o control sobre o país, dando lugar a unha loita armada e diplomática que terminou en decembro de 1949, cando ante a presión internacional, os neerlandeses recoñeceron formalmente a independencia de Indonesia[37][40] (con excepción do territorio neerlandés de Nova Guinea Occidental, que se incorporou tras o acordo de Nova York de 1962 e a acta de libre elección da ONU).[41] A pesar das extraordinarias divisións políticas, sociais e sectarias, os indonesios, en xeral, atoparon a unidade na súa loita pola independencia.[42][43]

Sukarno pasou da democracia cara ao autoritarismo e mantivo o poder ao equilibrar as forzas opostas dos militares , o islam político e o cada vez máis poderoso Partido Comunista de Indonesia (PKI).[44] O 30 de setembro de 1965, un intento de golpe de estado foi contrarrestado polo exército liderado polo xeneral Suharto, quen instigou unha violenta campaña anticomunista, durante o cal se atribuíu ao PKI o intento de golpe de estado e o partido foi disolto.[45][46][47] Entre 500 000 e un millón de persoas foron asasinadas durante estes enfrontamentos.[48][49] O xefe do exército, o xeneral Suharto, suplantou o xa debilitado Sukarno e en marzo de 1968 foi nomeado formalmente presidente. A administración da "nova orde" (indonesio: Orde Baru ou Orba) termo acuñado por Suharto[50] foi apoiada polo goberno dos Estados Unidos,[51][52][53] e alentou o investimento estranxeiro directo no país, un factor importante para o crecemento económico nas tres décadas posteriores. Con todo, a "nova orde" autoritaria foi amplamente acusado de corrupción e represión violenta da oposición política.

Entre 1997 e 1998, Indonesia foi o país máis duramente afectado pola crise financeira asiática.[54] Isto aumentou o descontento popular coa "nova orde"[55] e as protestas populares incrementáronse ata que Suharto dimitiu o 21 de maio de 1998.[56] En 1999, Timor Oriental votou a favor de separarse de Indonesia, despois dunha ocupación militar de vinte e cinco anos, que estivo marcada pola condena internacional e dunha brutal represión dos timorenses.[57][58] Tras a renuncia de Suharto asume o poder o vicepresidente Jusuf Habibie ata a realización das primeiras eleccións presidenciais o 7 de xuño de 1999 nas que Abdurrahman Wahid é elixido presidente. O 23 de xullo do 2001 é obrigado a dimitir, e Megawati Sukarnoputri, filla do primeiro presidente Sukarno e vicepresidente de Wahid, convértese na nova presidente. Nas seguintes eleccións realizadas o 5 de abril de 2004 resultou electo Susilo Bambang Yudhoyono, que será presidente ata outubro de 2014 en que é elixido Joko Widodo. A inestabilidade política e económica, a axitación social, a corrupción e o terrorismo frearon o progreso. Aínda que as relacións entre diferentes grupos relixiosos e étnicos son en gran medida harmoniosas, o descontento de varias minorías e a violencia seguen sendo problemas nalgunhas rexións.[59]

Xeografía

editar
Artigo principal: Xeografía de Indonesia.
 
Mapa de Indonesia

As illas de Indonesia atópanse entre as latitudes 11° S e 6° N, e as lonxitudes 95° L e 141° L. É o maior país arquipélágo do mundo, cunha extensión de 5.120 quilómetros de leste a oeste e 1.760 quilómetros de norte a sur.[60] Segundo o Ministerio de Coordinación de Asuntos Marítimos do país, Indonesia ten 17.504 illas esparexidas a ambos os lados do ecuador, (16.056 das cales están rexistradas na ONU),[61] ao redor de 6,000 das cales están habitadas.[62] As cinco illas maiores son Xava, Sumatra, Kalimantan (a parte indonesia de Borneo), Nova Guinea (compartida con Papúa Nova Guinea) e Célebes. Indonesia comparte fronteiras con Malaisia nas illas de Borneo e Sebatik, con Papúa Nova Guinea na illa de Nova Guinea e con Timor Oriental na illa de Timor. Ademais, só algúns estreitos separan a Indonesia de Singapur, Filipinas e Australia. A capital, Iacarta, sitúase na illa de Xava e é a maior cidade da nación, seguida de Bandung, Surabaia, Medan e Semarang.[63]

