Selección de fútbol de Cuba

A selección de fútbol de Cuba é o equipo representante nacional deste país nas competicións oficiais de fútbol. Está controlado pola Asociación de Fútbol de Cuba, pertencente á CONCACAF. A súa sede para os partidos de local adoita ser o estadio Pedro Marrero da Habana. Cuba ostenta o privilexio de ser o primeiro país do Caribe en chegar á fase final da Copa Mundial de Fútbol ao clasificarse ao Mundial de Francia 1938, alcanzando os cuartos de final. Nunca máis participou nun Mundial dende aquela. Tamén hai que destacar que os cubanos se clasificaron en dúas oportunidades aos Xogos Olímpicos, en 1976 e en 1980 (onde chegou a cuartos de final). No ano 2013, a selección sub-20 logrou por primeira vez o seu pase ao mundial da categoría (Turquía 2013) mentres que a selección sub-17 ten no seu haber dúas participacións nos mundiais desa categoría en 1989 e 1991.

Cuba
Actual campión da Copa do Mundo
Actual campión da Eurocopa
Actual campión da Copa de África
Actual campión da Copa América
Actual campión da Copa Ouro
Actual campión da Copa Asiática
Actual campión da Copa das Nacións da OFC
Na casa
Fóra
Asociación Asociación de Fútbol de Cuba
Confederación CONCACAF (Caribe)
Código FIFA CUB
Alcume Leones del Caribe
(Leóns do Caribe)
Clasificación FIFA 179 (11 de xuño de 2020)
Clasificación ConIFA {{{Ranking ConIFA}}}
Seleccionador Cuba Pablo Sánchez[1]
Máis encontros Yénier Márquez (126)[2]
Máximo goleador Lester Moré (29)
Estrea internacional
Cuba Cuba 3 − 0 Xamaica Xamaica
A Habana, Cuba; 16 de marzo de 1930[3]
Maior vitoria
Cuba Cuba 11 − 0 Turks e Caicos Turks e Caicos
A Habana; 8 de setembro de 2018[4]
Maior derrota
Suecia 8 − 0 Cuba Cuba
Antibes, Francia; 12 de xuño de 1938
Unión Soviética Unión Soviética 8 − 0 Cuba
Moscova, Unión Soviética; 24 de xullo de 1980
Copa do Mundo
Participacións 1 (primeira en 1938)
Mellor resultado Cuartos de final (1938)
Copa Ouro
Participacións 11 (primeira en 1971)
Mellor resultado Cuarto lugar (1971)

Aínda que o fútbol non é un deporte de tradición no país (sendo o béisbol o máis popular), nos últimos anos houbo unha mellora notable nesta área. Cuba conseguiu o segundo posto na Copa do Caribe nos anos 1996, 1999 e 2005 gañando con éxito a edición de 2012. A nivel afeccionado Cuba gañou en 5 ocasións a medalla de ouro nos Xogos Centroamericanos e do Caribe, en 1930, 1970, 1974, 1978 e 1986. Ademais logrou a medalla de prata nos Xogos Panamericanos de 1979 e a Medalla de bronce en 2 oportunidades: 1971 e 1991.

Historia

editar

Inicios

editar

A selección cubana de fútbol apareceu por primeira vez con motivo dos Xogos Centroamericanos e do Caribe de 1930[5] na Habana, derrotando a Xamaica por 3-1 o 16 de marzo daquel ano. Catro días máis tarde derrotou a Honduras por un contundente 7-0 logrando o seu pase á rolda final. Tras volver derrotar a Honduras (5-0) e logo a Costa Rica (2-1) e O Salvador (5-2), Cuba adxudicouse a medalla de ouro dos xogos rexionais, sendo o seu primeiro éxito internacional.Aínda que Cuba non participou da primeira edición da Copa Mundial de Fútbol, si disputou as clasificatorias ao Mundial de 1934 onde eliminou a Haití despois de xogar tres encontros en Porto Príncipe (3-1, 1-1, 6-0) aínda que logo caeu ante México tamén ao cabo de tres partidos xogados en Cidade de México (2-3, 0-5, 1-4).

