Bergondo
Bergondo é un concello da provincia da Coruña, pertence á comarca da Coruña. Limita cos concellos de Sada, Paderne, Abegondo, Cambre e Betanzos. Segundo o IGE en 2014 tiña 6702 habitantes (6696 no 2009, 6540 no 2007, 6539 no 2006, 6495 no 2005, 6413 no 2004). O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é bergondés[8].
| Bergondo | |
|---|---|
.png) | |
 | |
 Casa do Concello | |
 | |
| Situación | |
| Xentilicio[1] | bergondés/bergondesa |
| Xeografía | |
| Provincia | Provincia da Coruña |
| Comarca | Comarca da Coruña |
| Poboación | 6.892 hab. (2022)[2][3] |
| Área | 32,7 km²[3] |
| Densidade | 210,76 hab./km² |
| Entidades de poboación | 9 parroquias[4] |
| Capital do concello | Carrio |
| Política (2023 [5]) | |
| Alcaldesa | Alejandra Pérez Máquez (PSdeG-PSOE[6]) |
| Concelleiros | BNG: 2 PPdeG: 4 PSdeG-PSOE: 4 Outros: Alternativa dos Veciños 3 |
| Eleccións municipais en Bergondo | |
| Uso do galego[7] (2011) | |
| Galegofalantes | 33,67% |
| Na rede | |
| bergondo.gal | |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
Xeografía editar
Demografía editar
Evolución da poboación de Bergondo dende 1900:
Fonte: Instituto Nacional de Estadística, INE 1857-2011
| Censo total 2014 | 6702 habitantes |
|---|---|
| Menores de 15 anos | 797 (11,89 %) |
| Entre 15 e 64 anos | 4171 (62,23 %) |
| Maiores de 65 anos | 1734 (25,87 %) |
| Evolución da poboación de Bergondo Fontes: INE e IGE. | |||||||||||||||||
| 1900 | 1930 | 1950 | 1981 | 2004 | 2009 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
| 5869 | 5597 | 6003 | 5293 | 6413 | 6696 | 6712 | {{{13}}} | {{{14}}} | {{{15}}} | {{{16}}} | {{{17}}} | {{{18}}} | |||||
| (Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.) | |||||||||||||||||
Cultura editar
Toponimia editar
A orixe e o significado do nome de Bergondo son controvertidos. Aínda que algúns autores cren que pode derivar dun nome persoal de orixe xermánica, outros inclúeno entre os topónimos prerromanos compostos cun segundo elemento -gondo (coma Abegondo, Beigondo, Mabegondo...).[9] Fai referencia ao rei Brigo ou a unha elevación montañosa: berg. O topónimo de Lubre, un dos lugares do concello, puidera ser o bosque sagrado dos celtas[10].
O primeiro documento no que se cita o topónimo Bergondo está datado en 1138 como 'Burgundium'. O abade Recendus de Burgundio confirma a doazón feita polo Conde de Traba á súa filla Urraca. Urraca no seu testamento de 1193 deixa o mosteiro chamado Bergondo.
Patrimonio editar
Patrimonio arqueolóxico editar
Existen numerosos castros no concello:
- Castro de Rebodero na parroquia de Ouces
- Bergondiño na de Bergondo
- Os Fornos, en San Xoán de Lubre
- Carrio (Bergondo)
- Santa Marta de Babío
- San Fiz de Vixoi
- Montecelo
- Pazos en Moruxo
- Castro do Monte da Fame en Guísamo
Patrimonio arquitectónico editar
A Igrexa de San Salvador de Bergondo de estilo románico, que foi construída na segunda metade do século XII, pertencía ao mosteiro bieito de San Salvador de Bergondo. Sobre a súa proporcionada planta basilical desenvólvense tres naves e tres ábsidas semicirculares. Despois dun incendio que provocou o afundimento da cuberta, fixéronse as reformas na segunda metade do século XIV. Na fachada principal destacan os dous robustos contrafortes e as arquivoltas, apoiadas en dous pares de columnas, que enmarcan un tímpano decorado con arcos de medio punto.
Patrimonio cultural editar
- Museos:
Patrimonio natural editar
- Praias:
- Praia de Gandarío (Ouces)
- Praia do Pedrido
- Praia de Regueiro
Economía editar
O concello ten unha importante base económica como periferia da cidade da Coruña por estar preto de Betanzos e o camiño de Santiago, e por ser lugar de paso da estrada N-VI e da autovía A-6. As súas boas comunicacións fan do polígono de Bergondo o núcleo económico do concello. Dende o século XVII coa ligazón coa cidade de Betanzos por concesión de cidadanía é un concello con sona de bos xoieiros. En Bergondo están algunhas das máis importantes fábricas de xoias de Galicia como Balcarsa, Unión Joyera ou Annique. Bergondo é coñecido como a xoia das Mariñas.
Política editar
Eleccións municipais de 2019 editar
| Partido Político | Diferenza en escanos | Votos | Escanos |
|---|---|---|---|
| PSdeG-PSOE | +1 | 1518 | 6 / 13 |
| PPdeG | +1 | 1090 | 4 / 13 |
| Alternativa dos Veciños | novo | 740 | 2 / 13 |
| BNG | +1 | 404 | 1 / 13 |
Galería de imaxes editar
- Artigo principal: Galería de imaxes de Bergondo.
-
Casa consistorial do concello de Bergondo
-
A Igrexa de San Salvador de Bergondo de estilo románico
-
Cruceiro coa Igrexa de San Salvador
-
San Salvador de Bergondo
-
Escalinata posterior do pazo de Mariñán
Parroquias editar
Lugares de Bergondo editar
Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Bergondo vexa: Lugares de Bergondo.
Notas editar
- ↑ Véxase no Galizionario.
- ↑ Instituto Nacional de Estadística, ed. (27 de decembro de 2019). "Cifras oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de enero". Consultado o 2 de xuño de 2020.(en castelán).
- ↑ 3,0 3,1 Instituto Galego de Estatística. (2022) "Bergondo".Información municipal. Sociedade e poboación. Xunta de Galicia.
- ↑ Nomenclátor de Galicia. Busca directa. Xunta de Galicia
- ↑ Goberno de España, Ministerio del Interior (ed.). "Elecciones 2023" (en castelán). Consultado o 20 de xuño de 2023.
- ↑ "El PSdeG gobernará sobre 1,2 millones de gallegos, el PP a 667.000, y el BNG a 360.000". La Voz de Galicia (en castelán). Consultado o 20 de xuño de 2023.
- ↑ Neira, Carlos. "Evolución do uso do galego por concellos". Arquivado dende o orixinal o 5 de decembro de 2019. Consultado o 14 de outubro de 2014.
Fonte: IGE. Datos dispoñibles nas Táboas Dinámicas de Google
- ↑ Costas González, X.-H. (2016): Os xentilicios de Galicia e dos outros territorios de lingua galega, páx. 42. Universidade de Vigo. ISBN 978-84-8158-706-7
- ↑ Navaza, Gonzalo (2021). Os nomes dos concellos da provincia da Coruña. Real Academia Galega. p. 18. ISBN 978-84-17807-09-2.
- ↑ "Historia, Concello de Bergondo". Arquivado dende o orixinal o 02 de agosto de 2014. Consultado o 31 de xullo de 2014.
Véxase tamén editar
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Bergondo  |
Bibliografía editar
- Navaza, Gonzalo (2021). Os nomes dos concellos da provincia da Coruña. Real Academia Galega. ISBN 978-84-17807-09-2. doi:10.32766/rag.377.
