Códice Calixtino

Este artigo trata sobre o códice miniado coñecido en latín como Liber Sancti Jacobi ou Codex Calixtinus, para o libro de poemas de Luz Pozo Garza véxase Códice Calixtino.

O códice miniado, coñecido en latín como Liber Sancti Jacobi ou Codex Calixtinus e en galego como Libro de Santiago ou, máis comunmente, como Códice Calixtino, é un conxunto de textos reunidos en Santiago de Compostela nos anos finais do arcebispado de Diego Xelmírez e que se presentaba como da autoría do papa Calisto II. É o libro referencial do mundo xacobeo e o máis antigo centrado exclusivamente nesta temática.

Apóstolo Santiago. Folio 4 do Códice Calixtino.

Pendón de Santiago no Liber Sancti Iacobi.

O exemplar máis antigo, datado entre 1150 e 1160, consérvase na catedral de Santiago de Compostela e é unha copia dun exemplar modelo. A copia que realizou o monxe Arnaldo de Monte en 1173 coñécese como manuscrito de Ripoll e consérvase no presente en Barcelona.

Parte do manuscrito traduciuse ao galego no primeiro terzo do século XV, coñecido como Miragres de Santiago, recolle partes da Historia Karoli e da Guía do Peregrino. En 2010 publicouse a primeira tradución íntegra ó galego, da man de Xosé López Díaz, editada por Xosé Fernández Puga, director d'A Nosa Terra e ilustrada por Francisco Leiro, se ben xa se realizaran outras traducións parciais do libro anteriormente, como a editada pola editorial Xerais co gallo do Xacobeo do ano 1993 e que consistía nunha tradución ao galego do Libro V e se ocupaba da parte referida á peregrinación e da cal se lanzaron dúas edicións, mais foi descatalogada no 2008 pola editorial.

O Códice Calixtino imprimiuse por vez primeira en 1882, nunha edición feita por Fidel Pita. Após o alzamento militar de 1936, as láminas das súas miniaturas foron salvadas da destrución polo eclesiástico Xesús Carro quen, empregando a súa sotana como salvoconduto, conseguiu trasladadas desde a imprenta do Seminario de Estudos Galegos a un lugar seguro. O códice foi restaurado en 1966 e volvéuselle engadir o Libro IV que estaba fóra do manuscrito dende 1609.

O exemplar máis vello foi roubado da catedral de Santiago de Compostela en xullo de 2011. O martes, día 5 de xullo foi cando os responsables do libro se decataron da súa falta. Foi recuperado un ano despois en bo estado de conservación.

Autoría

O Codex Calixtinus recibe o seu nome da presunta autoría do papa Calisto II, finado en 1124, e que foi o maior benfeitor pontificio do santuario compostelán. Con todo descoñécese ata que punto estivo implicado na creación destes cultos, aínda que se considera moi improbable que compilara todos os textos e compuxera a súa música. mais no presente pénsase que foi realizado polo francés Aimerico Picaud, se ben coñécese que na súa elaboración interviñeron polo menos catro copistas (dous deles moi similares), o seu principal autor é coñecido como Scriptor I.

A crenza de que foi o propio papa Calisto II o autor do Códice vén da chamada Carta do papa Calisto II, que constitúe o comezo do códice e que ocupa os seus dous primeiros folios, mais pénsase que esta carta foi incluída polos copistas ao principio do manuscrito para dar máis importancia ao seu traballo, quedando a intervención directa do papa (finado en 1124) practicamente descartada.

O autor da obra quixo poñela baixo un triplo padroádego, procurando que os tres patróns quedasen dalgún xeito vinculados ao manuscrito, que é unha copia moi coidada, que se fixo para ser depositado na catedral de Santiago de Compostela. Os tres padróns que se mencionan son: o papa Calisto II, que sinala varias pezas como da súa autoría; o arcebispo compostelán Diego Xelmírez, probable promotor desta e moitas outras obras compostelás; e o patriarca Guillerme de Xerusalén. Engádese finalmente o recoñecemento de Cluny, o gran mosteiro borgoñón, que se presenta como un dos grandes centros de difusión do manuscrito de Santiago, ao que se rende homenaxe polo que lle deben as peregrinacións a Santiago, e consecuentemente o esplendor da propia catedral de Compostela e o culto que nela se celebra.

Características

Imaxe do folio 162v do Códice Calixtino.

O códice consiste nun conxunto de textos anteriores de carácter litúrxico, histórico e haxiográfico que pretendía servir como promoción da sé apostólica de Santiago de Compostela, ideado polo arcebispo Xelmírez ou polo seu círculo próximo. Redactado entre 1130 e 1160, o Códice Calixtino está escrito en fina vitela, copiado con gran coidado e adornado con fermosas iniciais e miniaturas. Está dividido en cinco libros e componse de 225 folios a dobre cara, caracterízase pola corrección do latín empregado e cun alto valor literario. Ten unhas dimensións de 295 x 214 milímetros. Cada folio contén, en xeral, unha única columna de 34 liñas. O libro contén unha compilación de oficios, sermóns ou cantos, en honor ao Apóstolo Santiago, patrón daquela catedral, conta ademais cun importante catálogo de obras musicais de monodia e polifonía a dúas e tres voces (sendo Congaudeant Catholici a única obra a tres voces do códice, e a primeira composición a tres voces da historia da música).

Historia

O Códice Calixtino é a máis antiga e a máis completa das copias feitas dun exemplar modelo e está datado de entre 1150 e 1160. O libro escribiuse por iniciativa do arcebispo Xelmírez ou do seu círculo próximo para promover a peregrinación a Compostela, onde presumibelmente repousaban os restos do Apóstolo Santiago.

Algúns investigadores consideraron que era a versión orixinal do Liber Sancti Iacobi, a partir da cal se copiaron posteriormente, de forma máis ou menos parcial, o resto dos manuscritos. Con todo, hoxe en día pénsase que existiu un manuscrito, hoxe perdido, anterior ao Calixtino ou polo menos, existían manuscritos dos libros que o compoñen, xa que a análise do códice mostra que foi copiado sabendo de antemán a extensión exacta de cada unha das súas partes. Crese que o Calixtino foi copiado en Santiago de Compostela, entre 1160 e 1170, poucos anos despois de rematada a compilación do Liber.

O Dr. López Calo sostén que os materiais que constitúen o Calixtino son anteriores á escritura do códice, aínda que inmediatamente anteriores:

de xeito que entre a redacción e compilación dos mesmos, e a copia, neste e noutros manuscritos que existen non puideron transcorrer máis que uns poucos anos, pódese dar como cero que a idea de compilar estes escritos en honor do Apóstolo Santiago orixinouse durante o pontificado de Diego Xelmírez, e máis exactamente a partir de ca. 1120, encadrándose nas diversas iniciativas que o gran prelado compostelán concibiu e puxo en práctica para o engrandecemento da súa igrexa e para dar a coñecer a un público o máis numeroso posible, as excelencias do Apóstolo Santiago, do seu culto e da propia cidade que acollía os seus restos

López Calo engade tamén:

a obra está realizada por varios copistas, aínda que a meirande pare do texto é obra dun só amanuense, o cal operou baixo un forte influxo francés, máis exactamente cluniacense, pois Xelmírez, para elevar o ambiente cultural de Santiago, trouxo aos maiores representantes da cultura daquel momento, o que quere dicir, a monxes de Cluny. Porén a escrita e notación musical son francesas, máis concretamente francesas do norte

A compilación levouse a cabo antes de 1147, no intre no que Guillerme renunciou ao seu patriarcado de Xerusalén, que o Calixtino considera aínda vixente. O Jacobus (nome que se lle deu aos dous primeiros libros -liturxia e milagres-, que nun principio constituían unha peza independente) debeu rematarse antes do 1140, momento no que desapareceu da historia o arcebispo Xelmirez. Logo destes anos procedeuse a elaborar o resto do Calixtino, pegándolle novas pezas ao Jacobus e recompoñendo e retocando algunhas das anteriores. Foi rematado en tódalas súas partes arredor do 1160. É moi probable que tódolos poemas relixiosos foran feitos arredor do 1130 e o 1140, ou moi preto deses anos.

O manuscrito orixinal constaba de 27 cadernos: o primeiro era un quinión, e o resto eran cuaterniones. Xa en época antiga se produciron trocos nalgúns cadernos que alteraron a estrutura do códice. Posteriormente, contra o século XV, perdeuse o folio 220, que orixinariamente iría en branco e pertencería ao último caderno. Tamén debeu perderse un folio, tamén en branco, que precedería ao actual folio 1. De ser isto certo, o manuscrito levaba, como era habitual, o primeiro e o último folio en branco servindo como gardas.

Máis tarde, quizais durante a encadernación realizada a finais do século XII, engadiuse á estrutura primitiva do códice un segundo apéndice: o Apéndice II, no que atopamos unha Bula de Inocencio II (cuxa autoridade é discutida), que podería datarse como moito de 1143. Ademais, o mesmo apéndice contén o milagre de Vézélay, datado en 1139. O que tanto a bula como este milagre (que se atopa fóra do Libro dos Milagres) figuren nun complemento posterior, significaría que cara a 1140 a compilación estaría xa pechada.

O libro IV foi separado do manuscrito en 1609, o que levou consigo o maltrato dos cadernos 20, 21 e 24. Ambos os volumes foron encadernados por separado por Alonso Rodríguez León. Finalmente, o libro IV foi agregado de novo durante a restauración de 1966, o que esixiu varios arranxos do manuscrito. Na mesma restauración recortáronse as follas que eran máis grandes e sobresaían do resto.

As anotacións marxinais que os canónicos de Compostela deixaron no manuscrito, demostran que o códice foi empregado e lido ininterrompidamente, polo menos, ata mediados do século XVI. Porén, parece que a principios do século XVII, o manuscrito deixou de interesar, caendo no esquecemento durante moitos anos.

