Reino de Italia (1805-1814)
O Reino de Italia foi un estado creado por Napoleón Bonaparte en 1805 cando, despois da súa coroación como emperador transformou a República Italiana en Reino de Italia, autoproclamándose rei e nomeando vicerrei ao seu fillastro, Eugène de Beauharnais. Polo tanto foi un estado integrado no Primeiro Imperio Francés.
Regno d'Italia (it)  | ||||
| Localización | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Capital | Milán | |||
| Poboación | ||||
| Lingua oficial | lingua italiana lingua francesa | |||
| Relixión | Igrexa católica | |||
| Datos históricos | ||||
| Precedido por | ||||
| Creación | 17 de marzo de 1805 | |||
| Disolución | 25 de maio de 1814 | |||
| Organización política | ||||
| Forma de goberno | monarquía constitucional | |||
| Moeda | Lira italiana napoleónica | |||
.svg)
.svg&lang=gl)
Abranguía principalmente as rexións italianas da Lombardía, a Emilia-Romaña e tamén, en menor medida, o Véneto e a Toscana.
O reino foi disolvido tras a abdicación de Napoleón en 1814 (e a inmediatamente posterior do seu xenro e vicerrei) como consecuencia da derrota final do emperador na batalla de Waterloo, que puxo fin ás Guerras Napoleónicas.
O Reino napoleónico de Italia foi considerado pola historiadora anglo-italiana Jessie White como o embrión do estado unitario italiano establecido en 1861.[1][2]
Historia editar
Primeiros anos editar
O 17 de marzo de 1805 foi creado o Reino de Italia e, o 26 de maio dese ano. Napoleón foi coroado como rei.
Napoleón, que se proclamara no Senado emperador dos franceses, facéndose coronar polo papa Pío VII, trasformou a precedente República Italiana en Reino de Italia proclamándose rei.
A coroación de Napoleón como rei de Italia produciuse o 26 de maio de 1805 na Catedral de Milán (capital do Reino), coa antiga Coroa de Ferro dos soberanos longobardos custodiada na Catedral de Monza, pronunciando a famosa frase "Dio me l'ha data, guai a chi la tocca" (Deuma Deus, hai de quen a toque!).[3]
O 5 de xuño foi nomeado vicerrei de Italia Eugène de Beauharnais, fillo da primeira esposa de Napoleón Xosefina, no que Bonaparte confiaba cegamente, e que estaba seguro de non ter que temer a consecución dos seus obxectivos políticos. O vicerrei estableceu a súa residencia en Monza.
Pola paz de Presburgo do 26 de decembro de 1805, Austria renunciou a Gorizia e á Provincia Véneta.
Pola convención de Fontainebleau, do 10 de outubro de 1807, o Reino de Italia napoleónico cedeu Monfalcone a Austria gañando a cidade de Gradisca.[4]
Establecíase así a nova fronteira no río Isonzo.
O Reino de Italia incluía a final do ano de 1806 todos os territorios adriáticos pertencentes á antiga República de Venecia, é dicir, tanto Istria como Dalmacia.
En 1808 o xeneral Marmont anexionou tamén o territorio da República de Ragusa. Durante case dous anos Ragusa (hoxe Dubrovnik) foi parte de Italia e, por decreto do gobernador Vincenzo Dandolo, o italiano, xa utilizado en séculos anteriores xunto co latín, foi a lingua oficial da administración e das escolas, como en toda a Dalmacia.
En 1809 foron separados do Reino os territorios de Istria, Dalmacia e das Bocas de Cátaro (ademais de Ragusa, recentemente incorporada) para formaren coas cidades austríacas de Gorizia e Trieste, baixo control francés, as Provincias ilirias, con capital na cidade eslovena de Liubliana, e que foron incorporadas ao Imperio francés.
En consecuencia, os límites do Reino de Italia chegaban ao río Isonzo e o norte de Bolzano (co Trentino enteiro). O vicerrei Eugène de Beauharnais opúxose rotunda, pero inutilmente, á cesión de Istria e Dalmacia ás Provincias ilíricas.[5]
O Consello do Estado editar
O Consello do Estado foi o órgano central do Reino de Italia, constituído por Real Decreto do 9 de maio de 1805. Mediante unha disposición do 5 de xuño seguinte, foron delimitadas a súa organización e as súas competencias.
O Consello, presidido polo rei ou, na súa ausencia, por un Grande Oficial da Coroa, estaba constituído por altos funcionarios e asumía todas as competencias, pero a súa voz era soamente consultiva, xa que o poder executivo seguía estando firmemente nas mans do soberano.
