Edward Elgar

Compositor británico

Sir Edward William Elgar (OM, GCVO), nado nunha pequena localidade de Lower Broadheath, no condado de Worcestershire o 2 de xuño de 1857 e finado o 23 de febreiro de 1934 en Worcester, foi un compositor británico. Entre as moitas das súas obras que entraron a formar parte do repertorio clásico de concertos figuran as coñecidas Enigma Variations, as Pomp and Circumstance Marches, os concertos para violín e violonchelo, e dúas sinfonías. Tamén compuxo obras corais, entre as que cómpre sinalar The Dream of Gerontius, música de cámara e cancións. Foi nomeado Master of the King’s Musick en 1924.

Edward Elgar
Edward Elgar a principios dos anos 1900s.
Nacemento2 de xuño de 1857
 Lower Broadheath
Reino Unido Reino Unido
Falecemento23 de febreiro de 1934 (76 anos)
 Worcester
Reino Unido Reino Unido
CausaCancro colorrectal
SoterradoSt Wulstan's Roman Catholic Church
NacionalidadeReino Unido e Reino Unido de Gran Bretaña e Irlanda
Educado enNew College Worcester
Parella/sCaroline Alice Roberts
FillosCarice Irene
PremiosGran Cruz de Cabaleiro da Real Orde Victoriana, Royal Philharmonic Society Gold Medal e Walter Willson Cobbett Medal
Na rede
The Elgar Society
IMDB: nm0253365 Allocine: 89886 Allmovie: p88824 IBDB: 89225
Spotify: 430byzy0c5bPn5opiu0SRd iTunes: 271628 Last fm: Sir+Edward+Elgar Musicbrainz: 4e60a56a-514a-4a19-a3cc-49927c96b3cb Songkick: 67223 Discogs: 255804 IMSLP: Category:Elgar,_Edward Allmusic: mn0000103249 WikiTree: Elgar-154 Find a Grave: 2337 Genius: Edward-elgar Editar o valor em Wikidata
editar datos en Wikidata ]

Aínda que Elgar é visto con frecuencia como un compositor tipicamente inglés, a maioría das súas influencias musicais non proviñan de Inglaterra, senón da Europa continental.[1][2] Víase a si mesmo como un forasteiro, non só musicalmente, senón tamén socialmente. Nos círculos musicais dominados por académicos, el era un compositor autodidacta; na Gran Bretaña protestante, o seu catolicismo era visto con receo en certos sectores; e na clasista sociedade vitoriana e eduardiana británica, era moi sensible sobre as súas orixes humildes mesmo despois de ter conseguido recoñecemento. Con todo, Elgar casou coa filla dun oficial do exército británico. Ela inspirouno tanto musical como socialmente, mais el loitou por acadar o éxito ata cumprir os corenta anos, cando tras unha serie de obras dun éxito moderado, as súas Enigma Variations (1899) fixéronse inmediatamente populares en Gran Bretaña e no estranxeiro. Ás variacións seguiulles unha obra coral, The Dream of Gerontius (1900), baseada nun texto católico que causou inquietude entre as clases dirixentes anglicanas británicas, mais converteuse, e tense mantido, nunha obra do repertorio clásico en Gran Bretaña e outros lugares.[3][4] As súas seguintes composicións corais relixiosas foron ben recibidas, mais non entraron no repertorio regular.

Aos seus cincuenta anos, Elgar compuxo unha sinfonía e un concerto para violín que tiveron un grande éxito. A súa segunda sinfonía e o seu concerto para violonchelo non conseguiron popularidade entre o público de xeito inmediato, e pasaron moitos anos ata que foron incorporadas ao repertorio. Nos seus últimos anos, a música de Elgar comezou a considerarse atractiva, sobre todo para o público británico. A súa valorización permaneceu baixa durante a xeración posterior á súa morte. A súa obra comezou a revivir de xeito significativo nos anos 1960, axudada polas novas gravacións das súas obras. En anos recentes, algunhas das súas obras teñen recobrado o nivel internacional, mais a maioría segue a ser máis interpretada en Gran Bretaña que en ningún outro lugar.

Elgar foi descrito como o primeiro compositor en tomar en serio o uso do gramófono. Entre 1914 e 1925, dirixiu unha serie de gravacións das súas obras. A introdución do micrófono en 1925 posibilitou unha reprodución máis fiel do son, e Elgar fixo novas gravacións das súas principais obras orquestrais e de fragmentos de The Dream of Gerontius. Estas gravacións foron reeditadas en LP na década de 1970 e en CD na década de 1990.[5]

Traxectoria editar

 
Casa natal de Elgar en Lower Broadheath.

Primeiros anos editar

Edward Elgar naceu na pequena vila de Lower Broadheath, nas aforas de Worcester, en Worcestershire (Inglaterra). O seu pai, Willian Henry Elgar (1821-1906), criouse en Dover e fora aprendiz dun editor musical de Londres. En 1841 William trasladouse a Worcester, onde traballou como afinador de pianos e estableceu unha tenda de partituras e instrumentos musicais.[1] En 1848 casou con Ann Greening (1822–1902), filla dun traballador agrícola.[2] Edward foi o cuarto dos seus sete fillos.[nota 1] Ann Elgar convertérase ao catolicismo pouco antes do nacemento de Edward, e foi bautizado e criado como católico, coa desaprobación do seu pai.[nota 2] William Elgar era un violinista de nivel profesional e conseguiu o posto de organista da igrexa de San Xurxo de Worcester entre 1846 e 1885. Pola súa iniciativa foron escoitadas por primeira vez misas de Cherubini e Hummel no Three Choirs Festival pola orquestra na que el tocaba o violín.[8] Todos os fillos de Elgar recibiron educación musical. Aos oito anos, Elgar recibiu clases de piano e violín, e o seu pai, que afinaba os pianos de moitas casas importantes de Worcestershire, ás veces levábao con el, dándolle a posibilidade de mostrar o seu talento a importantes figuras locais.[1]

A nai de Elgar estaba interesada nas artes e incentivou o seu desenvolvemento musical.[2] Dela herdou o seu gusto esixente para a literatura e un amor apaixonado pola campiña.[9] O seu amigo e biógrafo W. H. «Billy» Reed escribiu que os primeiros contornos de Elgar tiveron unha influencia que «impregnaba toda a súa obra e deu a toda a súa vida unha sutil pero non menos auténtica e forte cualidade inglesa.»[10][nota 3] Comezou a compoñer a unha idade temperá; para unha obra de teatro escrita e interpretada polos seus irmáns cando el contaba con dez anos, escribiu música que corenta anos despois rearranxou con tan só trocos menores e que sería tamén orquestrada como as suites tituladas The Wand of Youth.[2]

Ata os quince anos, Elgar recibiu unha educación xeral nun internado en Littleton (agora Lyttleton)[nota 4], preto de Worcester. Non obstante, a súa única formación musical formal máis aló das clases de piano e violín de mestres locais foron os estudos máis avanzados que realizou con Adolf Pollitzer durante breves visitas a Londres en 1877–78. Elgar dixo:[13]

os meus primeiros coñecementos musicais foron aprendidos na Catedral ... de libros prestados da biblioteca musical, cando tiña oito anos, nove ou dez.

Traballou sobre manuais de interpretación do órgano e leu todos os libros que puido atopar sobre teoría da música.[8] Posteriormente dixo que lle foran de grande axuda os artigos de Hubert Parry no Grove Dictionary of Music and Musicians.[14] Elgar comezou a aprender alemán, coa esperanza de ir ao Conservatorio de Leipzig para continuar a súa formación, mais o seu pai non podía pagarlle a estancia alí. Anos despois unha recensión en The Musical Times considerou que esta viaxe frustrada a Leipzig foi positiva para o desenvolvemento musical de Elgar: «Deste xeito o compositor que xermolaba afastouse do dogmatismo das escolas.»[8] Non obstante, para Elgar foi decepcionante cando deixou a escola en 1872 non ir a Leipzig, senón á oficina dun avogado local como empregado. Non encontrou pracer na carreira de oficinista, e para sentirse realizado recorreu non só á música senón tamén á literatura, e converteuse nun lector voraz.[nota 5] En torno a esta época, Elgar fixo as súas primeiras aparicións públicas como violinista e organista.[16]

Comezos da súa carreira musical editar

Despois duns poucos meses, Elgar deixou o despacho do avogado para iniciar a súa carreira musical, recibindo clases de piano e violín e traballando ocasionalmente na tenda do seu pai.[1] Foi un membro activo do Clee Club de Worcester, xunto co seu pai, e acompañou a cantantes, tocou o violín, compuxo e arranxou obras, e dirixiu por primeira vez. Pollitzer creu que, como violinista, Elgar tiña o potencial de ser un dos mellores solistas do país,[17] mais o propio Elgar, tendo escoitado os principais virtuosos nos concertos de Londres, sentiu que o seu propio xeito de tocar o violín carecía de matices suficientes, e abandonou as súas ambicións de ser un solista.[1] Aos vinte e dous anos asumiu o posto de director da banda dos gardas no Worcester and County Lunatic Asylum en Powick, a 5 km de Worcester.[8] A banda consistía en: piccolo, frauta, clarinete, dúas cornetas, bombardino, tres ou catro primeiros e un número similar de segundos violíns, viola ocasional, violonchelo, contrabaixo e piano.[18] Elgar instruíu os intérpretes e escribiu e arranxou a súa música, incluíndo cuadrillas e polcas, para a infrecuente combinación de instrumentos. The Musical Times escribiu: «Esta experiencia práctica demostrou ser de gran valor para o xove músico. […] Adquiriu un coñecemento práctico das capacidades deses instrumentos diferentes. […] Polo tanto chegou a coñecer intimamente a cor do ton, os pros e contras destes e de moitos outros instrumentos.»[8] Ocupou o cargo durante cinco anos, dende 1879, viaxando a Powick unha vez por semana.[1] Outro posto que ocupou nos seus primeiros anos foi o de profesor de violín no Worcester College for the Blind Sons of Gentlemen.[8]

Aínda que máis ben solitario e introspectivo por natureza, Elgar prosperou nos círculos musicais de Worcester.[2] Tocou nos violíns dos Festivais de Birmingham e Worcester, e unha grande experiencia para el foi tocar a Sexta sinfonía e o Stabat Mater de Dvořák baixo a dirección do propio compositor.[19] Elgar tocou o fagot regularmente nun quinteto de vento, xunto co seu irmán Frank, un oboísta (e director de orquestra que dirixía a súa propia banda de música).[8] Elgar arranxou numerosas pezas de Mozart, Beethoven, Haydn, e outros para o quinteto, perfeccionando as súas habilidades para facer arranxos e para compoñer.[8]

Nas súas primeiras viaxes ao estranxeiro, Elgar visitou París en 1880 e Leipzig en 1882. Escoitou a Saint-Saëns tocar o órgano na Madeleine e asistiu a concertos de orquestras de primeiro nivel. En 1882 escribiu:[13]

Recibín unha dose suficiente de Schumann (o meu ideal!), Brahms, Rubinstein e Wagner, polo que non tiña motivos para queixarme.

En Leipzig visitou unha amiga, Helen Weaver, que era unha estudante do Conservatorio. No verán de 1883 comprometéronse, mais por motivos descoñecidos o compromiso rompeuse ao ano seguinte.[1] Elgar aflixiuse moito, e algunhas das súas dedicatorias crípticas posteriores de música romántica poden facer alusión a Helen e aos seus sentimentos por ela.[nota 6] En 1887, tres anos despois de romper o seu compromiso, Elgar compuxo un pequeno Dueto para trombón e contrabaixo como regalo de vodas para o irmán de Helen, Frank Weaver, zapateiro e contrabaixista afeccionado.[20] Ao longo da súa vida, Elgar foi frecuentemente inspirado por amigas próximas; Helen Weaver foi sucedida por Mary Lygon, Dora Penny, Julia Worthington, Alice Stuart Wortley e finalmente Vera Hockman, que animou a súa vellez.[21]

En 1883, como membro habitual da orquestra para a tempada invernal de concertos de W. C. Stockley en Birmingham, Elgar participou nunha interpretación dunha das súas primeiras obras para orquestra completa, a Sérénade mauresque. Stockley invitárao para dirixir a obra, mais, como Stockley posteriormente declarou:[22]

el declinou, e, ademais, insistiu en tocar no seu lugar na orquestra. A consecuencia foi que tivo que aparecer, violín en man, para aceptar o aplauso xenuíno e caloroso da audiencia.