Na segunda metade do século XIX, o manuscrito foi redescuberto polo canónico arquiveiro da catedral compostelá, Antonio López Ferreiro. Porén, foi dado a coñecer publicamente polo xesuíta Fidel Fita e Aureliano Fernández Guerra. En 1879, trasladáronse a Santiago nunha viaxe de estudo e peregrinación. Ao ano seguinte, en 1880, publicaron un libro acerca da súa viaxe a Santiago (Lembranzas dunha viaxe a Santiago de Galicia), dedicándolle os capítulos X e posteriores á descrición e estudo do Códice Calixtino. O libro incluía unha fotografía do himno Dum Paterfamilias e unha transcrición do seu texto, así como varios versos do himno Ad honorem Regis summi.

Furto e recuperación

Primeira páxina do Libro IV do Códice Calixtino Historia Turpini.

O 5 de xullo de 2011, catro membros do persoal do arquivo da catedral de Santiago de Compostela botaron en falla a obra e denunciaron a súa desaparición ás autoridades, que comezaron a súa busca esa mesma noite e ao día seguinte, formalizando a denuncia o deán José María Díaz á tarde do día seguinte da súa desaparición. O códice foi subtraído da cámara blindada onde se atopaba xunto coas obras de máis valor do arquivo como os Tombos da catedral ou o Breviario de Miranda do século XV. As investigacións revelaron que o furto se producira na semana anterior, despois do xoves ou o venres, cando foi visto por última vez. A hipótese que cobra máis forza é a de que o furto foi realizado por unha banda organizada que actuou por encargo dun coleccionista multimillonario, se ben as autoridades policiais manexan outras moitas, tamén hai sospeitas de que os ladróns puideran ter permanecido agochados na catedral tralo peche da mesma, sabendo que as medidas de vixilancia se relaxaban moito logo do seu peche o certo é que todo indica a que os ladróns actuaron sen dificultade, ao non haber ningún dano nas dependencias nas que se encontraba e coñecían o valor da obra, xa que non se levaron ningún outro documento importante dos que se encontraban xunto ao códice.

A pesar de que o sistema de seguridade que mantivera a bo resgardo o libro durante 800 anos era moi rigoroso, a chave da caixa forte non estaba tan ben custodiada, sendo atopadas as chaves na pechadura da caixa forte que custodiaba o códice, considerado a maior xoia do templo compostelán, de feito, o secretario xeral do Sindicato Unificado de Policía declarou que o furto podía ocorrer "en calquera momento" e que o plan director da catedral alertara da falta de seguridade e sinalara os puntos máis vulnerables da catedral, que se melloraran coa dotación de cámaras de vixilancia, ao pesar diso a sala na que se encontraba o Códice carecía de cámaras de seguridade Segundo declarou o deán e arquiveiro maior da catedral, José María Díaz, había controis en tódolos ángulos do claustro, polo que calquera que entrara debería ter sido fotografado. Con estas circunstancias, as imaxes das cámaras pasaron a ser visualizadas polos axentes da Policía Científica da Coruña e Santiago de Compostela e tres axentes da Brigada Central de Patrimonio Histórico de Madrid.

O furto do Códice Calixtino salpicou tamén á política galega ao criticar a oposición (formada polo PSdeG e BNG) á Xunta de Galicia por non protexer o patrimonio galego e esixirlle que asumira as súas responsabilidades no suceso ademais de pedir a comparecencia do Conselleiro de Cultura Roberto Varela. Pola súa banda, o PPdeG eludiu calquera responsabilidade ao manter que esta responsabilidade era da Igrexa.

O 3 de xullo de 2012 foi detido un electricista que traballara durante vinte e cinco anos na catedral, chamado Manuel Fernández Castiñeiras. A policía xa levaba tempo sospeitando del pola súa mala relación co deán, José María Díaz, a quen lle reclamaba 40.000 euros por despedimento improcedente. Na mañá do 4 de xullo de 2012, a policía recuperou o Códice, en perfecto estado de conservación, agochado nun garaxe do Milladoiro (Ames). Xunto ó Códice recuperáronse outros libros antigos, entre eles un valioso Libro de Horas, e obxectos de prata procedentes da catedral. Ademais, en rexistros a diferentes propiedades do sospeitoso tamén se atoparon un total 1 200 000 euros. Ese mesmo día foron detidas tres persoas máis como supostos cómplices do roubo, pero unha delas sería finalmente posta en liberdade. A última hora do día 5 de xullo, o principal sospeitoso confesou ser o autor da subtracción do Códice Calixtino ante a policía: "Si, fun eu quen roubou o libro. Leveino o 4 de xullo do ano pasado, sobre as 12 da mañá". Ó día seguinte, o xuíz José Antonio Vázquez Taín decretou o ingreso en prisión sen fianza dos tres detidos: o electricista, a súa muller e mais o fillo.

Estrutura

Carta do papa Calisto II

Prólogo.

Constitúe o comezo do Códice e ocupa os dous primeiros folios. O autor afirma ser o papa Calisto II (de onde viría o nome do Códice) e relata como recolleu varios testemuños de milagres realizados polo apóstolo Santiago "percorrendo as crueis terras e provincias durante 14 anos", así como explicar como o manuscrito sobreviviu a tódolos perigos posibles, dende lumes a inundacións. Esta carta está dirixida á "moi santa asemblea da basílica de Cluny" e "Diego Xelmírez, arcebispo de Compostela".

Pénsase que os copistas incluíron esta carta ao comezo do manuscrito para darlle máis importancia ao seu traballo, ficando a intervención do directa do papa (finado en 1124) completamente descartada.

Contido:

Folio	Contido
1	Prólogo
1-2v	Carta do papa Calisto

Libro I

O primeiro libro, Anthologia liturgica, comprende ata o folio 139, é o libro máis longo do códice ocupando case a metade de todo o Códice, de carácter litúrxico. Consiste nunha antoloxía de homilías, cantos litúrxicos, cantos de peregrinos e de sermóns en honra do apóstolo Santiago que se celebraban na catedral de Santiago. O sermón Veneranda dies, a cerna do libro, amosa o sentido e a valoración da peregrinación a Santiago. Este libro contén tamén dous relatos sobre o martirio do apóstolo. Contén os seguintes elementos:

• 17 sermóns para as festas de Santiago.
• 2 relatos do martirio do apóstolo Santiago.
• 2 oficios: o da véspera da festa de Santiago (24 de xullo) e o das festas de Santiago (25 de xullo e 30 de decembro).
• 2 misas para os mesmos días: Misa da Vixilia de Santiago (24 de xullo) e Misa da festividade de Santiago (25 de xullo).
• Instrucións para as misas de cada un dos días da oitava das festas de xullo
• Unha misa para a festa dos Milagres (3 de outubro)
• Unha misa para a festa da Translación (30 de decembro) e pezas extra para a oitava desta.

O manuscrito constitúe por riba de todo un manuscrito musical, xa que tanto os oficios como as misas levan notación musical. A maior parte das pezas son melodías gregorianas. Pero tamén hai unha vintena de pezas polifónicas, as primeiras en ser notadas e contén a primeira notación dunha peza a tres voces: Congaudeant catholici, que aparece asinada por Magister Albertus Parisiensis. Entre as composicións musicais atopamos:

• 2 Benedicamus Domino
• 4 conductus
• Unha Misa farcida atribuída a Fulbert de Chartres para o seu uso en calquera das festividades de Santiago (25 de xullo e 30 de decembro). Está enriquecida con tropos e contería elementos de escenificación para unha representación teatral da mesma.

A maior parte dos autores son franceses e de épocas anteriores: Venance Fortunat, bispo de Poiters no século VI, Fulbert de Chartres do século XI.

A existencia de dúas festividades diferentes adicadas ao Apóstolo Santiago, o 25 de xullo e o 30 de decembro, explícase pola instauración do rito romano en substitución do rito hispánico a finais do século XI. Dende a súa fundación no século IX, a Igrexa de Santiago adoptou a práctica litúrxica vixente nese momento na igrexa hispánica. No calendario litúrxico propio da igrexa astur-leonesa celebrábase unha única festa adicada a Santiago o Maior o 30 de decembro, día para o que se chegara a desenvolver unha liturxia específica. Porén, no calendario romano, a festa de Santiago celebrábase o 25 de xullo. Coa implantación do novo rito, a igrexa compostelá aceptou a implantación do calendario romano coa festa de Santiago o 25 de xullo, sempre e cando se conservase tamén a festa do 30 de decembro. Deste xeito, o 25 de xullo ficou para a celebración da paixón de Santiago, como no resto de Occidente, e o 30 de decembro para a celebración da vocación e a traslación do corpo do apóstolo a Compostela.

Entrambas as festas, implantouse con posterioridade a festa dos milagres de Santiago, o 3 de outubro. A festa é atribuída á iniciativa de Santo Anselmo e sería trasladada posteriormente ao 5 de outubro.

Cómpre sinalar que o Oficio de matinas para as festas de Santiago do 25 de xullo e 30 de decembro é monástico e non canónico, isto é, consta de 12 (13) antífonas e 12 responsorios no canto de 9 antífonas e 9 responsorios, polo que talvez foi preparado para a antiga comunidade monástica compostelá no canto de para a catedral.