Segundo o texto da Lei fundacional, o Consello debía estar formado por 35 membros elixidos e nomeados polo rei, entre os cales figuraban os Grandes Oficiais da Coroa, é dicir, o Chanceler de Xustiza Francesco Melzi d'Eril, o Gran Limosneiro e arcebispo de Rávena Antonio Codronchi, o Gran Mordomo Maior Guiseppe Fenaroli Avogadro, o Gran Chambelán Antonio Litta Visconti Arese e o Gran Escudeiro Carlo Montecuccoli Caprara.
Foron tamén chamados a formar parte do Consello os ministros e os membros do Consello Lexislativo. O órgano dovidíase en cinco seccións: dereito, finanzas, guerra, interior e cultoa, aos que pertencían todos os membros, coa excepción dos Grandes Oficiais da Coroa e os ministros. Como Secretario foi designado Giuseppe Compagnoni. O Ministro de Xustiza foi Giuseppe Luosi, o primeiro promotor da codificación en Italia.
Do Consello do Estado, dotado dun Secretario Xeral e algúns substitutos, formaban parte tamén os mesmos ministros, que tamén podían asistir ás reuniónes dos Consellos dos Consultores, Lexislativo e dos Auditores, cando se trataban asuntos relativos aos seus departamentos.
O Consello de Estado declarouse cesado pola proclama do Comisario Plenipotenciario austríaco conde de Bellegarde, o 25 de xullo de 1814.[6]
A Garda Real Italiana editar
Por iniciativa do Ministro da Guerra, o 17 de xullo de 1805, despois da proclamación do Reino de Italia, as Guardias de Honor cidadás foron disoltas co fin de establecer a "Guardia Real Italiana" nos territorios do novo Reino de Italia.
A Garda Real Italiana, armada con mosquetóns Charleville de 1777, estaba constituída po 6 rexementos de infantaría de liña, 3 rexementos de infantaría lixeira, un rexemento de infantaria dálmata, 2 rexementos de dragóns e 2 rexementos de cazadoes a cabalo.
Un pequeno continxente de tropas italianas da Grande Armée, da "Guardia Real Italiana", participou nas Guerras Napoleónicas, en particular:
- en 1808, ao mando de Giuseppe Lechi, na Guerra da Independencia española;
- en 1809, nos Alpes, ao mando do vicerrei Eugène de Beauharnais, na campaña contra Austria, que se unira á Quinta Coalición, e
- e en 1812 na campaña de Rusia.
O pequeno continxente do Reino de Italia inicialmente operou unicamente en Italia canda as tropas francesas do mariscal André Masséna.[7]
Caída editar
O Reino de Italia deixou de existir en 1814 co fin do período napoleónico. O 6 de abril de 1814, Napoleón declarou que estaba disposto a abdicar, acto que formalizou o día 11 no seu fillastro e vicerrei. O día 16 Beauharnais comunicou que concluíra un armisticio co mariscal de campo austríaco Heinrich von Bellegarde, aínda que esperaba que o seu trono se salvaría da derrota de Napoleón.
Despois dos disturbios milaneses do 20 de abril, co linchamento do Ministro de Finanzas Giuseppe Prina pola turba enfurecida, Beauharnais entendeu porén que non tiña o apoio da poboación. A xente identificábao cos detestados franceses e así, o 26 de abril abdicou, deixando o seguinte día Italia para retirarse ao exilio en Baviera cos seus sogros (estaba casado con Augusta de Baviera, filla de Maximiliano de Baviera, conde —e despois rei— de Baviera).
Pero o Congreso de Viena compensou a Eugène de Beauharnais, baixo os auspicios do tsar de Rusia, cun substancial patrimonio nas Marcas: 2.300 granxas e 137 palacios urbanos que foran expropiados durante o período napoleónico aos Estados Pontificios.
O 25 de maio, asumindo a Presidencia da Rexencia do goberno provisional, Heinrich von Bellegarde proclamou en Milán o cesamento legal do Reino.
Divisón administrativa editar
En 1806 o territorio do Reino de Italia foi dividido en seis Divisións Territoriais Militares con mando en Milán, Brescia, Mantua, Ancona, Venecia e Boloña.
O Reino de Italia, derivado inicialmente da República Cisalpina (resultado da fusión da República Cispadana coa Transpadana) e sucesivamente da República Italiana[8], foi obxecto de numerosas modificacións nas súas subdivisións. Isto foi debido á inestabilidade das súas fronteiras, que chegaron algúns anos até Cátaro (Kotor), no actual Montenegro). A última modificación foi a de maio de 1810.