Con 4884 msnm, o Puncak Jaya en Papúa é o monte máis alto e máis grande de Indonesia, mentres o lago Toba en Sumatra é o maior lago do país, cunha área de 1145 km². Os maiores ríos de Indonesia están nas illas de Kalimantan e Nova Guinea e inclúen o Kapuas, Barito, Mamberamo, Sepik e Mahakam. Serven como ligazóns de comunicación e transporte entre os asentamentos fluviais da illa.[64]

Xeoloxía

editar
 
O monte Semeru e o monte Bromo na Xava oriental. A actividade sísmica e volcánica de Indonesia atópase entre as máis altas do mundo.

A localización de Indonesia nos bordos das placas tectónicas do Pacífico, a Eurasiática e a Indoaustraliana, convértena nun lugar con numerosos volcáns e con terremotos frecuentes. Indonesia ten polo menos 150 volcáns activos,[65] incluíndo o Krakatoa e o Tambora, famosos polas súas erupcións devastadoras no século XIX. A erupción do supervolcán Toba, fai aproximadamente 70 000 anos, foi unha das maiores erupcións xamais vistas e unha catástrofe de alcance mundial. Entre os desastres ocasionados pola actividade sísmica recente atópanse o maremoto de 2004 que matou a preto de 167 736 persoas no norte de Sumatra,[66] e o terremoto de Xava de maio de 2006. Con todo, a cinza volcánica é un dos principais factores que contribúen a gran fertilidade do chan, feito que mantivo historicamente as densidades de poboación de Xava e Balí.[67]

 
Selva tropical típica de Indonesia, que se atopa principalmente en Kalimantan e Sumatra

Indonesia atópase ao longo do ecuador e o seu clima tende a ser relativamente uniforme durante todo o ano,[68] polo que tan so ten dúas estacións, unha estación húmida e unha estación seca, sen grandes variazóns entre o verán e o inverno;[69] a temperatura media de Iacarta é de 26 a 30 °C.[70] Para a maior parte do territorio de Indonesia, a estación seca cae entre maio e outubro e a estación húmida entre novembro e abril.[69] O clima de Indonesia é case enteiramente tropical, dominado polo clima de selva tropical que se atopa en todas as grandes illas de Indonesia.

A precipitación anual media varía de 1780 mm nas terras baixas, ata 6100 mm nas rexións montañosas. As zonas montañosas da costa oeste de Sumatra, Xava Occidental, Kalimantan, Célebes e Papúa reciben a maior parte das precipitacións. Xeralmente, a humidade é elevada, cunha media de aproximadamente o 80 %.

Biodiversidade

editar
Artigos principais: Fauna de Indonesia e Flora de Indonesia.
   
   
Especies endémicas de Indonesia. No sentido dos punteiros do reloxo desde arriba: Rafflesia arnoldii , orangután, Paradisaea apoda e Dragón de Komodo.


O tamaño, o clima tropical e a xeografía do arquipélago indonesio converteno no terceiro país con maior nivel de biodiversidade do mundo[71] (despois do Brasil e o Perú),[72] sendo a súa flora e fauna unha mestura de especies provenientes de Asia e Australasia.[73] Unha vez vinculadas co continente asiático, as illas de Sumatra, Xava, Borneo e Balí, teñen unha gran variedade de fauna asiática. Grandes especies como o tigre de Sumatra, os rinocerontes, o orangután, o elefante asiático e o leopardo, algunha vez foron abundantes ata chegar o extremo oriental de Balí, pero o número de individuos e a súa distribución reducíronse drasticamente. Durante moito tempo, as illas Célebes, Nusa Tenggara e Molucas, atopábanse separadas das terras emerxidas continentais, polo que desenvolveron a súa propia flora endémica e a súa fauna, únicas no mundo.[74][75] Os bosques cobren aproximadamente o 70 % do país.[76] En Sumatra e Kalimantan, predominan as especies vexetais de Asia. Con todo, os bosques máis pequenos e máis densamente poboados da illa de Xava, foron arrasados en gran medida debido ás actividades humanas. Papúa formaba parte da masa de terra australiana e é fogar dunha flora e fauna estreitamente relacionada coa de Australia.