Contido:

Folio	Capítulo	Contido
2v-3v	Índice	Índice dos 31 capítulos
Sermóns e paixóns
4-6v	Capítulo I	Sermón de Beda o venerable, presbítero, para a vixilia (24 de xullo): Quoniam beati Jacobi vigilias.
6v-18	Capítulo II	Exposición do papa Calisto para a vixilia (24 de xullo): Vigiliae noctis sacratissimae.
18	Capítulo III	12 Bendicións do papa Calisto ás leccións de Santiago: Adsit nobis gratia Dei.
18-19v	Capítulo IV	Prólogo de Calisto e paixón menor de Santiago (25 de xullo): Gaio quatuor annis.
19v-24v	Capítulo V	Sermón do papa Calisto na paixón de Santiago (25 de xullo): Celebritatis sacratissime.
24v-31	Capítulo VI	Segundo sermón do mesmo papa Calisto para o 25 de xullo: Spiritali igitur jocunditate.
31-44v	Capítulo VII	Exposición do mesmo papa Calisto para o 25 de xullo: Adest nobis, dilectissimi fratres.
44v-47v	Capítulo VIII	Homilía de Beda o Venerable para o 25 de xullo: Dominus conditor ac redemptor noster.
47v-53	Capítulo IX	Prólogo de Calisto e paixón maior de Santiago: Post Ascensionem Dominicam ad celos apostolus Domini nostri lhesu Christi.
53-55v	Capítulo X	Exposición de San Xerome para o 26 de xullo, segundo día da oitava de Santiago: Apostolica sollempnia veneranda.
55v-57	Capítulo XI	Exposición do mesmo San Xerome para o 27 de xullo, terceiro día da oitava de Santiago: Quare Petrus et Jacobus.
57-64	Capítulo XII	Exposición do papa Calisto para o 28 de xullo, cuarto día da oitava de Santiago: Preclara sollempnia.
64-65	Capítulo XIII	Exposición de San Xerome para o 29 de xullo, quinto día da oitava de Santiago: In presenti capitula ostenditur.
65v-67	Capítulo XIV	Homilía do papa Gregorio para o 30 de xullo, sexto día da oitava de Santiago: Quia natalem beati lacobi apostoli et martiris.
67-71v	Capítulo XV	Sermón de San Máximo, bispo, para o 31 de xullo, sétimo día da oitava de Santiago: Exultemus in Domino, dilectissimi, et congruis honoribus.
72-74	Capítulo XVI	Exposicións dos santos Xerome e Máximo para o 31 de xullo, sétimo día da oitava de Santiago: Sollempnitatem hodiernam.
74-93v	Capítulo XVII	Sermón do papa Calisto para o 30 de decembro: Veneranda dies.
93v-95	Capítulo XVIII	Homilía do papa Gregorio para o 30 de decembro: Audistis, fratres karissimi, quia.
95-98	Capítulo XIX	Exposición do papa Calisto para o 30 de decembro: Sollempnia sacra presentia.
98-101	Capítulo XX	Exposicións dos santos Xerome, Agustín, Gregorio e Calisto para o 5 de xaneiro: Festivitatem electionis et translationis.
Oficios (con notación musical)
101	Capítulo XXI	Capítulos do papa Calisto sobre a vixilia de Santiago e o día da súa paixón (24 e 25 de xullo): Iacobus Dei et Domini nostri Ihesu Christi servus.
101v-103v	Capítulo XXII	Oficio da vixilia (24 de xullo), por Calisto.
103v-114	Capítulo XXIII	Oficio do 25 de xullo e do 30 de decembro, por Calisto.
Misas (con notación musical)
114-116v	Capítulo XXIV	Misa do papa Calisto para ser cantada na vixilia de Santiago (24 de xullo) á hora nona, cos seus accesorios.
116v-118	Capítulo XXV	Versos (17 diferentes) do papa Calisto para ser cantados na procesión de Santiago nas súas dúas solemnidades (25 de xullo e 30 de decembro).
118-122v	Capítulo XXVI	Misa do mesmo papa Calisto para ser recitada o día da paixón de Santiago (25 de xullo), cos seus accesorios.
122v	Capítulo XXVII	Misa do mesmo papa Calisto para ser cantada asíduamente en todas as misas polos peregrinos de Santiago.
	Capítulo XXVIII	Sete misas do mesmo papa Calisto para ser cantadas sucesivamente cada un dos días da oitava da festa de Santiago:
122v-124		Misa para o 26 de xullo (segundo día da oitava).
124-127v		Misas para os días 27, 28, 29, 30, 31 de xullo e 1 de agosto.
128 (adxunto)		Misa para a festa dos milagres (3 de outubro).
129	Capítulo XXIX	Capítulos do mesmo papa Calisto para ser recitados na traslación de Santiago (30 de decembro).
129v-130r	Capítulo XXX	Misa do papa Calisto para ser cantada na festividade da traslación de Santiago (Misas do 30 de decembro e 5 de xaneiro).
Suplemento gregoriano (con notación musical).
130-131		Benedicamus sancti Iacobi: Exultet celi curia.
131-132v		4 conductus de Santiago.
132v-139	Capítulo XXXI	Misa farcida de Santiago, que se pode cantar nas festas do 25 de xullo e o 30 de decembro.
139		Benedicamus sancti Iacobi: Regi perennis glorie d'un docteur galicien

Libro II

O Camiño de Santiago.

O segundo libro, De miraculi sancti Jacobi ou Miragres de Santiago, comprende do folio 139 ao 155, sendo o segundo libro máis pequeno en tamaño de todo o Códice. É unha compilación de 22 milagres atribuídos a Santiago e que ocorren en diversas partes de Europa, en especial no percorrido do Camiño de Santiago. Antes da narración dos milagres inclúese un pequeno prólogo supóstamente escrito polo papa Calisto e un índice. Segundo se cita no Códice, da recompilación destes 22 milagres, 18 deles fóronlle atribuídos ao papa Calisto, dous a santo Anselmo arcebispo de Canterbury, un a san Beda, e un a Humberto, canónico de Besançon.

Os milagres explican ao viaxeiro que no seu percorrido está protexido polo apóstolo e que a peregrinación perdoa os pecados de quen a leva a cabo e que pola fe, é salvado dos perigos corporais ou espirituais. Santiago sanda, castiga ao maligno, da seguridade na viaxe, axuda en todo momento e perdoa a maldade. Estas accións do santo resumen o contido dos seus milagres que polo xeral supoñen adaptacións doutras lendas de natureza axiográfica. Polo seu contido, é moi similar ás outras coleccións de milagres recompiladas a través do XI e XII.

Este libro é considerado o máis antigo dos cinco que conforman o Códice Calixtino.

Os milagres narrados son os seguintes:

Folio	Capítulo	Contido	Atibución
139v-140	Prólogo	Argumento do papa Calisto
140-141	Índice	Índice dos 22 capítulos de milagres
141-155v	Narración dos 22 milagres:
	Capítulo I	Dos vinte homes que liberou o Apóstolo do cativerio dos moabitas.	Papa Calisto
	Capítulo II	Do home a quen lle foi borrada a mención dun pecado por disposición divina sobre o altar de Santiago.	Beda o Venerable
	Capítulo III	Do neno que o Apóstolo resucitou de entre os mortos nos Montes de Oca.	Papa Calisto
	Capítulo IV	Dos trinta lorenses e do morto a quen o Apóstolo levou nunha noite dende os portos de Cize ata o seu mosteiro.	Mestre Huberto, cóengo de Besançon
	Capítulo V	Do peregrino colgado a quen Santiago salvou da morte, aínda que estivo pendente no patíbulo trinta e seis días.	Papa Calisto
	Capítulo VI	Do poiteviño a quen ol Apóstolo deu como axuda un anxo na figura dun asno.	Papa Calisto
	Capítulo VII	Do mariñeiro frisón, a quen vestido co seu casco e escudo sacou o Apóstolo do profundo do mar.	Papa Calisto
	Capítulo VIII	Do bispo que, salvado do perigo do mar, compuxo un responsorio a Santiago.	Papa Calisto
	Capítulo IX	Do soldado de Tabaria a quen o Apóstolo deu poder para vencer aos turcos e o liberou dunha enfermidade e do perigo do mar.	Papa Calisto
	Capítulo X	Do peregrino caído ao mar a quen o Apóstolo levou ata o porto suxeitándole pola caluga durante tres días.	Papa Calisto
	Capítulo XI	De Bernardo, a quen o Apóstolo sacou milagreiramente da cadea.	Papa Calisto
	Capítulo XII	Do cabaleiro a quen o Apóstolo librou dunha enfermidade polo toque dunha cuncha.	Papa Calisto
	Capítulo XIII	Do cabaleiro Dalmacio, a quen o Apóstolo rendeu xustiza grazas ao peregrino Raimberto.	Papa Calisto
	Capítulo XIV	Do negociante a quen o Apóstolo librou da cadea.	Papa Calisto
	Capítulo XV	Do cabaleiro a quen Santiago salvou na guerra, cando os seus compañeiros estaban xa mortos ou feitos prisioneiros.	Papa Calisto
	Capítulo XVI	Do cabaleiro que agonizante e oprimido polos demos, liberou o Apóstolo por medio do báculo dun mendigo e o saquiño dunha muller xove.	San Anselmo, arcebispo de Canterbury
	Capítulo XVII	Do peregrino que, por amor do Apóstolo, matouse por instigación do demo, e que Santiago o volveu da morte á vida, coa axuda da santa nai de Deus.	San Anselmo, arcebispo de Canterbury
	Capítulo XVIII	Do conde de San Gil, a quen o Apóstolo abriu as portas de ferro do seu oratorio.	Papa Calisto
	Capítulo XIX	De Esteban, bispo grego, a quen Santiago se apareceu e revelou cousas futuras descoñecidas.	Papa Calisto
	Capítulo XX	De Guillermo, cabaleiro cativo, a quen un conde pegou coa súa espada no pescozo espido sen poderlle ferir.	Papa Calisto
	Capítulo XXI	Do lisiado, a quen se lle apareceu o santo Apóstolo na súa basílica e en seguida devolveulle plénamente a súde.	Papa Calisto
	Capítulo XXII	Do home que foi vendido trece veces e outras tantas liberado polo Apóstolo.	Papa Calisto

Libro III

O terceiro libro, Liber de translatione corporis sancti Jacobi ad Compestellam, comprende os folios 156 ao 162, o que o converte no libro máis breve de todo o Códice. Relátase a evanxelización do apóstolo Santiago en Hispania e a translación do seu corpo dende Xerusalén a Galiza, e finalmente ao lugar do seu sepulcro. O libro tamén fala do costume de recoller cunchas nas costas galegas dos primeiros (no derradeiro capítulo).

