Os espazos protexidos de Galiza, ou a rede galega de espazos protexidos, son o conxunto de áreas protexidas pola lexislación vixente no territorio galego. O conxunto de espazos está catalogado baixo figuras estatais, autonómicas, da comunidade europea ou recoñecidas por figuras internacionais. En 2020 os diferentes espazos naturais amparaban un 12% da superficie do territorio terrestre e mariño, que van desde as fragas e serras interiores, lagoas, ríos, esteiros e rías ou augas abertas.^[1]

A norma galega está definida na "Lei 5/2019, do 2 de agosto, do patrimonio natural e da biodiversidade de Galiza".^[2]

Lexislación

Galiza ten, por orde do artigo 149.1.23ª da constitución española, potestade para aplicar a política de protección do seu territorio. Iso queda reflectido a través do Artigo 27.30 do estatuto galego.^[3] Eses puntos establecen que o goberno galego ten a potestade para declarar e rexer a protección de áreas de interese do seu territorio, sempre dentro do marco lexislativo estatal.

En 2020 a lei que regula os espazos protexidos galegos é a "Lei 5/2019, do 2 de agosto, do patrimonio natural e da biodiversidade de Galiza", e a cal traslada o novo marco lexislativo establecido pola lei estatal Lei 42/2007, do 13 de decembro, do Patrimonio Natural e da Biodiversidade.^[4]

Clasificación

A lexislación galega define as seguintes categorías de espazos protexidos^[5]

Categoría
Reserva natural
Parques: Parque nacional e Parque natural
Monumento natural
Zona húmida protexida
Paisaxe protexida
Espazo protexido Rede Natura 2000
Espazo natural de interese local
Espazo privado de interese natural

Iso supón trasladar todas as figuras da lexislación estatal, integrar a Rede Natura 2000 dentro da normativa autonómica, e engadir os espazos naturais de interese local e espazos privados de interese natural á lista.

A maiores dos considerados pola lexislación autonómica, cómpre subliñar que a lei estatal suma á lista a categoría de Áreas Mariñas Protexidas.^[6]

Ademais das figuras concibidas dentro da lexislación estatal, existen convenios internacionais de protección de dinamización de áreas con interese de conservación. Os tratados que foron asinados polo estado español en convencións internacionais e que afectan ao territorio galego son os seguintes^[7]

Tratados e Convenios
Convenión Ramsar das Zonas húmidas de importancia internacional
Lista do Patrimonio da Humanidade
Áreas Mariñas protexidas pola Convenión OSPAR
Xeoparques da UNESCO
Reservas da Biosfera da UNESCO
Rede Europea de Reserva Bioxenética

Destas, as Zonas húmidas de importancia internacional, os Xeoparques e as Reservas da Biosfera foron integradas ao completo dentro da lei galega do Lei 5/2019, do 2 de agosto.^[8]

Con isto, as categorías baixo as cales se declaran os espazos naturais protexidos galegos, a súa equivalencia dentro do sistema UICN e o seu número son:

Clase	Subclase	Categoría da UICN	Número
Reserva Natural		Ia/Ib	0
Parques Nacionais e Naturais		II	7 (1+6)
Monumentos Naturais		III	8
Paisaxes Protexidas		V	2
Zonas húmidas protexidas		V	5
Rede Natura 2000	Zonas de especial protección para as aves	V*	16
	Zonas Especiais de Conservación	V*	59
	Lugares de Importancia Comunitaria	V*	21
Espazos naturais de interese local		VI	8
Espazos privados de interese natural		VI	1
Reserva da Biosfera		IX	6

Lista da rede galega de espazos protexidos

Reservas naturais

A data de 2020 non existía ningún espazo declarado dentro desta categoría.

Parques

Os parques, estatais e naturais, declarados no territorio galego son:


Nome	Figura	Area (ha.)
Parque Nacional marítimo-terrestre das Illas Atlánticas de Galicia	Parque Nacional	8,332.8
Baixa Limia - Serra do Xurés	Parque Natural	29,345
Complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixán	Parque Natural	996
Fragas do Eume	Parque Natural	9,125
Monte Aloia	Parque Natural	746
O Invernadeiro	Parque Natural	5,722
Serra da Enciña da Lastra	Parque Natural	3,151.67

Monumentos naturais

Os Monumentos Naturais declarados no territorio galego son:

Sortable table
Nome	Area (ha.)
A Praia das Catedrais	28,94
Carballa da Rocha	0,64
Costa de Dexo	267
Fraga de Catasós	4,52
Serra de Pena Corneira	998
Souto da Retorta	3,19
Souto de Rozabales	1,80
Dobramento xeolóxico de Campodola-Leixazós	90

Paisaxes protexidas

As paisaxes protexidas declaradas no territorio galego son:

Sortable table
Nome	Area (ha.)
Penedos de Pasarela e Traba	212
Val do río Navea	691

Zonas húmidas protexidas

As zonas húmidas protexidas, e que tamén son lugares da convensión Ramsar, declaradas no territorio galego son:

Sortable table
Nome	Area (ha.)
Complexo das praias, lagoa e duna de Corrubedo	550
Complexo intermareal Umia - O Grove, A Lanzada, punta Carreirón e lagoa Bodeira	2.561
Lagoa e areal de Valdoviño	485
Ría de Ortigueira e Ladrido	2.920
Ría de Ribadeo (Ría do Eo na Convención Ramsar)	1.740

Rede Natura 2000

A lista de espazos da Rede Natura 2000 galega é:

Zona de especial protección para as aves (ZEPA)
Zonas especiais de conservación en Galicia (ZEC)
Lugares de importancia comunitaria en Galicia (proposta de novos espazos ZEC)