Frecuentemente ía a Londres nun intento por publicar as súas obras, mais esta época da súa vida encontrouse frecuentemente abatido e con carencias económicas. Escribiu a un amigo en abril de 1884:[23]

As miñas perspectivas son tan desesperadas coma sempre […] creo que non estou falto de enerxía, así que ás veces chego á conclusión de que é por falta de habilidade. […] Non teño cartos… nin un céntimo.

Durante varios anos foi asistente do seu pai, William Elgar, como organista de San Xurxo de Worcester, e sucedeuno durante catro anos dende 1885. Durante este período escribiu as súas primeiras obras litúrxicas seguindo a tradición católica, comezando cos seus tres motetes Op. 2 (1887) para coro a catro partes (Ave Verum Corpus, Ave Maria e Ave Maris Stella), e seguido por un arranxo de Ecce sacerdos magnus para a entrada do bispo nunha visita oficial a San Xurxo en 1888; os catro permanecen no repertorio coral eclesiástico.

Matrimonio editar

 
Edward e Alice Elgar, c. 1891

Cando Elgar tiña 29 anos, comezou a darlle clases a unha nova alumna, Caroline Alice Roberts, filla do antigo xeneral Sir Henry Roberts, e autora dalgunhas obras de poesía e prosa de ficción. Oito anos maior que Elgar, Alice converteuse na súa muller tres anos despois. O biógrafo de Elgar Michael Kennedy escribiu:[1]

A familia de Alice estaba horrorizada pola súa intención de casar cun músico descoñecido que traballaba nunha tenda e era católico. Foi desherdada.

Casaron o 8 de maio de 1889 en Brompton Oratory.[19] Dende aquela e ata a súa morte ela actuou como a súa representante e secretaria, tratou os seus cambios de humor e foi unha perspicaz crítica musical.[24][25] Fixo o posible para que o seu home obtivese a atención da sociedade influente, mais cun éxito limitado.[26] Co tempo aprendeu a aceptar as honras que lle foron outorgadas, dándose conta de que significaban máis para ela e para a súa clase social e recoñecendo o que tivera que abandonar para seguir a súa carreira.[nota 7] No seu diario escribiu:[28]

O coidado dun xenio é traballo suficiente de por vida para calquera muller.

Como regalo de voda, Elgar adicoulle a súa pequena obra para violín e piano Salut d’Amour.[nota 8] Co apoio de Alice, a familia Elgar trasladouse a Londres para estar máis preto do centro da vida cultural británica, e Elgar comezou a adicar o seu tempo á composición. A súa única filla, Carice Irene, naceu na súa casa en West Kensington o 14 de agosto de 1890. O seu nome, revelado na dedicatoria de Elgar de Salut d’Amour, foi unha contracción dos nomes da súa nai Caroline e Alice.

Elgar aproveitou a oportunidade para escoitar música descoñecida. Nos días previos á aparición de partituras en miniatura e gravacións, non era doado para os xoves compositores coñecer nova música.[29] Elgar tivo todas as posibilidades de facelo nos concertos do Crystal Palace. El e Alice asistiron día tras día, escoitando a música dunha ampla gama de compositores. Entre eles estaban mestres da orquestración dos que que aprendeu moito, como Berlioz e Richard Wagner.[2] As súas propias composicións, con todo, causaron pouco impacto na escena musical de Londres. August Manns dirixiu a versión orquestral de Salut d’amour de Elgar e a Suite en re no Crystal Palace, e dous editores aceptaron algunhas pezas para violín de Elgar, voluntarios para órgano, e partsongs.[30] Algunhas oportunidades tentadoras parecían estar ao alcance, mais desapareceron de xeito inesperado.[30] Por exemplo, unha oferta da Royal Opera House, Covent Garden, para tocar algunhas das súas obras foi retirada no último segundo cando Sir Arthur Sullivan chegou sen avisar para ensaiar algunhas das súas propias obras. Sullivan horrorizouse cando Elgar posteriormente lle contou o que ocorrera.[nota 9] O único encargo importante que recibiu Elgar durante a súa estadía en Londres chegou da súa cidade natal: o Worcester Festival Committee convidouno a compoñer unha curta obra orquestral para o Three Choirs Festival de 1890.[32] O resultado é descrito por Diana McVeagh no Grove Dictionary of Music and Musicians, como:

a súa primeira grande obra, a segura e sen inhibicións Froissart

Elgar dirixiu a primeira interpretación en Worcester en setembro de 1890.[2] A falta doutro traballo, tivo a obriga de deixar Londres en 1891 e a regresar xunto á súa muller e a súa filla a Worcestershire, onde podía gañarse a vida dirixindo agrupacións musicais locais e dando clases. Establecéronse na cidade na que anteriormente vivía Alice, Great Malvern.[2]

Reputación crecente editar

Durante a década de 1890, a reputación de Elgar como compositor medrou gradualmente, especialmente por obras para os grandes festivais corais das Midlands. The Black Knight (1892) e King Olaf (1896), ambas inspiradas en Longfellow, The Light of Life (1896) e Caractacus (1898) foron éxitos moderados, mais valéronlle para que Novello and Co publicase as súas obras durante moito tempo.[33] Entre outras obras desta década inclúense a Serenata para cordas (1892) e Three Bavarian Dances (1897). Elgar adquiriu suficiente importancia a nivel local como para recomendar a Samuel Coleridge-Taylor para escribir unha peza de concerto para o Three Choirs Festival, que axudou a establecer a carreira do xove compositor.[nota 10] Elgar foi captando a atención de críticos importantes, mais as súas críticas eran máis amables que entusiastas. A pesar de que era solicitado como compositor de festivais, apenas se sustentaba economicamente e sentíase pouco valorado. En 1898, dixo que estaba «co corazón esnaquizado pola música» e expresou a esperanza de encontrar un camiño para alcanzar o éxito cunha obra maior. O seu amigo August Jaeger tentou levantarlle o ánimo:[35]

Un día de ataque de depresión […] non vai afastar o teu desexo, a túa necesidade, que é o de exercer esas facultades creativas que a providencia che deu. O teu tempo de recoñecemento universal chegará.

En 1899, esta predición de súpeto fíxose realidade. Aos 42 anos, Elgar escribiu as Enigma Variations, que foron estreadas en Londres baixo a batuta do eminente director alemán Hans Richter. En palabras de Elgar:[36]

Esbocei unha serie de variacións sobre un tema orixinal. As Variacións divertíronme porque as chamei polos alcumes dos meus propios amigos […] é dicir, escribín cada unha das variacións para representar o carácter de cada ‘parte’ (a persoa) […] e escribín o que creo que eles terían escrito… se fosen o suficientemente burros para compoñer.

Elgar adicou a obra «Aos meus amigos retratados». Probablemente a variación máis coñecida é «Nimrod», que representa a Jaeger. Consideracións puramente musicais levaron a Elgar a omitir as variacións que retrataban a Arthur Sullivan e Hubert Parry, cuxos estilos tentou imitar sen éxito e non puido incorporar nas variacións.[37] A obra foi recibida cunha aclamación xeral pola súa orixinalidade, encanto e destreza, e colocou a Elgar como o compositor británico máis prominente da súa xeración.[2]

 
Tema das Enigma Variations.

A obra está titulada formalmente Variations on an Original Theme (en galego Variacións nun tema orixinal); a palabra «Enigma» aparece nos primeiros seis compases da obra, que levaron á versión familiar do título. O enigma consiste en que, malia as catorce variacións no «tema orixinal», hai outro tema completo, nunca identificado por Elgar, do que di que «percorre toda a obra» pero nunca se percibe.[nota 11] Posteriores comentaristas teñen observado que aínda que Elgar é recordado actualmente como un compositor inglés característico, a súa música orquestral e esta obra en particular ten moitos puntos en común coa tradición centroeuropea tipificada naquela época por Richard Strauss.[1][2] As Enigma Variations foron ben recibidas en Alemaña e Italia,[39] e permaneceron ata o presente como unha obra básica nas salas de concertos de todo o mundo.[nota 12]

Fama e recoñecemento nacional e internacional editar

 
O Cardeal Newman, autor do texto de The Dream of Gerontius.

O biógrafo de Elgar, Basil Maine, comentou:[19]

Cando Sir Arthur Sullivan morreu en 1900 fíxose patente para moitos que Elgar, aínda que era un compositor en formación, era o seu verdadeiro sucesor como primeiro músico do país.

A seguinte grande obra de Elgar era agardada con grande expectación.[40] Elgar adaptou o poema do cardeal John Henry Newman The Dream Of Gerontius para solistas, coro e orquestra, presentando a obra no Birmingham Triennial Music Festival de 1900. Richter dirixiu a estrea, que estivo marcada pola mala preparación do coro, que cantou mal.[41] Elgar estaba profundamente deprimido, mais os críticos recoñeceron a mestría da peza a pesar dos defectos da interpretación.[1] Posteriormente foi interpretada en Düsseldorf (Alemaña) en 1901 e de novo en 1902, dirixida por Julius Buths, que tamén dirixiu a estrea europea das Enigma Variations en 1901. A prensa alemá foi entusiasta. O Kölnische Zeitung publicou:

En ambas as partes encontrámonos con belezas de valor imperecedoiro. […] Elgar sostense sobre os ombreiros de Berlioz, Wagner, e Liszt, de cuxa influencia se librou para converterse nunha importante individualidade. El é un dos líderes da arte da música nos tempos modernos.

O Düsseldorfer Volksblatt escribiu:[42]

Unha interpretación memorable e que marca época! Dende os días de Liszt non se ten producido nada na forma do oratorio ... que consiga a grandeza e a importancia desta cantata sacra.

Richard Strauss, daquela considerado o principal compositor vivo,[43] quedou tan impresionado que en presenza de Elgar propuxo un brinde polo éxito do «primeiro músico avanzado inglés, Meister Elgar.»[43][nota 13] Seguíronlle interpretacións en Viena, París e Nova York,[2][45] e The Dream of Gerontius pronto foi igualmente admirada en Gran Bretaña. De acordo con Kennedy:[1]

É incuestionablemente a maior obra británica na forma do oratorio […] [que] abriu un novo capítulo na tradición coral inglesa e a liberou da súa obsesión händeliana.

Elgar, como católico, estaba conmovido polo poema de Newman sobre a morte e a redención dun pecador, mais algúns membros influentes da clase dirixente anglicana discrepaban. O seu compañeiro, Charles Villiers Stanford, queixouse de que a obra «cheiraba a incenso».[46] O deán de Gloucester prohibiu Gerontius na súa catedral en 1901, e en Worcester ao ano seguinte, o deán insistiu en expurgala antes de permitir a súa interpretación.[47]

 
Clara Butt, primeira cantante de «Land of Hope and Glory».

