Carl Friedrich Gauss
Johann Carl Friedrich Gauss 
(Gauß) (axuda · info) , nado en Brunswick, Ducado de Brunsvique-Luneburgo (Sacro Imperio Romano Xermánico), o 30 de abril de 1777 e finado en Gotinga (Reino de Hannover) o 23 de febreiro de 1855, foi un matemático alemán considerado un dos matemáticos máis grandes e influentes de toda a historia polas súas amplas contribucións en moitos eidos incluíndo a teoría dos números, álxebra, estatística, análise, xeometría diferencial, xeodesia, xeofísica, mecánica, electrostática, astronomía, teoría da matriz, e óptica.
| Johann Carl Friedrich Gauss | |
|---|---|
 Retrato de Carl Friedrich Gauss, por Christian Albrecht Jensen. | |
| Datos persoais | |
| Nome completo | Johann Carl Friedrich Gauß |
| Nacemento | 30 de abril de 1777 |
| Lugar | Brunswick, Baixa Saxonia |
| Falecemento | 23 de febreiro de 1855 (77 anos) |
| Lugar | Gotinga |
| Soterrado | Albani-Friedhof |
| Residencia | Reino de Hanóver |
| Nacionalidade | Confederación do Rin e Reino de Hanôver |
| Etnia | Pobo alemán |
| Cónxuxe | Johanna Osthoff (1805-1809) Mina Waldeck |
| Fillos | Eugene Gauss, Joseph Gauß, Wilhelmine Gauss e Therese Gauss |
| Actividade | |
| Campo | Físico, matemático e astrónomo |
| Alma máter | Universidade de Helmstedt |
| Director de tese | Johann Friedrich Pfaff |
| Alumnos de tese | Friedrich Bessel Christoph Gudermann Christian Ludwig Gerling J. W. Richard Dedekind Johann Encke Johann Listing Bernhard Riemann |
| Contribucións e premios | |
| Coñecido por | Teoría dos números Magnetismo |
| Premios | Orde do Mérito das Ciencias e as Artes, membro da Royal Society, Medalla Copley, Ordem Maximiliana da Baviera para Ciência e Arte, Prêmio Lalande, Fellow of the American Academy of Arts and Sciences e Pour le Mérite |
 | |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
Ás veces coñecido como Princes mathematicorum[1] (en latín, "o Príncipe dos matemáticos" ou "o Primeiro dos matemáticos") e o "máis grande matemático desde a antigüidade", Gauss ten unha influencia destacable en moitos campos da matemática e da ciencia, e considéraselle un dos científicos máis influentes da historia.[2] Das matemáticas dixo que elas eran "a raíña das ciencias".[3]
Gauss foi un neno prodixio e hai moitas anécdotas referentes á súa precocidade. Fixo os seus primeiros descubrimentos matemáticos innovadores cando aínda era adolescente e completou as Disquisitiones Arithmeticae, a súa obra magna, en 1798, á idade de 21 anos, aínda que non foi publicada ata o ano 1801. Esta obra foi fundamental para consolidar a teoría dos números como disciplina, e influíu neste campo ata hoxe en día.
Traxectoria Editar
Infancia Editar
Naceu nunha familia campesiña e proxenitores analfabetos. Porén, Gauss mostrou trazos da súa gran capacidade dende moi mozo, precocidade que sería un trazo común a toda a súa carreira, escribindo a súa obra magna, Disquisitiones arithmeticae con tan só 21 anos.
Aprendeu a ler el só, e tamén aprendeu a unha idade insólita a aritmética elemental. En 1784, con sete anos de idade, ingresou nunha escola de educación básica de Brunswick e de aí pasou ao bacharelato, sendo recomendado para o Lyceum.
Neste centro cóntase unha das moitas lendas que hai sobre a súa precocidade: Un día o profesor de aritmética mandou sumar os cen primeiros números naturais. O mestre quería uns minutos de tranquilidade, pero transcorridos uns poucos segundos Gauss levantou a man e dixo ter a solución: os cen primeiros números naturais suman 5050. E efectivamente é así. ¿Como o fixo Gauss? Pois mentalmente deuse conta de que a suma de dous termos equidistantes era constante:
- 1 , 2 , 3 , 4 . . . . . . . . 97 , 98 , 99 , 100
- 1+100 = 2+99 = 3+98 = 4+97 = ... = 101
Cos 100 números pódense formar 50 pares, de forma que a solución final vén dada polo produto
- 101· 50 = 5050
Gauss deducira a fórmula que dá a suma de n termos dunha progresión aritmética da que se coñecen o primeiro e o último termos:
onde a1 é o primeiro termo, an o último, e n é o número de termos da progresión.
Aos 14 anos foi presentado e apadriñado polo duque de Brunswick, asombrado por todo o que tiña escoitado do rapaz, correndo con tódolos seus gastos e asegurando así que puidese rematar o bacharelato. Ao ano seguinte ingresou no Collegium Carolinum onde aprendeu grego e latín. Permaneceu no centro de estudos tres anos, ao final dos cales xa tiña elaborada a súa Lei dos mínimos cadrados.