O libro comeza cun prólogo e un sumario, e a continuación catro capítulos. Os dous primeiros capítulos son dunha grande importancia na tradición xacobea:

Folio	Capítulo	Contido
155v-156	Índice	Índice dos 4 capítulos
156	Prólogo	Empeza o prólogo do benaventurado papa Calisto sobre a gran traslación de Santiago.
156v-159	Capítulo I	Data do século XII, combina a tradición compostelá recollida na Epístola do papa León coa lenda dos séculos VII e VIII relativa aos Sete Homes Apostólicos, de como estes trasladaron o corpo martirizado do apóstolo dende as praias de Palestina ata o "porto de Iria, que está en Galiza". Comeza a traslación do apóstolo Santiago irmán do apóstolo e evanxelista San Xoan que se celebra o día trinta de decembro, de qué xeito foi levado dende Xerusalén a Galicia.
159-160	Capítulo II	Comeza coa carta do Papa San León sobre o traslado do apóstolo Santiago, que se celebra o 30 de decembro. Ten forma de epístola e está dirixida aos reis francos, romanos, godos e vándalos, nun intento de expresar aos países dos catro puntos cardinais. Nárrase o traslado do apóstolo dende Jaffa ata o porto de Iria nunha barca de vela guiada "por un anxo do Señor".
160-162	Capítulo III	Atribuído ao papa Calisto, é unha descrición das tres solemnidades en honor a Santiago na basílica compostelá.
162	Capítulo IV	Acerca das cunchas de Santiago. É un breve capítulo adicado a cantar as virtudes das cunchas mariñas, que soen levar con elas de recordos os peregrinos na súa viaxe de regreso.
162-162v		Miniaturas (aparición de Santiago a Carlomagna, escenas da crónica: saída cara Galiza, retorno a Aix la Chapelle)

Libro IV

Carlomagno no Calixtino.

O cuarto libro, Historia Karoli Magni et Rothalandi, comprende os folios 163 ao 191, sendo o segundo libro en tamaño. Coñecido como o Pseudo Turpín, por serlle atribuído (como era de costume na época) a Turpín (748-794), quen fora monxe e tesoureiro de Saint-Denis, chegou a ser arcebispo de Reims e mesmo figura entre os "Doce Pares" de Carlomagno no Cantar de Roldán. O texto amosa un Carlomagno descubridor da tumba do apóstolo Santiago e creador dos inicios da peregrinación a Compostela e da súa igrexa.

Foi redactado en prosa por un crego anónimo francés, probablemente na primeira metade do século XII. Centrado na crónica do arcebispo Turpín, trátase dun elemento profano cabaleiresco que narra a historia de Carlomagno e de Rolando en Hispania dun xeito épico e fantástico: a entrada de Carlomagno na Península, a derrota de Roncesvales e a morte de Rolando. Conta que Santiago se lle apareceu en soños a Carlomagno, incitouno a liberar a súa tumba dos musulmáns e ademais indicoulle a dirección a seguir: un camiño de estrelas.

Foi o libro máis difundido do Códice Calixtino, con máis de 250 copias coñecidas na Idade Media en toda Europa e que serviu de inspiración a varios cantares de xesta feitos en Francia e Italia. Ofrece un contido cun importante contido histórico. Ademais este libro é o que ofrece a meirande riqueza decorativa do Códice a través de miniaturas e iniciais.

En 1609, este libro foi arrincado do manuscrito, formando un novo volume baixo o título "Historia Turpini". Finalmente, foi agregado de novo ao Códice Calixtino durante a súa restauración en 1966.

Contén os seguintes 26 capítulos:

Folio	Capítulo	Contido
163 [1]	Prólogo	Carta de Turpín
163v-164 [1v-2]	Índice	Índice dos 26 capítulos.
164-165 [2-3]	Capítulo I	Da aparición do Apóstolo a Carlomagno.
165 [3]	Capítulo II	Das murallas de Pamplona, derrubadas por si mesmas.
165v-166 [3v-4]	Capítulo III	Dos nomes das cidades de Hispania conquistadas.
166-166v [4-4v]	Capítulo IV	Do ídolo Mahoma.
166v [4v]	Capítulo V	Das igrexas que fixo Carlomagno.
166v [4v]	Capítulo VI	De Aigolando.
167 [5]	Capítulo VII	Do exemplo da esmola do morto.
167v-168 [5v-6]	Capítulo VIII	Da batalla de Sahagún, na que floreceron as lanzas.
168-169 [6-7]	Capítulo IX	Da cidade de Agen.
169-169v [7-7v]	Capítulo X	Da cidade de Saintes, na que floreceron as lanzas.
169v-170v [7v-8v]	Capítulo XI	Dos soldados dos exércitos de Carlomagno.
170v-171v [8v-9v]	Capítulo XII	Da controversia entre Carlomagno e Aigolando.
171v-172v [9v-10v]	Capítulo XIII	Dos pobres.
172v-173 [10v-11]	Capítulo XIV	Da morte do rei Aigolando.
173 [11]	Capítulo XV	Dos cristiáns que volveron atrás na procura de botíns ilícitos.
173-173v [11-11v]	Capítulo XVI	Da batalla con Furre.
173v-176v [11v-14v]	Capítulo XVII	Da batalla co xigante Ferragut e da excelente controversia de Rolando.
176v-177v [14v-15v]	Capítulo XVIII	Da batalla das máscadas.
177v-178v [15v-16v]	Capítulo XIX	Do concilio de Carlomagno.
178v-179 [16v-17]	Capítulo XX	Da persoa e fortaleza de Carlomagno.
179-185v [17-23v]	Capítulo XXI	Da batalla de Roncesvalles, e da morte de Rolando e de outros combatentes.
185v-188v [23v-26v]	Capítulo XXII	Da morte de Carlomagno.
188-189 [26v- 27]	Capítulo XXIII	Do milagre que Deos se dignou a facer por mediación de Rolando na cidade de Gratianopolis (Grenoble ?)
189v-190 [27v-28]	Capítulo XXIV	Da morte de Turpín e do achado do seu corpo (papa Calisto)
190-190v [28-28v]	Capítulo XXV	De Almanzor de Córdoba (papa Calisto)
190v-191v [28v-29v]	Capítulo XXVI	Da cruzada de Hispania (Carta do papa Calisto)

Libro V

Ao quinto libro, Iter pro peregrinis ad Compostellam, coñecido como Guía do Peregrino de Santiago de Compostela comprende os folios 192 ao 213. Atribuído a Aimerico Picaud, autor de Parthenay-le-Vieux (Poitou), escribiuse entre os anos 1135 e 1140. O texto está dividido en xornadas e nos presenta a ruta da viaxe para os peregrinos e describe a cidade de Compostela e a súa catedral, é un conxunto de consellos prácticos para os peregrinos, baseado no propio percorrido do autor, cos lugares onde descansar, a calidade das augas, as reliquias a venerar, as xentes e cidades do camiño, os santuarios a visitar antes de chegar á catedral de Santiago de Compostela, ou advertir dos perigos que o viaxeiro atopará no Camiño. Neste libro tamén se fai unha detallada descrición da cidade de Santiago de Compostela e da igrexa compostelá. Supón un resumo da literatura xurdida en torno ao culto xacobeo e a súa importancia radica en que é considerada a primeira guía de viaxes escrita e que se adiantou en catro séculos á famosa Guía de Roma que escribiu Palladio no século XVI.

Estes son os capítulos do libro:

Folio	Capítulo	Contido
192 [163]		Argumento do santo papa Calisto e índice dos 11 capítulos
192-192v [163-163v]	Capítulo I	Dos Camiños de Santiago.
192v [163v]	Capítulo II	Das xornadas do Camiño de Santiago (papa Calisto)
192v-193v [163v-164v]	Capítulo III	Dos nomes das vilas do Camiño de Santiago
193v [164v]	Capítulo IV	Dos tres hospicios do mundo
193v [164v]	Capítulo V	Dos nomes de algúns que repararon o Camiño de Santiago. (por Aymeric)
193v-194v [164v-165v]	Capítulo VI	Dos bos e malos ríos que se atopan no Camiño de Santiago. (papa Calisto)
194v-197v [165v-168v]	Capítulo VII	Dos nomes das terras e das particularidades das xentes que se atopan no Camiño de Santiago
197v-207 [168v-178]	Capítulo VIII	Dos corpos dos santos que descansan no Camiño e que deben ser visitados poos peregrinos. Comeza o martirio de santo Eutropio, bispo de Saintes e mártir
207-212v [178-183v]	Capítulo IX	Do carácter da cidade e da basílica de Santiago, apóstolo de Galiza. (papa Calisto e chanceler Aymeric) Apartados: Das igrexas da vila. Da medida da igrexa. Das ventás. Dos pórticos. Da fonte de Santiago. Do paraíso da cidade. Da porta setentrional. Da porta meridional. Da porta occidental. Das torres da catedral. Dos altares da catedral. Do corpo e do altar de Santiago. Do frontal de prata. Do ciborio do altar do Apóstolo. Das tres lámpadas. Da dignidade da igrexa de Santiago e dos seus cóengos. Dos canteiros da igrexa e do principio e fin da súa obra. Da dignidade da igrexa de Santiago.
212v-213 [183v-184]	Capítulo X	Do número de cóengos de Santiago.
213-213v [184-184v]	Capítulo XI	De cómo deben ser acollidos os peregrinos de Santiago.
213v [184v]		Fin do quinto libro do apóstolo Santiago.

Apéndice I

É un caderniño de 6 folios (214-219v ou 185-190v na antiga numeración) con 22 composicións polifónicas. Probablemente foi escrito pouco despois que o corpo do códice, mais antes de 1180. Dende o punto de vista musical é a parte máis importante do manuscrito.