Elgar é probablemente máis coñecido pola primeira das súas Pomp and Circumstance Marches, que foron compostas entre 1901 e 1930.[48] Estas obras son moi célebres debido á súa tradicional interpretación na Last Night of the Proms.[49] Cando se lle ocorreu o tema máis lento da sección central (tecnicamente chamado «trío») da primeira marcha, díxolle á súa amiga Dora Penny: «teño unha melodía que os deixará pampos».[50] Cando a primeira marcha foi interpretada en 1901 nun London Promenade Concert, foi dirixida por Henry J. Wood, que despois escribiu que o público «ergueuse e berrou […] a primeira e única vez na historia dos concertos que se lle concedeu un dobre bis a unha obra orquestral».[51] Con motivo da coroación de Eduardo VII, pedíuselle a Elgar que agregase a Coronation Ode de A. C. Benson para un concerto de gala na Royal Opera House en xuño de 1901. A aprobación do rei foi confirmada, e Elgar comezou a obra. A contralto Clara Butt convenceuno de que o trío da primeira marcha Pomp and Circumstance podía ter palabras, e Elgar invitou a Benson a facelo. Elgar incorporou a nova versión vocal na Oda. Os editores da partitura recoñeceron o potencial da peza vocal, «Land of Hope and Glory», e pedíronlles a Benson e Elgar facer unha nova revisión para publicala como unha canción por separado.[52] Esta foi moi popular e actualmente é considerada un himno nacional británico non oficial.[1] Nos Estados Unidos, o trío, coñecido simplemente como «Pomp and Circumstance» ou «The Graduation March», foi adoptado dende 1905 por case todos os institutos e universidades para as súas cerimonias de graduación.[53][54]

En marzo de 1904 tivo lugar no Covent Garden un festival de tres días no que se interpretaron en exclusiva obras de Elgar, un honor que nunca antes alcanzara ningún outro compositor inglés. The Times sinalou:[55]

Se alguén predixese catro ou cinco anos atrás que a Opera-house estaría completa dende o chan ata o teito para a interpretación dun oratorio dun compositor inglés, probablemente tería sido considerado un tolo.

O rei e a raíña asistiron ao primeiro concerto; nel Richter dirixiu The Dream of Gerontius,[55] e regresou a seguinte noite para o segundo, a estrea londiniense de The Apostles (escoitada por primeira vez o ano anterior no Festival de Birmingham).[56] O concerto final do festival, dirixido polo propio Elgar, foi principalmente orquestral, coa excepción de Caractacus e a interpretación completa de Sea Pictures (cantada por Clara Butt). As obras orquestrais interpretadas foron Froissart, as Enigma Variations, Cockaigne, e as primeiras dúas (e naquela época as únicas dúas) marchas Pomp and Circumstance, e a estrea dunha nova obra orquestral, In the South (Alassio), inspirada por unhas vacacións en Italia.[57]

 
Universidade de Birmingham, onde Elgar traballou como profesor.

Elgar foi nomeado cabaleiro no Palacio de Buckingham o 5 de xullo de 1904.[58] Ao mes seguinte, el e a súa familia trasladáronse a Plâs Gwyn,[59] unha gran casa ás aforas de Hereford, con vistas ao río Wye, onde viviron ata 1911.[1] Entre 1902 e 1914, Elgar estaba, en palabras de Kennedy, no cénit da súa popularidade.[1] O compositor visitou dúas veces os Estados Unidos, incluíndo unha xira como director, conseguindo importantes ingresos pola interpretación da súa música. Entre 1905 e 1908, ocupou o posto de Profesor de Música na Universidade de Birmingham.[2] El aceptou o cargo con desgana, sentindo que un compositor non debía dirixir unha escola de música.[60] Non estaba a gusto co papel,[61] e as súas clases causaron controversia, cos seus ataques aos críticos e á música inglesa en xeral:[62][nota 14]

A vulgaridade pode ser refinada no transcurso do tempo. A vulgaridade frecuentemente pasa por enxeño ... mais a mente corrente non pode ser outra cousa que corrente. Un inglés levarao a unha grande habitación, ben proporcionada, e sinalaralle a vostede que é branca —toda branca— e alguén dirá: «Que gusto exquisito!». Vostede sabe na súa propia mente, na súa propia alma, que non é en absoluto de bo gusto, que é a falta de gusto, que é mera evasión. A música inglesa é branca, e evádeo todo.

Lamentou a controversia e estivo encantado de cederlle o posto ao seu amigo Granville Bantock en 1908.[65] A súa nova vida como celebridade era á vez motivo de pracer e de pena para o moi nervioso Elgar, xa que interrompía a súa privacidade, e a miúdo tiña mala saúde. Queixábase a Jaeger en 1903, «A miña vida é unha continua renuncia a pequenas cousas que amo.»[66] Tanto W. S. Gilbert coma Thomas Hardy buscaron colaborar con Elgar nesta década. Elgar refusou, pero tería colaborado con George Bernard Shaw se Shaw quixese.[67]

A principal composición de Elgar en 1905 foi a Introduction and Allegro para cordas, adicada a Samuel Sanford, profesor na Universidade Yale. Elgar visitou América ese ano para dirixir a súa música e para aceptar un doutoramento de Yale.[2][nota 15] A súa seguinte obra a grande escala foi a secuela de The Apostles, o oratorio The Kingdom (1906). Este foi ben recibido mais non atraeu o interese do público como o fixera e o seguía a facer The Dream of Gerontius. Entre os amantes da súa música, con todo, The Kingdom ás veces prefírena á obra anterior: O amigo de Elgar Frank Schuster díxolle ao xove Adrian Boult: «comparada con The Kingdom, Gerontius é a obra dun afeccionado novato».[68] Cando se achegaba o quincuaxésimo aniversario de Elgar, o compositor comezou a traballar na súa primeira sinfonía, un proxecto que estivera na súa mente en varias formas durante case dez anos.[69] A súa Primeira sinfonía (1908) foi un éxito tanto a nivel nacional como internacional. Poucas semanas despois da estrea foi interpretada en Nova York baixo a dirección de Walter Damrosch, Viena por Ferdinand Löwe, San Petersburgo baixo a batuta de Alexander Siloti, e en Leipzig con Arthur Nikisch. Houbo interpretacións en Roma, Chicago, Boston, Toronto e quince cidades e vilas británicas. En pouco máis dun ano, foi interpretada un cento de veces en Gran Bretaña, América e a Europa continental.[70]

 
Fritz Kreisler, a quen Elgar adicou o seu Concerto para violín.

O Concerto para violín (1910) foi encargado por Fritz Kreisler, un dos mellores violinistas internacionais da época. Elgar escribiuno durante o verán de 1910, coa axuda ocasional de W. H. Reed, o concertino da London Symphony Orchestra, que axudou ó compositor con consellos sobre aspectos técnicos. Elgar e Reed estableceron unha grande amizade, que durou o resto da vida do compositor. A biografía de Reed, Elgar As I Knew Him (1936), recolle moitos detalles dos métodos de composición de Elgar.[71] A obra foi presentada na Royal Philharmonic Society, con Kreisler e a London Symphony Orchestra, dirixida polo propio compositor. Reed lembrou:[72]

o Concerto resultou ser un completo éxito, o concerto unha brillante e inesquecible ocasión.

Tan grande foi o impacto do concerto que o rival de Kreisler Eugène Ysaÿe pasou moito tempo con Elgar revisando a obra. Houbo unha gran decepción cando as dificultades contractuais impediron que Ysaÿe o interpretase en Londres.[72]

O Concerto para violín foi o último triunfo popular de Elgar. Ao ano seguinte presentou a súa Segunda sinfonía en Londres, mais a súa recepción foi decepcionante. Ao contrario da súa Primeira sinfonía, esta non acaba nun estoupido de esplendor orquestral, senón en silencio e de xeito contemplativo. Reed, que participou na estrea, posteriormente escribiu que Elgar subiu ao podio varias veces para agradecer os aplausos:[73]

mais perdeu esa nota inconfundible que se percibe cando o público, mesmo un público inglés, está absolutamente entusiasmado e exaltado, como o estivera despois do Concerto para violín ou a Primeira Sinfonía.

Elgar preguntoulle a Reed:[73]

Que pasa con eles, Billy? Sentan aí coma un lote de porcos reenchidos.

A obra foi, segundo os parámetros normais, un éxito, con 27 interpretacións nos tres anos posteriores á súa estrea mais non acadou o furor internacional da Primeira sinfonía.[74]

Últimas grandes obras editar

 
Rudyard Kipling, cuxos versos musicalizou Elgar durante a primeira guerra mundial.

En xuño de 1911, como parte das celebracións que rodearon a coroación do Rei Xurxo V, Elgar foi nomeado membro da Orde de Mérito,[75] un honor exclusivo limitado a 24 titulares en cada momento. Ao ano seguinte, a familia Elgar trasladouse a Londres, a unha gran casa en Netherhall Gardens, Hampstead, deseñada por Norman Shaw. Alí Elgar compuxo as súas últimas dúas obras a grande escala anteriores á guerra, a oda coral, The Music Makers (para o Festival de Birmingham, 1912) e o estudo sinfónico Falstaff (para o Festival de Leeds, 1913). Ambas foron recibidas con cortesía, mais sen entusiasmo. Tampouco o dedicatorio Falstaff. O director Landon Ronald, confesou en privado que non atopaba "pés nin cabeza á peza",[76] mentres que o estudoso musical Percy Scholes sobre Falstaff dixo que foi unha "grande obra" mais, "no que se refire á apreciación do público, un fracaso".[77]

Cando estoupou a primeira guerra mundial, Elgar horrorizouse ante a perspectiva da carnizaría, mais os seus sentimentos patrióticos espertaron.[78] Compuxo «A Song for Soldiers», que máis tarde abandonou. Uniuse como axente especial á policía local e máis tarde uniuse á Reserva de Voluntarios de Hampstead.[79] Nesta época compuxo varias obras patrióticas, Carillon, un recitado para narrador e orquestra en honor a Bélxica,[80] e Polonia, unha obra orquestral en honor a Polonia.[81] Land of Hope and Glory, fíxose aínda máis popular do que era, e Elgar desexou en van que tivese palabras novas e menos nacionalistas na melodía.[2]

Outras composicións de Elgar durante a Guerra inclúen música incidental para a obra de teatro infantil The Starlight Express (1915); un ballet, The Sanguine Fan (1917); e The Spirit of England (1915–17, sobre poemas de Laurence Binyon), tres arranxos corais moi diferentes en carácter respecto ao patriotismo romántico dos seus primeiros anos.[2] A súa última obra a grande escala nesta época foi The Fringes of the Fleet, que é un arranxo de versos de Rudyard Kipling, interpretada cun grande éxito de público en todo o país ata que Kipling, por motivos que se descoñecen, se opuxo á súa interpretación nos teatros.[82] Elgar dirixiu unha gravación da obra para o selo discográfico Gramophone Company.[83]

Cara ao final da guerra, Elgar estaba mal de saúde. A súa muller pensou que o mellor para el era trasladarse ao campo, e alugou ‘Brinkwells’, unha casa preto de Fittleworth (West Sussex), ao pintor Rex Vicat Cole. Alí Elgar recuperou forzas e, entre 1918 e 1919, compuxo catro obras a grande escala. As primeiras tres destas obras foron composicións de cámara: a Sonata para violín en mi menor, o Quinteto con piano en la menor, e o Cuarteto en mi menor. Ao escoitar as obras en progreso, Alice Elgar escribiu no seu diario: «E. escribindo marabillosa nova música».[84] As tres obras foron ben recibidas. The Times escribiu: «A sonata de Elgar contén moito do que xa escoitamos antes noutras formas, mais como non queremos para nada que el cambie e sexa outro, así é como debe ser».[85] O cuarteto e o quinteto foron estreados no Wigmore Hall de Londres o 21 de maio de 1919. The Manchester Guardian escribiu: «Este cuarteto, cos seus tremendos clímax, curiosos refinamentos de ritmos de danza, e a súa perfecta simetría, e o quinteto, máis lírico e apaixonado, son exemplos tan perfectos de música de cámara como os grandes oratorios o eran no seu xénero».[86]

Pola contra, a outra obra, o Concerto para violonchelo en mi menor, tivo unha estrea desastrosa, no concerto inaugural da tempada 1919-20 da London Symphony Orchestra en outubro de 1919. Á parte da obra de Elgar, que el mesmo dirixiu, o resto do programa foi dirixido por Albert Coates, que estendeu o seu tempo de ensaio a expensas do de Elgar. Lady Elgar escribiu: «este brutal egoísta, maleducado, groseiro... ese bruto Coates seguiu ensaiando»,[87] O crítico de The Observer, Ernest Newman, escribiu: «Houbo rumores durante a semana de que os ensaios non foran suficientes. Calquera que sexa a explicación, a triste realidade é que nunca, con toda probabilidade, unha orquestra tan grande deu tan lamentable espectáculo. […] A propia obra é en si algo precioso, moi simple —esa elocuente simplicidade que adquiriu a música de Elgar no último par de anos— mais cunha profunda sabedoría e beleza baixo esa simplicidade».[88] Elgar non culpou o solista, Felix Salmond, que tocou para el posteriormente.[89] En contraste coa Primeira sinfonía e o seu centenar de interpretacións en pouco máis dun ano, o Concerto para Violonchelo non volveu tocarse en Londres ata pasado máis dun ano.[90]

Últimos anos editar

Aínda que na década de 1920 a música de Elgar xa non estaba de moda,[1] os seus admiradores continuaron a interpretar as súas obras cando era posible. Reed sinala unha interpretación da Segunda sinfonía en marzo de 1920 dirixida por «un home novo case descoñecido para o público», Adrian Boult, por traer «a grandeza e nobreza da obra» a un público máis amplo. Tamén en 1920, Landon Ronald presentou un concerto íntegro de obras de Elgar no Queen’s Hall.[91] Alice Elgar escribiu con entusiasmo sobre a recepción da sinfonía, mais esta foi unha das últimas veces que escoitou a música do seu home interpretada en público.[92] Despois dunha breve enfermidade, Alice morreu de cancro de pulmón o 7 de abril de 1920, aos 72 anos.[93] Nos anos seguintes a este suceso dramático, Elgar compuxo xa poucas pezas importantes.