Só Australia supera a Indonesia en canto ao grao de endemismo nas súas especies, co 26 % das 1531 especies de aves e o 39 % das súas 515 especies de mamíferos endémicos.[77] Os 54 716 quilómetros de litoral[1] están rodeados de mares tropicais que contribúen ao alto nivel de biodiversidade do país. Indonesia ten unha ampla gama de ecosistemas mariños, incluíndo praias, dunas, estuarios, mangleirais, arrecifes de coral, campos de algas mariñas, chairas de marea, marismas, e ecosistemas insulares pequenos. O naturalista británico, Alfred Wallace, describe unha liña divisoria entre a distribución e a convivencia das especies de Asia e Australasia en Indonesia.[78] Unha liña imaxinaria coñecida como a liña de Wallace, corre de norte a sur ao longo do bordo da plataforma da Sonda, entre Kalimantan e Célebes, ao longo do profundo estreito de Lombok, entre as illas de Lombok e Balí. Ao oeste da liña, a flora e fauna é máis asiática; ao avanzar cara ao oriente de Lombok, cada vez hai máis especies australianas. No seu libro de 1869, The Malay Archipelago (O arquipélago Malaio), Wallace describiu numerosas especies únicas da zona.[79] A rexión das illas entre a súa liña e Nova Guinea denomínase agora Wallacea.[78]

Medio ambiente

editar
 
Parque Nacional de Ujung Kulon, sitio nomeado Patrimonio da humanidade pola UNESCO en 1991.

A grande e crecente poboación de Indonesia xunto coa rápida industrialización presentan graves problemas ambientais, que a miúdo contan cunha prioridade baixa debido os altos niveis de pobreza.[80] Entre os principais problemas ambientais atópanse a deforestación en grande escala (na súa maior parte ilegal), a produción de smog, a sobreexplotación dos recursos mariños e os problemas ambientais asociados coa rápida urbanización e o desenvolvemento económico, en particular a contaminación do aire, a conxestión vehicular, o manexo de desperdicios, a dispoñibilidade de auga potable e o manexo das augas residuais.[80] A destrución dos hábitats naturais ameaza a supervivencia dos indíxenas e de varias especies endémicas, incluíndo 140 especies de mamíferos identificadas pola Unión Internacional para a Conservación da Natureza ( UICN) como especies ameazadas, e quince especies identificadas como en perigo de extinción, entre as que se atopa o orangután de Sumatra.[81]

Organización político-administrativa

editar
Artigo principal: Provincias de Indonesia.
 
Provincias de Indonesia.

Indonesia está dividida en 33 provincias e distritos: Aceh, Balí, Bantam, Bangka-Belitung, Bengkulu, Célebes Central, Célebes Setentrional, Célebes Meridional, Célebes Suroriental, Celebes Occidental, Iacarta, Gorontalo, Jambi, Yogyakarta, Xava Central, Xava Oriental, Xava Occidental, Kalimantan Central, Kalimantan Oriental, Kalimantan Meridional, Kalimantan Occidental, Lampung, Maluku (ou Molucas), Maluku Setentrional, Nusatenggara Oriental, Nusatenggara Occidental, Riau, Riau arquipélago, Sumatra Setentrional, Sumatra Meridional, Sumatra Occidental, a provincia de Papúa, Papúa Occidental e Timor Occidental .

Cinco das provincias teñen un carácter especial e cada provincia ten a súa propia lexislatura e gobernador. As provincias subdivídense en rexencias (kabupaten) e cidades (kota), que á súa vez se subdividen en subdistritos (kecamatan) e pobos (desa ou kelurahan). Trala posta en funcionamento de medidas de autonomía rexional en 2001, as rexencias e as cidades convertéronse nas unidades administrativas claves, responsables de proporcionar a maioría dos servizos gobernamentais.

Economía

editar
Artigo principal: Economía de Indonesia.

Indonesia sufriu de grandes problemas económicos no final dos anos noventa, pero a economía reestabilizouse recentemente.

