Robert Louis Stevenson

Robert Louis (Balfour) Stevenson, nado en Edimburgo o 13 de novembro de 1850 e finado en Samoa o 3 de decembro de 1894, foi un escritor escocés, autor de novelas, poemas e libros de viaxes e o maior representante do neorromanticismo británico. As súas obras están maioritariamente en inglés, pero tamén escribiu poemas e pequenos relatos en escocés.

Robert Louis Stevenson

Biografía
Nacemento	(en-gb) Robert Lewis Balfour Stevenson 13 de novembro de 1850 Edimburgo, Reino Unido
Morte	3 de decembro de 1894 (44 anos) Vailima, Samoa (en)
Causa da morte	hemorraxia cerebral
Lugar de sepultura	Mount Vaea (en) Grave of Robert Louis Stevenson (en)
Residencia	Ilhas Samoa (pt) (1889–) Bournemouth (1884–1889) Cidade Nova de Edimburgo (pt) (1857–valor descoñecido)
Relixión	Presbiterianismo
Educación	Universidade de Edimburgo University of Edinburgh School of Law (en)
Actividade
Ocupación	poeta, escritor de literatura infantil, escritor, escritor de contos, ensaísta, novelista, compositor de cancións
Período de actividade	1866 - 1894
Xénero artístico	Romance de aventura (pt) e literatura gótica (pt)
Influencias	Guy de Maupassant, Charles Dickens, Edgar Allan Poe e Nathaniel Hawthorne
Obra
Obras destacables (1883) A illa do tesouro (1885) A Child's Garden of Verses (en) (1885) Prince Otto (en) (1886) Raptado (pt) (1886) Dr. Jekyll e Mr. Hyde
Arquivos en	Leeds University Library (en) [ BC MS 19c Stevenson] Stuart A. Rose Manuscript, Archives, and Rare Book Library (en) [ Manuscript Collection No. 775] Centro Harry Ransom [ MS-4035] Coleccións Especiais e Arquivos Universitarios da Universidade de Victoria [ SC468]
Familia
Cónxuxe	Fanny Vandegrift (1880, 1880–1894)
Pais	Thomas Stevenson   e Matilde Margaret Isabella Stevenson
Parentes	D. E. Stevenson, second niece
Sinatura
Descrito pola fonte	Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron Pequeno Dicionario Enciclopédico de Brockhaus e Efron Grande Enciclopedia Soviética 1969-1978, (sec:Стивенсон Роберт Льюис)

Retrato realizado por Girolamo Nerli, en 1892.

Traxectoria

Infancia e mocidade

Stevenson naceu co nome de Robert Lewis Balfour Stevenson en Edimburgo, a capital escocesa, o 13 de novembro de 1850. O seu pai chamábase Thomas Stevenson, e o seu avó foi Robert Stevenson; ambos os dous foran enxeñeiros e construtores de faros, como xa fora tamén o seu bisavó. O avó por parte da nai, Lewis Balfour, era un profesor de moral e reverendo, e con el pasaba grandes épocas da infancia nas vacacións. Como a súa nai Margaret Balfour sufriu toda a súa vida do pulmón, seguramente tuberculose. Foi un neno enfermizo, con desexos de aventura, pero que gastou boa parte dos seus anos máis novos na cama, lendo a Shakespeare, Walter Scott, John Bunyan e As mil e unha noites.

Entrou na Universidade de Edimburgo con dezasete anos para seguir os pasos da familia e facerse enxeñeiro de faros. Pero axiña se decatou de que esa non era a súa vocación, e aparcou os estudos científicos e decantouse polo Dereito, carreira que rematou con vinte e cinco anos.