Elgar quedou desolado pola perda da súa muller.[89] Sen público que demandase novas obras, e privado do constante apoio e inspiración de Alice, deixou a un lado a composición. Súa filla escribiu máis tarde que Elgar herdara do seu pai unha certa desgana a «poñerse seriamente a traballar a man, mais con ledicia podía pasar horas en tarefas innecesarias e sen remuneración», un trazo que se fixo máis forte despois da morte de Alice.[94] Deste xeito, durante gran parte do resto da súa vida, Elgar entregouse a varias afeccións.[1] Ao longo da súa vida fora un químico afeccionado, ás veces empregando un laboratorio no seu xardín traseiro.[95] Mesmo patentou o «Elgar Sulphuretted Hydrogen Apparatus» en 1908.[96][97][98] Gozou do fútbol, animando o Wolverhampton Wanderers F.C., para o que compuxo o himno, «He Banged the Leather for Goal»,[99] e nos seus últimos anos asistiu frecuentemente a carreiras de cabalos. Os seus protexidos, o director Malcolm Sargent e o violinista Yehudi Menuhin, lembraban os ensaios con Elgar nos que rapidamente se convencía de que todo estaba ben e despois marchaba ás carreiras.[100][101] Nos seus anos de xuventude, Elgar fora un entusiasta ciclista, comprando bicicletas Royal Sunbeam para el a para a súa muller en 1903 (á que chamou «Mr. Phoebus»).[102] Como viúvo de idade avanzada, gozaba dando paseos polo campo co seu chofer.[1] En novembro e decembro de 1923, realizou unha viaxe ao Brasil, subindo polo Amazonas ata Manaus, onde quedou impresionado polo seu teatro de ópera, o Teatro Amazonas. Case non se conservan datos sobre os sucesos que tiveron lugar durante a viaxe de Elgar, o que lle deu marxe de manobra ao novelista James Hamilton-Paterson cando escribiu Gerontius, un relato ficticio da viaxe.[103]

Despois da morte de Alice, Elgar vendeu a casa de Hampstead, e logo de vivir durante un breve período de tempo en St James’s, no centro de Londres, trasladouse de novo a Worcestershire, á vila de Kempsey, onde viviu dende 1923 ata 1927.[104] Durante eses anos non abandonou por completo a composición. Fixo arranxos sinfónicos a grande escala de obras de Bach e Händel e escribiu a súa Empire March e oito cancións Pageant of Empire para a British Empire Exhibition en 1924.[105] Pouco despois de que foran publicadas, foi nomeado Master of the King’s Musick o 13 de maio dese mesmo ano, logo da morte de Sir Walter Parratt.[106]

A partir de 1926, Elgar fixo unha serie de gravacións das súas obras. Descrito polo editor musical Robert Philip como «o primeiro compositor en tomar o gramófono en serio»,[5] xa gravara gran parte da súa música seguindo os primeiros procesos de gravación acústica co His Master’s Voice (HMV) dende 1914, mais a introdución de micrófonos eléctricos en 1925 transformou o gramófono dunha innovación a un medio realista para a reprodución de música orquestral e coral.[5] Elgar foi o primeiro compositor que sacou proveito deste avance tecnolóxico.[5] Fred Gaisberg de HMV, que produciu as gravacións de Elgar, estableceu unha serie de gravacións para rexistrar en disco as interpretacións do compositor das súas maiores obras orquestrais, incluíndo Enigma Variations, Falstaff, a primeira e segunda sinfonías, e os concertos para violín e violonchelo. Na maior parte delas, a orquestra que as interpretou foi a London Symphony Orchestra (LSO), mais as Variations foron interpretadas pola Royal Albert Hall Orchestra. Posteriormente nesta serie de gravacións, Elgar tamén dirixiu dúas orquestras recentemente creadas, a BBC Symphony Orchestra de Boult, e a London Philharmonic Orchestra de Sir Thomas Beecham.

As gravacións de Elgar foron realizadas en discos de 78 rpm tanto por HMV como por RCA Victor. Despois da segunda guerra mundial, a gravación de 1932 do seu concerto para violín co adolescente Menuhin como solista seguía estando dispoñible neste formato, e posteriormente en LP, mais as outras gravacións estiveron descatalogadas durante algúns anos. Cando foron reeditadas por EMI en LP na década de 1970, sorprenderon a moitos polos seus tempi rápidos, en contraste coas velocidades lentas adoptadas por moitos directores nos anos posteriores á morte de Elgar.[5] As gravacións foron reeditadas en CD na década de 1990.[107]

 
Tumba da familia Elgar na igrexa de St Wulstan, Little Malvern.

En novembro de 1931, Elgar foi filmado por Pathé para un documental que representaba unha sesión de gravación de Pomp and Circumstance March No. 1 na apertura dos Abbey Road Studios de EMI en Londres. Pénsase que é a única filmación sonora de Elgar que sobrevive, que fai unha breve observación antes de dirixir a London Symphony Orchestra, pedindo aos músicos «tocar esta melodía como se non a escoitaran antes».[108] Unha placa conmemorativa de Elgar en Abbey Road foi presentada o 24 de xuño de 1993.[109]

Unha peza posterior de Elgar, a Nursery Suite, foi un exemplo temperán de estrea en estudo: a súa primeira interpretación tivo lugar no estudo de Abbey Road. Para esta obra, dedicada á muller e ás fillas do Duque de York (Elizabeth Bowes-Lyon, Isabel e Margarida), Elgar inspirouse de novo nos seus bosquexos de xuventude.[2][nota 16]

Nos seus anos finais, Elgar experimentou un rexurdir musical. A BBC organizou un festival coas súas obras para celebrar o seu 75 aniversario, en 1932.[110] Voou a París en 1933 para dirixir o Concerto para violín xunto a Menuhin. Durante a súa estadía en Francia visitou o seu amigo compositor Frederick Delius na súa casa de Grez-sur-Loing.[19] Era buscado por músicos novos como Adrian Boult, Malcolm Sargent e John Barbirolli, que defenderon a súa música cando esta non estaba de moda.[111][112] Comezou a traballar nunha ópera, The Spanish Lady, e aceptou o encargo da BBC para compoñer unha Terceira sinfonía. A súa enfermidade final, con todo, impediu que as puidese finalizar. Preocupouse das súas obras sen rematar e pediulle a Reed que ninguén «remendase» os bosquexos e tratase de rematar a sinfonía,[113] mais noutras ocasións dixo:[114]

Se non podo rematar a Terceira Sinfonía, alguén a completará -ou escribirá unha mellor.

Despois da morte de Elgar, Percy M. Young, en colaboración coa BBC e a filla de Elgar Carice, produciu unha versión de The Spanish Lady,[115] que se publicou en CD. Os bosquexos da Terceira sinfonía foron reelaborados polo compositor Anthony Payne nunha partitura completa en 1998.[114]

O 8 de outubro de 1933, durante unha operación, detectáronlle un cancro intestinal incurable.[116] Elgar morreu o 23 de febreiro de 1934 aos 76 anos e foi enterrado a carón da súa muller na igrexa católica de St. Wulstan, en Little Malvern (Worcestershire). No transcurso de catro meses morreron tamén outros dous grandes compositores ingleses: Gustav Holst e Frederick Delius, polo que ese ano foi coñecido como o «annus horribilis» da música inglesa.

Obra editar

O legado musical de Elgar é principalmente orquestral, mais tamén escribiu música para solistas e grupos instrumentais. A súa obra para banda, The Severn Suite, logo arranxada por el mesmo para orquestra, permanece como un elemento importante no repertorio para instrumentos de metal. Os seus arranxos teñen sido ocasionalmente interpretados ao órgano, como a «segunda sonata para órgano». A primeira sonata —moi anterior (1895)— foi escrita especificamente para órgano nun estilo orquestral, e aínda é interpretada como parte do repertorio romántico inglés para este instrumento.

Influencias, antecedentes e primeiras obras editar

 
O estilo individual da orquestración de Elgar ten unha grande influencia principalmente nas obras de Delibes, cuxa música Elgar interpretou e dirixiu en Worcester e da que era un grande admirador.[117][118]

Elgar desdeñaba a música tradicional[117] e tiña pouco interese ou respecto polos primeiros compositores ingleses, denominando a William Byrd e os seus contemporáneos como «pezas de museo». Dos compositores ingleses posteriores, consideraba a Henry Purcell coma o máis grande, e afirmou que os escritos de Hubert Parry lle serviran de moito para aprender a súa propia técnica.[119] Os compositores continentais que máis influíron nel foron Händel, Dvořák e, en certo grao, Brahms. No cromatismo de Elgar é evidente a influencia de Wagner, mais o estilo individual da súa orquestración débelle moito á claridade dos compositores franceses do século XIX, Berlioz, Massenet, Saint-Saëns e, sobre todo, Delibes (entre outros), cuxa música Elgar interpretou e dirixiu en Worcester e admiraba moito.[117][118]

Elgar comezou a compoñer cando aínda era un neno, e durante toda a súa vida baseouse nos seus primeiros cadernos de bosquexos para os seus temas de inspiración. Durante toda a súa vida mantivo o hábito de montaxe das súas composicións, mesmo as de grande escala, a partir de anacos de temas anotados ao azar.[120] As súas primeiras obras de adulto inclúen pezas para violín e piano, música para quinteto de vento que interpretou xunto ao seu irmán entre 1878 e 1881, e música de diversos tipos para a banda do asilo Powick. Diana McVeagh, no Grove Dictionary of Music and Musicians, encontra moitos toques embrionarios de Elgar nestas pezas, mais poucas delas se interpretan regularmente, con excepción de Salut d’Amour (arranxada décadas despois como as Suites The Wand of Youth), e algúns dos bosquexos da súa infancia.[2] A súa única obra destacada da súa primeira etapa en Londres entre 1889 e 1891, a abertura Froissart, era unha peza romántica vigorosa, con influencia de Mendelssohn e Wagner, aínda que xa mostraba as características elgarianas.[2] As obras orquestrais compostas durante os anos seguintes en Worcestershire inclúen a Serenata para cordas e Three Bavarian Dances. Neste período e máis tarde, Elgar escribiu cancións e partsongs. Reed expresou as súas reservas sobre estas pezas, mais elixiu o partsong The Snow (A neve), para voces femininas, e Sea Pictures, un ciclo de cinco cancións para contralto e orquestra, que permanece no repertorio.[121]

As principais primeiras obras a grande escala de Elgar para coro e orquestra foron para o Three Choirs e outros festivais. Estas foron The Black Knight (O cabaleiro negro), King Olaf (O rei Olaf), The Light of Life (A luz da vida), The Banner of St George (A bandeira de San Xurxo) e Caractacus. Tamén escribiu un Te Deum e un Benedictus para o Festival de Hereford. Delas, McVeagh comenta favorablemente a orquestración e un uso innovador dos leitmotivs, mais fala de maneira menos eloxiosa das cualidades dos textos elixidos e a irregularidade da súa inspiración. McVeagh sinala que, debido a que estas obras da década de 1890 foron durante moitos anos pouco coñecidas, e interpretadas con pouca frecuencia, a mestría do seu primeiro grande éxito, as Enigma Variations, parecía ser unha transformación repentina da mediocridade ao xenio, mais de feito, as súas habilidades orquestrais foran desenvolvidas ao longo da década.[2]

Anos de maior creatividade (1899-1920) editar

 
Fragmento do manuscrito da apertura do segundo movemento do Concerto para violonchelo.

