Wikipedia

Oleiros

concello da comarca da Coruña, na provincia da Coruña

Coordenadas: 43°19′59.22″N 8°19′1.54″O / 43.3331167, -8.3170944

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Oleiros (homónimos).

Oleiros é un concello da provincia da Coruña, pertencente á comarca da Coruña. Segundo o IGE no 2018 tiña 35.559 habitantes (34.963 no 2015, 33.550 no 2010, 31.694 no 2007, 31.264 no 2006, 30.467 no 2005, 29.671 no 2004). O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é «oleirés/oleiresa».

Oleiros
Bandeira de Oleiros---Escudo de Oleiros
Castelo Santa Cruz.Oleiros.Galicia.jpg
Castelo de Santa Cruz.
Situacion Oleiros.PNG
Situación
Xentilicio[1]oleiresa
Xeografía
ProvinciaProvincia da Coruña
ComarcaComarca da Coruña
Poboación36.075 hab. (2019)[2][3]
Área43,8 km²[3]
Densidade823,63 hab./km²
Entidades de poboación9 parroquias[4]
Capital do concelloOleiros
Política (2019[5])
AlcaldeÁngel García Seoane (Alternativa dos Veciños[6])
ConcelleirosBNG: 1
PPdeG: 4
PSdeG-PSOE: 2
Outros: AV 13, C´s 1
Eleccións municipais en Oleiros
Uso do galego[7] (2011)
Galegofalantes17,46%
Na rede
oleiros.org
alcaldia@oleiros.org
[ editar datos en Wikidata ]

XeografíaEditar

 
Unha vista da Coruña dende Bastiagueiro, en Oleiros.

Limita ao norte coa ría de Ares, ao leste cos concellos de Sada e Bergondo, ao sur cos de Cambre e Culleredo e ao oeste co concello da Coruña e coa ría do Burgo, da cal abrangue a costa da marxe dereita oposta á da cidade da Coruña. Está situado no interior da unidade xeográfica chamada Xistos Cristalinos de Bergondo, creada no Precámbrico.

ToponimiaEditar

Segundo o Padre Sarmiento[8] o topónimo Oleiros fai referencia ás olas en que se celebraban antigamente os soterramentos[9].

HistoriaEditar

Da época da cultura castrexa consérvanse trece castros:[10][11]

Da Idade Media consérvanse poucos restos, entre eles atópase a Igrexa Románica de Dexo do século XII consagrada polo arcebispo Xelmirez no ano 1108.

O castelo de Santa Cruz está situado nun illote na enseada do mesmo nome, no Porto de Santa Cruz. Foi mandado construír por Diego das Mariñas no século XVI para completar o sistema defensivo da baía coruñesa, xunto co castelo de Santo Antón, o castelo de San Diego e o castelo de Santo Amaro. No século XIX foi mercado pola familia Quiroga-Pardo Bazán. En 1939 foi doado pola filla de Emilia Pardo Bazán á arma de cabalería para organizar colonias dos orfos de guerra civil ata 1978. O castelo quedou abandonado ata 1989 cando foi mercado polo concello. O Castelo de Santa cruz está declarado Ben de Interese Cultural. Actualmente é o Centro de Extensión Universitaria e Divulgación Ambiental de Galicia[12]

DemografíaEditar

É o segundo concello máis poboado da comarca da Coruña e o décimo concello galego en poboación.

Censo total (2015) 35.013 habitantes
Menores de 15 anos 5.645 (16.12 %)
Entre 15 e 64 anos 22.677 (64.77 %)
Maiores de 65 anos 6.436 (19,11 %)
Evolución da poboación de Oleiros   Fontes: INE e IGE.
1900 1930 1950 1981 2004 2009 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
6.972 9.115 10.564 15.039 29.671 34.386 {{{13}}} {{{14}}} {{{15}}} {{{16}}} {{{17}}}
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)

EconomíaEditar

A economía de Oleiros estivo durante séculos centrada no sector agrario, gandeiro e pesqueiro. No porto de Lorbé existe unha das depuradoras de mexillóns máis importantes de Galiza.

