Meaño

concello da comarca do Salnés, na provincia de Pontevedra

Coordenadas: 42°26′39.50″N 8°46′54.30″O / 42.4443056, -8.7817500

Meaño é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca do Salnés. Segundo o IGE no ano 2016 tiña unha poboación de 5.341 habitantes, o que representa un descenso con respecto ó ano 2005, cando contaba con 5.475 habitantes. O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é «meañés».

Meaño
Bandeira de Meaño
Escudo de Meaño
CMeaño.jpg
Casa do concello.
Situacion Meaño.PNG
Situación
Xentilicio[1]meañés
Xeografía
ProvinciaProvincia de Pontevedra
ComarcaComarca do Salnés
Poboación5.292 hab. (2022)[2][3]
Área27,8 km²[3]
Densidade190,36 hab./km²
Entidades de poboación7 parroquias[4]
Política (2019[5])
AlcaldeCarlos Vieitez Fernández (PPdeG[6])
Concelleiros
PPdeG: 6
PSdeG-PSOE: 2
Outros: MI 5
Eleccións municipais en Meaño
Uso do galego[7] (2011)
Galegofalantes69,03%
Na rede
http://www.concellodemeano.com
editar datos en Wikidata ]

PoboaciónEditar

Censo total 2014 5.428 habitantes
Menores de 15 anos 783 (14.42 %)
Entre 15 e 64 anos 3.472 (63.96 %)
Maiores de 65 anos 1.173 (21.61 %)
Evolución da poboación de Meaño   Fontes: INE e IGE.
1900 1930 1950 1981 2004 2009 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
4.149 4.519 5.048 5.801 5.489 5.465 5.444 5.453 5.421 5.428 5.382 5.341 {{{13}}} {{{14}}} {{{15}}} {{{16}}} {{{17}}}
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)

SituaciónEditar

O concello está encravado en pleno corazón da comarca do Salnés, aberto na súa parte baixa á ría de Arousa. Limita ó norte co concello de Ribadumia, ó sur con Sanxenxo, ó leste con Meis e Poio, e ó oeste con Sanxenxo, Cambados e a Ría de Arousa.

Os seus 28 km² de extensión albergan unha poboación de 5.475 habitantes, distribuídos en pequenos núcleos que configuran as sete parroquias que forman o concello, sendo Dena a máis densamente poboada (con 2.248 habitantes, a metade da poboación do concello) e a única en contacto co mar.

O concello está atravesado pola Autovía do Salnés, AG -41 (antes Vía Rápida VG-4.1), pola estrada comarcal C-550, de VilagarcíaO Grove, e polo enlace desta con Sanxenxo, estrada Noalla - Caldas de Reis e outras estradas locais.

XeografíaEditar

O relevo está configurado por dúas unidades: unha pequena dorsal montañosa, que se estende ao leste do concello, prolongación surocidental do Castrove, onde se alcanzan altitudes non superiores aos 400 metros (Fontefría 396, Montemaior 280 e Chan de Lores 271); e ampla chaira salpicada dalgúns soutos ou outeiros duns 100 metros de altitude. O reborde montañoso elevado é un bloque levantado pola tectónica, ao mesmo tempo que a parte máis baixa e chá, unha depresión formada a consecuencia do afundimento deste sector respecto ao primeiro. Este amplo val foi posteriormente recuberto por fértiles depósitos aluviais, sobre os que se instalou, sen apenas encaixarse, a rede fluvial. Son pequenos cursos de auga, destacando o río da Chanca, que nace nas fontes de Fontefría e Montemaior.

A ausencia de barreiras topográficas aos ventos húmidos dominantes do SO, propicia que se recollan importantes precipitacións, que presentan un acusado máximo a finais do outono e principios do inverno e un mínimo estival. As temperaturas medias invernais son suaves, en torno aos 10 °C, e as estivais cálidas (20 °C).

A principal actividade económica de Meaño é a agricultura. As condicións climáticas, litolóxicas e topográficas determinan o enorme potencial e fertilidade dos seus solos, sobre todo para cultivos intensivos de horta cunha clara orientación comercial; neste senso nos últimos anos aumentou moito a superficie cultivada baixo teito (invernadoiros), así como as hectáreas dedicadas a cultivos como o kiwi. Mención á parte merece o viñedo, que experimentou unha profunda transformación, tanto na mellora das variedades de vide (hoxe dominan amplamente as de albariño e caíño), como nas técnicas de enmarcado e manexo das explotacións vitivinícolas, que propiciou a aparición de importantes empresas no sector. A variedade de Albariño, encadrada na Denominación de Orixe Rías Baixas, logrou varios premios internacionais, dando fama e renome aos brancos aromáticos, afrutados e xoves caldos do val do Salnés. No concello formouse a Agrupación de Colleiteiros do Salnés.

TurismoEditar

Meaño permite gozar da tranquilidade e o descanso a poucos quilómetros dos restantes concellos da bisbarra. Cara ao interior atopamos os concellos de Ribadumia e Meis, onde se sitúa o campo de golf e o Mosteiro da Armenteira.

Seguindo a costa da Ría de Arousa cara ao norte pode visitarse Cambados, magnífica mostra da arquitectura señorial galega, Vilanova, A Illa e Vilagarcía.

Cara ao sur, na Ría de Pontevedra, o concello de Sanxenxo reúne un gran número de arenais a poucos minutos de Meaño. Entrambas rías, a través do istmo da Lanzada, entramos no concello do Grove, co monte Siradella, San Vicente do Mar e a Illa da Toxa.