Elgar compuxo as súas obras máis coñecidas entre os anos 1899 e 1920. A maior parte delas son obras orquestrais. Reed escribiu: «O xenio de Elgar acadou a súa maior altura nas súas obras orquestrais» e citou o compositor para dicir que, mesmo nos seus oratorios, a parte orquestral é a máis importante.[122] O nome de Elgar deuse a coñecer a nivel nacional grazas ás Enigma Variations. A forma da variación foi ideal para el nesta etapa da súa carreira, cando o seu dominio da orquestración aínda contrastaba coa súa tendencia a escribir melodía de frases curtas, e en ocasións, ríxidas.[2] A súa seguinte obra orquestral, Cockaigne (In London Town), unha abertura de concerto (1900-1901), as dúas primeiras Pomp and Circumstance Marches (1901), e Dream Children (1902), foron todas curtas. A máis longa delas, Cockaigne, dura menos de quince minutos. In the South (Alassio) (1903-1904), aínda que designada por Elgar como unha abertura de concerto, é, segundo Kennedy, realmente un poema sinfónico e a peza continua máis longa de composición puramente orquestral que Elgar realizara; escribiuno logo de desistir dun primeiro intento de compoñer unha sinfonía.[123] A obra pon de manifesto o seu continuo progreso na escritura de temas sostidos e liñas orquestrais, aínda que algúns críticos, incluído o mesmo Kennedy, encontran que na parte media a «inspiración de Elgar, como a chama dunha candea, brilla un pouco menos que no seu punto de maior apoxeo».[124] En 1905, Elgar completou Introduction and Allegro for Strings. Esta obra baséase, a diferenza de moitas das escritas anteriormente polo compositor, non nunha profusión de temas senón só en tres. Kenney calificouna como unha «composición maxistral, só igualada entre as obras inglesas para cordas por Fantasia on a Theme by Thomas Tallis de Vaughan Williams».[125] Non obstante, con menos dun cuarto de hora de duración, non respondía aos estándares contemporáneos dunha composición moi longa. A Sétima sinfonía de Gustav Mahler, composta na mesma época, ten unha duración de máis dunha hora.[nota 17]

Durante os seguintes catro anos Elgar compuxo tres pezas de concerto que, aínda que máis curtas que obras similares dalgúns dos seus contemporáneos europeos, encóntranse entre as obras máis importantes dos compositores ingleses. Estas foron a súa Primeira sinfonía, o Concerto para violín e a Segunda sinfonía, que duran entre 45 minutos e unha hora.[nota 18] McVeagh afirma das sinfonías que «están situadas no rango máis alto, non só na produción de Elgar, senón tamén na historia musical inglesa. Todas elas son longas e poderosas, sen programas publicados, só suxestións e citas para indicar algún drama interior do que derivan a súa vitalidade e elocuencia. Baséanse na forma clásica, mais difiren dela na medida en que […] eran consideradas extensas e feblemente construídas por algúns críticos. Certamente, a invención nelas é abundante; cada sinfonía necesitaría varias ducias de exemplos musicais para trazar o seu progreso».[2]

 
Portada de 1916 de The Starlight Express.

En opinión de Kennedy, o Concerto para violín e o Concerto para violonchelo de Elgar «sitúanse non só entre as súas mellores obras, senón tamén entre as máis grandes da súa clase».[127] Son moi diferentes entre si. O Concerto para violín, composto en 1909 cando Elgar acadou a cúspide da súa popularidade e escrito para o seu instrumento máis querido,[121] é lírico, rapsódico e brillante por momentos.[128] O Concerto para violonchelo, composto unha década máis tarde, inmediatamente despois da primeira guerra mundial, parece, en palabras de Kennedy, «que pertence a outra época, outro mundo […] a máis simple de todas as grandes obras de Elgar […] tamén a menos grandilocuente».[129] Entre os dous concertos, Elgar compuxo o estudo sinfónico Falstaff, con opinións divididas mesmo entre os máis fortes admiradores do compositor. Donald Tovey veo como «unha das cousas inmensamente máis grandes na música», con poder «idéntico á [obra] de Shakespeare»,[130] mentres que Kennedy critica a obra por ser «demasiado frecuente a dependencia das secuencias» e unha descrición idealizada en exceso das personaxes femininas.[131] Reed cre que os temas principais mostran unha menor diferenza que nalgunhas das obras anteriores.[132] O propio compositor cría que Falstaff era o punto culminante da súa obra puramente orquestral.[133]

As grandes obras para voces e orquestra dos 21 anos do período medio de Elgar son tres grandes obras para solistas, coro e orquestra: The Dream of Gerontius (1900), os oratorios The Apostles (1903) e The Kingdom (1906), e dúas odas máis curtas, a Coronation Ode (1902) e The Music Makers (1912). A primeira das odas, como unha pièce d’occasion, rara vez foi revivida despois do seu éxito inicial, coa culminante «Land of Hope and Glory». A segunda é, para Elgar, infrecuente, xa que contén varias citas das súas obras anteriores, do mesmo xeito que Richard Strauss se cita a si mesmo en Ein Heldenleben.[134] As obras corais tiveron éxito. A primeira, Gerontius, foi e segue a ser a máis apreciada e interpretada.[135] No manuscrito, Elgar escribiu, citando a John Ruskin: «Isto é o mellor de min. En canto ao resto, comín, e bebín, e durmín, amei e odiei, como calquera outro. A miña vida foi como un vapor, e xa non é; mais vin e coñecín iso; se algo meu merece a pena que o lembres, é isto».[2] As tres obras, a grande escala, seguen o modelo tradicional con seccións para solistas, coro e ambos xuntos. A orquestración distintiva de Elgar, así como a súa inspiración melódica, elévaas a un nivel máis alto que a maioría das obras dos seus predecesores británicos.[136]

Outras das súas obras do período intermedio inclúen música incidental para Diarmuid and Grania (1901), unha obra de teatro de George Moore e William Butler Yeats, e para The Starlight Express (1916), unha obra baseada nun conto de Algernon Blackwood. Da primeira, Yeats cualificou esta música de Elgar como «admirable na súa melancolía heroica».[137] Elgar tamén escribiu unha serie de cancións durante o seu período de apoxeo, da que Reed observa que «non se pode dicir que enriquecese o repertorio vocal na mesma medida como na que o fixo co de orquestra».[121]

Últimos anos e obras póstumas editar

Despois do Concerto para violonchelo, Elgar non completou máis obras a grande escala. Fixo arranxos de obras de Bach, Händel e Chopin cunha orquestración claramente elgariana.[2] Para Nursery Suite (1931) volveu usar cadernos de xuventude. As súas outras composicións deste período non teñen un lugar no repertorio regular.[1] Houbo un acordo xeral en que o pulo creativo de Elgar cesou coa morte da súa muller, mais a elaboración da Terceira sinfonía de Elgar por parte de Anthony Payne a partir dos seus bosquexos fixo reconsiderar esta suposición. Elgar deixou a partitura completa da apertura da sinfonía e ditas páxinas, xunto con outras, mostran que a orquestración de Elgar cambiara notablemente dende a riqueza das súas obras anteriores á Guerra. The Gramophone describe a apertura da nova obra como algo «emocionante […] inesqueciblemente consumida».[138] Posteriormente, Payne tamén realizou unha versión para ser interpretada dos bosquexos para unha sexta marcha Pomp and Circumstance, que foi estreada nos Proms en agosto de 2006.[139] O compositor Robert Walker elaborou os bosquexos de Elgar para un concerto para piano que databa de 1913 e que foi interpretado por primeira vez en agosto de 1997 polo pianista David Owen Norris, con revisións amplas da realización dende aquela.[140]

Reputación editar

 
O director de orquestra Henry Wood foi un dos defensores da música de Elgar na década de 1920.

Os puntos de vista acerca da transcendencia de Elgar variaron nas décadas dende que a súa música acadou a fama a principios do século XX. Richard Strauss, como se sinalou, eloxiou a Elgar como compositor progresista. Mesmo en 1908, en The Observer, un crítico hostil, impresionado polo material temático da Primeira sinfonía, cualificou a orquestración como «magnificamente moderna».[141] Hans Richter clasificou a Elgar como «o compositor moderno máis grande» de calquera país, e o seu compañeiro Arthur Nikisch considerou a Primeira sinfonía como «unha obra mestra de primeira orde» para ser «xustamente situada cos grandes modelos sinfónicos de Beethoven e Brahms».[44] Pola contra, o crítico Walter J. Turner, na segunda metade do século XX, escribiu sobre as «sinfonías do Exército de Salvación» de Elgar[118] e Herbert von Karajan chamou as Enigma Variations «Brahms de segunda man».[142] A inmensa popularidade de Elgar non foi duradeira. Logo do éxito da súa Primeira sinfonía e o Concerto para violín, a súa Segunda sinfonía e o Concerto para violonchelo foron recibidos con cortesía pero sen o desmesurado entusiasmo anterior. A súa música identificábase na mente do público coa era eduardiana e, despois da primeira guerra mundial, xa non parecía un compositor progresista ou moderno. Na década de 1920, mesmo a Primeira sinfonía só foi interpretada unha única vez en Londres en máis de tres anos.[1] Henry Wood e directores máis novos como Adrian Boult, Malcolm Sargent e John Barbirolli promoveron a música de Elgar, mais nos catálogos de gravación e nos programas de concertos de mediados do século as súas obras eran pouco interpretadas.[2][143]

En 1924, o experto musical Edward J. Dent ofendeu unha parte da opinión inglesa cun artigo para unha revista de música alemá na que identificaba as que consideraba as catro características do estilo de Elgar: «demasiado emocional», «non de todo libre de vulgaridade», «pomposa» e «demasiado deliberadamente nobre na expresión».[144] Este artigo foi reimpreso en 1930 e causou polémica.[145] Nos últimos anos do século houbo, en Gran Bretaña polo menos, un rexurdimento do interese pola súa música; as peculiaridades que ofenderan o gusto austero nos anos de entreguerras víanse dende unha perspectiva diferente. En 1955, o libro de referencia The Record Guide dicía do fondo eduardiano durante o apoxeo da carreira de Elgar:

Boastful self-confidence, emotional vulgarity, material extravagance, a ruthless philistinism expressed in tasteless architecture and every kind of expensive yet hideous accessory: such features of a late phase of Imperial England are faithfully reflected in Elgar’s larger works and are apt to prove indigestible today. But if it is difficult to overlook the bombastic, the sentimental, and the trivial elements in his music, the effort to do so should nevertheless be made, for the sake of the many inspired pages, the power and eloquence and lofty pathos, of Elgar’s best work. […] Anyone who doubts the fact of Elgar’s genius should take the first opportunity of hearing The Dream of Gerontius, which remains his masterpiece, as it is his largest and perhaps most deeply felt work; the symphonic study, Falstaff; the Introduction and Allegro for Strings; the Enigma Variations; and the Violoncello Concerto.[143]
Xactanciosa confianza en si mesmo, vulgaridade emocional, extravagancia material, unha desapiadada falta de respecto á cultura expresada na arquitectura de mal gusto e todo tipo de caros aínda que horribles accesorios: tales características dunha fase tardía da Inglaterra imperial vense fielmente reflectidas nas grandes obras de Elgar e tenden a ser indixestas hoxe en día. Pero aínda se é difícil pasar por alto os rimbombantes, sentimentais e triviais elementos na súa música, débese facer o esforzo, polo ben das numerosas páxinas inspiradas, o poder e elocuencia e elevada emoción da mellor obra de Elgar. […] Calquera que dubide da xenialidade de Elgar debe tomar a primeira oportunidade de escoitar The Dream of Gerontius, que segue a ser a súa obra mestra, xa que é a súa obra máis extensa e quizais máis íntima; o estudo sinfónico Falstaff; unha Introduction and Allegro for Strings; como Enigma Variations e o Concerto para violonchelo.
 
