Montaña
Unha montaña[1] é un accidente xeográfico, unha elevación sobre o terreo lindeiro formada normalmente a partir de sinclinais e erosión. A unha secuencia de montañas chámase cordilleira. Unha montaña ten unha altitude bastante superior a un outeiro, aínda que non exista unha altitude específica para esa diferenciación. Así, cada autoridade no asunto asume valores convenientes, aínda que a montaña sexa tipicamente escarpada, de grande inclinación e con superposición de relevos.
A superficie do planeta Terra é nun 24% montañosa; o 10% da poboación mundial vive en terreo montañoso. Todos os ríos nacen en montañas, o que torna máis de metade da humanidade dependente das montañas por seren responsábeis da auga fluvial.
Montañas máis altasEditar
As cinco montañas máis altas de cada continente son as seguintes:
ÁfricaEditar
| Orde | Cume | Altitude (m) | Localización | Coordenadas | Notas |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Kilimanjaro | 5 895 |  Tanzania |
3°04′33″S 37°21′12″L / -3.07583, -37.35333 | o seu punto culminante é o volcán Kibo. |
| 2 | Monte Kenya | 5 199 |  Kenya |
0°09′22″S 37°19′05″L / -0.15611, -37.31806 | |
| 3 | Mawenzi | 5 149 | Tanzania |
pertence ao macizo do Kilimanjaro. | |
| 4 | Ruwenzori | 5 109 |  R. D. do Congo e Uganda |
0°23′00″N 29°52′00″L / 0.38333, -29.86667 | |
| 5 | Ras Dashan | 4 623 |  Etiopía |
13°14′12″N 38°22′21″L / 13.23667, -38.37250 |
América do NorteEditar
| Orde | Cume | Altitude (m) | Localización | Coordenadas | Notas |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Denali/monte McKinley | 6 194 |  Estados Unidos de América |
63°43′10″N 151°00′26″O / 63.71944, -151.00722 | |
| 2 | Monte Logan | 5 956 |  Canadá |
60°32′02″N 140°24′10″O / 60.53389, -140.40278 | |
| 3 | Pico de Orizaba | 5 675 |  México |
19°01′08″N 97°16′12″O / 19.01889, -97.27000 | |
| 4 | Monte Sant Elias | 5 489 | Estados Unidos de América e Canadá |
60°17′36″N 140°55′46″O / 60.29333, -140.92944 | |
| 5 | Popocatépetl | 5 410 | México |
19°01′23″N 98°37′19″O / 19.02306, -98.62194 |
América do SurEditar
| Orde | Cume | Altitude (m) | Localización | Coordenadas | Comentarios |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Aconcagua | 6 962 |  Arxentina |
32°39′15″S 70°00′41″O / -32.65417, -70.01139 | |
| 2 | Ojos del Salado | 6 891 |  Chile |
27°06′35″S 68°32′32″O / -27.10972, -68.54222 | É o volcán máis alto do mundo. |
| 3 | Monte Pissis | 6 774 | Arxentina |
27°45′14″S 68°47′53″O / -27.75389, -68.79806 | |
| 4 | Huascarán | 6 768 |  Perú |
9°07′17″S 77°36′32″O / -9.12139, -77.60889 | |
| 5 | Cerro Bonete | 6 759 | Arxentina |
28°01′08″S 68°45′22″O / -28.01889, -68.75611 |
AntártidaEditar
A Antártida é unha zona internacional, sen soberanía directa de ningún estado.
| Orde | Cume | Altitude (m) | Coordenadas | Notas |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Monte Vinson | 4 897 | 78°31′31″S 85°32′02″O / -78.52528, -85.53389 | |
| 2 | Monte Tyree | 4 852 | 78°24′00″S 85°55′00″O / -78.40000, -85.91667 | |
| 3 | Monte Kirkpatrick | 4 528 | 84°20′00″S 166°25′00″L / -84.33333, -166.41667 | |
| 4 | Monte Markham | 4 350 | 82°51′00″S 161°21′00″L / -82.85000, -161.35000 | |
| 5 | Domo Argus | 4 030 |
AsiaEditar
As cinco montañas máis altas de Asia son tamén as máis altas da Terra, e atópanse todas na cordilleira do Himalaia agás o K2 que está no Karakoram. En ningún outro continente hai montañas que superen os 8 000 metros de altura, nin sequera que superen os 7 000 metros. O Everest é a montaña máis alta do mundo respecto ao nivel do mar.
| Orde | Cume | Altitude (m) | Cordilleira | Localización | Coordenadas | Notas |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Everest | 8 848 [2] | Himalaia | .svg){kind=small} Nepal e Tíbet |
27°59′17″N 86°55′31″L / 27.98806, -86.92528 | |
| 2 | K2 | 8 611 | Karakoram |  República Popular da China e Paquistán |
35°52′52.86″N 76°30′48.43″L / 35.8813500, -76.5134528 | |
| 3 | Kanchenjunga | 8 598 | Himalaia | Nepal e India |
27°42′09″N 88°08′54″L / 27.70250, -88.14833 | |
| 4 | Lhotse | 8 516 | Himalaia | Nepal e Tíbet |
27°58′00″N 86°56′00″L / 27.96667, -86.93333 | |
| 5 | Makalu | 8 485 | Himalaia | Nepal e Tíbet |
27°53′03″N 87°05′20″L / 27.88417, -87.08889 |
EuropaEditar
No caso de Europa, esta táboa varía en función dos límites que se lle dean ao continente. Xeralmente, o norte do Cáucaso inclúese en Europa.
| Orde | Cume | Altitude (m) | Cordilleira | Localización | Coordenadas | Notas |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Monte Elbrus | 5 642 | Cáucaso |  Rusia |
43°21′18″N 42°26′21″L / 43.35500, -42.43917 | |
| 2 | Dykh-Tau | 5 203 | Cáucaso | Rusia |
43°03′10″N 43°07′54″L / 43.05278, -43.13167 | |
| 3 | Shkhara | 5 058 | Cáucaso |  Xeorxia e Rusia |
42°59′58″N 43°06′42″L / 42.99944, -43.11167 | |
| 4 | Monte Kazbek | 5 047 | Cáucaso | Xeorxia |
42°41′48″N 44°31′07″L / 42.69667, -44.51861 | |
| 5 | Mont Blanc | 4 810 | Alpes |  Francia e Italia |
45°49′57″N 6°51′51″L / 45.83250, -6.86417 |
OceaníaEditar
| Orde | Cume | Altitude (m) | Localización | Coordenadas | Notas |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Puncak Jaya | 4 884 |  Indonesia |
4°04′44″S 137°09′34″L / -4.07889, -137.15944 | |
| 2 | Puncak Trikora | 4 750 | Indonesia |
4°21′00″S 138°39′00″O / -4.35000, -138.65000 | |
| 3 | Monte Wilhelm | 4 509 |  Papúa Nova Guinea |
5°48′00″S 145°02′00″O / -5.80000, -145.03333 | |
| 4 | Monte Giluwe | 4 368 | Papúa Nova Guinea |
6°02′20″S 143°53′10″O / -6.03889, -143.88611 | |
| 5 | Aoraki/Monte Cook | 3 754 |  Nova Zelandia |
43°35′44″S 170°08′27″L / -43.59556, -170.14083 |
NotasEditar
- ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para montaña.
- ↑ Por mor da diferenza existente entre as diferentes medidas do Everest empregouse a tradicional de 8 848 metros.
Véxase taménEditar
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Montaña  |