Mundial de Francia 1938

editar

Cuba foi o primeiro país do Caribe en chegar á fase final da Copa Mundial de Fútbol, aproveitando que se retiraron Colombia, O Salvador, Costa Rica e Suriname nunha situación sen precedentes. Así pois, durante o Mundial de Francia 1938 e da man do técnico José Tapia, derrotaron a Romanía por 2-1 nun partido de desempate tras empatar 3-3 no primeiro partido, sendo eliminados en cuartos de final por Suecia 8-0, na peor derrota da historia da selección. Héctor Socorro (3), José Magriñá (1) e Tomás Férnández (1) foron os autores dos goles cubanos. Cuba nunca máis participou nun Mundial desde aquela.

De 1940 a 1970

editar

Cuba participou nas dúas edicións da extinta Copa NAFC, o primeiro torneo rexional organizado en Norteamérica pola Unión Norteamericana de Fútbol (NAFU). Foron subcampións en 1947. O segundo torneo en 1949, clasificatorio ao Mundial do Brasil 1950, viu aos cubanos acabar en terceiro lugar detrás de México e Estados Unidos.Comezada a década dos 50, a FIFA non aceptou a entrada da selección cubana nas eliminatorias ao Mundial de 1954 e tampouco participou da fase preliminar do Mundial entre 1958 e 1962.

Namentres, os cubanos si disputaron varias edicións da outrora Copa CCCF - antecesora da futura Copa Concacaf de nacións e en 1961 afiliáronse á CONCACAF, tras a fusión da CCCF e a NAFU.Cuba regresou ás eliminatorias ao Mundial de 1966 onde compartiu o grupo 1 da primeira fase xunto con Jamaica e Antillas Neerlandesas. Finalizou o grupo no último lugar con tres puntos.

Anos 70

editar

Pola clasificación para o Mundial de 1970, a participación cubana foi rexeitada pola FIFA. Por outra banda, despois de ter creado o primeiro torneo continental de CONCACAF, a Concacaf Cup of Nations, os cubanos disputaron a edición de 1971, un certame onde acadaron o cuarto lugar. Sen participar na fase preliminar do Mundial de 1974, Cuba volveu ao torneo de clasificación da Copa do Mundo de 1978 onde foron eliminados na segunda rolda pot Haití (1-1, 1-1 e 0-2 no play-off de desempate).

A década de 1970 foi especialmente relevante para o equipo de fútbol amateur cubano que gañou a medalla de ouro nos Xogos Centroamericanos e do Caribe de 1970,[6] 1974[7] e 1978[8] e, sobre todo, conseguiu clasificarse por primeira vez aos Xogos Olímpicos de 1976 en Montreal. Reeditou ese logro clasificándose, catro anos despois, nos Xogos de Moscova de 1980, chegando aos cuartos de final.

1980 a 2000

editar

Iniciadas a fase de clasificación para o Mundial de 1982, os cubanos lograron disputar a rolda final celebrada en Tegucigalpa (Honduras), onde remataron no 5º lugar, a dous puntos do O Salvador (2º) que, xunto a Honduras (1º), sacaron o seu billete para o Mundial. Despois de non participar nas eliminatorias a México 1986, Cuba foi eliminada na primeira rolda da fase preliminar da Copa do Mundo de 1990 por Guatemala (0-1, 1-1). Nesta década, Cuba logrou a súa quinta e última medalla de ouro nos Xogos de Centroamérica e do Caribe de 1986[9] na República Dominicana. Retiradas do empate a EE UU. 1994, os cubanos volveron para o torneo de clasificación para a Copa Mundial de 1998 . Superado facilmente a segunda e terceira rolda da zona do Caribe, Cuba alcanzou a semifinal no grupo 2 na compañía do Canadá, O Salvador e Panamá . Remataron o último con tres puntos aínda que os cubanos xogaron todos os seus partidos na casa fóra da illa. A finais dos anos 90, o equipo cubano foi capaz de clasificarse por primeira vez á Copa Ouro da Concacaf, concretamente en 1998, despois de vencer a Saint Kitts e Nevis (2-0) nun play-off no que se enfrontaron o subcampión da Copa do Caribe de 1996 (Cuba) e da Copa do Caribe de 1997 (Saint Kitts e Nevis). Cuba tivo unha participación discreta nese torneo finalizando última do Grupo C, derrotada polos Estados Unidos (0-3) e Costa Rica (2-7). Cuba rematou esta década cun novo subcampionato na Copa do Caribe de 1999 ao ser derrotada por Trinidad e Tobago (2-1).