Entre os compositores que admiraron a Elgar encontrábanse (de arriba a abaixo e de esquerda a dereita) Jean Sibelius, Richard Strauss, Ralph Vaughan Williams e Igor Stravinskii.

Cara á década de 1960, deuse unha visión menos severa da época eduardiana. En 1966, o crítico Frank Howes escribiu que Elgar reflectía o último resplandor de opulencia, expansión e apaixonamento, antes de que a primeira guerra mundial o varrese. En opinión de Howes, había un toque de vulgaridade, tanto na época como na música de Elgar, aínda que «un compositor ten dereito a ser xulgado polo mellor da súa obra na posteridade. […] Elgar é historicamente importante por dar á música inglesa un sentido da orquestra, por expresar o que se sentía ao vivir na época eduardiana, por conferir ao mundo canto menos catro obras mestras sen reservas e, polo tanto, a restauración de Inglaterra como recoñecida nación musical».[144]

En 1967, o crítico e analista David Cox examinou a cuestión da suposta «anglicidade» da música de Elgar. Cox sinalou que a Elgar non lle gustaban as súas cancións populares e nunca as empregou nas súas obras, optando por unha linguaxe que era esencialmente alemá, fermentado por unha lixeireza derivada de compositores franceses como Berlioz e Charles Gounod. Cox pregúntase como podería ser considerado Elgar como «o máis inglés dos compositores ingleses». Encontrou a resposta na personalidade de Elgar, que «podía empregar os idiomas estranxeiros para facer deles unha forma vital de expresión que fose súa e só súa. E a personalidade que se percibe a través da música é inglesa».[118] O mesmo argumento de que Elgar transmutaba as súas influencias xa fora abordado con anterioridade. En 1930, The Times escribiu: «Cando se estreou a Primeira sinfonía de Elgar, alguén tratou de demostrar que a súa melodía principal da que todo depende era como a do tema do Graal en Parsifal […] mais foi en van porque todos os demais, incluíndo aqueles aos que non lles gustaba a melodía, inmediatamente a recoñeceron como tipicamente elgariana, mentres que o tema do Graal é tipicamente wagneriano».[146] En canto á anglicidade de Elgar, os seus compañeiros compositores recoñecérona: Richard Strauss e Igor Stravinskii fixeron especial referencia a ela,[44] e Jean Sibelius denominou o compositor, «a personificación do verdadeiro carácter inglés na música […] unha personalidade nobre e un aristócrata nato».[44]

Entre os admiradores de Elgar non hai acordo sobre cales das súas obras deben ser consideradas obras mestras. Polo xeral, as Enigma Variations cóntanse entre elas.[147] The Dream of Gerontius tamén ten recibido grandes eloxios por parte dos elgarianos[148] e o Concerto para violonchelo ten unha apreciación similar.[148] Moitos cualifican o Concerto para violín cun grao igualmente alto, mais outros non: Sackville-West omíteo da lista de obras mestras de Elgar en The Record Guide,[149] e nun longo artigo analítico en The Musical Quarterly, Daniel Gregory Mason criticou o primeiro movemento do concerto por ser «unha especie de canto sen canción […] tan letal para o nobre ritmo na música como na poesía».[74] Falstaff tamén divide a opinión. Nunca foi un gran favorito entre o público,[150] e Kennedy e Reed atoparon deficiencias na obra.[151] Pola contra, en 1957, nun simposio de The Musical Times dirixido por Vaughan Williams con ocasión do centenario de Elgar, varios contribuíntes compartiron o punto de vista de Eric Blom de que Falstaff é a máis grande de todas as obras de Elgar.[152]

As dúas sinfonías causan desacordos mesmo de xeito máis marcado. Mason avalía a Segunda de xeito negativo polo seu «esquema rítmico “sobreevidente”», pero denomina a Primeira como unha «obra mestra de Elgar. […] É difícil ver como calquera estudante sincero pode negar a grandeza desta sinfonía».[74] Non obstante, no simposio do centenario de 1957, varios destacados admiradores de Elgar expresaron reservas sobre unha ou ambas das sinfonías.[152] Nese ano, Roger Fiske escribiu en The Gramophone: «por algunha razón, moi poucas persoas teñen unha boa opinión de ambas as sinfonías de Elgar por igual; cada unha ten os seus defensores, os cales, con frecuencia, manifestan pouco máis que aburrimento pola obra rival».[153] O crítico John Warrack escribiu: «non hai páxinas máis tristes na literatura sinfónica que o peche do «Adagio» da Primeira sinfonía, como as trompas e trombóns que entoan dúas veces suavemente unha frase de dor total»,[154] mentres que para Michael Kennedy, o movemento caracterízase pola súa carencia de desexo angustioso e desasosego.[155]

A pesar de que a avaliación crítica das diversas obras flutuou cos anos, as principais obras de Elgar, en conxunto, teñen gozado no século XX dunha forte recuperación tras o seu esquecemento na década de 1950. The Record Guide no ano 1955 enumeraba unha soa gravación dispoñible da Primeira sinfonía, ningunha da Segunda, unha do Concerto para violín, dúas do Concerto para violonchelo, dúas das Enigma Variations, unha de Falstaff e ningunha de The Dream of Gerontius. Dende aquela, houbo varias gravacións de todas as grandes obras. Téñense realizado máis de trinta gravacións da Primeira sinfonía desde 1955, por exemplo, e máis dunha ducia de The Dream of Gerontius.[156] Do mesmo xeito, as salas de concertos programaron obras de Elgar con maior frecuencia.

Honras, premios e conmemoracións editar

 
Estatua de Edward Elgar en Worcester.

Elgar foi nomeado cabaleiro en 1904 e, en 1911, membro da Orde do Mérito. En 1920 recibiu a Cruz de Comendador da Orde da Coroa de Bélxica. En 1924 foi nomeado Master of the King’s Musick, ao ano seguinte recibiu a Medalla de Ouro da Royal Philharmonic Society, e en 1928 foi nomeado Cabaleiro Comandante da Real Orde Vitoriana (KCVO). Entre 1900 e 1931, Elgar recibiu títulos honoríficos das universidades de Cambridge, Durham, Leeds, Oxford, Yale[157], Aberdeen, Pittsburgh, Birmingham e Londres.[158] Entre as academias estranxeiras das que foi nomeado membro encóntranse a Academia Nacional de Santa Cecilia (Roma), a Accademia del Reale Istituto Musicale de Florencia; a Academia de Belas Artes de París, o Instituto de Francia e a Academia Estadounidense das Artes e as Ciencias.[158] En 1931 foi nomeado baronet de Broadheath, no condado de Worcester.[nota 19][159] En 1933 foi ascendido dentro da Real Orde Vitoriana á Gran Cruz de Cabaleiro (GCVO).[160][161] En palabras de Kennedy, «promocionouse de xeito desvergonzado» para un título nobiliario, mais en van.[1]

A casa na que Elgar naceu en Lower Broadheath converteuse no Elgar Birthplace Museum, un museo adicado á súa vida e obra. A súa filla, Carice, axudou a fundalo en 1936 e legou gran parte da súa colección de cartas do seu pai e documentos logo da súa morte en 1970. Carice deixou manuscritos de Elgar a diversos colexios musicais: The Black Knight ao Trinity College of Music, King Olaf á Royal Academy of Music, The Music Makers á Universidade de Birmingham, o Concerto para violonchelo á Royal College of Music, The Kingdom á Biblioteca Bodleiana; e outros manuscritos á Biblioteca Británica.[162] En 1951, formouse a Sociedade Elgar, adicada ao compositor e ás súas obras. As Coleccións Especiais da Universidade de Birmingham conteñen un arquivo de cartas escritas por Elgar.[163]

 
Estatua de Elgar en Hereford, fronte á catedral.

A estatua de Elgar ao final de High Street en Worcester encóntrase fronte á catedral, a só uns metros de onde seu pai tiña o negocio de música. Outra estatua do compositor, realizada por Rose Garrard está na parte superior de Church Street en Malvern (Worcestershire), con vistas á cidade, e ofrece aos visitantes a oportunidade de estar a carón do compositor á sombra dos outeiros que tan a miúdo lembraba. En setembro de 2005, erixiuse unha terceira estatua esculpida por Jemma Pearson preto da catedral de Hereford, en honor das súas numerosas asociacións musicais e doutro tipo con esa cidade. A estatua de Hereford representa a Elgar coa súa bicicleta. Dende 1999 ata principios de 2007, os novos billetes do Banco de Inglaterra de vinte libras mostraban un retrato de Elgar. A eliminación da súa imaxe xerou controversia, sobre todo porque en 2007 celebrábase o 150 aniversario do nacemento do compositor. A partir de 2007 os billetes coa imaxe de Elgar foron eliminados, deixando de ser moeda de curso legal o 30 de xuño de 2010.[164]

No Reino Unido existen 65 rúas adicadas a Elgar, incluíndo seis nos condados de Herefordshire e Worcestershire.[165] Entre elas había once Avenidas Elgar, incluíndo unha en Malvern e outra preto da casa onde viviu Elgar, Plâs Gwyn en Hereford. Tamén levan o seu nome unha rúa en North Springfield (Virxinia) e unha rúa principal en Box Hill, un barrio de Melbourne. Hai tres locomotoras nomeadas no seu honor. A primeira «Sir Edward Elgar» foi unha locomotora clase Bulldog, número 3414; foi construída en 1906 e retirada de servizo en 1938. A segunda foi unha locomotora clase Great Western Railway Castle da serie 7000 da posguerra. Construída en 1946 e retirada de servizo en 1964, cambiáronlle o seu nome orixinal polo de «Sir Edward Elgar» en 1957. A terceira foi unha locomotora Brush tipo 47 diésel, cuxas placas de identificación foron especialmente acuñadas no antigo estilo da Great Western Railway.[165] O 25 de febreiro de 1984, esta locomotora foi chamada oficialmente «Sir Edward Elgar» na estación de Paddington de Londres por Simon Rattle, daquela director da City of Birmingham Symphony Orchestra.[166]

 
Placa dunha locomotora tipo «D407-50007 Sir Edward Elgar».

