Tunisia

país de África do norte

Coordenadas: 34°N 9°L / 34, -9

Tunisia[3] (en árabe : al-Jamhuriya at-Tunisia, الجمهورية التونسية), é un país árabe de África do norte, limitado polo Mediterráneo. É un país do Magreb, coma Marrocos, Mauritania, Alxeria e Libia. Situada no norte do país, a súa capital é Tunes.

República de Tunisia
الجمهورية التونسية‎‎
al-Jumhūrīyah at-Tūnisīyah
Bandeira de Tunisia
Escudo de Tunisia
BandeiraEscudo
Tunisia (orthographic projection).svg
Lema: نظام، حرية، عدالة
(Árabe: Liberdade, orde, xustiza)
Himno: Humat Al Hima
Capital
 Poboación
Tunes
728 453 (2008)
Cidade máis poboadaTunes
Linguas oficiaisÁrabe1
Forma de gobernoRepública parlamentaria
Kais Said[1]
Najla Bouden
Independencia de Francia20 de marzo de 1956
SuperficiePosto 92º
 • Total163 610 km²
 • % auga5%
Fronteiras1 424 km
Costas1 148 km
PoboaciónPosto 79º
 • Total (2009 est.)10 432 500 hab.
 • Densidade63,76 hab./km²
PIB (nominal)Posto 76º
 • Total (2009)40 168 millóns US$
 • per cápita3 851 US$
PIB (PPA)Posto 70º
 • Total (2009)86 086 millóns US$
 • per cápita8 254 US$
MoedaDinar (د.ت, TND)
IDH (2010)0,683 (81º) – Alto
XentilicioTunisiano, tunisiana[2]
Fuso horarioCET (UTC+1)
 • Horario de veránNon aplica
Dominio de Internet.tn
Prefixo telefónico+216
Prefixo radiofónico3VA-3VZ, TSA-TSZ
Código ISO788 / TUN / TN
Membro de: ONU, UA, Liga Árabe
1 Aínda que non de iure, o francés é lingua oficial de facto.

Coa independencia o 20 de marzo do 1956, unha asemblea constituínte foi elixida, que aboliu a monarquía bey da dinastía huseinita no poder desde 1705 e proclamou a república o 25 de xullo do 1957 con Habib Bourguiba coma presidente.

Tunisia é un destino popular dos turistas europeos que visitan Hamamato, Monastir, Souse e o Porto El-Kantaoui, o deserto do Sáhara no sur, e os sitios arqueolóxicos coma Cartago ou Dougga.

HistoriaEditar

Tunisia está poboada desde a prehistoria. Os seus primeiros habitantes coñecidos son os bérberes.

  • 814 A.C.: Fundación de Cartago por colonos fenicios, conducidos pola raíña Dido. A nova cidade desenvólvese axiña, converténdose nunha potencia que inqueda a Roma.
  • 264 - 146 A.C.: Tres guerras contra Roma, pasadas á posteridade baixo o nome das guerras púnicas, dando lugar, entre outras, á fantástica expedición conducida por Aníbal que atravesa os Alpes cos seus elefantes (218 - 202 A. C). Estas guerras rematan coa derrota de Cartago.
  • 146 A.C. - 439: Establecemento da primeira colonia romana, Africa. O país coñece unha grande prosperidade. Desenvólvense a agricultura e a urbanización.

Vándalos e BizantinosEditar

  • 439: Conquista de Cartago polos Vándalos.
  • 533: Toma de Cartago polos Bizantinos.

Era árabe-musulmáEditar

 
Mapa de Tunisia

Protectorado francésEditar

 
Tunisia vista desde satélite

1881-1956: Protectorado francés, establecido o 12 de maio de 1881. A resistencia anticolonial dura durante practicamente a totalidade dos 75 anos da dominación francesa.

IndependenciaEditar

O 20 de marzo de 1956 Tunisia obtén a independencia. O 25 de xullo de 1957 proclamouse a república, nomeándose a Habib Bourguiba presidente da Tunisia independente.

O 1 de xuño de 1959 adoptouse a primeira constitución republicana.

O 15 de outubro de 1963 as tropas francesas evacuaron Bizerte, a súa última base no país.

O 7 de novembro de 1987 o primeiro ministro Zina el-Abidina Ben Ali depuxo o presidente Bourguiba, xulgado por incapacidade de continuar as súas funcións.

O 14 de xaneiro de 2011 un levantamento popular depuxo o presidente Ben Ali e mandouno ao exilio a Arabia Saudita.

División administrativaEditar

 
Provincias de Tunisia

Tunisia atópase dividida en 24 provincias:

  1. Ariana
  2. Béja
  3. Ben Arous
  4. Bizerte
  5. Gabès
  6. Gafsa
  7. Jendouba
  8. Kairouan
  9. Kasserine
  10. Kebili
  11. Kef
  12. Mahdia
  1. Manouba
  2. Medenine
  3. Monastir
  4. Nabeul
  5. Sfax
  6. Sidi Bou Zid
  7. Siliana
  8. Sousse
  9. Tataouine
  10. Tozeur
  11. Tunis
  12. Zaghouan

As provincias están divididas en 264 " delegacións" ou "distritos" (mutamadiyat), e subdivididos en municipios (shaykhats' ') e sectores (imadats).

PolíticaEditar

Gobernantes dende 1957:

XeografíaEditar

Artigo principal: Xeografía de Tunisia.

EconomíaEditar

Artigo principal: Economía de Tunisia.

NotasEditar

  1. "Kais Saied: Who is Tunisia's new president?". Al Jazeera (en inglés). 23 de outubro de 2019. Consultado o 23 de outubro de 2019. 
  2. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para tunisiano.
    González Rei, Begoña (2004). Ortografía da lingua galega. A Coruña: Galinova Editorial. ISBN 84-9737-041-4.
  3. López Martínez, María Cruz (2005). Gran dicionario século 21 da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1446. ISBN 9788482893419.