Anos 2000

editar

Despois de vencer ás Illas Caimán e despois a Suriname nas primeiras roldas preliminares das eliminatorias para o Mundial de 2002, Cuba sucumbiu ante Barbados, tras unha definición na quenda de penaltis (1-1, e 5-4 nos penaltis). Non obstante, puido disputar unha serie clasificatoria contra o Canadá aínda que caeu 0-1 na Habana o 4 de xuño do 2000 e logo empatou 0-0 en Winnipeg unha semana despois, resultado insuficiente para conseguir o seu pase á segunda fase. A finais do 2000, o peruano Miguel Company aceptou dirixir a selección nacional cubana cumprindo un vello soño, traballar para a Revolución [10] (segundo as súas propias palabras). A chegada de Company coincidiu co inicio dun rexurdimento do fútbol cubano nesta década xa que o equipo logrou clasificarse a catro Copas de Ouro de xeito consecutivo entre 2002 e 2007. Na Copa de Ouro de 2002, Cuba foi eliminada na primeira fase (aínda que conseguiu rescatar un empate por 0-0 contra Corea do Sur, futura semifinalista do Mundial de 2002). Na Copa de Ouro de 2003, alcanzou os cuartos de final (o seu mellor rexistro nesta competición) despois de derrotar ao Canadá na primeira volta (2-0). Estados Unidos foi o verdugo dos cubanos en cuartos (5-0). Nas eliminatorias do Mundial de 2006, tamén liderada por Company, Cuba foi un duro obstáculo para Costa Rica que se clasificou para a segunda fase grazas á regra do gol visitante tras empatar os dous partidos (2-2 na Habana e 1-1 en San José).

Da man do técnico nacional Luis Armelio García, Cuba volveu clasificarse por cuarta vez á Copa de Ouro de 2005, ademais do subcampionato obtido na Copa do Caribe de 2005. Esta Copa de Ouro quedou para o esquecemento dos cubanos, posto que perderon os seus tres encontros ante os {Estados Unidos (1-4), Costa Rica (1-3) e o Canadá (1-2), quen se tomaba así o desquite do sucedido dous anos antes. Na Copa de Ouro de 2007, co avileño Raúl González Triana no banco nacional, Cuba compartiu o grupo C do torneo xunto a México, Panamá e Honduras. Tras perder contra a selección mexicana (1-2) e empatar fronte a Panamá (2-2), caeron estrepitosamente ante Honduras (0-5), despedíndose do torneo.

Iniciados a fase de clasificación para o Mundial de 2010, baixo a batuta do alemán Reinhold Fanz, os cubanos apearon a Antiga e Barbuda (4-3 e 4-0) na segunda fase preliminar, clasificándose para a terceira fase, no mesmo grupo que Estados Unidos, Guatemala e Trinidad e Tobago . Os cubanos quedaron últimos e Fanz foi apartado do equipo tras a humillante derrota contra os Estados Unidos (6-1) en Washington, o 11 de outubro de 2008, sendo relevado por Raúl González Triana cuxo regreso á bancada nacional traduciuse na única vitoria cubana no grupo, contra Guatemala (2-1), o 15 de outubro de 2008.O terceiro posto obtido na Copa do Caribe de 2008 proporcionou a Cuba unha quinta clasificación consecutiva á Copa de Ouro de 2009. Con todo, a Asociación de Fútbol de Cuba preferiu rexeitar a invitación ao torneo continental [11] sendo substituída por Haití mediante un sorteo.

Dende 2010

editar

Cuba comezou a década de 2010 volvéndose a clasificar para a Copa de Ouro de 2011. Aínda baixo a dirección técnica de Raúl González Triana e enmarcados no grupo A xunto a México, Costa Rica e O Salvador, os cubanos víronse arrasados nas súas tres actuacións: 0-5 contra Costa Rica, 0-5 ante México e 1-6 ante O Salvador, un papel que desatou fortes críticas da prensa cubana e dos medios especializados.[12] Yenier Márquez foi o único goleador cubano do torneo.