A vida e obra de Elgar ten inspirado obras literarias como a novela Gerontius[103] e varias obras teatrais. Elgar’s Rondo, unha obra de teatro de 1993 de David Pownall, representa a Jaeger falecido, ofrecendo a opinión fantasmal do desenvolvemento musical do compositor.[167] Pownall tamén escribiu unha obra de teatro para radio, Elgar’s Third (1994);[168] outro radioteatro con temática sobre Elgar é The Dorabella Variation (2003) de Alick Rowe.[169] O capítulo «Penda’s Fen» (1974) da serie da BBC Play for Today escrito por David Rudkin[170][171] ocúpase de temas coma o sexo e a adolescencia, a espionaxe e o snobismo, con música de Elgar de fondo, sobre todo The Dream of Gerontius. Nunha escena, un fantasmal Elgar murmura o segredo da melodía «Enigma» ao xove personaxe principal, coa orde de non revelalo. Elgar on the Journey to Hanley (1979), unha novela de Keith Alldritt, conta o apoxeo do compositor por Dora Penny, posteriormente Sra. Powell, (representada como «Dorabella» nas Enigma Variations) e cobre os cincuenta anos dende o seu primeiro encontro a mediados da década de 1890 ata a xénese do Concerto para violín cando, na novela, Dora é substituída nos afectos de Elgar por Alice Stuart-Wortley.[172]

Unha das obras máis coñecidas que representa a vida do compositor é Elgar, un filme de Ken Russell de 1962 para a BBC, gravada cando o compositor xa levaba tempo pasado de moda. Esta película dunha hora de duración contradí a visión de Elgar como un compositor patrioteiro e grandilocuente, e evocou o lado máis pastoral e melancólico do personaxe e a súa música.[173]

O éxito Furious Angels, Clubbed to death de Rob Dougan, incluído na banda sonora da película Matrix (1999), está baseado parcialmente nas Enigma Variations.[174]

