Manuel María Puga Parga

escritor, xurista, gastrónomo e político galego

Manuel María Puga y Parga, coñecido como Picadillo, nado en Santiago de Compostela en 1874 e finado na Coruña o 30 de setembro de 1918,[1] foi un xurista, escritor, gastrónomo e político galego.

Modelo:BiografíaManuel María Puga Parga

Editar o valor en Wikidata
Biografía
Nacemento(es) Manuel María Puga y Parga Editar o valor en Wikidata
1874 Editar o valor en Wikidata
Santiago de Compostela, España Editar o valor en Wikidata
Morte30 de setembro de 1918 Editar o valor en Wikidata (43/44 anos)
A Coruña, España Editar o valor en Wikidata
Causa da mortegripe de 1918 Editar o valor en Wikidata
Lugar de sepulturaPazo de Anzobre Editar o valor en Wikidata
Alcalde da Coruña
1917 – 1917
← Manuel Casás FernándezManuel Casás Fernández →
Alcalde da Coruña
1915 – 1915
← Javier Ozores PedrosaManuel Casás Fernández → Editar o valor en Wikidata
Actividade
Ocupaciónescritor, xurista, gastrónomo, político Editar o valor en Wikidata
Período de tempoRestauración borbónica en España Editar o valor en Wikidata
Familia
FillosManuel María Puga Ramón, Rafael Puga Ramón Editar o valor en Wikidata
PaiLuciano Puga Blanco Editar o valor en Wikidata
Sinatura Editar o valor en Wikidata

Galiciana: 14076 BNE: XX1117481 Bitraga: 655 BUSC: picadillo-1874-1918

Traxectoria

editar

Fillo de Luciano Puga Blanco, naceu en Santiago por estar o seu pai desprazado nesta cidade, e foi bautizado o 23 de abril de 1874 en San Fiz de Solovio, mais marchou moi novo á Coruña.

Estudou dereito na Universidade de Santiago de Compostela e presentou a súa tese de grao Fueros Nobiliaros en 1895. Grazas a Antonio Cánovas del Castillo, amigo do seu pai, conseguiu ser nomeado a un posto para o que non era necesario opositar na Dirección Xeral de Penais. Descontento co ambiente político e con saudades da terra volveu a Galiza e foi xuíz en Arteixo. Comezou a escribir no xornal El Noroeste, co pseudónimo de Picadillo, chegando a ser tan popular que en 1913 escribiu o artigo "Quiero ser concejal"[2] e comezou unha campaña para ser elixido concelleiro, facendo o 14 de outubro dese ano un chamamento: "Alocución a las vendedoras de la plaza de abastos":

Vós non votades pero tedes homes, fillos... a estes pedide, mandade... ata chegardes a requirir á zoca, que as coaccións na intimidade non teñen nada que ver coa lei electoral.[3]

Conseguiu ser nomeado candidato e saír electo, tomando posesión do cargo o 1 de xaneiro de 1914, e cando o alcalde Javier Ozores Pedrosa dimitiu, foi designado alcalde en outubro de 1915,[4] aínda que por pouco tempo: co cambio de goberno foi deposto en só dous meses.[5] Volveu ser alcalde co ascenso ao poder do coruñés Eduardo Dato en xullo de 1917.[6] A súa actuación durante a folga xeral do 13 de agosto de 1917 levouno a ser destituído semana despois[7] e a recibir o 28 de outubro unha homenaxe de 5000 obreiros sindicados e un pergameo asinado polas 27 sociedades obreiras coruñesas.[8]

 
Exposición no Palacio de María Pita, en 1917. De esq. a der., de pé: Tella, Abelenda, Barreiro, Sobrino, Palacios, Seijo, Sotomayor, Lloréns, Castelao, Concheiro, Francés, Madariaga (co chapeu nas mans), González del Villar e dúas persoas sen identificar. Sentados: a muller de Francés, Pardo Bazán e Picadillo.

