Ribadumia

concello da comarca do Salnés, na provincia de Pontevedra

Ribadumia é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca do Salnés. Segundo o IGE en 2015 tiña 5.087 habitantes. O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é «ribadumiense».

Ribadumia
Escudo de Ribadumia
Casa do concello.
Situación
Xentilicio[1]ribadumiense
Xeografía
ProvinciaProvincia de Pontevedra
ComarcaComarca do Salnés
Poboación5.193 hab. (2022)[2][3]
Área19,7 km²[3]
Densidade263,6 hab./km²
Entidades de poboación34[4]
Capital do concelloRibadumia
Política (2023 [5])
AlcaldeDavid Castro Mougán (PP[6])
ConcelleirosBNG: 1
PPdeG: 7
PSdeG-PSOE: 3
Outros: PX´S: 1
Somos Ribadumia: 1
Eleccións municipais en Ribadumia
Uso do galego[7] (2011)
Galegofalantes67,56%
Na rede
http://www.ribadumia.org/
editar datos en Wikidata ]

Xeografía editar

En consonancia coas terras que o rodean, o relevo de Ribadumia caracterízase polo dominio da planicie, unicamente alterada en áreas montañosas, de baixa altitude. O termo incluído no val do Salnés, debe a súa orixe á combinación dunha dobre influencia tectónica e a erosión diferencial. Desta forma pódense distinguir dous bloques constitutivos fundamentais: o val do Umia e unha serie de montes que, con dirección de nordeste a suroeste, define o interfluvio deste río con Fonte Espiña, con pendentes pouco pronunciadas.

Demografía editar

Os censos rexistrados dende 1900 ata a actualidade ratifican o crecemento experimentado por Ribadumia. A poboación que sinala o último padrón municipal (2015) ascende a 5.087 persoas, cun aumento moi significativo respecto ós 3.057 que había a comezos do século XX. A evolución, lenta pero positiva, dos seus efectivos foi case constante, coa excepción daqueles momentos nos que a emigración lle afectou á maior parte do rural galego. Neste censo, non se notaron tanto os efectos das primeiras vagas con rumbo a ultramar como os daquelas que tiveron como destino as cidades máis industrializadas do ámbito galego, español e europeo. Precisamente a elas corresponden as inflexións rexistradas nos períodos 1900-10 (de 1.057 a 1.006), 1950-60 (de 3.697 a 3.441) e 1981-91 (de 4027 a 3656), aínda que esta última é maiormente atribuíble á redución da natalidade.

O crecemento natural, que era do 0,56% en 1987, comezou a cambiar de signo a finais dos 80, camiño da cifra que sitúa este indicador cun símbolo negativo (-0,22%)

Censo total 5.087 (2015)
Menores de 15 anos 843 (16.57 %)
Entre 15 e 64 anos 3.228 (63.45 %)
Maiores de 65 anos 1.016 (19.97 %)

Patrimonio editar

Pazos editar

O pazo de Barrantes é unha casa grande, construída orixinariamente entre finais do século XV e comezos do XVI, e que sufriu dous procesos de reconstrución. Na súa leira hai un grande hórreo e unha capela.

O pazo da Pedreira foi construído durante a segunda metade do século XV, e tamén sufriu varias reformas. Na fachada principal hai unha imaxe da Virxe da Anunciación. Tamén ten capela.

O pazo do Monte foi construído no século XVIII, e na actualidade está abandonado. Tamén ten capela de seu.

O quinteiro da Cruz é orixinario de finais do século XVIII. Ten un xardín de estilo inglés con gran diversidade ornamental e áreas de produción vitivinícola. A leira conta con fontes, cruceiros, piornos, reloxos de sol e un lavadoiro.

Igrexas editar

A igrexa de San André de Barrantes, orixinaria de comezos do século XIII, conserva algún elemento románico, pero sufriu unha importante remodelación na época barroca.

A igrexa de Santa María de Besomaño, tamén de orixe románica, foi reconstruída no século XVIII.

A igrexa de San Xoán de Leiro conserva unha fiestra con arco de ferradura do período prerrománico. Foi remodelada no século XVIII.

A igrexa de San Fiz de Lois ten a súa orixe no século XII, pero foi reconstruída no século XVIII.

A igrexa de Santa Baga de Ribadumia, de orixe románica, foi remodelada a comezos do século XIX.

A igrexa de San Clemezo de Sisán, construída no século XVI, foi ampliada e remodelada no século XVII.

Festas editar

 
Celebración do tinto do Salnés, 2011.

Desde 1972 celébrase a festa do viño tinto do Salnés. Desde 2002 celébrase no mes de agosto, a festa do pan do Salnés.

Deporte editar

O Ribadumia Club de Fútbol fundouse en 1959, e na tempada 2014-15 competiu en terceira división.

No ano 2006 celebrouse no concello o Campionato de España de Ciclocross.

Ribadumia na cultura popular galega editar

  • Indo para Santa Baia,/ formigueiro de formigas,/ vindo para San Martiño/ ¡ai que lindas raparigas! [8].
  • San Vicente de Padrenda/ ten unha rosa na man/ que lla mandou de regalo/ San Clemenzo de Sisán [9].

Galería de imaxes editar

Parroquias editar

Galicia | Provincia de Pontevedra | Parroquias de Ribadumia

Barrantes (Santo André) | Besomaño (Santa María) | Leiro (San Xoán) | Lois (San Fins) | Ribadumia (Santa Baia) | Sisán (San Clemenzo)

Lugares de Ribadumia editar

Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Ribadumia vexa: Lugares de Ribadumia.

Notas editar

  1. Véxase no Galizionario.
  2. Instituto Nacional de Estadística, ed. (27 de decembro de 2019). "Cifras oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de enero". Consultado o 2 de xuño de 2020. (en castelán).
  3. 3,0 3,1 Instituto Galego de Estatística. (2022) "Ribadumia".Información municipal. Sociedade e poboación. Xunta de Galicia.
  4. Nomenclátor de Galicia. Busca directa. Xunta de Galicia
  5. Goberno de España, Ministerio del Interior (ed.). "Elecciones 2023" (en castelán). Consultado o 21 de xuño de 2023. 
  6. "El PSdeG gobernará sobre 1,2 millones de gallegos, el PP a 667.000, y el BNG a 360.000". La Voz de Galicia (en castelán). Consultado o 21 de xuño de 2023. 
  7. Neira, Carlos. "Evolución do uso do galego por concellos". Arquivado dende o orixinal o 5 de decembro de 2019. Consultado o 14 de outubro de 2014. Fonte: IGE. Datos dispoñibles nas Táboas Dinámicas de Google 
  8. Fermín Bouza-Brey 1929, 172. As parroquias de San Martiño de Meis e de Santa Baia de Ribadumia son estremeiras.
  9. Fermín Bouza-Brey 1929, 183. Padrenda é parroquia de Meaño pero con advocación a San Martiño. San Clemenzo de Sisán é parroquia de Ribadumia.

Véxase tamén editar

Bibliografía editar

  • BOUZA BREY, Fermín: "Cantigas populares da Arousa", en Arquivos do Seminario de Estudos Galegos III, 1929, 153-204.

 
 Este artigo sobre concellos de Galicia é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
 Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.