A parroquia máis turística é Dena e tamén a máis importante do concello de Meaño, pois ela soa ten máis habitantes que as outras seis parroquias xuntas. Conta cunha boa e desenvolvida industria e boa conectividade para o resto das parroquias limítrofes. Tamén é a única parroquia do concello que dá ao mar, e dálle nome á entrada de auga que fai a desembocadura do río da Chanca, diante da illa da Toxa, entrada que se coñece co nome de Ría de Dena; esta pecualiaridade fai a Dena moi distinta do resto do concello, onde normalmente a economía está concentrada na agricultura. Dena xa tiña, en tempos antigos, outra forma de sustentación dos seus poboadores, con telleiras, serradoiros, fábricas de ladrillos e outras actividades, como a pesca, o marisqueo etc. Hoxe, Dena vive moito do turismo pero a súa principal actividade é sen dúbida a industria de materiais de construción e unha imparábel oferta inmobiliaria

Patrimonio histórico e artísticoEditar

  • Igrexa Parroquial de Santa Cristina de Covas.
  • Igrexa Parroquial de Santa María de Simes
  • Igrexa Parroquial de Santa Eulalia de Dena
  • Igrexa Parroquial de San Miguel de Lores
  • Igrexa Parroquial de San Martiño de Padrenda
  • Igrexa Parroquial de Santa Eulalia de Xil

Patrimonio etnográficoEditar

Itinerarios e rutasEditar

  • Ruta monumental: ruta turística visitando os principais monumentos arquitectónicos: igrexas, capelas e pazos.
  • Ruta dos miradoiros: visitando o miradoiro de San Cibrán de Covas, admirando as paisaxes desde o Chan de Lores, desde Monte Castrove e desde Fontefría.
  • Ruta dos muíños: Meaño conta cunha gran cantidade de muíños de auga, algúns restaurados. Esta ruta propón un percorrido por gran parte deles, gozando das paisaxes naturais que os arrodean. É unha ruta de sendeirismo.
  • Ruta do Viño: ruta pola bisbarra do Salnés, visitando cada un dos municipios que o conforman, nos que se pode degustar o viño da denominación de orixe Albariño.
  • Ruta Marítima Xacobea: ruta en barco polos municipios da Ría de Arousa ata chegar a Pontecesures, onde enlaza co Camiño Portugués cara Santiago de Compostela.

Calendario de festas e romaríasEditar

  • Santo Amaro (Meaño): 15 de xaneiro
  • Romería de San Brais (Simes): 3 de febreiro
  • San Bieito (Lores): 11 de xullo
  • San Bieito de Palermo (Covas): martes de Pascua
  • Santo Isidro Labrador (Meaño): 15 de maio
  • San Xoán (Meaño): 24 de xuño
  • Santa Cristina (Covas): 24 de xullo
  • Santa María (Simes): 15 de agosto
  • Nosa Señora dos Milagres (Meaño): 2º domingo de setembro
  • Nosa Señora das Angustias (Xil): 3º domingo de setembro
  • San Martiño (Padrenda): 11 de novembro
  • Santa Eulalia (Xil): 10 de decembro
  • Santa Lucía (Dena): 13 de decembro
  • Santa Eulalia (Dena): 14 de decembro

Eventos popularesEditar

  • Festival de Bandas de Música (Meaño): último domingo de abril
  • Carreira Popular (Meaño): 2º domingo de setembro
  • Carreira de camas sobre rodas (Meaño): 2º domingo de setembro
  • Festival de Baile Rexional (Meaño): 2º domingo de setembro

Meaño na literatura popularEditar

  • Lévame de eiquí pra Goubes,/ miña cariña de rosa;/ lévame de eiquí pra Covas/ que esta terra non é nosa [8].
  • San Vicente de Padrenda/ ten unha rosa na man/ que lla mandou de regalo/ San Clemenzo de Sisán [9].

Galería de imaxesEditar

Artigo principal: Galería de imaxes de Meaño.

ParroquiasEditar

Galicia | Provincia de Pontevedra | Parroquias de Meaño

Covas (Santa Cristina) | Dena (Santa Eulalia) | Lores (San Miguel) | Meaño (San Xoán) | Padrenda (San Martiño) | Simes (Santa María) | Xil (Santa Eulalia)

Lugares de MeañoEditar

Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Meaño vexa: Lugares de Meaño.

NotasEditar

  1. Véxase no Galizionario.
  2. Instituto Nacional de Estadística, ed. (27 de decembro de 2019). "Cifras oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de enero". Consultado o 2 de xuño de 2020. (en castelán).
  3. 3,0 3,1 Instituto Galego de Estatística. (2022) "Meaño".Información municipal. Sociedade e poboación. Xunta de Galicia.
  4. Nomenclátor de Galicia. Busca directa. Xunta de Galicia
  5. "Resultados eleccións 2019". Arquivado dende o orixinal o 25 de xuño de 2019. Consultado o 03 de xuño de 2019. 
  6. Federación Galega de Municipios e Provincias (ed.). "Meaño". www.fegamp.gal. Consultado o 15 de setembro de 2019. 
  7. Neira, Carlos. "Evolución do uso do galego por concellos". Arquivado dende o orixinal o 5 de decembro de 2019. Consultado o 14 de outubro de 2014. Fonte: IGE. Datos dispoñibles nas Táboas Dinámicas de Google 
  8. Fermín Bouza Brey 1929, 193. No orixinal: Cobas. Santa Cristina de Covas é parroquia de Meaño pero Goubes (nin Gouves) non consta no Nomenclátor. A cantiga foi recollida en Meis.
  9. Fermín Bouza-Brey 1929, 183. Padrenda é parroquia de Meaño pero con advocación a San Martiño. San Clemenzo de Sisán é parroquia de Ribadumia.

Véxase taménEditar

BibliografíaEditar

  • BOUZA BREY, Fermín: "Cantigas populares da Arousa", en Arquivos do Seminario de Estudos Galegos III, 1929, 153-204 [en facsímile II].