Aos 17 anos comezou a tarefa de completar o que, ao seu xuízo, deixaran incompleto os seus predecesores na teoría de números, comezando a súa relación en profundidade coa aritmética.
As matemáticas son a raíña das ciencias e a aritmética é a raíña das matemáticas.
En 1796 descubriu o método de construción do heptadecágono, e deu o criterio necesario e suficiente para que se poida debuxar un polígono.
Foi o primeiro en probar rigorosamente o Teorema Fundamental da Álxebra (disertación para a súa tese doutoral en 1799), aínda que unha proba case completa de dito teorema xa a fixera Jean Le Rond D'Alembert anteriormente.
En 1801 publicou o libro Disquisitiones Aritmeticae, con seis seccións adicadas á Teoría de números, dándolle a esta rama das matemáticas unha estrutura sistematizada. Na última sección do libro expón a súa tese doutoral. Ese mesmo ano predixo a órbita do planeta anano Ceres aproximando parámetros por mínimos cadrados.
Madurez Editar
En 1807 foi nomeado profesor de astronomía do Observatorio de Gotinga, posto no que permaneceu o resto da súa vida, chegando a ser director da institución. Nese mesmo ano publicou Theoria motus corporum coelestium in sectionibus conicis Solem ambientium, no que describía como calcular a órbita dun planeta e como refinala posteriormente. Afonda sobre ecuacións diferenciais e seccións cónicas.
Dous anos máis tarde faleceu a súa primeira esposa, Johanna Osthoff, ao dar a luz o seu terceiro fillo. Anos máis tarde volveu casar e tivo outros tres fillos.
Destes anos datan os seus estudos sobre xeometría no euclidiana, é dicir, a construción dunha xeometría loxicamente coherente que prescindía do postulado de Euclides das paralelas; a pesar de non publicar as súas conclusións adiantouse máis de trinta anos aos traballos posteriores de Lobachevski e Bolyai.
Arredor do ano 1820, inmerso na correcta determinación matemática da forma e do tamaño do Globo terráqueo, desenvolveu numerosas ferramentas para o tratamento dos datos observacionais. Nesta liña destaca o estudo publicado en 1823, Theoria combinationis observationum erroribus minimis obnoxiae, adicado á distribución normal, na que a súa curva característica, chamada campá de Gauss ou Curva de distribución normal, é moi empregada en disciplinas non matemáticas onde os datos son susceptibles de estar afectados por erros sistemáticos e casuais, como por exemplo a psicoloxía diferencial.
Outros dos resultados asociados ao seu interese pola xeodesia son a invención do heliótropo e, xa no campo da matemática pura, as súas ideas sobre o estudo das características das superficies curvas que, explicitadas na súa obra de 1828 Disquisitiones generales circa superficies curvas, sentaron as bases da xeometría diferencial moderna.
Tamén se fixou no fenómeno do magnetismo, interese que rematou coa instalación do primeiro telégrafo eléctrico en 1833. Estas investigación tamén estiveron intimamente ligadas coa teoría matemática do potencial, que publicou en 1840.
Publicacións Editar
|
 Billete de 10 Marcos homenaxe a Gauss. |
- 1799: Demonstratio nova theorematis omnem functionem algebraicam rationalem integram unius variabilis in factores reales primi vel secundi gradus resolvi posse. (Novas probas do teorema onde cada función integral alxébrica dunha variábel pode resolverse en factores reais de primeiro ou segundo grado). Disertación sobre o teorema fundamental da álxebra.
- 1801: Disquisitiones Arithmeticae.
- 1809: Theoria Motus Corporum Coelestium in sectionibus conicis solem ambientium.
- 1827: Disquisitiones generales circa superficies curvas.
- 1843/44: Untersuchungen über Gegenstände der Höheren Geodäsie. Erste Abhandlung, Abhandlungen der Königlichen Gesellschaft der Wissenschaften in Gotinga. Zweiter Band
- 1846/47: Untersuchungen über Gegenstände der Höheren Geodäsie. Zweite Abhandlung, Abhandlungen der Königlichen Gesellschaft der Wissenschaften in Gotinga. Dritter Band.
- 1796-1814: Mathematisches Tagebuch.
Galería de imaxes Editar
-
Portada do Disquisitiones Arithmeticae de Carl Friedrich Gauss.
-
Retrato de Gauss no ano 1828.
Notas Editar
- ↑ Zeidler, Eberhard (2004). Oxford User's Guide to Mathematics. Oxford (Reino Unido): Oxford University Press. pp. 1188. ISBN 0198507631.
- ↑ Dunnington, G. Waldo. (maio de 1927). "The Sesquicentennial of the Birth of Gauss Arquivado 26 de febreiro de 2008 en Wayback Machine.". Scientific Monthly XXIV: 402–414. Consultado o 29 de xuño de 2005. Article biogràfic exhaustiu.
- ↑ Smith, S. A., et al. 2001. Algebra 1: California Edition. Prentice Hall, Nova Jersey. ISBN 0-13-044263-1
Véxase tamén Editar
| Commons ten máis contidos multimedia sobre: Carl Friedrich Gauss |
| A Galicitas posúe citas sobre: Carl Friedrich Gauss |