A pesar deste fracaso, Cuba logrou pasar directamente á terceira rolda da clasificación da Concacaf para a Copa do Mundo do 2014 grazas á súa posición no clasificación FIFA de marzo de 2011.[13] Co gramense Alexander Chandler González encargado do proceso[14] e compartindo o mesmo grupo que Honduras, Panamá e o Canadá, os cubanos perderon cinco partidos de seis e só puideron rescatar un escaso empate 1-1 na Habana fronte a Panamá no último día. A pesar da eliminación, 2012 sería un ano destacado para o fútbol cubano, xa que logo de tres intentos fracasados (1996, 1999 e 2005), Cuba foi coroada campioa da Copa do Caribe de 2012, da man de Walter Benítez, tras derrotar a Trinidad e Tobago 1-0 na final, conseguindo así a súa sétima clasificación para a Copa de Ouro de 2013.

Cuba comezou do peor xeito este último torneo encaixando grandes derrotas nas súas dúas primeiras aparicións, 0-3 contra Costa Rica e 1-4 contra os Estados Unidos locais despois de abrir o marcador a través de José Alfonso Pita . Obrigados a vencer a Belize por unha diferenza de 4 goles na última xornada da primeira volta para poder entrar na segunda fase entre os mellores terceiros, os cubanos lograron unha histórica vitoria por 4-0 sobre os belizenses cun hat trick de Ariel Martínez.[15] Enfrontáronse a Panamá nos cuartos de final, pero non puideron evitar a derrota por 1-6.[16] Curiosamente, José Alfonso Pita volveu abrir o marcador antes de que os cubanos se derrubasen por completo, exactamente como sucedeu ante os Estados Unidos durante a primeira fase. Despois do torneo, o porteiro veterano Odelín Molina anunciou a súa retirada internacional.[17] Este último foi substituído por Diosvelis Guerra en 2014 .

Despois de dous anos participaron na Copa de Ouro de 2015 onde quedaron encadrados xunto aos equipos de México, Guatemala e Trinidad y Tobago. No seu primeiro duelo perderon por 6-0 ante México e no seu segundo encontro enfrontáronse a Trinidad e Tobago perdendo por 2-0. No seu último encontro conseguiron superar a Guatemala cun marcador de 1-0 logrando pasar co xusto aos cuartos de final onde se enfrontaron aos Estados Unidos e perderon por outra goleada (6-0), sendo eliminados do torneo.

En 2016 Cuba participou na Copa do Caribe de 2016 onde se enfrontou ás Bermudas e venceu por 2-1 pero logo foi derrotada (3-0) pola Güiana Francesa pero non puideron ir á segunda rolda por diferenza de goles. Tampouco puido clasificarse para a Copa de Ouro de 2017. Despois de varios meses Cuba disputou un histórico partido amigable contra os Estados Unidos, sendo derrotados por 2-0.

Estatísticas

editar

Lenda: PX: Partidos xogados; PG: Partidos gañados; PE: Partidos empatados; PP: partidos perdidos; GF: Goles a favor; GC: Goles en contra.

Ano Ronda Posición PX PG PE PP GF GC
  1930 Sen participación 0 0 0 0
  1934 Non se clasificou 0 0 0 0
  1938 Cuartos de Final 7º° 3 1 1 1 12º
  1950 Non se clasificou 0 0 0 0
  1954 Participación denegada1 0 0 0 0
  1958 Sen participación 0 0 0 0
  1962 Sen participación 0 0 0 0
  1966 Non se clasificou 0 0 0 0
  1970 Participación denegada1 0 0 0 0
  1974 Non se clasificou 0 0 0 0
  1978 Non se clasificou 0 0 0 0
  1982 Non se clasificou 0 0 0 0
  1986 Non se clasificou 0 0 0 0
  1990 Non se clasificou 0 0 0 0
  1994 Retirouse da eliminatoria 0 0 0 0
  1998 Non se clasificou 0 0 0 0
   2002 Non se clasificou 0 0 0 0
  2006 Non se clasificou 0 0 0 0
  2010 Non se clasificou 0 0 0 0
  2014 Non se clasificou 0 0 0 0
  2018 Non se clasificou 0 0 0 0
  2022 Por disputarse 0 0 0 0
      2026 Por disputarse 0 0 0 0 0 0
Total 01/23 57° 3 1 1 1 5 12