Apéndice II

Este apéndice foi incorporado ao manuscrito nun momento posterior á redacción orixinal do mesmo, posiblemente na encadernación realizada a finais do século XII. Consiste en cinco follas (f. 221-225 o 192-196 na antiga numeración): un bifolio cunha falsa Bula de Inocencio II e varios folios soltos. Están copiados por diferentes escribas e contén diferentes textos, destacando algúns milagres atribuídos a Santiago. Tamén contén o himno dos peregrinos de Santiago Dum pater familias.

Na Bula de Inocencio II, no folio 221, dáse a entender que o responsable e autor do códice é o monxe cluniacense Aimerico Picaud, acompañante do pontífice Calisto II na súa peregriñación a Compostela en 1109. Segundo o escrito, contra o ano 1140, Aymeric depositou o códice na catedral de Santiago, que sería o primeiro exemplar do Liber Sancti Iacobi. Todo isto é cuestionado polos historiadores, xa que, entre outros motivos, o bifolio que contén a bula non formaba parte do códice orixinal, senón que foi engadida con posterioridade.

Este apéndice contén:

Folio	Contido
221 [192]	Bula de Inocencio II.
221 [192v]	Milagre de Brun de Vézelay (1139) escrito por Alberic, abade de Vézelay, bispo de Ostia e legado de Roma.
221v [192v]	Alleluia in greco, con notación musical.
222 [193]	Himno Dum pater familias, con notación musical (Canto dos peregrinos).
222-222v [193-193v]	Himno Signa sunt nobis sacra.
223 [194]	Milagre de Santiago, do neno resucitado, ano 1164.
223 [194]	Outro milagre: Milagre de Santiago, da figura torcida do fillo dun vizconde, coñecido nas terras de Poitiers.
223v [194v]	Milagre de Santiago, da liberación dos cristiáns e da fuxida dos sarracenos de Portugal (1190), en tres lecturas para as matinas da festa do 3 de outubro.
224 [195]	Oración do mestre G (Gocelin ou Gautier).
224-224v [195-195v]	6 lecturas para o oficio, segundo o papa León e o mestre Panicha, sobre a traslación de Santiago.
224v [195v]	Aparición de Santiago ao monxe Oldierus de Clairvaux: Telle est ta justice.
224v-225 [195v-196]	Milagre de Santiago, cura dun tolleito na época da festa da traslación (30 de decembro) (dúas versións).
225 [196]	Visión dun tal Fouques, de Montreuil, peregrinou ata trece veces a Santiago.
225v [196v]	Copia do himno Signa sunt nobis sacra.

Música

A parte musical de canto gregoriano comeza no folio 101v e finaliza na 123r.

Musicalmente, a importancia do Códice Calixtino reside nun caderniño engadido uns anos despois da copia do códice, que contén 22 composicións polifónicas do mesmo inicio da Ars Antiqua, e salientando entre todas elas o conductus Congaudeant Catholici, a composición máis antiga a tres voces que se coñece, constituíndo o Calixtino un importantísimo exemplo de polifonía temperá. As disonancias que aparecen ao interpretar a melodía a tres voces do Congaudeant Catholici levaron a moitos estudosos a pensar que a idea orixinal da composición non era a de crear unha composición a tres voces.

No estudo das composicións musicais presentes no códice cómpre salientar a figura do Dr. López Calo, considerado a pedra angular da investigación musicolóxica sobre o códice. López Calo ve do seguinte xeito a música do Códice Calixtino:

A polifonía do Calixtino estaría a metade de camiño entre o ritmo libre do canto chan e o estritamente medido, segundo as regra dos seis modos rítmicos da primeira Ars Antiqua. De tódolos xeitos é evidente que este repertorio do Códice Calixtino representa a primeira polifonía verdadeiramente artística de toda a historia, despois dos experimentos dos técnicos dos séculos X e XI, e dos conductus de Winchester e de San Marcial, que non admiten, dende o punto de vista artístico, comparanza coas composicións compostelás

A música recollida no códice, xunto con outros manuscritos conservados na Abadía de Saint-Martial de Limoges, é un claro exemplo de organum florido, que xurdiu a comezos do século XII. Agora pénsase que todas proceden do suroeste de Francia, que daquela era o Ducado de Aquitania, polo que tamén se denomina á música como polifonía aquitana.

Notación

A transcrición da polifonía do Códice Calixtino tivo sempre moitas dificultades de interpretación. Estas dificultades proveñen de que esta polifonía está notada na escrita que se empregaba naquel momento en Francia para o canto monódico, polo que non expresa ningún valor rítmico, senón un ritmo libre do canto gregoriano, o que dificulta moito a interrelación das tres voces que emprega por exemplo, o Congaudeant Catholici.

O himno "Dum pater familias" é a única composición do códice en notación aquitana de puntos in campo aperto, que é a notación que se empregou preferentemente en Hispania trala supresión do canto hispánico. O resto das obras están escritas en notación lorena, con grandes semellanzas coa notación dos manuscritos da rexión de Nevers, en Borgoña. Por este motivo, algúns especialistas sosteñen que a parte musical do códice débese aos monxes beneditino de Vézelay, que era un dos puntos de partida do Camiño de Santiago. O himno "Dum pater familias", engadido ao final do códice, sería polo tanto a única composición que podería ter sido copiada no contorno de Santiago. Ademais o último dos Benedicamus do suplemento gregoriano do Libro I, "Regi perennis glorie", se lle atribúe a certo doutor de Galiza (Quodam Doctore Galleciano) non identificado.

Lista de obras

Encontramos música en tres partes do Códice Calixtino:

• O Libro I (Libro das Liturxias): inclúe a música dos oficios e as misas, así como un suplemento gregoriano. Unha das pezas é polifónica, mentres que o resto son monódicas.
• O Apéndice I: contén 21 pezas polifónicas: 7 Benedicamus, 4 responsorios, 5 conductus, 2 Kyries, 1 Gradual, 1 prosa e 1 Aleluia.
• O Apéndice II: contén o himno Dum Pater Familias.

A continuación detállanse as obras musicais do manuscrito. Os códigos da columna de "Concordancias" con outros manuscritos e fragmentos especifícanse máis abaixo. Os da columna de "Gravacións" específicas na sección de "Discografía".

