Autoestrada Central Galega

AP-53 / AG-53; Autoestrada Central Galega
Tipoloxía	Autoestrada de peaxe / Autovía
Rede	Rede de estradas do Estado - Rede de estradas de Galicia
Lonxitude	87 km
Localización
Inicio	Santiago de Compostela
Fin	Ourense - A-52

A Autoestrada Central Galega ou Autoestrada Santiago - Ourense é unha vía de altas prestacións que interconecta estas dúas cidades, enlazando a AP-9 coa A-52 respectivamente. A vía divídese en dous treitos, dende Santiago de Compostela ata o Alto de Santo Domingo (Dozón) é coñecida como AP-53, de peaxe e dependente do Ministerio de Fomento, mentres que dende Dozón ata o enlace coa A-52 preto de Ourense é coñecida como AG-53, dependente da Xunta de Galicia e ceibe de pago.

A finalidade da autoestrada é desconxestionar a saturada N-525. Entre xullo e agosto do 2008 a AP-53 acadou unha media de 6.000 vehículos diarios^[1], mentres que a AG-53 acadou os 9.000 vehículos diarios^[2] ós oito meses da súa posta en servizo.

Construción Editar

Viaduto sobre o río Miño.

O proxecto da autoestrada iniciouse baixo o mandato na Xunta de Manuel Fraga e con Xosé Cuíña como conselleiro de Política Territorial. A idea é unha autoestrada de peaxe de competencia estatal para unir Santiago e Ourense. Así en outubro de 1999 adxudícase a obra da AP-53 a unha agrupación de trece empresas e o dereito para a concesionaria, ACEGA, de cobrar peaxe durante 75 anos (ata ó 2074). Para a construción a Xunta tivo que achegar 60 millóns de euros a fondo perdido, mentres que Fomento fixo un préstamo doutros 60 millóns e a concesionaria achegou 162 millóns. A construción levouse a cabo por treitos:

Tramo	Lonxitude (km)	Inauguración
Santiago de Compostela - Silleda	33	Decembro 2002
Silleda - Lalín Leste	13	Decembro 2003
Lalín Leste - Alto de Santo Domingo (Dozón)	10	Xuño 2004

O goberno central de José María Aznar rexeita a construción do treito Dozón - Ourense por mor do escaso tráfico da AP-53. A Xunta toma a iniciativa de rematar a autoestrada ata Ourense en solitario creando, en xullo de 2003, a sociedade pública ACEOUSA, para a construción e explotación da vía e facendo un investimento de 178,9 millóns de euros. Está é a razón pola cal a autoestrada cambia de nome nese tramo. A AG-53 é construída en dous treitos:

Tramo	Lonxitude (km)	Inauguración
Alto de Santo Domingo (Dozón) - San Cristovo de Cea	17	Outubro 2007
San Cristovo de Cea - Barbantes (enlace A-52)	14	Abril 2009

A Xunta de Emilio Pérez Touriño libera a AG-53 de peaxe para os usuarios, establecendo unha peaxe na sombra, baixo a cal é a Xunta quen paga directamente á concesionaria (ACEOUSA). Tamén modifica a saída de Piñor creando un enlace completo no canto dun semienlace só con Ourense como se tiña proxectado.

A autoestrada ó completo ponse en servizo ó 25 de abril do 2009 sen acto inaugural, tras un comunicado da Garda Civil de tráfico de Ourense^[3]. A razón de que non houbera acto político inaugural, fora o recente cambio de goberno que se produciu, e ó novo executivo non lle correspondía inaugurala. A placa de inauguración autoestrada di "O último treito da autoestrada Santiago - Ourense foi inaugurado ó 25 de abril do 2009. Sirva esta placa en lembranza ós que participaron no seu deseño e construción."^[4]

O ramal ao Carballiño denominado AG-54, é un treito de autovía de 5 quilómetros que conecta Maside e a capital da comarca ca AG-53. O investimento neste ramal estaba presupostado na construción da AG-53. Inaugurouse en outubro de 2009.

Peaxe Editar

O treito de autoestrada xestionado por ACEGA (Autoestrada Central Galega C.E.S.A.) consta de dúas estacións semitroncais de peaxe (en Vedra e Ponte) e tres accesos (Ribadulla, A Bandeira e Ponte, Silleda). Os tres accesos de Lalín son libres de peaxe, facendo así de circunvalación exterior da vila, tamén está libre de pago o semienlace de Dozón.

O treito xestionado por ACEOUSA (Autoestrada Central Ourense SA) é sufragado pola Xunta en función dos vehículos que a utilicen. O prezo por quilómetro que a Xunta ten que pagar é o mesmo que o que pagan os usuarios na AP-53^[5].

Problemática da peaxe Editar

O traxecto dende Santiago ata Dozón cóbrase a 6,15 € para turismos e a 8,65 € para camións tras continuas subidas dende a súa posta en servizo cando custaba 4,60 €. Estes altos prezos fan que sexa moi pouco utilizada por camións, que seguen a circular pola N-525 durante o treito de pago.

O problema da peaxe está en parte xerado pola gratuidade da autoestrada dende Lalín a Dozón, o que produce que se cobre a viaxe completa ata Dozón aínda que se saia na primeira saída de Lalín, 15 km de diferenza.

Alberto Núñez Feijóo prometeu durante a campaña electoral de 2009 rebaixar a peaxe, pero unha vez no goberno, supeditou a redución do prezo ao traspaso da autoestrada por parte de Fomento á Xunta^[6]

Infraestruturas destacables Editar

Viaduto do Ulla, de 700 m de lonxitude e altura de ata 65 m.
Viaduto do Barbantiño, de 780 m de lonxitude e altura de ata 80 m.
Viaduto do Miño, de 440 m de lonxitude.

Saídas Editar

número de saída	nome da saída	estrada coa que liga
	Santiago de Compostela - Boqueixón - Vedra A Coruña - Vigo A Estrada - Teo	N-525 AP-9 AC-841
2	A Estrada - Cacheiras	AG-59
Sentido Santiago	Peaxe de Vedra
15	Ponte Ulla - Pontevea A Estrada	AC-241 CP-8902
24	A Bandeira - Chapa A Estrada - Caldas de Reis	N-525 N-640
	Área de Servizo de Silleda
33	Silleda Vila de Cruces Forcarei	N-525 PO-205 PO-2205
Sentido Ourense	Peaxe de Silleda
41	Lalín Oeste - Polígono Industrial Lalín 2000 Lugo	N-525 N-640
46	Lalín Centro - Polígono Industrial de Botos Forcarei Chantada O Irixo	N-525 PO-534 PO-533 PO-902
50	Lalín Leste	N-525
56 (Só en sentido Ourense)	Dozón	N-525
	Fin da AP-53, pasa a ser AG-53	AG-53
65	Piñor Ourense	N-525
73	San Cristovo de Cea O Carballiño	OU-504 N-541 N-525
78	Ramal ó Carballiño O Carballiño Maside	AG-54
79	Área de Servizo do Barbantiño (por licitar)^[7]
	Ourense Benavente Vigo Cortegada	A-52 OU-402