Con decreto 28 maggio 1810 furono infine riuniti al regno d'Italia il Trentino e il Tirolo meridionale (con Bolzano), i quali, ceduti dalla Baviera alla Francia, andarono a formare il dipartimento dell'Alto Adige, con capoluogo Trento. Al termine di queste trasformazioni, il territorio del regno si estendeva dalla Sesia all'Isonzo, dal Brennero agli Abruzzi, dal confine austriaco a quello del regno di Napoli. I suoi abitanti, al contempo, erano passati dai circa 3.800.000 del 1805 agli oltre 6.700.000 del 1813, cioè a più di un terzo della popolazione stimata nell'intera penisola italiana.[9]
Por decreto de 28 de maio de 1810 foron finalmente unidos ao Reino de Italia o Trentino e o Tirol meridional (con Bolzano), os cales, cedidos por Baviera a Francia, pasaron a formar o departamento do Alto Adige, con capital en Trento. Ao termo desta transformación, o territorio do Reino estendíase do Sesia ao Isonzo, do Brennero aos Abruzos, do confín austríaco ao do Reino de Nápoles. Os seus habitantes, mentres tanto, pasaron de preto dos 3 800 000 que tiña en 1805 aos 6 700 000 do 1813, isto é, a máis dun terzo da poboación estimada de toda a penísula italiana.
No máximo da súa extensión na Península Itálica, en 1812, o Reino de Italia contaba con 24 departamentos:
Departamentos (Capital)
- Adda (Sondrio)
- Adige (Verona)
- Adriático (Venecia)
- Agogna (Novara)
- Alto Adige (Trento)
- Alto Po (Cremona)
- Bacchiglione (Vicenza)
- Basso Po (Ferrara)
- Brenta (Padua)
- Crostolo (Reggio Emilia)
- Lario (Como))
- Mella (Brescia)
- Metauro (Ancona)
- Mincio (Mantua)
- Musone (Macerata)
- Olona (Milán)
- Panaro (Módena)
- Passariano (Udine)
- Piave (Belluno)
- Reno (Boloña)
- Roma (Roma)
- Rubicone (Forlì)
- Serio (Bérgamo)
- Tagliamento (Treviso)
- Tronto (Fermo)
Notas editar
- ↑ White Mario, Jessie (2016): Garibaldi ed i suoi tempi. Capítulo 2º. Charleston, South Carolina, USA: Nabu Press. ISBN 978-1-272-33143-6.
- ↑ Esta edición é unha reimpresión da 1ª edición, publicada en 1884 en Milán por Fratelli Treves.
- ↑ Dio me l'ha data, guai a chi la tocca, no Vocabolario on line Treccani.
- ↑ «Atti amministrativi di Gorizia», 1803-1809, bb. 102., vol. IV, páx. 764.
- ↑ Documento orixinal do vicerrei Eugène de Beauharnais Arquivado 04 de decembro de 2013 en Wayback Machine..
- ↑ Regno d'Italia - Archivi storici - Lombardia Beni Culturali Arquivado 05 de marzo de 2016 en Wayback Machine..
- ↑ Lucio Ceva (1976): "Questa era la Grande Armèe", na Storia Illustrata, páx. 56: «En 1805 o único "satélite" de relevo era o Reino de Italia, cuxo pequeno continxente actúa case exclusivamente en Italia mesturado coas forzas francesas do mariscal Masséna».
- ↑ Università di Pavia: Repubblica napoleonica d'Italia
- ↑ Università di Pavia: Riassunto storico-amministrativo del Regno d'Italia.
Véxase tamén editar
Bibliografía editar
- Chandler, David G. (1995): The Campaigns of Napoleon. Nova York: Simon & Schuster, 1995. ISBN 978-0-02-523660-1.
- Fratesi, Mario (2004): Il Principe e il Papa. L'Appannaggio Beauharnais e lo Stato Pontificio, Editore Comune di Camerata Picena.
- Pagano, Emanuele (2007): Enti locali e Stato in Italia sotto Napoleone. Repubblica e Regno d'Italia, 1802- 1814. Roma: Carocci. ISBN 978-88-430-4310-1.
- Zaghi, Carlo (1989): L'Italia di Napoleone Roma: Ed. UTET Roma. ISBN 978-88-7750-111-1.
Outros artigos editar
Logazóns externas editar
- Napitalia. The Eagle in Italia (en inglés), (en italiano).