A proximidade á cidade da Coruña fixo medrar a poboación do concello que pasou dunha etapa de cidade dormitorio, nas zonas máis próximas, e de ocio preto das praias. Oleiros é agora un concello residencial e de alta calidade de vida. O concello ten múltiples urbanizacións, zonas de vivendas e equipamento residencial. Nos últimos anos construíronse zonas verdes, zonas peonís e infraestruturas para mellorar a vida diaria no concello. O novo acceso ao concello é a Vía ártabra (AG-13), estrada de alta capacidade que ligará o concello coa autoestrada AP-9.

PatrimonioEditar

O museo dos Oleiros forma parte do Centro Cultural As Torres de Santa Cruz, unha das máis importantes escolas de cerámica popular. Acolle unha colección única en Europa de cerámica popular, e é sede dunha das feiras máis importantes de cerámica tradicional de España, que cada ano acolle centos de ceramistas que expoñen as súas pezas.

Oleiros na literatura popularEditar

Refraneiro
Cantigueiro
  • Ferrolana, por te ver,/ pasei o mar da Marola/ a pique de me perder.

Lugares de intereseEditar

 
Praia de Santa Cristina.
Praias
Museos
Salas de exposicións
Monumentos

Galería de imaxesEditar

Artigo principal: Galería de imaxes de Oleiros.
 
Casa do concello. 
 
Santaia de Liáns 
 
Faro de Mera. 
 
Torre de Coruxo. 
 
Casa Charry, Oleiros 

ParroquiasEditar

 
As nove parroquias que compoñen o concello de Oleiros.
Galicia | Provincia da Coruña | Parroquias de Oleiros

Dexo (Santa María) | Dorneda (San Martiño) | Iñás (San Xorxe) | Liáns (Santaia) | Maianca (San Cosme) | Oleiros (Santa María) | Perillo (Santa Locaia) | San Pedro de Nós (San Pedro) | Serantes (San Xián)

LugaresEditar

Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Oleiros vexa: Lugares de Oleiros.

NotasEditar

  1. ↑ Véxase no Galizionario.
  2. ↑ Instituto Nacional de Estadística, ed. (27 de decembro de 2019). "Cifras oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de enero". Consultado o 2 de xuño de 2020. (en castelán).
  3. ↑ 3,0 3,1 Instituto Galego de Estatística. (2019) "Oleiros".Información municipal. Sociedade e poboación. Xunta de Galicia.Este produto emprega a API de datos do Instituto Galego de Estatística (IGE), pero non está certificado ou aprobado polo IGE.
  4. ↑ Nomenclátor de Galicia. Busca directa. Xunta de Galicia (Escribir o nome do concello e premer en Buscar)
  5. ↑ Resultados eleccións 2019
  6. ↑ Concello de Oleiros na FEGAMP
  7. ↑ Neira, Carlos. "Evolución do uso do galego por concellos". Consultado o 14 de outubro de 2014. 
  8. ↑ Padre Sarmiento (1754-55): Viaje a Galicia, páxs. 67 e 68.
  9. ↑ Cabeza Quiles, F.: Os nomes de lugar, p. 3145. Ed. Xerais, Vigo 1992.
  10. ↑ PXOM do Concello de Oleiros do ano 2014
  11. ↑ Traballo de Comendador Rey, Beatriz. Ferrer Cruz, J. Vázquez Collazo, S. Anuario Brigantino 2007, num .30
  12. ↑ O CEIDA -Centro de Extensión Universitaria e Divulgación Ambiental de Galicia-
  13. ↑ A Marola é un pequeno illote fronte á costa de Dexo-Serantes, no concello de Oleiros. Lino Lema Bouzas (compilador): Ditos e cantigas mariñeiras. I Encontro de embarcacións tradicionais, Galicia 1993, 7.

Véxase taménEditar

Outros artigosEditar

Ligazóns externasEditar

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Oleiros&oldid=5317337"