Seminario de Estudos Galegos
Este artigo contén varias ligazóns externas e/ou bibliografía ao fin da páxina, mais poucas ou ningunha referencia no corpo do texto. Por favor, mellora o artigo introducindo notas ao pé, citando as fontes. Podes ver exemplos de como se fai nestes artigos. |
O Seminario de Estudos Galegos (SEG) foi unha institución creada en 1923[1] polo galeguismo para estudar e divulgar o patrimonio cultural galego e para formar investigadores.
| Seminario de Estudos Galegos | |
|---|---|
| Acrónimo | SEG |
| Tipo | institución cultural |
| Ideoloxía | galeguismo |
| Campo de traballo | historia, arqueoloxía, antropoloxía, Etnografía, arte, xeografía, socioloxía e pedagoxía |
| Área de operación | Galicia |
| Data de fundación | 1923 |
| Data de disolución | 1936 |
| Fundador(es) | Antón Losada Diéguez |
| Persoas relacionadas | Xosé Filgueira Valverde, Ramón Martínez López, Xulián Magariños, Lois Tobío Fernández, Fermín Bouza-Brey, Ánxel Romero Cerdeiriña, Armando Cotarelo Valledor, Alfonso Daniel Rodríguez Castelao, Antón Villar Ponte, Manuel Lugrís Freire, Leandro Carré Alvarellos, Gonzalo López Abente, Pablo Pérez Costanti, Manuel Lago González, Ramón María Aller Ulloa, Federico Maciñeira, Xesús Carro, Salvador Cabeza de León, Ramón Otero Pedrayo, Florentino López Cuevillas, Vicente Risco, Ricardo Carballo Calero, Antón Fraguas, Isidro Parga Pondal e Xerardo Álvarez Limeses |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
O SEMINARIO
DE ESTUDOS GALEGOS
XII-X-MCMXXIII
Creación editar
Antón Losada Diéguez tivo a idea de crear un órgano que tivese como función poñer en valor a cultura galega, unha función que a universidade galega da época, a de Santiago, non cumpría ó desenvolver programas académicos alleos á realidade, á historia e á cultura galegas. Fórmase, pois, na casa de Losada en Pontevedra a Xuntanza de Estudos e Investigacións Históricas e Arqueolóxicas.
Paralelamente, como conta Lois Tobío Fernández, en 1923, Wenceslao Requejo Buet proponlle a un grupo de estudantes de primeiro de Dereito formar un grupo "cos que se interesasen por problemas de cultura, arte, literatura e historia principalmente, algo así como unha tertulia ou ateneo"[2]. Nese grupo, que primeiro collería xente como Filgueira Valverde, Ramón Martínez López, Manuel Magariños ou Lois Tobío Fernández, estenderíase despois a estudantes maiores (Fermín Bouza Brey, Romero Cerdeiriña...) e aos profesores, como Armando Cotarelo Valledor. De feito, foi Cotarelo quen lle deu o nome de Seminario de Estudos Galegos, que foi como pasou á historia.
Nunha xuntanza celebrada o 12 de outubro de 1923 en Ortoño (Ames), na casa onde vivira Rosalía de Castro, onde participan estes nove estudantes recollendo a tradición da Junta para Ampliación de Estudios e Investigaciones Científicas, acordan a creación do seminario. Ós poucos días, o 23 de outubro, intégranse nel boa parte da intelectualidade galeguista que se movía ó redor da revista Nós e asinan a acta fundacional no domicilio de Armando Cotarelo Valledor. Porén Lois Tobío sinala que Losada Diéguez non se sumou ao seminario nese momento inicial, senón pouco despois, canda o Grupo Nós, Castelao, Antón Villar Ponte, Manuel Lugrís Freire, Leandro Carré Alvarellos ou Gonzalo López Abente.[2]
No escudo, deseño de Castelao, a tipografía discorre sobre dous círculos concéntricos que xiran arredor dun cáliz con cinco estrelas e unha pomba, coas lendas SEMINARIO DE ESTUDOS GALEGOS · COMPOSTELA e DEUS · SCIENTIA · FRATRESQUE · GALLÆTIÆ.[3]
Nos anos seguintes incorporaríase a maior parte de intelectualidade galeguista, dende o arquiveiro do concello de Santiago de Compostela, Pablo Pérez Costanti, ata o arcebispo Manuel Lago González, pasando por Ramón María Aller, Federico Maciñeira ou Xesús Carro.