O país conta con extensos recursos naturais como petróleo, gas natural, cobre e ouro. A súa agricultura produce principalmente arroz, , café, especias e goma. Tamén son moi importantes as madeiras tropicais, das que Indonesia é un gran produtor e exportador. Desgraciadamente, gran parte da talla non está controlada, coas consecuencias que iso carrexa.

A industria de bens de consumo é tamén moi importante, producindo en grande escala bens para exportación. Destacan o sector téxtil e o da electrónica.

Os maiores socios comerciais de Indonesia son Xapón, os Estados Unidos e nacións veciñas como Singapur, Malaisia e Australia.

Demografía

editar

No ano 2007, Indonesia tiña unha poboación de 245 452 739 habitantes. A esperanza de vida é de 70 anos. O 87,9% da poboación esta alfabetizada. A media de fillos por muller é de 2,38.

As dúas maiores cidades de Indonesia están en Xava: Iacarta, cunha poboación de 8 222 515 habitantes (censo de 1990), é a capital e o principal centro comercial. Outras cidades importantes de Xava son Surabaia (2 473 272 hab.), Bandung (2 056 915) e Semarang (1 249 230).

En Sumatra, atópase a cidade de Medan, a capital da provincia de Sumatra setentrional, cunha poboación (1990) de 1 730 052 habitantes, e Palembang, no sur, con 1 140 918 habitantes. Ujung Pandang (antiga Makasar), en Célebes, conta con 944.372 habitantes e Banjarmasin, en Borneo, con 480.737 habitantes.

A illa de Xava cunha área de soamente 132.000 km², está habitada por 114 millóns de persoas o cal representa unha densidade de poboación de 864 persoas por quilómetro cadrado e convértea nun dos lugares máis densamente poboados do mundo. Se Xava fose un país independente, sería o segundo país máis denso do mundo, logo de Bangladesh.

Cultura

editar
 
Korwar de Irian Jaya[Cómpre clarificar]

A cultura de Indonesia resultou da longa interacción entre as formas culturais indíxenas e as influencias estranxeiras. Indonesia localízase no centro do antigas rutas comerciais entre Extremo Oriente, Asia Meridional e o Oriente Medio, o que resultou en que moitas das prácticas culturais foran fortemente influenciadas por múltiples relixións, hinduísmo, budismo, confucianismo, islam e cristianismo. O resultado é unha complexa mestura moi diferente das culturas indíxenas orixinais. Así danzas xavanesas conteñen aspectos da cultura e mitoloxía hinduísta.

Tamén son coñecidos os espectáculos de teatro de sombras wayang kulit de Xava, onde se representan diversos eventos mitolóxicos.

Lingua

editar

Aínda que no país son faladas 742 linguas,[82], a lingua indonesia é a oficial do estado. É ensinada nas escolas e falado por case toda a poboación, amais de ser o idioma usado nos negocios, a política, os medios de comunicación estatais, o ensino e o mundo académico. Na década de 1920 o nacionalismo indonesio comezou a promover o idioma, declarado oficial en 1945 tras a proclamación de independencia do país. O indonesio foi construído a partir dunha lingua franca usada amplamente en toda a rexión do sueste asiático, polo que se encontra estreitamente relacionado co malaio, oficial en Malaisia, Brunei e Singapur.

A maior parte da poboación indonesia fala canto menos un dos idiomas locais (bahasa daerah), decote como lingua materna. Entre eles, o xavanés é o máis falado, ao corresponder ao grupo étnico maior.[83] Por outra parte, en Papúa fálanse máis de 500 linguas papúas e linguas austronesias, nunha rexión de só 2,7 millóns de persoas.

Boa parte da poboación que asistiu á escola antes da declaración de independencia aínda sabe falar o neerlandés, e hai interese entre a xente nova por aprender esta lingua.[84]

Relixión

editar

Aproximadamente un 80% da poboación indonesia profesa a relixión islámica, o que converte a Indonesia na maior nación musulmá do mundo. O 20% restante divídese entre católicos, protestantes, budistas e hinduístas. En números marxinais, sobre todo en zonas remotas de Borneo e a Papúa Indonesia, existen crenzas animistas.