Libro I — Libro das liturxias

Nº	Folio	Obra	Voces	Forma musical	Concord.	Gravacións	Comentarios
Oficio da Vixilia de Santiago (24 de xullo) (VIII Kalendas Augusti. Vigilia Sancti Iacobi. Responsoria Beati Iacobi a domno Papa Calixto ex evangeliis edita) (Día 24 de xullo. Vixilia de Santiago. Responsorios de Santiago sacados dos evanxeos polo papa Calisto)
Matinas
1	101v	Regem regum Dominum... his sacris	1	invitatorio		AN4, ULT	modo 2
2	101v	Psallat chorus celestium letetur plebs	1	himno		AN4, ULT, LFL, LES, SGH, BEC*, MON	modos 7 e 8 Hymnus S. Iacobi a domno Fulbertus Karnotensy episcopo editus
3	101v	O venerande Christi apostole Iacobe	1	antífona		ULT, LES, SGH, MON	modos 1 e 2 - tonus 1
4	102	Redemptor imposuit Simoni	1	responsorio		ULT	modo 1 - tonus 1
5	102	Vocavit Ihesus Iacobum et Iohannem	1	responsorio		ULT	modo 2 - tonus 2
6	102	Clementissime Deus qui nos ad beati Iacobi	1	responsorio		ULT	modo 7 - tonus 7
Laudes (In Laudibus)
7	102v	Imposuit Ihesus Simoni nonem	1	antífona		ULT	modo 1 - tonus 1
8	102v	Vocavit Ihesus Iacobum et Iohannem	1	antífona		ULT	modo 2 - tonus 2
9	102v	Sicut enim tonitrui voces	1	antífona		ULT	modo 3 - tonus 3
10	102v	Recte filii tonitrui cognominantur	1	antífona		ULT	modo 4 - tonus 4
11	102v	Iacobus et Iohannes tonitrum de nube	1	antífona		ULT	modo 5 - tonus 5
12	103	Iacobus fuit magnus (Sanctissime o Iacobe)	1	versículo		ULT	Hymnus sancti Iacobi domno Fulberto Karnotensi episcopo editus. Sanctissime o Iacobe Probablemente sexa unha divisio de Psallat chorus celestium
13	103	Ascendens Ihesus in montem	1	antífona		ULT	modo 8 - tonus 8
Tercia (Ad Terciam)
14	103, 104v	Ora pro nobis beate Iacobe	1	responsorio		ULT	modo 6
Sexta (Ad Sextam)
15	103	Occidit autem Herodes	1	versículo		ULT	Officium stellae. Stella fulgore nimio rutilat
Oficio da Festa de Santiago (25 de xullo) (Responsoria evangelica Beati Iacobi apostoli a Beato Calixto papa edita, cum suis antifonis et ymnis diebus festis, passions scilicet et translationis eiusdem Sancti Iacobi cantanda. VIII Kalendas Augusti. Passio Sancti Iacobi et III Kalendas Ianuarii translatio et electio eiusdem colitur)
Vésperas (Ad Vesperas)
16	103v	Ad sepulcrum beati Iacobi	1	antífona		AN4, ULT, HER, ORG	modo 1 e 2 - tonus 1
17	103v	O quanta sanctitate et gratia beatus Iacobus	1	antífona		ULT, ORG	modo 2 - tonus 2
18	104	Gaudeat plebs Gallecianorum	1	antífona		ULT, ORG	modo 3 - tonus 3
19	104	Sanctissime apostole Iacobe	1	antífona		ULT, ORG	modo 4 - tonus 4
20	104	Iacobe servorum spes et medicina	1	antífona		ULT, ORG	modo 5 - tonus 5 melodía gregoriana
21	104v	Felix per omnes Dei plebs ecclesias	1	himno		ULT, ORG	modos 3 e 4 (2 melodías diferentes) Ymnus sancti Iacobi a domno Guillelmo patriarcha Iherosolomitano editus, ad Vesperas et ad Laudes cantandus É un contrafactum do himno Felix per omnes festum mundi cardines. Leva dúas melodías que tamén se encontran noutras fontes
	104v	Ora pro nobis	1	versículo
22	105	Honorabilem eximii patroni nostri	1	antífona		ULT	Hossanna. Sanctus modo 8 - tonus 8
Completas (Ad Completorium)
23	105	Alleluia. Iacobe sanctissime	1	aleluia		ULT, LES	modo 5 trans. - tonus 5
24	105	Alma perpetui luminis	1	antífona		ULT, MON	modo 6 trans. - tonus 6
Matinas (Ad Invitatorium)
25	105v	Venite omnes christicole ad adorandum... qui apostolum	1	invitatorio		GAL, AN4, ULT, GAL	modos 1 e 2 - tonus 2
26	105v	Iocundetur et letetur augmentum	1	himno	LI1, CAT	SEQ, WEL, ULT, AUR, ROS, LES	modo 1 Ymnus sancti Iacobi a domno Guillelmo patriarcha Iherosolimitano editus, post Venite cantandus (Himno a Santiago, composto polo señor Guillelmo, Patriarca de Xerusalén, para ser cantado logo do Venite)
27	105v	Iesus Dominus vidit duos fratres	1	antífona		ULT	modo 1 (final Fa)- tonus 1
28	106	Venite post me dixit Ihesus Iacobo	1	antífona		ULT	modo 2 - tonus 2
29	106	Iacobus et Iohannes statim relictis retibus	1	antífona		ULT	modo 3 - tonus 3
30	106	Iesus vocavit Iacobum Zebedei	1	antífona		ULT	modo 4 - tonus 4
31	106	Eduxit Ihesus beatum Iacobum	1	antífona		ULT	modo 5 - tonus 5
32	106	Dixerunt Iacobus et Iohannes ad Ihesum	1	antífona		ULT	modo 6 - tonus 6
33	106v	Iesus autem ait Iacobo et Iohanni	1	antífona		ULT, KRA	modo 7 - tonus 7
34	106v	Iam vos delectat locus celsitudinis	1	antífona		ULT	modo 8 - tonus 8
35	106v	Herodes rex misit manus	1	antífona		ULT	modo 1 - tonus 1
36	106v	Videns herodes quia de Iacobi nece	1	antífona		ULT	modo 2 - tonus 2
37	106v	Regis vero facinus in apostolo perpetratum	1	antífona		ULT	modo 3 - tonus 3
38	107	Statim percussit Herodem angelus	1	antífona		ULT	modo 4 - tonus 4
39	107	Iacobe magne supplantator nomine	1	antífona		ULT	modo 5 - tonus 5
40	107	Salvator progressus pusillum	1	responsorio		ULT	modo 1 - tonus 1
41	107v	Dum esset salvator in monte	1	responsorio		ULT	modo 2 - tonus 2 Existe unha versión a dúas voces no f. 216v.
42	107v	Accedentes ad salvatorem Iacobus et Iohannes	1	responsorio		ULT	modo 3 - tonus 3
43	108	Cum vidissent autem Iacobus et Iohannes	1	responsorio		SEQ, ULT	modo 4 - tonus 4
44	108v	Iam locum celsitudinis querebant Iacobus et Iohannes	1	responsorio		ULT	modo 5 - tonus 5
45	108v	Confestim autem percussit Herodem angelus Domini	1	responsorio		ULT	modo 6 - tonus 6
46	109	Hic est Iacobus dilectus Christi	1	responsorio		ULT	modo 7 - tonus 7
47	109v	Misit herodes rex manus	1	responsorio		ULT, FOR, SGH	modo 8 - tonus 8
48	109v	Huic Iacobo condoluit Dominus	1	responsorio		ULT	modo 1 - tonus 1 Existe unha versión a dúas voces no f. 217.
49	110	Cum appropinquaret beatus Iacobus	1	responsorio		ULT	modo 8 - tonus 7
50	110	Iacobe virginei frater preciose	1	responsorio		ULT	modo 8 - tonus 8 Existe unha versión a dúas voces no f. 217.
51	110v	O adiutor omnium seculorum	1	responsorio		FOR, ULT, ALF	modos 2 e 1 - tonus Existe unha versión a dúas voces no f. 217v.
Laudes (In Laudibus)
52	111	Inmisit, inquit, Herodes	1	antífona		ULT, KRA	modos 1 e 2 - tonus 1
53	111	His qui obtulerat Iacobum iudicii	1	antífona		ULT	modo 2 - tonus 2
54	111	Ducti sunt inquit ambo pariter	1	antífona		ULT	modo 3 - tonus 3
55	111v	Cum ducerentur in via	1	antífona		ULT	modo 4 - tonus 4
56	111v	At Iacobus parum per deliberans	1	antífona		ULT	modo 5 - tonus 5
57	111v	Ora pro nobis beate Iacobe	1	responsorio		ULT, LES	modo 6
58	111v	Apostole Christi Iacobe eterni regis	1	antífona		ULT	modo 1 - tonus 1
Tercia (Ad Terciam)
59	112	Ora pro nobis beate Iacobe alleluia	1	responsorio		ULT	modo 6
60	112	Iacobe servorum spes et medicina... alleluia	1	responsorio		AN4, ULT, AUR, LES	modo 6, ton solemne
Sexta (Ad Sextam)
61	112	Imposuit Iesus Iacobo et Iohanni, alleluia	1	versículo		ULT	modo 6
62	112	Iacobe pastor inclite... Alleluia	1	responsorio		ULT, AUR	modo 6, ton solemne melodía gregoriana
Vésperas (Ad Vesperas)
63	112v	O lux et decus Hispaniae	1	antífona		GAL, ULT, ROS, GAL, ORG	modo 3 - tonus 3
Misa da vixilia de Santiago (24 de xullo) (Missa in vigilia Sancti Iacobi a domno papa Calixto edita in Vigilia sancti Iacobi Zebedel circa nonam cantanda sicut in diem Pentecostes. Kyrie eleison. Christes audi nos. Pater de celis. Sequatur. Hac in die fontes debeant benedici) (Misa composta polo papa Calisto, que se ha de cantar na Vixilia de Santiago, fillo de Zebedeo, á hora de Nona. Como a Vixilia de Pentecostés, cántase despois Kyrie eleison, Christe audi nos, Pater de celis. Nese día deben bendicirse as pías)
64	114	Iacobus et Iohannes dixerunt ad Ihesum	1	introito		ULT	modo 8
65	114v	Vocavit Ihesus ad se Iacobum	1	tracto		ULT	modo 8
66	115	Nimis honorati sunt amici tui	1	gradual responsorio		ULT	modo 2 trans.
67	115v	Iacobus in vita sua	1	tracto		ULT	modo 8
68	115v	Certe dum filii Zebedei	1	ofertorio		ULT	modo 8
69	116	Ego vos elegi de mundo	1	comuñón		ALF, ULT, SGH	modo 1
Versus Calixti Pape cantandi ad processionem Sancti Iacobei in solempnitate passionis ipsius et translacionis eiusdem
70	116v	Salve festa dies Iacobi veneranda tropheo	1	himno		AN4, ULT, AUR, ALF, FEU, KRA	modo 4 É un contrafactum do himno Salve festa dies toto venerabilis evo. A melodía tamén se encontra noutras fontes
Misa da festividade de Santiago (25 de xullo) (VIII Kalendas augusti. Missa Sancti Iacobi a domno Papa Calixto edita)
71	118	Iesus vocavit Iacobum Zebedei	1	introito		ALF, ULT, KRA	modo 7
72	118v	Misit herodes rex manus ut affigeret	1	gradual responsorio		ULT	modos 6 e 5 Existe unha versión a dúas voces no f. 218.
73	118v	Alleluia. Sanctissime apostole Iacobe	1	aleluia		ALF, ULT	modos 7 e 8
74	118v	Alleluia. Hic Iacobus valde venerandus est	1	antífona		ULT	modo 8
75	119	Vocavit Ihesus Iacobum Zebedii	1	aleluia		HIL, ULT, AUR, KRA	modo 1 Existe unha versión a dúas voces no f. 218v.
76	119	Alleluia. Gratulemur et laetemur summa cum laetitia	1	secuencia	NAR, HUS, MON, TOR, AQ1	DIS, AN4, ULT, KRA, BEC*	modos 7 e 8 Prosa sancti Iacobi. Latinis, Grecis et Ebraicis verbis, a domno Papa Calixto abreviata
77	121	Ascendens Ihesus in montem vocavit ad se Iacobum	1	ofertorio		AN4, ULT, KRA	modos 1 e 2
Prosas, Tropos e Condutos
78	123	Clemens servulorum genitus tuorum	1	prosa		SIL, DIS, AN4, ULT	modo 7 Prosa S. Iacobi crebro cantanda a domno Guilelmo patriarcha Iherosolimitano edita
79	130	Exultet celi curia. Fulget dies	1	tropo	CUX, PAL, CAT, WOR, PAR, SEN, PU1, PU2	SEQ, ALF, RON, ULT, AUR, ROS, LES	modo 8 Benedicamus Domino Benedicamus sancti Iacobi a magistro Anselmo I editum (Benedicamus a Santiago composto polo Mestre Anselmo I)
80	131	Iacobe sancte tuum repetito tempore festum	2	conductus		AN4, ULT	Conductum sancti Iacobi ab antiquo episcopo Boneventino editum. Orixinalmente foi un conductus monódico ao que se lle engadiu unha segunda voz en tinta vermella. A peza aparece repetida no apéndice polifónico no f. 215v.
81	131	Lector lege et de rege qui regit omne, dic: Iube domne	1	secuencia	PAL	ULT	(exhortación a ler)
82	131v	In hac die laudes cum gaudio	2	conductus		SEQ, AN4, ULT, AUR	Conductum sancti Iacobi a domno Fulberto Karnotensi episcopo editum (Fulbert, bispo de Chartres). Orixinalmente foi un conductus monódico ao que se lle engadiu unha segunda voz en tinta vermella.
83	131v	Lector lege et de rege qui regit omne, dic: Iube domne	1	secuencia	PAL	ULT	(exhortación a ler)
84	132	Resonet nostra Domina caterva	1	conductus		CAM, ULT, LES, ORG	modo 1 Conductum sancti Iacobi a magistro Rotberto cardinali Romano editum
85	132	Lector lege et de rege qui regit omne, dic: Iube domne	1	secuencia	PAL	ULT	(exhortación a ler)
86	132	Salve festa dies veneranda per omnia fies	1	conductus		ULT, FEU, HER, LES	modo 8 Conductum sancti Iacobi a sancto Fortunato Pictavensi episcopo editum
Misa farcida (Farsa oficii Misse S. Iacobi. a domno Fulberto Karnotensi episcopo, illustri viro, composita: in utroque festo eiusdem apostoli cantanda quibus placebit)
87	133	Ecce adest nune Iacobus vocavit1 [+ Qualis sit iste Iacobus²] [+ Hic est reuera Iacobus³] [+ Alleluia, in gloria sit Deo laus per omnia4]	1	tropo		FEU, ALF, KRA4, SIL, WEL, ULT, SGH	modos 7 e 8
88	133v	Reges terrae et omnes populi	1	introito		ULT, FEU, KRA	modo 7 Do Introito Ihesus vocavit
89	134	Rex inmense pater pie eleyson1 Rex cunctorum seculorum eleison²	1	tropo		FOR1, ODH1, DIS1, ALF1, ULT1, AUR1, ROS1, FEU1,KRA², LES², SGH1	modos 7 e 8 Kyrie tropado A melodía tamén se encontra noutras fontes. Entre o texto principal que comeza por Rex inmense pater e o tetragrama engádese, en letra máis pequena, un segundo texto alternativo que comeza por Rex cunctorum seculorum...
90	134	Qui vocasti supra mare	1	tropo		ULT, FEU, ALF, KRA, SGH	modo 4 Gloria tropado Versus Fulberti episcopi Karnotensis de S. Iacobo A melodía tamén se encontra noutras fontes
91	135v	Cantemus Domino cantica glorie	1	tropo		POL, ULT, FEU, ALF	modos 7 e 8 Farsa da epístola de Santiago Farsa lectionis de Missa S, Iacobi edita a domno Fulberto Karnotensi episcopo, illustri viro
92	138-138v	Sanctus. Osanna salvifica	1	tropo	MOI, MTC, MIL, VI1, GER, AQ1, NAR, HUS, MON, TOR, VI2, E17, TOL	FEU, ALF, ULT, KRA(?), LES, SGH	modo 4 As concordancias con outros manuscritos indican que era un tropo moi difundido polo sur de Francia (Narbona e Moissac) e España (Cataluña e Aragón)
93	139	Agnus Dei. Qui pius ac mitis es	1	tropo	AUX, ALB, LON	FEU, AN4, ALF, ULT, AUR, KRA, LES, SGH	modos 7 e 8 Agnus Fulberti episcopi Karnotensis
94	139	Regi perennis glorie sit canticum letitie	1	tropo		SIL, FOR, WEL, ULT, LES	modos 7 e 8 Benedicamus Benedicamus Sancti Iacobi a quodam Doctore Galleciano Existe unha versión a dúas voces no f. 216.