Consolidación editar
En 1925 Cotarelo trasládase a Madrid e a presidencia pasa a Salvador Cabeza de León. Comezan tamén a recibir axudas económicas e en 1927 empezan a publicar os Arquivos do Seminario de Estudos Galegos, que editará Ánxel Casal e que recompilará as publicacións da institución. Con anterioridade os seus produtos editábanse a través da Real Academia Galega. Contou con local propio desde 1925, situado nos baixos do Colexio Maior San Clemente[4] e pasou de contar con só un cento de asociados nos seus comezos a chegar aos 500 no curso 1925-1926[5].
De esquerda a dereita na fileira de atrás: Ramón Otero Pedrayo, Antón Losada Diéguez, Florentino López Cuevillas, Vicente Risco, Carballo Calero, Xosé Filgueira Valverde, Sebastián García Paz, Luís Pintos Fonseca, Antón Fraguas, Bibiano Fernández Osorio-Tafall.
Sentados: Isidro Parga Pondal, Abelardo Moralejo Laso, Xesús Carro García, Salvador Cabeza de León, Joaquín Arias Sanjurjo, Xerardo Álvarez Limeses e Juan Novás Guillán.
Obxectivos e estrutura editar
O programa do Seminario fíxase os seguintes obxectivos: "o estudo de todas as manifestacións da cultura galega, tendendo á formación dos investigadores e á divulgación do resultado dos traballos".
O SEG estaba estruturado en doce seccións e utilizaba como método de traballo os equipos interdisciplinarios e aínda que non todos os traballos feitos estiveran en galego, é certo que foi o SEG quen por primeira vez utilizou a lingua galega de xeito significativo para facer traballo científico, mesmo sendo obrigatorio a lectura dun traballo orixinal en galego para adquirir a condición de socio numerario. As doce seccións, e os seus presidentes, son as seguintes:
- Sección de Filoloxía, coordinador Armando Cotarelo Valledor
- Sección de Arte e Letras, coordinador Alfonso Daniel Rodríguez Castelao
- Sección de Etnografía, coordinador Vicente Risco
- Sección de Historia, coordinador Cabeza de León, presidente do Seminario de 1925 a 1934
- Sección de Prehistoria, coordinador Florentino López Cuevillas
- Sección de Xeografía, coordinador Otero Pedrayo
- Sección de Historia da Arte, coordinador Xesús Carro
- Sección de Historia da Literatura, coordinador Xosé Filgueira Valverde
- Sección de Pedagoxía, coordinador Manuel Díaz Rozas
- Sección de Ciencias Aplicadas, coordinador Manuel Gómez Román
- Sección de Ciencias Naturais, coordinador Luís Iglesias
- Sección de Ciencias Sociais, Xurídicas e Económicas; coordinador Lois Tobío Fernández
Estudos das comarcas galegas editar
Entre os obxectivos do Seminario estaba a creación de estudos das comarcas galegas, a través de cada unha das súas seccións científicas, e destes traballos publicaron varios libros:[6]
- Vila de Calvos: notas etnográficas e folklóricas, 1930, Florentino López Cuevillas e Xoaquín Lourenzo Fernández.[6][7]
- Terra de Melide, 1933, Editorial Nós.[6][8]
- Parroquia de Velle, 1936, Florentino López Cuevillas, Vicente Fernández Hermida e Xoaquín Lorenzo Fernández.[6][9]
Disolución editar
En 1936 o SEG, tras trece anos de actividade, foi desmantelado polo novo réxime xurdido do 18 de xullo. En 1944 co patrimonio do SEG creouse o Instituto de Estudos Galegos Padre Sarmiento dependente do CSIC.[10]
O novo Seminario de Estudos Galegos editar
En 1978, desde o Laboratorio de Formas de Galicia, con Isaac Díaz Pardo, comezouse a traballar na restauración do SEG. Constituíuse unha Comisión Xestora que presentou un anteproxecto de restauración nunha asemblea no Museo do Pobo Galego o 28 de xullo de 1978. O 10 de febreiro de 1979 aprobouse o proxecto definitivo, que se legalizou o 28 de xuño de 1979.[11]
O novo Seminario de Estudos Galegos estruturouse en nove áreas: Xeoloxía e Minaría, Agrarias, Mariñas, Biolóxicas, Arte/Comunicación, Xurídicas, Sociais e Políticas, Económicas e Pensamento Filosófico. E dous grupos de traballo interdisciplinar: Historia das Ciencias e das Técnicas e Idade Media galega. Publicou máis de 170 volumes e tivo a sede San Domingos de Bonaval, en dependencias do Museo do Pobo Galego.[11] Mais logo foi esmorecendo.