Mapas e imaxes

editar
  1. 1,0 1,1 CIA. "Indonesia - Geografía - Libro Mundial de Hechos". Consultado o 19 de febreiro de 2017. 
  2. Publicado por "Like Minded Megadiverse Countries" (LMMC) (ed.). "Member Countries" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 28 de marzo de 2007. Consultado o 13 de xaneiro de 2010. 
  3. Tomascik, T.; Mah, J.A., Nontji, A., Moosa, M.K. (1996). Periplus Editions Ltd., ed. The Ecology of the Indonesian Seas. Volume 1. Hong Kong. ISBN 962-593-078-7. 
  4. Irfan Anshory (2004). "Asal Usut Nama Indonesia". Rikiran Rakyat.com (en indonesio). Arquivado dende o orixinal o 09 de xaneiro de 2008. Consultado o 13 de xaneiro de 2010. 
  5. Earl, George S. W. (1850). "On The Leading Characteristics of the Papuan, Australian and Malay-Polynesian Nations". Periódico do Arquipélago Indio e Asia Oriental (en inglés) (Indonesia): 119. 
  6. Logan, James Richardson (1850). "The Ethnology of the Indian Archipelago: Embracing Enquiries into the Continental Relations of the Indo-Pacific Islanders". Periódico do Arquipélago Indio e Asia Oriental (en inglés) (Indonesia) 4: 252–347. 
  7. Earl, George S. W. (1850). "On The Leading Characteristics of the Papuan, Australian and Malay-Polynesian Nations". Journal of the Indian Archipelago and Eastern Asia (en inglés): 254, 277–278. 
  8. Este termo foi introducido en 1860 na novela Max Havelaar, escrita por Multatuli, a cal contén varias críticas contra o colonialismo neerlandés.
  9. M. van der Kroef, Justus (1951). "The Term Indonesia: Its Origin and Usage". Periódico da Sociedade Americana Oriental (en inglés) 71 (3): 166–171. doi:10.2307/595186. Consultado o 21/12/2014. 
  10. Whitten, pp. 309-312
  11. Gugliotta, Guy (xullo do 2008). Smithsonian Maganize, ed. "The Great Human Migration" (en inglés). Consultado o 14 de maio do 2020. 
  12. Taylor, pp. 5–7
  13. Taylor, pp. 8-9.
  14. Taylor, pp. 15-18.
  15. Taylor, pp. 3, 9, 10-11, 13, 14-15, 18-20, 22-23.
  16. Vickers, pp. 18-20, 60, 133-134.
  17. Taylor, pp. 22–26
  18. Ricklefs, p. 3.
  19. Lewis, Peter (1982). "The next great empire". Futures (en inglés) 14 (1): 47–61. doi:10.1016/0016-3287(82)90071-4. 
  20. Ricklefs, 3-14.
  21. Ricklefs, pp. 12-14.
  22. Ricklefs, pp. 22–24
  23. Ricklefs, p. 24
  24. Schwarz 1994, pp. 3–4
  25. Ricklefs (1991), p. 142
  26. Friend (2003), p. 21
  27. Schwartz, pp. 3-4.
  28. Friend, T. (2003). Harvard University Press, ed. Indonesian Destinies. p. 21. ISBN 0-674-01137-6. 
  29. Ricklefs, Merle Calvin (1991). Palgrave; Universidade Stanford Press, ed. A history of modern Indonesia since c. 1300 (2 ed.). Basingstoke; Stanford, CA. p. 61–147. ISBN 0-333-57690-X. 
  30. Taylor, Jean Gelman (2003). Indonesia: Peoples and Histories. New Haven and London: Yale University Press. p. 209-278. ISBN 0-300-10518-5. necesita rexistrarse 
  31. Vickers, Adrian (2005). Cambridge University Press, ed. A History of Modern Indonesia. p. 10-14. ISBN 0-521-54262-6. necesita rexistrarse 
  32. Dower, John W. War Without Mercy: Race and Power in the Pacific War (1986; Pantheon; ISBN 0-394-75172-8)
  33. Gert Oostindie, Bert Paasman (1998). "Dutch Attitudes towards Colonial Empires, Indigenous Cultures, and Slaves". Eighteenth-Century Studies (en inglés) 31 (3): 349–355. doi:10.1353/ecs.1998.0021. Consultado o 17 de maio do 2020. 
  34. Ricklefs, pp. 31-39
  35. "WORLD WAR II AND THE STRUGGLE FOR INDEPENDENCE, 1942-50". Library of Congress Country Studies (en inglés). 1992. Consultado o 26 de novembro de 2009. 