Torneos continentais de CONCACAF

editar
Ano Fase Posición PX PG PE PP GF GC
  1963 Sen participación
  1965
  1967 Non se clasificou
  1969 Sen participación
  1971 Fase final 5 1 2 2 5 7
  1973 Sen participación
  1977 Non se clasificou
  1981 Rolda final 5 1 2 2 4 8
  1985 Sen participación
  1989 Non se clasificou
Total 2/10 11° 10 2 4 4 9 15
Ano Fase Posición PX PG PE PP GF GC
  1991 Retiro1
   1993 Non se clasificou
  1996
  1998 Fase de grupos 10º 2 0 0 2 2 10
  2000 Non se clasificou
  2002 Fase de grupos 11° 2 0 1 1 0 1
   2003 Cuartos de final 3 1 0 2 2 8
  2005 Fase de grupos 12° 3 0 0 3 3 9
  2007 Fase de grupos 12° 3 0 1 2 3 9
  2009 Retiro2
  2011 Fase de grupos 12° 3 0 0 3 1 16
  2013 Cuartos de final 4 1 0 3 6 13
   2015 Cuartos de final 4 1 0 3 1 14
  2017 Non se clasificou
     2019 Fase de grupos 16° 3 0 0 3 0 17
Total 9/15 14° 27 3 2 22 18 97

Torneos rexionais da CFU

editar
Ano Fase Posición PX PG PE PP GF GC
  1978 Sen participación
  1979
  1981
  1983
  1985
  1988
Total 0/6 0 0 0 0 0 0
Ano Fase Posición PX PG PE PP GF GC
  1989 Sen participación
  1990 Torneo abandonado
  1991 Retiro
  1992 Cuarto lugar 7 4 2 1 12 1
  1993 Sen participación
  1994 Retiro
    1995 Terceiro lugar 8 6 0 2 24 6
  1996 Subcampión 6 4 1 1 11 2
   1997 Sen participación
   1998 Fase preliminar 2 1 1 0 4 3
  1999 Subcampión 8 7 0 1 22 5
  2001 Cuarto lugar 8 4 2 2 12 8
  2005 Subcampión 7 5 1 1 11 3
  2007 Terceiro lugar 11 7 2 2 31 8
  2008 Cuarto lugar 8 4 3 1 21 6
  2010 Terceiro lugar 8 4 3 1 12 7
  2012 Campión 8 5 1 2 11 4
  2014 Cuarto lugar 3 1 2 0 4 3
  2016 Fase preliminar 2 1 0 1 2 4
Total 12/19 84 52 18 14 175 56

Torneos extintos

editar

Copa NAFC (1947-1949)

editar
Ano Fase Posición PX PG PE PP GF GC
  1947 Segundo lugar 2 1 0 1 6 5
  1949 Terceiro lugar 4 0 1 3 3 11
Total 2/2 6 1 1 4 9 16


Copa CCCF (1941-1961)

editar
Ano Rolda Posición PX PG PE PP GF GC
  1941 Sen participación
  1943
  1946
  1948
  1951
  1953
  1955 Rolda final 5 0 0 5 2 18
  1957 Rolda final 4 0 0 4 1 11
  1960 Rolda final 4 1 0 3 5 12
  1961 Primeira rolda 4 0 0 4 2 9
Total 4/10 12° 17 1 0 16 10 50
Ano Rolda Posición PX PG PE PP GF GC
  19081 Sen participación
  1912
  1920
  1924
  1928
  1936
  1948
  1952
  1956
  1960
  1964
  1968
  1972
  1976 Primeira Rolda 11° 2 0 1 1 0 1
  1980 Cuartos de final 4 2 0 2 3 12
  1984 Non se clasificou
  1988
  1992
  1996
  2000
  2004
  2008
  2012
  2016
  2020 Por disputarse
Total 2/25 47° 6 2 1 3 3 13

1 A FIFA non considera oficiais os torneos de fútbol xogados entre 1896 e 1904. Non houbo torneo de fútbol na edición de 1932.