Escribiu numerosos libros de gastronomía, incluíndo La cocina práctica en 1905, que tivo un grande éxito, e moitos outros libros de cociña así como numerosos artigos; foi enormemente popular no seu tempo como persoa e escritor, caracterizado polo sentido do humor e a defensa da vida popular tanto a nivel culinario, reivindicando o bacallau, as sardiñas e o lacón con grelos fronte ás copias da cociña francesa de moda na época, dicindo que unha das maiores experiencias da súa vida fora unha caldeirada comida nun barco de pesca. Non só aplicaba o humor á cociña senón tamén á política e a si mesmo. Como exemplo, descríbese así na súa nenez no seu libro Mi historia política:

En 1882 era eu un señor que tiña 8 anos de idade e uns 75 quilos de peso.[9]

Este peso excesivo (dise que chegou aos 275 quilos) era outro dos aspectos polos que era coñecido. Contaba Luis Antón del Olmet que unha vez chegara un circo á Coruña anunciando a presenza dun home alemán como o máis gordo do mundo, mais a xente que o ía ver saía decepcionada afirmando que Manolo Puga era máis gordo.[10]

Vida persoal

editar

Casou o 3 de novembro de 1897 no pazo de Anzobre con Carmen Ramón Pascual.[11] Foi pai de Rafael e Manuel María Puga Ramón.

 
Cartel de publicidade feito por Enrique Saborit para La Cocina Práctica.
  • Pote aldeano. Madrid, Librería de Pueyo, 1911.[12][18]
  • Vigilia reservada: minutas y recetas. A Coruña, Tipografía de El Noroeste, 1912.[12][19][20]
  • Mi historia política. A Coruña, Tipográfica Obrera Coruñesa, 1917 (na cuberta e colofón pon 1918).[12][21][22]

En 1993 fíxose unha tradución ó galego dalgunhas das súas obras no libro A cociña popular galega e algunhas receitas para a Coresma, publicado por Edicións Xerais de Galicia, traducido por María Dolores Torres París, e con prólogo de Xosé Cermeño.[23][24]

  1. "Fallecimiento de Manolo Puga". El Correo Gallego. 1 de outubro de 1918. p. 2. 
  2. "Quiero ser concejal". Galicia Nueva. 5 de outubro de 1913. p. 1. 
  3. Xosé Cermeño: Introdución a A cociña popular.... páx. 15.
  4. "En el Ayuntamiento. El nuevo alcalde". El Correo Gallego. 14 de outubro de 1915. p. 1. 
  5. "El nuevo alcalde". El Correo Gallego. 29 de decembro de 1915. p. 1. 
  6. "El nuevo alcalde". El Correo Gallego. 1 de xullo de 1917. p. 2. 
  7. "Cambio de alcalde". El Ideal Gallego. 28 de agosto de 1917. p. 2. 
  8. "Apuntes noticieros". El Diario de Pontevedra. 29 de outubro de 1917. p. 3. 
  9. Mi historia política, Tipografía Obrera Coruñesa, 1917, citado por Xosé Cermeño en: Introdución a A cociña popular...
  10. Anécdota incluída en Pote aldeano, citado por Xosé Cermeño en: Introdución a A cociña popular...
  11. Blanco Rey, Manuel (1999). "D. Luciano Mª Puga Blanco (1842-1899): un personaje rescatado del olvido" (PDF). Anuario Brigantino 22: 206. Consultado o 7 de setembro de 2012. 
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 Biografía na RAH
  13. Ficha e dixitalización do libro na Biblioteca Nacional de España
  14. Ficha do autor na Biblioteca Nacional de España
  15. Ficha e dixitalización da 4ª ed na Biblioteca Nacional de España
  16. Ficha e dixitalización do libro na Biblioteca Nacional de España
  17. ""El rancho de la tropa" por Picadillo". Galiciana. 
  18. Ficha e dixitalización do libro na Biblioteca Nacional de España
  19. Ficha Arquivado 01 de xuño de 2020 en Wayback Machine. en Galiciana
  20. Ficha e dixitalización do libro na Biblioteca Nacional de España
  21. "Ficha do libro en Galiciana". Arquivado dende o orixinal o 06 de febreiro de 2021. Consultado o 31 de xaneiro de 2021. 
  22. Ficha e dixitalización do libro na Biblioteca Nacional de España
  23. Ficha no Catálogo das bibliotecas de Galicia
  24. Ficha do libro na Biblioteca Nacional de España

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar

Outros artigos

editar

Ligazóns externas

editar


Predecesor:
Javier Ozores Pedrosa
  
Alcalde da Coruña
 
1915
Sucesor:
Manuel Casás Fernández
Predecesor:
Manuel Casás Fernández
  
Alcalde da Coruña
 
1917
Sucesor:
Manuel Casás Fernández