  36. Van Mook, Hubertus J. (1949). "Indonesia". Royal Institute of International Affairs (en inglés) (Londres) 25 (3): 274–285. Consultado o 26 de noviembre de 2009. 
  37. 37,0 37,1 Bidien, Charles (1945). "Independence the Issue". Far Eastern Survey (en inglés) 14 (24): 345–348. doi:10.1525/as.1945.14.24.01p17062. Consultado o de novembro de 2009. 
  38. Taylor, p. 325.
  39. Reid, p. 30.
  40. John Pike (2005). "Indonesian War of Independence". Global Security.org (en inglés). Consultado o 26 de novembro de 2009. 
  41. Brad Simpson (2004). "Indonesia's 1969 Takeover of West Papua". GWU.edu (en inglés). Consultado o 26 de novembro de 2009. 
  42. Friend, T. (2003). Harvard University Press, ed. Indonesian Destinies. p. 21, 23. ISBN 0-674-01137-6. 
  43. Ricklefs, Merle Calvin (1991). Palgrave; Universidade Stanford Press, ed. A history of modern Indonesia since c. 1300 (2 ed.). Basingstoke; Stanford, CA. p. 211–213. ISBN 0-333-57690-X. 
  44. Ricklefs, pp. 237-280.
  45. Friend, pp. 107-109.
  46. Chris Hilton (escritor e director) (2001). Shadowplay (documental). Vagabond Films e Hilton Cordell Productions. 
  47. Ricklefs, pp. 280-283, 284, 287-290.
  48. John Roosa, Josep Nevins (2005). "40 Years Later: The Mass Killings in Indonesia". CounterPunch (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 7 de decembro de 2006. Consultado o 19 de maio do 2020. 
  49. Cribb, Robert (2002). "Unresolved Problems in the Indonesian Killings of 1965-1966". Asian Survey (en inglés) 42 (4): 550–563. doi:10.1525/as.2002.42.4.550. 
  50. Legge, John D. (1968). "General Suharto's New Order". Royal Institute of International Affairs (en inglés) 44 (1): 40–47. Consultado o 26 de novembro de 2009. 
  51. U.S. Departament of State (1965). "Documents 142-164". State.gov (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 16 de xuño de 2002. Consultado o 26 de novembro de 2009. 
  52. Adrian Vickers, A History of Modern Indonesia. Cambridge University Press, p. 163; 2005
  53. David Slater, Geopolitics and the Post-Colonial: Rethinking North-South Relations, London: Blackwell, p. 70.
  54. Delhaise, p. 123
  55. Jonathan Pincus, Rizal Ramli (1998). "Indonesia: from showcase to basket case". Cambridge Journal of Economics (en inglés) 22 (6): 723–734. doi:10.1093/cje/22.6.723. Consultado o 19 de maio do 2020. 
  56. BBC (1998). "Latest News - President Suharto resigns". BBC News.co.uk (en inglés). Consultado o 19 de maio do 2020. 
  57. William Burr y Michael L. Evans (2001). "East Timor Revisited". GWU.edu (en inglés). Consultado o 19 de maio do 2020. 
  58. U.S. Departament of State (2002). "International Religious Freedom Report 2002: Indonesia". State.gov (en inglés). Consultado o 26 de noviembre de 2009. 
  59. Hefner, Robert W. (2000). "Religious Ironies in East Timor". Religion in the News (en inglés) 3 (1). Arquivado dende o orixinal o 07 de xaneiro de 2007. Consultado o 19 de maio do 2020. 
  60. Kuoni 1999, p. 88.
  61. "16,000 Indonesian islands registered at UN". The Jakarta Post (en inglés). 21 de agosto do 2017. Arquivado dende o orixinal o 30 de novembro de 2018. Consultado o 3 de decembro de 2018. 
  62. Central Intelligence Agency, ed. (29 de outubro de 2018). "The World Factbook: Indonesia" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 10 de decembro de 2008. Consultado o 20 de maio do 2020. 
  63. Witton, pp. 139, 181, 251, 435