Viaxes e matrimonio

Os seguintes catro anos botounos viaxando á procura dun clima seco e benigno para a súa saúde. Como non había problemas de diñeiro na familia, pois a enxeñería era naquel tempo unha fonte inesgotábel de recursos, viaxou e residiu longas tempadas en sanatorios como Fontainebleau, Barbizon, Grez, e Nemours. Levaba unha vida de artista, viaxaba a miúdo a París a visitar galerías e asistir a obras de teatro. Alí coñeceu a Fanny Vandegrift Osbourne, coa que anos máis tarde casaría. Tamén foi neste tempo e nestes lugares onde coñeceu os que serían os seus mellores amigos: Sidney Colvin, o seu biógrafo e axente literario, William Henley, Andrew Lang, Edmund Gosse, e Leslie Stephen, todos eles escritores. Tamén é neste tempo cando comeza a escribir artigos e reportaxes para revistas e xornais.

Fanny Vandegrift

Stevenson coincidiu coa estadounidense Fanny Vandegrift Osbourne en Francia en 1876, na colonia de artistas de Grez. Ela era muller casada, pero o seu matrimonio con Samuel Osbourne non funcionaba ben. En 1875 ela decidira deixalo, pero como o divorcio levaba aparellados problemas de índole social e moral naquel tempo, optou por marchar a Europa cos seus tres fillos, a aprender pintura. Primeiro en Anveres, onde non a admitiron por ser muller, e finalmente en París. Uns meses máis tarde, e de tuberculose mórrelle o máis pequeno dos seus tres fillos, Hervey Osbourne, e soterrárono no cemiterio de Père Lachaise. Para os seus últimos días acudiu o pai dende os Estados Unidos, e quedou aínda un tempo na capital francesa, pero logo marchou de volta a California. En xullo de 1876 coñécense, e nun primeiro momento Stevenson amosa interese na filla de Fanny, chamada Belle. A rapaza non demostrou resposta ningunha, pero aínda así Stevenson pasou os invernos de 1876 a 1878 entre Londres e a casa familiar de Edimburgo, pero o resto do ano ou vivía en París na casa de Fanny ou na residencia de artistas de Grez. En 1878 Stevenson propúxolle de divorciarse de Osbourne e casar con el, pero ela rexeitouno. E o 15 de agosto de 1878 Fanny, presionada polo seu home, regresa a San Francisco.

Stevenson dille que quere ir detrás dela, pero conta coa forte oposición dos pais, que á fin de contas son os que lle proporcionan o sustento económico. Queda en Londres, e despois fai a súa famosa viaxe en burro pola rexión das Cévennes, en Francia. Logo dun tempo recibe un telegrama de Fanny dicíndolle que as cousas volven ir mal. El interprétao como un vente e ás caladas, métese nun barco no porto de Glasgow, o Devonia, cruza todos os Estados Unidos dende Nova York ata San Francisco en tren, onde chega o 30 de agosto de 1879. Fanny está vivindo en Monterey, e el decide agardar por alí. Vive practicamente un ano na cidade de San Francisco, agardando a que Fanny tramite ou non o divorcio. Sofre dos pulmóns, ten febre e vai esgotando un diñeiro que non se repón porque os pais non lle queren mandar máis: desaproban fortemente que o seu fillo marchase sen avisalos para pretender a unha muller casada. En xaneiro de 1880, cinco meses despois, Fanny consegue finalmente o divorcio, pero a saúde de Stevenson empeora radicalmente. O divorcio e a saúde vencen tamén o corazón dos pais, que lles piden que marchen os dous para Escocia. O 19 de maio de 1880 casan, pero como a saúde segue sendo horrible, deciden instalarse na montaña, nunha mina de prata abandonada que non tiña ningún tipo de servizo de habitabilidade. Pero a natureza, a calor e a sequidade fixeron que se recuperase e a finais de xullo marchan para Escocia a bordo do City of Chester.