Apéndice I — Obras polifónicas

Nº	Folio	Obra	Voces	Forma musical	Concord.	Gravacións	Comentarios
Organa, Conducti, Discantus et Hymni
95	214 [185]	Nostra phalanx plaudat leta	2	conductus		STU, FOR, SEQ, LON, MUS, VEN, ABS, AN4, RON, ULT, LES	Atribuído a Ato episcopus Trecensis (Ato, bispo de Troyes)
96	214 [185]	Congaudeant catholici	3	conductus (Benedicamus)		NYM, SIL, SFM, PRO, UNI, FOR, FRU, SEQ, LON, FEU, MUS, VEN, DIS, ABS, VIL, AN4, VOI, VOC, WIT, ALF, CUL*, ULT, HER, ROS, AUG, LES, ORG, KRA, FEU, SGH, MON, OBS	É a única obra coñecida para 3 voces no século XII. Pénsase que este himno foi composto orixinalmente para 2 voces (superior e inferior) e posteriormente inseriuse unha terceira voz entre as dúas. Atribuído a Magister Albertus Parisiensis (Mestre Albert de París)
97	214v [185v]	Gratulantes celebremus festum	2	conductus (Benedicamus)	CUX, PAL	UNI, POL, SEQ, ODH, MUS, VEN, VIL, PAN, AN4, WEL, AMA, COD, ULT, AUR, ABE, ROS, SGH	É un Benedicamus tropado en discanto. Atribuído a Magister Goslenus episcopus Suessionis (Mestre Goslenus, bispo de Soissons)
98	215 [186]	Ad superni regis decus	2	conductus (Benedicamus)	LI1, LI2, CUX	FOR, SEQ, VEN, DIS, AN4,AMA, ULT, ROS, BEC*	Atribuído a Magister Albericus archiepiscopus Bituricensis (Mestre Alberico, arcebispo de Berry)
99	215v [186v]	Annua gaudia	2	conductus		NYM, UNI, SEQ, LON, VEN, FLO, FON, PMR, COD, ULT, LFL, ROS, LES, SGH	Atribuída a Magister Airardus Viziliacensis (Mestre Airardus de Vézelay)
100	215v [186v]	Iacobe sancte tuum	2	conductus		SEQ, VEN, VIL, FON, ULT, SGH	Repetido no Libro I (f. 131). Conductum sancti Iacobi at antiquo episcopo Boneventinus editum (Conductus a Santiago, escrito polo antigo bispo de Benevento). A peza aparece repetida no suplemento gregoriano no f. 131.
101	216 [187]	Regi perhennis glorie	2	organum / conductus		SEQ, LON, VEN, PLA, PMR, ULT, BEC*	Atribuído a Magister Gauterius de Castello Rainardi decantum fecit (Mestre Gauterius do Castelo de Rainardi) A mesma peza a unha soa voz está no folio 139.
102	216v [187v]	Vox nostra resonet	2	organum (Benedicamus)		FOR, SEQ, ODH, MUS, VEN, AN4, FON, ALF, ULT, AUR, SPI, ROS, LES, KRA, OOT	Atribuído a Magister Iohannes Legalis (Mestre Johannes Legalis)
103	216v [187v]	Dum esset salvator in monte Sicut enim vox tonitrui	2	organum (responsorio)		SEQ, VEN, ITI, ULT, ORG	Atribuído a Magister Ato episcopus Trecensis (Mestre Ato, bispo de Troyes). A obra tamén existe a unha soa voz no f. 107v.
104	217 [188]	Huic Iacobo Tristis est anima	2	organum (responsorio)		SEQ, VEN, ULT	Atribuído a Magister Ato episcopus Trecensis (Mestre Ato, bispo de Troyes). A obra tamén existe a unha soa voz no f. 109v.
105	217 [188]	Iacobe virginei Tu prece continua	2	conductus (responsorio)		SEQ, VEN, ULT	Atribuída a Magister Ato episcopus Trecensis (Mestre Ato, bispo de Troyes). A obra tamén existe a unha soa voz no f. 110.
106	217-217v [188-188v]	O adiutor omnium seculorum Qui subvenis periclitantibus	2	organum (responsorio)		SEQ, VEN, ULT, SIL, AN4, ALF, COD, HER, ROS, LES	Idem Ato, é dicir, atribuída ao mesmo autor da anterior: Magister Ato episcopus Trecensis (Mestre Ato, bispo de Troyes). O tenor pertence ao Responsorio "O adiutor" do mesmo responsorio do folio 110v.
107	217v [188v]	Portum in ultimo	2	prosa		FOR, SEQ, VEN, PAN, AN4, ALF, COD, ULT, FRA, LES	Prosa. Idem Ato, é dicir, atribuída ao mesmo autor da anterior: Magister Ato episcopus Trecensis (Mestre Ato, bispo de Troyes)
108	218 [189]	Rex inmense pater pie eleyson	2	organum (Kyrie)		PCA, SEQ, ODH, VEN, VIL, ULT	Atribuído a Fulbertus episcopus Karnotensis (Fulbert, bispo de Chartres)
109	218 [189]	Misit Herodes Occidit autem	2	organum (Gradual)		SEQ, VEN, ULT, FEU	Atribuído a Ato prefatus (Ato, bispo de Troyes). A obra tamén existe a unha soa voz no f. 110v.
110	218v [189v]	Alleluia. Vocavit Ihesus Iacobum	2	organum (Aleluya)		NYM, FOR, SEQ, VEN, ULT, FEU, SGH	Atribuído a Magister Goslenus episcopus Suessionis (Mestre Goslenus, bispo de Soissons) A obra tamén existe a unha soa voz no f. 119.
111	219 [190]	Cunctipotens genitor Deus (Rex virginum amator Deus... eleyson)	2	organum (Kyrie)	HUE	FOR, SEQ, VEN, DIS, AN4, WEL, AMA, EWI, ULT	Tenor do Kyrie IV Atribuído a Gauterius prefatus (O Gauterius antes mencionado)
112	219 [190]	Benedicamus Domino (I)	2	organum (Benedicamus)	HUE	FOR, SEQ, VEN, AN4, ITI, AMA, ULT	Sen tropo. Tenor do Benedicamus de I Vésperas nas grandes solemnidades Atribuído a Gauterius prefatus (O Gauterius antes mencionado)
113	219v [190v]	Benedicamus Domino (II)	2	organum (Benedicamus)		FOR, SEQ, VEN, ULT	Tenor do Benedicamus de II Vésperas "In festis Sanctorum" Atribuído a Magister Droardus Trecensis (Mestre Droardus de Troyes)
114	219v [190v]	Benedicamus Domino (III)	2	organum (Benedicamus)		FOR, SEQ, VEN, ULT	O tenor é o Benedicamus das ferias Atribución: Idem Droardus (Por Droardus igualmente)
115	219v [190v]	Ad honorem regis summi	2	prosa / conductus		SIL, POL, FOR, VIL, ITI, CHI, ULT, HER, SGH, BEC*	modos 5 e 6 Atribución: Aimericus Picaudi, presbiter de Partiniaco

