Monte Aloia
Coordenadas: 42°04′46″N 8°40′13″O / 42.0794, -8.67032
| Monte Aloia | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Marco Legal | |||
| Figura de Protección: | Parque natural, ZEC | ||
| Ano de constitución: | 4 de decembro de 1978 | ||
| Superficie: | 746 ha. | ||
| Lexislación: | |||
| Datos de interese | |||
| País: |  Galicia
| ||
| Provincias: | Pontevedra | ||
| Concellos: | Tui | ||
| Ríos: | |||
| Picos | |||
| Direccións de interese: | |||
| Teléfonos: | |||
O monte Aloia é un cumio situado na serra do Galiñeiro, declarado parque natural o 4 de decembro de 1978[1][2] e como zona especial de conservación (ZEC)[3]. Está situado no concello pontevedrés de Tui e ten unha extensión de 746 hectáreas. A súa vexetación está caracterizada por especies autóctonas acompañadas por especies de repoboación forestal. Posúe restos da cultura castrexa e elementos de interese etnográfico.
Xeografía e xeoloxía editar
Orografía editar
O monte Aloia presenta un relevo accidentado con cotas que oscilan entre os 80 e os 629 metros do alto de San Xiao, desde onde se domina un amplo tramo do río Louro e do río Miño ata a súa desembocadura.
Hidrografía editar
Está cruzado por varios regueiros entre os que destacan o regueiro das Cabanas, o Deique e o das Tabernas.
Xeoloxía editar
Os seus solos son ácidos. Son de escasa ou media profundidade e están sobre substrato granítico que aflora con frecuencia orixinando laxas e rochedos, característicos da comarca do Baixo Miño.
Flora e fauna editar
Flora editar
É abundante a vexetación arbustiva do toxo, queiruga (Calluna vulgaris), xesta e carpazas. Quedan algúns restos de caducifolio autóctono como carballeiras de carballo común (Quercus robur, árbore dominante antes das repoboacións do século XX), sobreirais (Quercus suber, que indica certa mediterraneidade no clima) e vexetación de ribeira composta por, entre outras, amieiros (Alnus glutinosa) e salgueiros (Salix atrocinerea). Tamén é frecuente a presenza de sanguiño (Frangula alnus), bidueiro (Betula alba), castiñeiro (Castanea sativa), acivro (Ilex aquifolium), érbedo (Arbutus unedo), estripeiro (Crataegus monogyna), abruñeiro (Prunus spinosa), pereira brava (Pyrus cordata) e abeleira (Corylus avellana).
En 1910 comezou a repoboación do monte con piñeiros —do país (Pinus pinaster), silvestre (Pinus sylvestris) e radiata (Pinus radiata)— e establecéronse masas de árbores exóticas dando lugar a un arboreto de grande interese. O eucalipto (Eucalyptus globulus) tamén foi intoducido en grandes cantidades, constituíndo canda o piñeiro a base arbórea do monte.
Fauna editar
A máis abondosa é a típica de monte interior:
- Mamíferos: raposo, coello, ourizo cacho, xeneta, morcego grande de ferradura.
- Aves: perdiz rubia, miñato común, lagarteiro, avelaiona, verderolo común, pombo torcaz, paporroibo, gaio, ferreiriño bacachís, azor.
- Anfibios e réptiles: lagarto arnal, tritón verde, saramaganta, lagarta galega, ra patilonga, víbora de Seoane, cobra de colar.
Patrimonio editar
Patrimonio arqueolóxico editar
Nel atopáronse restos de Citania, un poboado castrexo anterior á romanización, e outro prehistórico no Alto dos Cubos. Apareceron restos prehistóricos como machadas, muíños de man, ou cerámica. Tamén hai unha muralla ciclópea[4], de 1250 metros de lonxitude, que circunda a meseta superior. Hai quen atribúe o nome de monte Aloia á presenza da lexión romana V Alaudae.
Hai constancia das poboacións tudenses usando o monte Aloia como refuxio en sucesivas invasións como as romanas (e asóciase co monte Medulio de autores latinos), as árabes, as normandas, as francesas e as portuguesas.[5]
Patrimonio relixioso editar
A capela de San Xián foi reconstruída no 1713 sobre un templo románico. Ocupa o centro dun grande adro do que parte por unha banda unha escalinata de pedra ata a fonte do santo e pola outra, un Vía Crucis que culmina na Gran Cruz de 1910.
Patrimonio civil editar
No parque hai:
- Unha casa forestal de 1921 de curioso deseño do enxeñeiro de montes Rafael Areses e un monumento de homenaxe a ese enxeñeiro.
- Unha nova casa forestal e sede da Xunta Reitora do parque.
- Unha muralla ciclópea.
Etnografía editar
Festas editar
O primeiro domingo de xullo celébrase o xubileu, unha romaría adicada á Virxe das Angustias e que se fai na ermida de San Xián, Pazos de Reis. O primeiro domingo de agosto celébrase a romaría de San Fins, Rebordáns. A imaxe de San Xián é obxecto de devoción na comarca polas súas virtudes taumatúrxicas: obtención de colleitas, curación de enfermidades ou similares.
Lendas editar
Hai lendas referidas ó monte que relatan como as eguas do Aloia son fecundadas polo vento ou que na cama de San Xián non medra a herba. Dan unha idea do carácter mítico que sempre tivo para os tudenses o monte Aloia.
Lexislación editar
Estableceuse como Sitio Natural de Interese Nacional pola Orde Ministerial do 5 de xuño de 1935. O Real Decreto 3160 do 4 de decembro de 1978 declarouno como Parque Natural.
Os terreos do espazo natural pertencen á entidade local menor de Pazos de Reis e á Comunidade Veciñal de Montes en mancomún de Rebordáns.[6]
Notas editar
- ↑ BOE, Goberno de España (eds.). "Decreto 3.160/1978, do 4 de decembro de 1978, polo que se declara o Parque Natural Monte Aloia" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 29 de outubro de 2017. Consultado o 28 de outubro de 2017.
- ↑ DOG, Xunta de Galicia (eds.). "DECRETO 274/2001, do 27 de setembro, polo que se aproba o Plan de Ordenación dos Recursos Naturais do Parque Natural do Monte Aloia.".
- ↑ Consellería de Medio Ambiente, Territorio e Infraestruturas (eds.). "Monte Aloia".
- ↑ Manuel Gago. "O Monte Aloia: un enigma amurado de 30 hectáreas, Capítulo 0".
- ↑ Manuel Gago. "Aloia, a nova cidade xurdida do medo, Capítulo 0".
- ↑ Xunta de Galicia (eds.). "Parque Natural de Monte Aloia".
Véxase tamén editar
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Monte Aloia  |
Bibliografía editar
- Bosques monumentales de España. Global Edition & Contents SA, 2005. ISBN 84-8476-244-0.