Outeiro de Rei

Outeiro de Rei
Localización
	43°06′09″N 7°36′49″O / 43.1025, -7.6136
Estado	España
Comunidade autónoma	Galicia
Provincia	provincia de Lugo
Capital	Outeiro de Rei
Poboación
Poboación	5.358 (2024) (39,93 hab./km²)
Xeografía
Parte de	mancomunidade de concellos da Terra Chá
Superficie	134,2 km²
Altitude	414 m
Comparte fronteira con	Lugo ; Rábade ; Cospeito ; Begonte ; Friol ; Castro de Rei
Organización política
• Alcalde	José Pardo Lombao
	Eleccións municipais en Outeiro de Rei
Identificador descritivo
Código postal	27150
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	27039
Sitio web	outeiroderei.gal

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Outeiro de Rei.

Outeiro de Rei é un concello da provincia de Lugo, pertencente á comarca de Lugo. Segundo o INE en 2016 tiña 5.047 habitantes (4.695 no 2006, 4.645 no 2005, 4.528 no 2004, 4.428 no 2003).

Toponimia

A orixe do topónimo Outeiro é o latín altarium, que é unha parte alta ou elevación do terreo.^[1]^[2]

Historia

Hai indicios no concello da existencia de poboación dende o paleolítico. Na zona de Silvarrei localizouse un bifaz de tipo Achelense. Da época megalítica (4.000-2.000 antes da era actual) hai gran número de mámoas localizadas no termo municipal como a Medorra da Pedra Dereita en Martul. Os enxovais encontrados nos monumentos funerarios consérvanse na actualidade en museos e coleccións privadas, e os gravados rupestres ou petróglifos nos seus montes, amosan a presenza dunha poboación bastante numerosa e activa.

As evidencias arqueolóxicas e os achados evidencia que a zona estivo continuamente habitado. Primeiro, pola poboación castrexa. Ningún dos castros foi escavado, Castro de Candai.

A ocupación romana chegou despois da fundación de Lugo deron o nome de Octodorum á zona pola que pasaba a vía romana XX, Braga-Astorga. A romanización chegou aos castros como o castro de Tourón ou o castelo do Picato. Construción de dúas vías que atravesaban o citado Outeiro de Rei así como a constitución dalgunha casa de campo agropecuaria ou "villae" na parroquia de Vilela u poboados sen fortificar "vici" como é o caso da actual Santa María de Cela, entón chamada Augas Celenas. En 1909 atopouse unha ara adicada ao deus Lucoubu en Sinoga (Santa Mariña), hoxe no Castelo de Santo Antón.

A época sueva supuxo a organización do territorio en condados, pasando ao denominado condado de Superata (Sobrada). A aldea de Astariz (Caboi) era Coto Real e tiña as súas propias autoridades.

No século XV co bispo lucense Odoario viviuse o máximo esplendor. Estaba organizado en dúas xurisdicións: Sobrada de Aguiar (señorío de Pedro Freire) e Outeiro de Rei (señorío do Conde de Lemos). Outeiro de Rei era privilexio de Isabel a Católica do 1501, converteuse no berce dalgunhas das principais liñaxes nobiliarias de Galiza, entre as que destacan os Gayoso, os Montenegro ou os Aguiar. Estes construíndo os castelos-fortalezas e rematada a inestabilidade medieval do século XVI, fixeron a transformación a civil da arquitectura militar, xurdindo os pazos e casas señoriais.

A proximidade á cidade de Lugo supuxo unha concentración de casas señoriais:

Pazo de Mirapeixe (Santa Mariña), orixe dos Gayoso.
Casa Forte de Outeiro de Rei, orixinaria do século XV da familia irlandesa O´Kelly e posteriormente dos Gayoso.
Casa-torre da Barreira do 1575.
Pazo de Guevara, de finais do século XVII dos Pardo-Rivadeneira.

En Outeiro de Rei hai vinte e sete igrexas e dez capelas, construídas a maior parte delas entre os séculos XVII e XVIII, así como un regato chamado o regato do Cepelo, que é moi querido polos veciños. Os templos de Francos, Martul e Robra son de orixe románica con modificacións posteriores mantendo pequenas construcións primitivas^[3].

Poboación

Censo total ²⁰¹⁶	5.047 habitantes
Menores de 15 anos	559 (11,08%)
Entre 15 e 64 anos	3.201 (63.47 %)
Maiores de 65 anos	1.283 (25,4 %)

Evolución da poboación de Outeiro de Rei Fontes: INE e IGE.
1900	1930	1950	1981	2004	2009	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
5.903	6.536	5.904	5.109	4.528	4.936	5.001	5.046	5.098	5.083	5.068	5.043	5.063	5.093	5.151	5.210
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)

Economía

A poboación ocupada no sector servizos é maioría 48,47 %
Sector secundario 30,17 %
Sector primario, que segue a ter un peso relevante na economía municipal da emprego ao 21,3 %

As principais industrias do concello son:

Na parroquia de Robra a empresa Barras Eléctricas Galaico-Asturianas S.L. ten instalada unha central eléctrica aproveitando o Salto do Piago.
Zona Industrial de Outeiro de Rei, alí están as empresas: Coren, Norpresa, Polinox ou Ben Alonso.
Na N-VI está Corporación Alimentaria Peñasanta e Alimentos Lácteos S.A.^[4]