A illa do tesouro

Pero o verán escocés non é como o estadounidense, e axiña cae outra vez gravemente enfermo. Garda cama en Braemar dende principios de agosto, e por enredar, debuxa para o seu fillastro Lloyd o mapa dunha illa cun tesouro. Chámalle A illa do tesouro e comeza a crear a partir del unha historia de aventuras que lle relata e escenifica ao neno. Pero axiña é seu pai quen cae fascinado pola historia, e logo seus amigos, que acoden ás lecturas nocturnas dos textos que el escribe ao longo do día. Escribiu os que serían os primeiros quince capítulos d'A illa do tesouro en quince días, pero aí acabóuselle a inspiración. Vende a historia para a publicación por entregas na revista infantil Young Folks, que debía comezar en outubro, pero non é capaz de rematar o libro. O outono recrúa, témenlle pola vida, e deciden marchar a Davos, o sanatorio suízo. Hospédanse no hotel Am Sein, onde Stevenson se entrega ao réxime de coidados dos médicos e a escribir. En catorce días volve escribir catorce capítulos, e remata a peza.

Rematada a que sería a súa primeira obra e a que máis sona lle deu, Stevenson leuna, enviouna a Londres e o 22 de novembro de 1881 recibiu un pagamento de 30 libras por ela.

Durante os anos seguintes produce a maior parte das súas obras, as que o fixeron rico e mundialmente coñecido, As aventuras de David Balfour, Dr. Jekyll e Mr. Hyde, así como as súas principais producións poéticas Versos do xardín dun fillo e Bosque baixo.

Os mares do Sur

Logo da morte de seu pai en 1887, Stevenson séntese libre abondo como para seguir o consello do médico e buscar un completo troco de clima. Coa nai e co resto da familia marchan para Colorado, pero nada máis chegar a Nova York muda de plans e van pasar o inverno ao Lago Saranac, nas Adirondacks. Durante ese inverno escribe algúns dos seus mellores traballos, como Pulvis et Umbra, e comeza O señor de Ballantrae. Pero a cabeza férvelle por viaxar, e anda a pensar nunha posíbel viaxe polo sur do océano Pacífico.

En xuño de 1888, fleta o iate Equator e bota a navegar coa súa familia dende San Francisco. Durante tres anos percorre algunhas illas do Pacífico Sur, facendo reportaxes para xornais estadounidenses que, se ben lle dan algo de diñeiro, non resultan da satisfacción de ninguén. Visita o arquipélago de Hawai e coñece o seu rei David Kalākaua, co que desenvolve unha grande amizade. Tamén amiga coa súa sobriña, a princesa Vitoria Kaʻiulani. Para nas Illas Gilbert, nas Marquesas e en Tahití. Durante este tempo remata O señor de Ballantrae e escribe O xenio da botella. E cando xa ía trazando plans de regresar a Europa, e especialmente a Escocia, o 7 de decembro de 1889 dexergan Upolu, a illa principal do arquipélago de Samoa, e horas despois instálanse en Apia coa intención de pasar unicamente uns días. Nunca máis marcharía de alí.

As razóns de por que permaneceu en Samoa non están claras. O clima, húmido e chuvioso, non era dende logo o máis indicado para un tuberculoso, aínda que el opinase o contrario. O escritor alemán Alex Capus formula a hipótese de que Stevenson quedou na illa porque o convenceron de que nunha illa próxima podía estar soterrado o tesouro que inspirou a súa primeira e gran novela. En xaneiro de 1890 Stevenson mércalle unha leira de 126 hectáreas, situada a 5 kms ao sur de Apia a un ferreiro escocés cego. Válelle 4.000 dólares. Non ten máis cartos.

A leira chamouse Vailima, que Stevenson e moitos outros detrás interpretou como cinco ríos; porén, o seu verdadeiro significado fai referencia a auga entre as mans, en alusión a unha lenda tradicional samoana. Axiña se converteu Stevenson nunha auténtica referencia para Samoa, e no seu líder intelectual e quizais tamén político. As súas experiencias aconsellando e exercendo autoridade moral sobre a poboación local recolleunas en Unha nota a pé da Historia. Non deixou de escribir en Vailima, onde produciu A praia de Falesa, As aventuras de David Balfour, e Cando baixa a marea, ademais das Cartas dende Vailima. Pero durante eses anos o que máis fai é sufrir da saúde: a tuberculose avanza fortemente grazas á humidade, e ten continuas hemorraxias. O 3 de decembro de 1894, mentres traballaba n'A presa de Hermiston, falece supetamente, con toda probabilidade como consecuencia dun infarto cerebral.