Apéndice II

Nº	Folio	Obra	Voces	Forma musical	Concord.	Gravacións	Comentarios
116	221v [192v]	Alleluia. Efonissen Ysus Iacobon. Alleluia. Vocavit Ihesus Iacobum	1	aleluia		SIL, HIL, ULT, LES, KRA	modo 1 Alleluia in greco
117	222 [193]	Dum pater familias	1	prosa		SIL, VAL, STU, UCC, FOR, FRU, SEQ, LON, ODH, MUS, PLA, VIL, ALT, WEL, CHI, CAM, PMR, AMA, COD ULT, AUR, HER, PEL, AUG, LES, SGH, HOS, ORG, OOT, MON, CAC	modo 1 De sancto Iacobo Ultreia, o himno dos peregrinos de Santiago. É unha composición non litúrxica con exclamacións en latín, alemán e flamengo.
-	222v;225 [193v;196]	Signa sunt nobis sacra		himno			No códice non se inclúe a notación musical, xa que é un novo texto para unha melodía xa coñecida. O manuscrito indica: "cantus sicut: Iste confessor, vel: Ut queant laxis resonare fibris". En realidade, estes dous himnos interpretábanse con moitas melodías, polo que non se sabe con cal se interpretaba esta peza do Codex Calixtinus.

(*) Versión instrumental

Concordancias con outros manuscritos

Varias das melodías do Códice Calixtino, sobre todo as do oficio e a misa, son idénticas ou polo menos baséanse en melodías gregorianas, e outras presentan concordancias con outros repertorios. Estas concordancias case sempre son parciais, xa que moitas veces os textos son trocados para adicarllos a Santiago e as melodías son alteradas para adaptalas a eses novos textos, producindo variantes máis ou menos significativas respecto do orixinal. As concordancias máis importantes son xeralmente da mesma época na que se xesto o Códice, o que é plausible dada a mobilidade cultural da época, propiciada polas peregrinacións. A meirande parte das pezas que se encontran no Códice Calixtino que son reelaboracións doutras que se encontran noutras fontes, proceden de dous centros xeográficos:

• a zona suroriental de Francia e a Coroa de Aragón, desde Le Puy a Tortosa e Huesca.
• a zona anglonormanda, desde Worcester a Sens.

Código	Sigla do manuscrito	Manuscrito	Procedencia	Data	Concordancias
LI1	F: Pn 1139		Limoges ?	c. 1100	Iocundetur et letetur augmentum (Gatuletur et letetur (texto)) Ad superni regis decus (Noster cetus psallat letus)
LI2	F: Pn 3719		Limoges ?	século XII	Ad superni regis decus (Noster cetus psallat letus)
CUX	GB: 36881		San Miguel de Cuxá ?	século XII - 4/4	Exultet celi curia. Fulget dies (Laetatur orbis hodie. Fulget dies (sen melodía)) Gratulantes celebremus festum (Ad honorem sempiterni) Ad superni regis decus (Noster cetus psallat letus)
PAL	E: Mn 289		Palermo	c. 1140	Exultet celi curia. Fulget dies (Exsultet nostra concio. Fulget dies) Lector lege et de rege qui regit omne Gratulantes celebremus festum (Ad honorem sempiterni)
CAT	E: Mn 19421		Catania	c. 1160	Iocundetur et letetur augmentum (Gatuletur et letetur (texto)) Exultet celi curia. Fulget dies (Exsultet nostra concio. Fulget dies)
WOR	GB: Wo 160		Worcester	c. 1230	Exultet celi curia. Fulget dies (Wulstane presul inclite. Fulget diess)
PAR	I: FI Pl. 29		París	c. 1250	Exultet celi curia. Fulget dies (Iam lucis orto sidere. Fulget diess)
SEN	F: SE 46		Sens	século XIII - 1/4	Exultet celi curia. Fulget dies (Iam lucis orto sidere. Fulget diess)
PU1	F: LP A V 7 009		Le Puy	c. 1553	Exultet celi curia. Fulget dies (Gaude cetus fidelium. Fulget diess)
PU2	F: G 4413		Le Puy	século XVI - 4/4	Exultet celi curia. Fulget dies (Gaude cetus fidelium. Fulget diess)
MOI	F: Pn 1871		Moissac	séculos XI - XII	Sanctus. Osanna salvifica
MTC	I: Rvat Urb 602		Montecassino	séculos XI - XII	Sanctus. Osanna salvifica
MIL	E: Mah Aemil 51		San Millán	séculos XI - XII	Sanctus. Osanna salvifica
VI1	E: VI 105		Vic	séculos XI - XII	Sanctus. Osanna salvifica
GER	F: Pn 495		Xirona	século XII	Sanctus. Osanna salvifica
AQ1	E: Bac 1408/9 mútilo		(notación aquitana)	século XII	Sanctus. Osanna salvifica
NAR	F: Pn 778		Narbona	século XII	Sanctus. Osanna salvifica Alleluia. Gratulemur et laetemur summa cum laetitia
HUS	E: H 4		Huesca	século XII	Sanctus. Osanna salvifica Alleluia. Gratulemur et laetemur summa cum laetitia
MON	E: MO 73	Montserrat, Biblioteca do Mosteiro, Ms. 73	Tolosa / Narbona ?	século XII	Sanctus. Osanna salvifica Alleluia. Gratulemur et laetemur summa cum laetitia
TOR	E: TO 135		Tortosa	séculos XII - XIII	Sanctus. Osanna salvifica Alleluia. Gratulemur et laetemur summa cum laetitia
AQ1	E:T 35.10		(notación aquitana)	século XIII - 1/4	Alleluia. Gratulemur et laetemur summa cum laetitia (Gratulentur et letentur)
VI2	E: VI 106		Vic	século XIII	Sanctus. Osanna salvifica
HUE		Códex Las Huelgas (Burgos, Mosteiro de Las Huelgas, Codex IX)	Burgos	século XIV
E17	E: E J II 17		?	século XIV	Sanctus. Osanna salvifica
TOL	Mn 1361		Toledo ?	século XIV	Sanctus. Osanna salvifica
AUX	F: Pn 10511		Auxerre	século XI	Agnus Dei. Qui pius ac mitis es
ALB	GB: Lbm Royal 2BIV		St. Alban	século XII	Agnus Dei. Qui pius ac mitis es
LON	F: Pa 135		Salisbury ? Londres ?	século XIII	Agnus Dei. Qui pius ac mitis es

Discografía

Artigo principal: Discografía do Códice Calixtino.

Ao longo dos anos realizáronse numerosas gravacións dos cantos que aparecen no Códice Calixtino, mais neste tempo unicamente se realizou unha gravación íntegra dos mesmos, que foi levada a cabo polo Coro Ultreia en 1999. Foron numerosas as gravacións de grupos galegos como Resonet, o Grupo Universitario de Cámara de Compostela, o Grupo Martín Códax ou o propio Coro Ultreia, ben en discos adicados exclusivamente ao códice ou integrándoas noutros discos de repertorio medieval. As gravacións realizadas van dende as puramente vogais ata interpretacións con instrumentos da época. Ademais das numerosas versións de grupos adicados á interpretación de música antiga, cómpre destacar a gravación do grupo irlandés The Chieftains no seu disco Santiago, gravado en 1999 e no que se inclúen o Dum Pater Familias e o Ad Honorem regis summi.

Copia da Universidade de Salamanca.

Véxase tamén

Outros artigos

• Tombos da Catedral de Santiago de Compostela
• Prosa galega medieval
• Música medieval en Galicia
• Códice (miniserie)

Bibliografía

• M. C. Díaz y Díaz, El Códice Calixtino de la Catedral de Santiago. Estudio Codicológico y de contenido, Santiago de Compostela, 1988, (en castelán).
• C. Meredith-Jones, Historia Karoli Marni et Rotholandi ou Chronique du Pseudo-Turpin. Xenebra, 1972, 2º ed., (en francés).
• E. Temperán Villaverde, La liturgia propia de Santiago en el Códice Calixtino, Santiago de Compostela, 1997, (en castelán).
• J. Williams e A Stones, The Codex Calixtinus and The Shrine of St. James, Tübingen, 1992, (en inglés).
• Hoppin, Richard H. (1978). La música medieval (en castelán). Madrid: AKAL MÚSICA. ISBN 84-7600-683-7. 
• Alén, María Pilar (1997). História da música galega. Vigo: Edicións A Nosa Terra. ISBN 84-89976-04-X. 

Ligazóns externas

• Miragres de Santiago (fragmentos do Libro IV), na Biblioteca Cervantes Arquivado 07 de xaneiro de 2010 en Wayback Machine.
• 4 fragmentos de Miragres de Santiago
• Cunctipotens genitor Deus
• Graduale
• Nova sobre a primeira edición en galego do Códice Calixtino Arquivado 12 de xuño de 2010 en Wayback Machine. (xaneiro de 2010) Berenguela (en castelán)
• "Dudas 'razonables' y respuestas 'aproximadas' al robo del siglo". El Mundo. 7 de xullo de 2011. 
• Víctor F. Freixanes (1 de xullo de 2012). "Un ano sen Calixtino". La Voz de Galicia.