Bergondo
Coordenadas: 43°19′10″N 08°14′02″O / 43.31944, -8.23389
Bergondo é un concello da provincia da Coruña, pertence á comarca da Coruña. Limita cos concellos de Sada, Paderne, Abegondo, Cambre e Betanzos. Segundo o IGE en 2014 tiña 6702 habitantes (6696 no 2009, 6540 no 2007, 6539 no 2006, 6495 no 2005, 6413 no 2004). O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é bergondés[8].
| Bergondo | |
|---|---|
.png) | |
 | |
 Casa do Concello | |
 | |
| Situación | |
| Xentilicio[1] | bergondés/bergondesa |
| Xeografía | |
| Provincia | Provincia da Coruña |
| Comarca | Comarca da Coruña |
| Poboación | 6.892 hab. (2022)[2][3] |
| Área | 32,7 km²[3] |
| Densidade | 210,76 hab./km² |
| Entidades de poboación | 9 parroquias[4] |
| Capital do concello | Carrio |
| Política (2019[5]) | |
| Alcaldesa | Alejandra Pérez Máquez (PSdeG-PSOE[6]) |
| Concelleiros | BNG: 1 PPdeG: 4 PSdeG-PSOE: 6 Outros: Alternativa dos Veciños 2 |
| Eleccións municipais en Bergondo | |
| Uso do galego[7] (2011) | |
| Galegofalantes | 33,67% |
| Na rede | |
| bergondo.gal | |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
XeografíaEditar
DemografíaEditar
Evolución da poboación de Bergondo dende 1900:
Fonte: Instituto Nacional de Estadística, INE 1857-2011
| Censo total 2014 | 6702 habitantes |
|---|---|
| Menores de 15 anos | 797 (11,89 %) |
| Entre 15 e 64 anos | 4171 (62,23 %) |
| Maiores de 65 anos | 1734 (25,87 %) |
| Evolución da poboación de Bergondo Fontes: INE e IGE. | ||||||||||||||||
| 1900 | 1930 | 1950 | 1981 | 2004 | 2009 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
| 5869 | 5597 | 6003 | 5293 | 6413 | 6696 | 6712 | {{{13}}} | {{{14}}} | {{{15}}} | {{{16}}} | {{{17}}} | |||||
| (Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.) | ||||||||||||||||
CulturaEditar
ToponimiaEditar
Bergondo ten unha orixe celta ou xermánica[Cómpre referencia]. Fai referencia ao rei Brigo ou a unha elevación montañosa: berg. O topónimo de Lubre, un dos lugares do concello, puidera ser o bosque sagrado dos celtas[9].
O primeiro documento no que se cita o topónimo Bergondo está datado en 1138 como 'Burgundium'. O abade Recendus de Burgundio confirma a doazón feita polo Conde de Traba á súa filla Urraca. Urraca no seu testamento de 1193 deixa o mosteiro chamado Bergondo.
PatrimonioEditar
Patrimonio arqueolóxicoEditar
Existen numerosos castros no concello:
- Castro de Rebodero na parroquia de Ouces
- Bergondiño na de Bergondo
- Os Fornos, en San Xoán de Lubre
- Carrio (Bergondo)
- Santa Marta de Babío
- San Fiz de Vixoi
- Montecelo
- Pazos en Moruxo
- Castro do Monte da Fame en Guísamo
Patrimonio arquitectónicoEditar
A Igrexa de San Salvador de Bergondo de estilo románico, que foi construída na segunda metade do século XII, pertencía ao mosteiro bieito de San Salvador de Bergondo. Sobre a súa proporcionada planta basilical desenvólvense tres naves e tres ábsidas semicirculares. Despois dun incendio que provocou o afundimento da cuberta, fixéronse as reformas na segunda metade do século XIV. Na fachada principal destacan os dous robustos contrafortes e as arquivoltas, apoiadas en dous pares de columnas, que enmarcan un tímpano decorado con arcos de medio punto.
Patrimonio culturalEditar
- Museos:
Patrimonio naturalEditar
- Praias:
- Praia de Gandarío (Ouces)
- Praia do Pedrido
- Praia de Regueiro
EconomíaEditar
O concello ten unha importante base económica como periferia da cidade da Coruña por estar preto de Betanzos e o camiño de Santiago, e por ser lugar de paso da estrada N-VI e da autovía A-6. As súas boas comunicacións fan do polígono de Bergondo o núcleo económico do concello. Dende o século XVII coa ligazón coa cidade de Betanzos por concesión de cidadanía é un concello con sona de bos xoieiros. En Bergondo están algunhas das máis importantes fábricas de xoias de Galicia como Balcarsa, Unión Joyera ou Annique. Bergondo é coñecido como a xoia das Mariñas.
PolíticaEditar
Eleccións municipais de 2019Editar
| Partido Político | Diferenza en escanos | Votos | Escanos |
|---|---|---|---|
| PSdeG-PSOE | +1 | 1518 | 6 / 13 |
| PPdeG | +1 | 1090 | 4 / 13 |
| Alternativa dos Veciños | novo | 740 | 2 / 13 |
| BNG | +1 | 404 | 1 / 13 |
Galería de imaxesEditar
- Artigo principal: Galería de imaxes de Bergondo.
Casa consistorial do concello de Bergondo
A Igrexa de San Salvador de Bergondo de estilo románico
Cruceiro coa Igrexa de San Salvador
San Salvador de Bergondo
Escalinata posterior do pazo de Mariñán
ParroquiasEditar
Lugares de BergondoEditar
Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Bergondo vexa: Lugares de Bergondo.
NotasEditar
- ↑ Véxase no Galizionario.
- ↑ Instituto Nacional de Estadística, ed. (27 de decembro de 2019). "Cifras oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de enero". Consultado o 2 de xuño de 2020.(en castelán).
- ↑ 3,0 3,1 Instituto Galego de Estatística. (2022) "Bergondo".Información municipal. Sociedade e poboación. Xunta de Galicia.
- ↑ Nomenclátor de Galicia. Busca directa. Xunta de Galicia
- ↑ "Resultados eleccións 2019". Arquivado dende o orixinal o 25 de xuño de 2019. Consultado o 27 de maio de 2019.
- ↑ Concello de Bergondo na FEGAMP
- ↑ Neira, Carlos. "Evolución do uso do galego por concellos". Arquivado dende o orixinal o 5 de decembro de 2019. Consultado o 14 de outubro de 2014.
Fonte: IGE. Datos dispoñibles nas Táboas Dinámicas de Google
- ↑ Costas González, X.-H. (2016): Os xentilicios de Galicia e dos outros territorios de lingua galega, páx. 42. Universidade de Vigo. ISBN 978-84-8158-706-7
- ↑ "Historia, Concello de Bergondo". Arquivado dende o orixinal o 02 de agosto de 2014. Consultado o 31 de xullo de 2014.
Véxase taménEditar
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Bergondo  |
BibliografíaEditar
- Navaza, Gonzalo (2021). Os nomes dos concellos da provincia da Coruña. Real Academia Galega. ISBN 978-84-17807-09-2. doi:10.32766/rag.377.