A poboación samoana traballa duramente para prepararlle o enterro a unha persoa á que admiraban con forza: pasan a noite rozando no monte un camiño para poder subir o cadáver de Stevenson dende a leira de Vailima ata o cumio do monte Vaea, onde repousan aínda hoxe os seus restos, nunha cova de lava e coral. Os xefes samoanos prohibiron que nunca máis se disparasen armas de fogo nas proximidades do monte Vaea.

Obra

Novelas

Tumba de Stevenson no monte Vaea (Samoa).

• A illa do tesouro (Treasure Island, 1883). Traducido ao galego por Xavier Alcalá (1984)
• Prince Otto (1885)
• The Black Arrow: A Tale of the Two Roses (1884).
• Dr. Jekyll e Mr. Hyde (The Strange Case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde, 1886). Traducido ao galego por Sara Ruiz Salgado e Xosé Ramón Díaz Fontao en 1986.
• As aventuras de David Balfour (Kidnapped, 1886). Traducido ao galego por Vicente Araguas e Xosé Antón López Dobao en 1986.
• The Master of Ballantrae (1889).
• The Wrong Box (1889; escrita a canda Lloyd Osbourne).
• The Wrecker (1892; escrita a canda Lloyd Osbourne).
• Catriona (1893).
• The Ebb Tide (1894; escrita a canda Lloyd Osbourne).
• Weir of Hermiston (1896; sen rematar cando morreu Stevenson).
• St. Ives: being the Adventures of a French Prisoner in England (1897; sen rematar ao morrer Stevenson, acabouna Arthur Quiller-Couch).

Escolmas de relato curto

• The New Arabian Nights (1882)
• More New Arabian Nights:The Dynamiter (1885; escrita a canda Fanny Vandegrift)
• The Merry Men and Other Tales and Fables (1887)
• Island Nights' Entertainments (1893)

Relato curto sen agrupar

• An Old Song" (1877)
• Edifying Letters of the Rutherford Family (1877)
• The Story of a Lie (1882)
• The Body Snatcher (1884)
• The Misadventures of John Nicholson: A Christmas Story (1887)

Ensaios

• Virginibus Puerisque, and Other Papers (1881)
• Familiar Studies of Men and Books (1882)
• Memories and Portraits (1887)
• Father Damien: an Open Letter to the Rev. Dr. Hyde of Honolulu (1890)
• [Vailima Letters (1895)
• The New Lighthouse on the Dhu Heartach Rock, Argyllshire (1995). Baseado nun manuscrito de 1872 editado por R. G. Swearingen.
• In the South Seas. Colección de artigos.
• A Footnote to History, Eight Years of Trouble in Samoa (1892).

Poesía

• Versos do xardín dun fillo (A Child's Garden of Verses (1885)
• Bosque baixo (Underwoods, 1887), poemas en inglés e escocés.
• Songs of Travel and Other Verses (1896)
• Ballads (1891)

En galego está traducida unha pequena escolma de poemas de Stevenson, obra de Pepe Coira.

Libros de viaxes

• An Inland Voyage (1878). Unha viaxe en canoa dende Anveres ata Pontoise, ao norte de París.
• Travels with a Donkey in the Cévennes (1879), libro de acampamento e montañismo nas Cévennes (Francia)
• The Silverado Squatters (1883). A súa lúa de mel en Napa Valley, California.
• Across the Plains.
• The Amateur Emigrant

Véxase tamén

Bibliografía

• "Stevenson, Robert Louis". Diciopedia do século 21 3. Do Cumio, Galaxia e do Castro. 2006. p. 1968. ISBN 978-84-8288-942-9. 
• "Stevenson, Robert Louis". Enciclopedia Galega Universal. Ir Indo. 1999-2002. ISBN 84-7680-288-9.