Xogadores

editar
Nome Posición Idade Club
1 Sandy Sánchez Portero 30 anos e 194 días   Jarabacoa
12 Elier Pozo Portero 29 anos e 311 días   Pinar del Río
21 Nelson Johnston Portero 34 anos e 283 días   Santiago de Cuba
2 Felipe Hurtado Defensa 26 anos e 78 días   Camagüey
3 Erick Rizo Defensa 33 anos e 272 días   Santiago de Cuba
5 Dariel Morejón Defensa 25 anos e 349 días   Villa Clara
14 Karel Espino Defensa 23 anos e 38 días   Artemisa
16 Darío Ramos Defensa 28 anos e 306 días   Artemisa
18 José Armelo Defensa 29 anos e 271 días   Pinar del Río
7 Rolando Abreu Mediocampista 32 anos e 203 días   Santiago de Cuba
10 Aricheell Hernández Mediocampista 31 anos e 75 días   Universidad O&M
11 José Pérez Mediocampista 25 anos e 80 días   Ciudad de la Habana
13 Aníbal La Pera Mediocampista 29 anos e 193 días   Ciego de Ávila
15 Lázaro Monzón Mediocampista 25 anos e 325 días   Villa Clara
17 Jean Rodríguez Mediocampista 25 anos e 191 días   Pinar del Río
22 Randys Reve Mediocampista 27 anos e 208 días   Santiago de Cuba
23 Luis Paradela Mediocampista 27 anos e 318 días   Reno 1868
9 Maikel Reyes Dianteiro 31 anos e 275 días   Pinar del Río
20 Manuel Cruz Dianteiro 24 anos e 75 días   Camagüey
  Cuba Pablo Sánchez Adestrador 57 anos e 118 días
  1. "Nuevo técnico para los Leones del Caribe" (en castelán). 15 de xullo de 2019. Consultado o 15 de outubro de 2019. 
  2. “Yenier Márquez Molina - Century of International Appearances”. RSSSF. Consultado o 15 de outubro de 2019
  3. "En Vivo - Cuba - Partidos - FIFA.com". FIFA.com. Consultado o 12 de decembro de 2016. 
  4. "Cuba bailó a Islas Turcas y Caicos con goleada de 11-0" (en castelán). 15 de outubro de 2019. Consultado o 10 de setembro de 2018. 
  5. Rsssf.com: Juegos Centroamericanos y del Caribe 1930 (La Habana)
  6. Rsssf.com: Juegos Centroamericanos y del Caribe 1970 (Ciudad de Panamá)
  7. Rsssf.com: Juegos Centroamericanos y del Caribe 1974 (Santo Domingo)
  8. Rsssf.com Juegos Centroamericanos y del Caribe 1978 (Medellín)
  9. Rsssf.com Juegos Centroamericanos y del Caribe 1986 (Santiago de los Caballeros)
  10. De Chalaca.com: «Miguel Company en Cuba: En su isla»
  11. "Cuba declinó participar en Copa de Oro 2009 en EE. UU." [Cuba rexeitou participar na Copa de Ouro nos EUA]. Medio Tiempo. 9 de marzo de 2009. 
  12. Nación.com Prensa exige cambios en fútbol cubano tras “deplorable” papel en Copa de Oro
  13. Elblogdelmundial2010.blogspot.com: Copa Mundial 2014, Eliminatorias Concacaf, Tercera ronda
  14. Director Técnico de Fútbol (blog): «Alexander González "Chandler" DT. Sel. Cuba.»
  15. Mundo Deportivo: «4-0. Cuba golea a Belice con 'hat trick' de Ariel Martínez»
  16. Juventud Rebelde: «Catastrófica despedida: 1-6 contra Panamá»
  17. Vanguardia (Santa Clara): «Ese fue mi último partido» Arquivado 03 de decembro de 2013 en Wayback Machine.

Véxase tamén

editar

Ligazóns externas

editar