  64. "Republic of Indonesia". MSN Encarta (en inglés). 2008. Arquivado dende o orixinal o 28 de marzo de 2008. Consultado o 6 de abril de 2009. 
  65. Programa global de vulcanismo (2009). "Global Volcanism Program - Volcanoes of the Wrold - Volcanoes of Indonesia". Volcano.si.edu (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 19 de agosto de 2011. Consultado o 28 de novembro de 2009. 
  66. ONU (2006). "UN Office of the Special Envoy for Tsunami Recovey - Countries". Tsunami Special Envoy.org (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 19 de maio de 2007. Consultado o 28 de novembro de 2009. 
  67. Whitten, pp. 95-97.
  68. Met Office Hadley Centre (ed.). "Climate: Observations, projections and impacts" (PDF) (en inglés). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 16 de agosto de 2017. Consultado o 1 de xuño do 2020. 
  69. 69,0 69,1 World Bank (ed.). "Indonesia and Climate Change: Current Status and Policies" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 27 de decembro de 2016. Consultado o 1 de xuño do 2020. 
  70. "University of Indonesia". UI.ac.id (en inglés). 2007. Arquivado dende o orixinal o 17 de xuño de 2008. Consultado o 28 de novembro de 2009. 
  71. Salikha, Adelaida (29 de xaneiro de 2018). SEAsia, ed. "Meet The 10 Megadiverse Countries In The World". Arquivado dende o orixinal o 8 de febreiro de 2018. Consultado o 5 de xuño do 2020. 
  72. Lester, p. 7
  73. Hani Mumtazah (2003). "Indonesia's Natural Wealth: The Right of a Nation and Her People". Islam On-Line.net (en inglés). Consultado o 5 de xuño do 2020. 
  74. Monk, K.A.; Fretes, Y.; Reksodiharjo-Lilley, G. (1996). The Ecology of Nusa Tenggara and Maluku. Hong Kong: Periplus Editions Ltd. ISBN 962-593-076-0. 
  75. Whitten, T.; Henderson, G.; Mustafa, M. (1996). Periplus Editions Ltd., ed. The Ecology of Sulawesi. Hong Kong. ISBN 978-962-593-075-6. ; Monk, K.A.; Fretes, Y.; Reksodiharjo-Lilley, G. (1996). Periplus Editions Ltd., ed. The Ecology of Nusa Tenggara and Maluku. Hong Kong. ISBN 978-962-593-076-3. 
  76. United Nations Association of Norway, ed. (18 de decembro de 2014). "Indonesia" (en noruegués). Consultado o 5 de xuño do 2020. 
  77. Marco Lambertini (2000). "Lambertini, A Naturalist's Guide to the Tropics, excerpt". Press Chicago.edu (en inglés). Consultado o 5 de xuño do 2020. 
  78. 78,0 78,1 Severin, Tim (1997). The Spice Island Voyage: In Search of Wallace. Gran Bretaña: Abacus Travel. ISBN 0-349-11040-9. 
  79. Wallace, A. R. (2000 [originalmente 1869]). The Malay Archipielago. Periplus Editions. ISBN 962-593-645-9. 
  80. 80,0 80,1 Jason R. Miller (1997). "TEDCase Study". Deforestation in Indonesia and the Orangutan Population (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 26 de setembro de 2009. Consultado o 5 de xuño do 2020. 
  81. Paul Massicot (2006). "Animal Info - Indonesia". Animal Info.com (en inglés). Consultado o 5 de xuño do 2020. 
  82. Herbert Puchta; Jeff Stranks (2010) [2004]. "Learning languages". English in Mind (en inglés). Cambridge University Press. p. 63. ISBN 9788483237908. 
  83. CIA (2009). "The World Factbook -- Indonesia". The World Factbook (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 10 de decembro de 2008. Consultado o 30 de novembro de 2009. 
  84. Nederlandse Taalunie (2009). "Dutch worldwide". Taal Unieversum.com (en inglés). Consultado o 30 de novembro de 2009. 

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar

Ligazóns externas

editar