Notas editar

  1. Os seus irmáns foron Henry John («Harry»; 1848–64), Lucy Ann («Loo») (nada en 1852), Susannah Mary («Pollie»; nada en 1854), Frederick Joseph («Jo»; 1859–66), Francis Thomas («Frank»; nado en 1861), e Helen Agnes («Dott» o «Dot»; nado en 1864).[6]
  2. William Elgar era evidentemente escéptico con calquera rama da igrexa: escribiu sobre «a absurda superstición e o teatro choqueirada dos papistas; as frías e formais cerimonias da Igrexa de Inglaterra; ou a intolerancia e flagrante hipocrisía dos metodistas.»[7]
  3. O propio Elgar dixo posteriormente: «Hai música no aire, música ao noso redor, o mundo está cheo dela e ti simplemente tomas toda a que necesitas»,[11] e «As árbores están a cantar a miña música… ou cantei eu a súa?»[12]
  4. Está escrito «Littleton» por todos os estudosos de Elgar citados; non obstante, algunhas fontes actuais, por exemplo English Heritage, escríbeno «Lyttleton».
  5. Unha recensión en The Musical Times sinalou que Elgar «leu moito neste período formativo da súa vida. […] Deste xeito coñeceu Arcadia de Sir Philip Sidney, as Chronicles de Richard Baker, Polyolbion Michael Drayton, e as obras de Voltaire[15]
  6. Kennedy (ODNB) menciona a variación ‘Romanza’ (nº 13) nas Enigma Variations e o Concerto para violín como posibles exemplos, o primeiro coa cabeceira «****» e o último coa inscrición como consagrando a unha alma sen nome.
  7. Cando Elgar foi investido cabaleiro en 1904, a súa filla Carice dixo: «Alédome polo ben da miña nai de que o meu pai sexa nomeado cabaleiro. Xa ve: isto colócaa no lugar no que estaba.»[27]
  8. Salut d’Amour converteuse nunha das obras mellor vendidas de Elgar, mais inicialmente non conseguiu beneficios por dereitos de autor, que vendera ao editor Schott por unha tarifa plana de dúas guineas; Schott decidiu posteriormente pagarlle os beneficios xerados polos seus dereitos.[1][2]
  9. Sullivan díxolle a Elgar: «Pero, meu querido rapaz, eu non tiña nin a menor idea diso… por que non viñeches e mo dixeches? Ensaiaríaa eu mesmo para ti».[31]
  10. Elgar, ao recomendar a Coleridge-Taylor para un encargo para o festival, dixo: «El é, de lonxe, o rapaz máis listo entre os mozos novos.»[34]
  11. Descoñécese se Elgar se refería a un tema musical ou a un tema xeral non musical como a amizade. Fixéronse moitos intentos por atopar melodías coñecidas que se puidesen interpretar en contrapunto co tema musical principal da peza de Elgar, dende Auld Lang Syne ata un tema da Sinfonía Praga de Mozart.[38]
  12. Por exemplo, de acordo co sitio web da Elgar Society, en abril e maio de 2010, as Variations foron programadas en Nova Orleáns, Nova York, Vancouver, Denver, Moscova, Washington D.C. e Cracovia.
  13. Strauss e Elgar mantiveron a súa amizade durante o resto da súa vida, e Strauss pagoulle como tributo un caloroso obituario en 1934.[44]
  14. O principal obxectivo de Elgar foi J.A. Fuller Maitland, crítico musical de The Times, cuxo paternalista obituario a Arthur Sullivan repeleu a Elgar;[63] nas súas clases en Birmingham aludiu a el como «o lado escuro da crítica musical […] ese vil e inesquecible episodio».[64]
  15. Esta foi a ocasión na que se orixinou a tradición americana de tocar o trío da primeira marcha Pomp and Circumstance nas cerimonias de graduación.
  16. A filla maior era a Princesa Isabel de York (despois a Raíña Isabel II).
  17. Duración da gravación da sinfonía de Mahler realizada por Michael Gielen e a SWR Sinfonieorchester Baden-Baden und Freiburg, Baden-Baden, Hänssler Classic CD93.030. Elgar non coñeceu as obras de Mahler.[126]
  18. A duración dalgunhas gravacións das obras é a seguinte: Sinfonía nº 1: 46:28 (Naxos Historical CD 8.111256); Sinfonía nº 2: 48:30 (Naxos Historical CD 8.111260); Concerto para violín: 49:57 (Naxos Historical CD 8.110902).
  19. O título hereditario transmítese unicamente por liña masculina e, dado que Elgar tivo tan só unha filla, o título extinguiuse coa súa morte.
Referencias
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 Kennedy, Michael, "Elgar, Sir Edward William, baronet (1857–1934)". Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 2,21 2,22 2,23 2,24 McVeagh, Diana, "Elgar, Edward". Grove Music Online.
  3. Grogan, Christopher (Novembro de 1996). «Elgar, Newman and ‘The Dream of Gerontius’». Music & Letters 77 (4): 629–632.
  4. Lewis, Geraint (setembro de 2008). «A Cathedral in Sound». gramophone.net (en inglés). p. 50.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Philip, Robert, «The recordings of Edward Elgar (1857–1934): Authenticity and Performance Practice», Early Music, novembro de 1984, pp. 481–89
  6. (Moore 1984, pp. 14)
  7. Quoted en Moore (1984), p. 6
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 «Edward Elgar», The Musical Times, 1 de outubro de 1900, pp. 641–48
  9. Moore (1984), p. 11 e Kennedy (ODNB)
  10. Reed, p. 1
  11. Nunha conversa en 1896, citado por Buckley, p. 32
  12. Beck, Frank, «Elgar – His Music: The Dream of Gerontius – A Musical Analysis», The Elgar Society. Consultado o 23 de maio de 2021.
  13. 13,0 13,1 Citado por Kennedy (ODNB)
  14. Reed, p. 11
  15. «Edward Elgar», The Musical Times, 1 de outubro de 1900, pp. 641–48; e «Elgar, the man», The Observer, 25 de febreiro de 1934, p. 19
  16. (Moore 1984, pp. 57 e67)
  17. «Edward Elgar», The Manchester Guardian, 24 de febreiro de 1934, p. 16
  18. Young (1973), p. 47
  19. 19,0 19,1 19,2 19,3 Maine, Basil, «Elgar, Sir Edward William», Oxford Dictionary of National Biography archive, Oxford University Press, 1949.
  20. Hellen (2012), p. 72
  21. (Moore 1984, pp. 96, 264, 348, 512, 574, e 811)
  22. Citado en «Edward Elgar», The Musical Times, 1 de outubro de 1900, pp. 641–48
  23. Kennedy (1987), p. 15.
  24. «Some of Elgar’s Friends», The Musical Times, abril de 1934, p. 319
  25. (Moore 1984, pp. 587)
  26. (Moore 1984, pp. 134)
  27. (Moore 1984, pp. 440)
  28. Kennedy (1987), p. 115.
  29. Anderson, Robert, «Elgar’s Musical Style», The Musical Times, decembro de 1993, pp. 689–90 e 692.
  30. 30,0 30,1 Reed, p. 23
  31. Reed, p. 24
  32. Reed, p. 25
  33. The Musical Times, obituario de Elgar, abril de 1934, pp. 314–18
  34. Duchen, Jessica. «Edward Elgar: A maestro you can bank on», The Independent, 16 de marzo de 2007. Consultado o 27 de xuño de 2015.
  35. Kennedy (1987), p. 50.
  36. Kennedy (1987), p. 55.
  37. McVeagh (1987), p. 51; Hughes, p. 72
  38. Whitney, Craig R., «New Answer to a Riddle Wrapped in Elgar’s “Enigma” Variations», The New York Times, 7 de novembro de 1991; Portnoy, Marshall A., «The Answer to Elgar’s “Enigma”», The Musical Quarterly, Vol. 71, No. 2 (1985), pp. 205–10 Consultado o 27 de xuño de 2015; e Westrup, J. A., «Elgar’s Enigma», Proceedings of the Royal Musical Association, 86th Session (1959–1960), pp. 79–97. Consultado o 27 de xuño de 2015.
  39. Atkins, Ivor, «Elgar’s “Enigma” Variations», The Musical Times, abril de 1934, pp. 328–30
  40. Reed, p. 59
  41. Reed, p. 60
  42. «The German Press on Dr. Elgar’s “Dream of Gerontius”», The Musical Times, 1 de febreiro de 1902, p. 100
  43. 43,0 43,1 Reed, p. 61
  44. 44,0 44,1 44,2 44,3 Sibelius, Jean, Igor Stravinsky, Richard Strauss e Arthur Nikisch, «Tribute and Commentary», The Musical Times, abril de 1934, p. 322
  45. «First Performances in Foreign Countries», The Musical Times, abril de 1934, p. 318
  46. Grogan, Christopher, «Elgar, Newman and “The Dream of Gerontius”», Music & Letters, Vol. 77, No. 4 (novembro de 1996), pp. 629–32
  47. Lewis, Geraint, «A Cathedral in Sound», Gramophone, setembro de 2008, p. 50. Consultado o 1 de xuño de 2010.
  48. Kennedy (1970), pp. 38–39
  49. "Last Night of the Proms set to reach largest ever global audience" (en inglés). BBC. 7 de setembro de 2009. Consultado o 1 de xullo de 2015. 
  50. Kennedy, Michael, Liner note (orig. 1977) to EMI CD CDM 5-66323-2
  51. Wood, p. 154
  52. (Moore 1984, pp. 364–67)
  53. "Why Americans graduate to Elgar" (en inglés). The Elgar Society. Arquivado dende o orixinal o 06 de xullo de 2011. Consultado o 1 de xullo de 2015. 
  54. Hoffman, Miles. "Pomp and Circumstance: Familiar Standard Marches Ahead of Competitors" (en inglés). NPR Music. Consultado o 1 de xullo de 2015. 
  55. 55,0 55,1 «Concerts», The Times, 15 de marzo de 1904, p. 8
  56. "The Elgar Festival", The Times, 16 de marzo de 1904, p. 12
  57. «The Elgar Festival», The Times, 17 de marzo de 1904, p. 8
  58. «Birthday Honours», The Times, 24 de xuño de 1904, p. 12
  59. "Elgar Court, once known as Plas Gwyn" (en inglés). Geograph. Consultado o 2 de xullo de 2015. 
  60. (Moore 1984, pp. 446)
  61. Reed, p. 92
  62. Reed, p. 89
  63. Fuller Maitland, J. A., «Sir Arthur Sullivan», Cornhill Magazine, marzo de 1901, p. 300–09
  64. Young (1971), p. 264
  65. Reed, p. 97
  66. Kennedy (1987), p. 144.
  67. Anderson, pp. 115–16
  68. Kennedy (1987), p. 29
  69. Reed, p. 96
  70. «Elgar’s Symphony», The Musical Times, 1 de febreiro de 1909, p. 102
  71. Reed, p. 102
  72. 72,0 72,1 Reed, p. 103
  73. 73,0 73,1 Reed, p. 105
  74. 74,0 74,1 74,2 Mason, Daniel Gregory (abril de 1917). "A Study of Elgar". The Musical Quarterly (en inglés): 288–303. 
  75. "Supplement". The London Gazette (en inglés) (2769). 19 de xuño de 1911. p. p. 4448. Archived from the original on 07 de novembro de 2012. Consultado o 2 de xullo de 2015. 
  76. Kennedy (1971), p. 82
  77. Scholes, Percy A., "Elgar’s ‘Falstaff’ Reconsidered", The Musical Times, 1 de agosto de 1929, p. 696
  78. Reed, p. 115.
  79. Reed, pp. 115 e 118
  80. Reed, pp. 115–16
  81. Reed, pp. 117–18
  82. Reed, p. 121
  83. HMV discs 02734-7. See Rust, p. 45
  84. Oliver, Michael, Review, Gramophone, xuño de 1986, p. 73
  85. «Sir E. Elgar’s Violin Sonata», The Times, 22 de marzo de 1919, p. 9
  86. «Elgar’s New Chamber Music», The Manchester Guardian, 22 de maio de 1919, p. 10
  87. Lloyd-Webber, Julian. "How I fell in love with E E’s darling". The Daily Telegraph data=17 de maio de 2007 (en inglés). Consultado o 2 de xullo de 2015. 
  88. Newman, Ernest, «Music of the Week», The Observer, 2 de novembro de 1919
  89. 89,0 89,1 Reed, p. 131
  90. «Elgar’s Cello Concerto», The Observer, 16 de xaneiro de 1921, p. 15
  91. Reed, p. 130
  92. Reed, p. 13
  93. (Moore 1984, pp. 750–751)
  94. (Moore 1984, pp. 17)
  95. "Plas Gwyn, Hereford" (en inglés). Classic FM. Archived from the original on 28 de decembro de 2010. Consultado o 2 de xullo de 2015. 
  96. "Column: The crucible" (en inglés). Royal Society of Chemistry. Consultado o 2 de xullo de 2015. 
  97. Sternberg, Michael. The Symphony: A Listener’s Guide (en inglés). Oxford University Press. p. 155. ISBN 0-19-506177-2. Consultado o 2 de xullo de 2015. 
  98. "Sir Edward William Elgar; Amateur Chemist-Composer" (PDF). faculty.cua.edu (en inglés). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 03 de outubro de 2008. Consultado o 2 de xullo de 2015. 
  99. Alleyne, Richard (26 de setembro de 2010). "Sir Edward Elgar wrote football chant along with his classical music". The Daily Telegraph (en inglés). Consultado o 2 de xullo de 2015. 
  100. «Malcolm Sargent», BBC LP RE10 1967 (inclúe gravación de Sargent falando sobre Elgar)
  101. "Yehudi Menuhin" (en inglés). BBC Four. Archived from the original on 27 de marzo de 2012. Consultado o 2 de xullo de 2015. 
  102. (Moore 1984, pp. 323)
  103. 103,0 103,1 Service, Tom (25 de marzo de 2010). "Beyond the Malverns: Elgar in the Amazon" (en inglés). guardian.co.uk. Consultado o 2 de xullo de 2015. 
  104. Reed, p. 134
  105. Reed, pp. 207–09
  106. "The London Gazette" (en inglés) (32935). 13 de maio de 1924. p. 3841. Archived from the original on 20 de maio de 2013. Consultado o 2 de xullo de 2015. 
  107. «Elgar Edition», Gramophone, xuño de 1992; febreiro de 1993; e agosto de 1993
  108. Vídeo en Youtube (1º parte) Consultado o 14 de marzo de 2016
  109. "Green plaques" (en inglés). City of Westminster. Archived from the original on 04 de decembro de 2013. Consultado o 2 de xullo de 2015. 
  110. Reed, p. 142
  111. Moore (1979), pp. 42–47, 56–59, 96–98
  112. Aldous, p. 124
  113. Reed, p. 145
  114. 114,0 114,1 Payne, Anthony (1998), notas ao CD NMC D053
  115. "The Spanish Lady" (en inglés). The Elgar Society. Arquivado dende o orixinal o 06 de agosto de 2015. Consultado o 2 de xullo de 2015. 
  116. (Moore 1984, pp. 818)
  117. 117,0 117,1 117,2 (Kennedy 1970, p. 10)
  118. 118,0 118,1 118,2 118,3 (Cox 1967, pp. 15–16)
  119. (Kennedy 1970, p. 8)
  120. "Antony Payne on Elgar’s Symphony No 3". BBC News (en inglés). 13 de febreiro de 1998. Consultado o 27 de xuño de 2015. 
  121. 121,0 121,1 121,2 (Reed 1946, p. 149)
  122. (Reed 1946, pp. 148–150)
  123. (Kennedy 1970, p. 30)
  124. (Kennedy 1970, p. 32)
  125. (Kennedy 1970, p. 42)
  126. (Kennedy 1970, p. 52)
  127. (Kennedy 1970, p. 43)
  128. (Kennedy 1970, p. 45)
  129. (Kennedy 1970, p. 50)
  130. Tovey, Donald F., «Elgar, Master of Music», Music and Letters, xaneiro de 1935, p. 1
  131. (Kennedy 1970, p. 35)
  132. (Reed 1946, p. 151)
  133. (Reed 1946, p. 113)
  134. Burn, Andrew. "Notes to Naxos recording of The Music Makers (CD 8.557710)" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 21 de marzo de 2021. Consultado o 27 de xuño de 2015. 
  135. (Reed 1946, p. 58)
  136. (Reed 1946, p. 150)
  137. "A W.B. Yeats Discography". The W. B. Yeats Society of New York (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 20 de outubro de 2010. Consultado o 27 de xuño de 2015. 
  138. Cowan, Rob (marzo de 2000). "Review". Gramophone (en inglés). p. 61. [Ligazón morta]
  139. Clements, Andrew (4 de agosto de 2006). "BBCSO/Davis". The Guardian (en inglés). 
  140. Greenfield, Edward (marzo de 2005). "Session report – New from Elgar". Gramophone (en inglés). p. 16. [Ligazón morta]
  141. «Music – The Elgar Symphony», The Observer, 13 de decembro de 1908, p. 9
  142. Kennedy, Michael (decembro de 1990). "Holst". Gramophone (en inglés). p. 82. [Ligazón morta]
  143. 143,0 143,1 (Sackville-West & Shawe-Taylor 1955, pp. 253–257)
  144. 144,0 144,1 (Howes 1971, pp. 165–167)
  145. Hale, Alfred M., «The Elgar Protest», The Musical Times, abril de 1931, p. 350; King, C. W. e Kaikhosru Sorabji, «The Elgar Protest», The Musical Times, maio de 1931, pp. 443–44; Lorenz, Robert, John Levy e John F. Porte, «The Elgar Protest», The Musical Times, xuño de 1931, pp. 542–43; Veritas, «Mr. Maine and Elgar», The Musical Times, marzo de 1932, p. 259; Maine, Basil, «Mr. Maine and Elgar», The Musical Times, abril de 1932, p. 354; e Veritas, «Mr. Maine and Elgar», The Musical Times, maio de 1932, p. 450.
  146. «Pre-war Symphonies», The Times, 1 de febreiro de 1930, p. 10
  147. (Reed 1946, p. 180); Kennedy (ODNB), McVeagh (Grove), (Sackville-West & Shawe-Taylor 1955, p. 254); e nun simposio do centenario en 1957 un variado número de compositores, expertos e intérpretes, que incluían as Enigma Variations entre as súas obras de Elgar favoritas: Véxase Ralph Vaughan Williams, John Ireland, Julius Harrison, Arthur Bliss, Herbert Howells, Gordon Jacob, Jack Westrup, Edmund Rubbra, Steuart Wilson, Patrick Hadley, Herbert Sumsion, Frank Howes, Eric Blom, George Dyson, Thomas Armstrong, W. Greenhouse Allt, Edric Cundell, Ernest Bullock, R. J. F. Howgill, Maurice Johnstone e Eric Warr, «Elgar Today», The Musical Times, xuño de 1957, pp. 302–306.
  148. 148,0 148,1 Sackville-West, Mc Veagh (Grove), Kennedy (ODNB), Reed («quizais a obra máis grande do seu estilo na música inglesa», p. 61.), e Vaughan Williams, Ralph, e outros, «Elgar Today», The Musical Times, xuño de 1957, pp. 302–306.
  149. (Sackville-West & Shawe-Taylor 1955, p. 254)
  150. «Elgar», Music and Letters, abril de 1934, p. 109.
  151. (Kennedy 1970, p. 35); e (Reed 1946, p. 151)
  152. 152,0 152,1 Vaughan Williams, Ralph, e outros, «Elgar Today», The Musical Times, xuño de 1957, pp. 302–306.
  153. Fiske, Roger (xullo de 1957). "Elgar, Symphony No. 2 in E flat major, Op. 63". The Gramophone (en inglés). p. 9. [Ligazón morta]
  154. Warrack, John (marzo de 1984). "Three English Masters". Gramophone (en inglés). p. 21. Arquivado dende o orixinal o 28 de xaneiro de 2012. Consultado o 17 de xuño de 2015. 
  155. (Kennedy 1970, p. 56)
  156. Farach-Colton, Andrew (febreiro de 2003). "Vision of the Hereafter". Gramophone (en inglés). p. 39. [Ligazón morta]
  157. "Liña de tempo de Edward Elgar de 1905" (en inglés). Fundación Edward Elgar. Arquivado dende o orixinal o 04 de marzo de 2016. Consultado o 5 de outubro de 2015. , foi nomeado Doctor en Música pola Universidade Yale o 28 de xuño de 1905.
  158. 158,0 158,1 "Edward Elgar". The Famous People website (en inglés). Consultado o 8 de outubro de 2015. 
  159. "London Gazette: no. 33729" (en inglés). 26 de xuño de 1931. p. 4152. Archived from the original on 02 de decembro de 2013. Consultado o 27 de xuño de 2015. 
  160. "London Gazette: no. 33946" (en inglés). 2 de xuño de 1933. p. 3805. Archived from the original on 02 de decembro de 2013. Consultado o 27 de xuño de 2015. 
  161. A & C Black, 1920–2008 (decembro de 2007). "Elgar, Sir Edward". Who Was Who (Oxford University Press) (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 24 de xullo de 2011. Consultado o 3 de xuño de 2010. (require subscrición (?)). 
  162. The Musical Times, decembro de 1970, p. 1211
  163. "Library Services". University of Birmingham (en inglés). Archived from the original on 06 de marzo de 2012. Consultado o 27 de xuño de 2015. 
  164. Adams, Stephen (29 de xuño de 2010). "£20 Elgar note withdrawal ‘a national disgrace’". The Daily Telegraph (en inglés). Consultado o 27 de xuño de 2015. 
  165. 165,0 165,1 Sinclair, Max. "Elgar and the Bridge". BBC Hereford and Worcester (en inglés). Consultado o 27 de xuño de 2015. 
  166. «The Times Diary», The Times, 21 de febreiro de 1984, p. 12
  167. Morrison, Richard, «Making notes of horror in the air», The Times, 20 de outubro de 1993
  168. Kay, Jackie, «Radio:Where the dead have been», The Guardian, 13 de marzo de 1994
  169. Billen, Stephanie, «OTV: Radio», The Observer, 22 de xuño de 2003
  170. "Vertigo Magazine – Penda’s Fen" (en inglés). Consultado o 27 de xuño de 2015. 
  171. "Penda’s Fen (BBC Birmingham, 1973)" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 04 de setembro de 2012. Consultado o 27 de xuño de 2015. 
  172. Banfield, Stephen (outubro de 1979). "Fictional Elgar". The Musical Times (en inglés). p. 830. Consultado o 27 de xuño de 2015. 
  173. Riley, Matthew (Outono de 2002). "Rustling Reeds and Lofty Pines: Elgar and the Music of Nature". 19th-Century Music 26 (2): 155–177. 
  174. "Rob Dougan's Clubbed to Death sample of Edward Elgar's Enigma Variations, Op. 36". WhoSampled (en inglés). 

Véxase tamén editar

Bibliografía editar

Outros artigos editar

Ligazóns externas editar


Predecesor:
Hans Richter
 Director principal, London Symphony Orchestra 
19111912
Sucesor:
Arthur Nikisch