Centenario do Seminario de Estudos Galegos editar
O Consello da Cultura Galega, o Museo do Pobo Galego e a a Real Academia Galega reuníronse o 6 de setembro de 2022 para promover un programa conmemorativo conxunto xa que o 12 de outubro de 2023 é o centenario da fundación do Seminario de Estudos Galegos. A Dirección Xeral de Cultura e a Secretaría Xeral de Política Lingüística, en representación da Xunta de Galicia, asistiron a reunión.[12]
Exposición editar
Desde o 4 de xullo de 2023 ao 7 de xaneiro de 2024 celebrouse no Museo Gaiás da Cidade da Cultura de Galicia a exposición Luz na terra. O Seminario de Estudos Galegos, Unha institución de alta cultura, concibida como celebración do centenario da fundación desta institución.[13]
- Mato
- Documentalista (artístico e visual): Miguel Anxo Seixas
- Apoio técnico: Gustavo Hervella
Con motivo da exposición editouse unha completa publicación, Luz na terra. O Seminario de Estudos Galegos, Unha institución de alta cultura, unha morea de especialistas coordinados por Ramón Villares. Son 344 páxinas en edición galego-castelán con separata en inglés.[13]
Notas editar
- ↑ Pena, Xosé Ramón (2016). Historia da Literatura Galega III. De 1916 a 1936. Xerais. ISBN 978-84-9121-107-5.
- ↑ 2,0 2,1 Tobío Fernández 1994, p. 123-126.
- ↑ Díaz, Xosé (2014). "As liñas da conciencia. Castelao ilustrador e deseñador". Boletín da Real Academia Galega (375): 233–237.
- ↑ Tobío Fernández 1994, p. 131.
- ↑ Emilio Xosé Ínsua e Xurxo Martínez González (2018) Común temos a patria. Biografía dos irmáns Villar Ponte. Vigo: Xerais, pp. 341-342
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 O libro Terra de Melide
- ↑ Ficha do libro en Galiciana
- ↑ Ficha en Galiciana
- ↑ Ficha do libro en Galiciana
- ↑ Ayán, Xurxo: «Saudades do Seminario» 1/7/2010.
- ↑ 11,0 11,1 "Seminario de Estudos Galegos". EGU - Enciclopedia Galega Universal. Consultado o 2023-07-27.
- ↑ "1923 - 2023 Centenario do Seminario de Estudos Galegos Museo do Pobo Galego". museodopobo.gal. Consultado o 2023-07-27.
- ↑ 13,0 13,1 "Luz na terra. O Seminario de Estudos Galegos, unha institución de alta cultura". www.cidadedacultura.gal. 2023-01-18. Consultado o 2023-07-27.
Véxase tamén editar
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Seminario de Estudos Galegos  |
Bibliografía editar
- Mato, Alfonso (2001). O Seminario de Estudos Galegos. Sada-A Coruña: Ediciós do Castro.
- Mato, Alfonso (2004). "A desfeita no Seminario de Estudos Galegos" (PDF). Grial (163): 34–37. Archived from the original on 05 de marzo de 2016. Consultado o 07 de setembro de 2018.
- Tobío Fernández, Lois (1994). As décadas de TL. Ediciós do Castro.
Outros artigos editar
Ligazóns externas editar
- O Seminario de Estudos Galegos (Consello da Cultura Galega).
- "El Seminario de Estudios Gallegos será restaurado proximamente". ABC (en castelán). 19 de xaneiro de 1979..
- "Aniversario do Seminario de Estudos Galegos". Real Academia Galega. 15 de outubro de 2013. Arquivado dende o orixinal o 06 de febreiro de 2023. Consultado o 06 de febreiro de 2023.
- Mato Domínguez, Alfonso (2010). "Mulleres no Seminario de Estudos Galegos". Álbum de Mulleres do Consello da Cultura Galega.
- do Val, Marga (12 de outubro de 2013). "No noventa aniversario do Seminario de Estudos Galegos". Sermos Galiza.