Cómpre indicar, que o estado español, que ten dominio sobre das augas abertas das costas galegas, declarou ademais as seguintes ZEPA:

Sortable table
Nome	Código da Rede Natura 2000	Area (km²)
Espazo mariño de Punta de Candelaria - Ría de Ortigueira - Estaca de Bares	ES0000495	771,52
Espazo mariño da Costa de Ferrolterra-Valdoviño	ES0000496	68,18
Espazo mariño da Costa da Morte	ES0000497	3.162,83
Espazo mariño das Rías Baixas de Galicia	ES0000499	2.218,65

Espazos naturais de interese local e Espazos privados de interese natural

Os ENIL e EPIN declarados no territorio galego son:

Sortable table
Nome	Figura	Area (ha.)
Ecosistema dunar Praia América-Panxón	Espazo natural de interese local	3,58
Illas de San Pedro	Espazo natural de interese local	10,40
Loio-Ruxidoira	Espazo natural de interese local	437
Puzo do Lago	Espazo natural de interese local	30,6
Ribeiras do Mero-Barcés	Espazo natural de interese local	197
Río Gafos	Espazo natural de interese local	49,80
Voutureira	Espazo natural de interese local	183,78
Xunqueira de Alba	Espazo natural de interese local	67
Sobreiras do Faro	Espazos privados de interese natural	9,72

Figuras internacionais

Reservas da Biosfera

As Reservas da Biosfera declaradas na súa totalidade no territorio galego, ou con parte neste, son:

Nome	Interterritorial	Area
Área de Allariz	Non	21.482
As Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo	Non	116.724,3
Gerês-Xurés	Si (galego-portugués)	330.874
Os Ancares Lucenses e Montes de Cervantes, Navia e Becerreá	Non	53.664
Ribeira Sacra, Serras do Oribio e Courel^[9]^[10]	Non	306.534,77
Río Eo, Oscos e Terras de Burón	Si (galego-asturiana)	159.379
Terras do Miño	Non	363.668,9

Áreas OSPAR

As áreas OSPAR do litoral da costa galega, ou próximas a esta, son:

Nome da Área Mariña Protexida
Parque Nacional das Illas Atlánticas
Banco de Galicia
Espazo mariño da Costa da Morte
Espazo mariño da Costa de Ferrolterra - Valdoviño
Espazo mariño das Rias Baixas de Galicia
Espazo mariño de Punta de Candelaira - Ría de Ortigueira - Estaca de Bares

Notas

↑ Conselleira de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda, Xunta de Galicia (eds.). "Espazos protexidos".
↑ Presidencia da Xunta de Galicia (Mércores, 7 de agosto de 2019). "Lei 5/2019, do 2 de agosto, do patrimonio natural e da biodiversidade de Galiza". DOG (149): 35934–36041.
↑ "Estatuto de Autonomía de Galicia". 1981.
↑ "Lei 42/2007, do 13 de decembro, do Patrimonio Natural e da Biodiversidade". BOE (299): 51275 – 51327. 14 de decembro de 2007.
↑ Lei 5/2019, Tit. II, Cap I, Artigo 22
↑ Lei 42/2007, do 13 de decembro, Tit. II, Cap. II, Artigo 30.
↑ Son aqueles indicados na Lei 42/2007, do 13 de decembro no Tit. II, Cap. II, Artigo 30; e na Lei 5/2019, do 2 de agosto, no Tit. II, Cap. VI.)
↑ Tal e como se indica na Lei 5/2019, do 2 de agosto, no Tít. II, Cap. VI na Sección de 1 a 3.
↑ Xunta de Galicia, eds. (15/09/2021). "A Unesco declara a Ribeira Sacra e Serras do Oribio e Courel a sétima reserva da biosfera de Galicia". Arquivado dende o orixinal o 16/09/2021. Consultado o 15/09/2021.
↑ CRTVG, eds. (15/09/2021). "A Ribeira Sacra, Serras do Oribio e Courel consegue ser Reserva da Biosfera".

Véxase tamén

Outros artigos

[CMATV_EN-1] Conselleira de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda, Xunta de Galicia (eds.). "Espazos protexidos".

[Lei52019-2] Presidencia da Xunta de Galicia (Mércores, 7 de agosto de 2019). "Lei 5/2019, do 2 de agosto, do patrimonio natural e da biodiversidade de Galiza". DOG (149): 35934–36041.

[Estatuto-3] "Estatuto de Autonomía de Galicia". 1981.

[Lei422007-4] "Lei 42/2007, do 13 de decembro, do Patrimonio Natural e da Biodiversidade". BOE (299): 51275 – 51327. 14 de decembro de 2007.

[5] Lei 5/2019, Tit. II, Cap I, Artigo 22

[6] Lei 42/2007, do 13 de decembro, Tit. II, Cap. II, Artigo 30.

[7] Son aqueles indicados na Lei 42/2007, do 13 de decembro no Tit. II, Cap. II, Artigo 30; e na Lei 5/2019, do 2 de agosto, no Tit. II, Cap. VI.)

[8] Tal e como se indica na Lei 5/2019, do 2 de agosto, no Tít. II, Cap. VI na Sección de 1 a 3.

[9] Xunta de Galicia, eds. (15/09/2021). "A Unesco declara a Ribeira Sacra e Serras do Oribio e Courel a sétima reserva da biosfera de Galicia". Arquivado dende o orixinal o 16/09/2021. Consultado o 15/09/2021.

[10] CRTVG, eds. (15/09/2021). "A Ribeira Sacra, Serras do Oribio e Courel consegue ser Reserva da Biosfera".

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Espazos protexidos de Galiza

Índice