Rusofilia galiciana

ideoloxía política

A rusofilia galiciana (en ucraíno: Галицьке русофільство) ou moscofilia (en ucraíno: Москвофіли) foi un movemento cultural e político que se deu maioritariamente no Reino de Galicia e Lodomeria, no Imperio Austrohúngaro.[1] Esta ideoloxía argumentaba que, dado que os eslavos orientais de Galicia eran descendentes do pobo da Rus de Kíiv (rutenos) e seguidores do cristianismo oriental, eran polo tanto unha rama do pobo ruso. O movemento formaba parte de todo o paneslavismo que se estaba a desenvolver a finais do século XIX. A rusofilia foi en gran parte unha reacción contra a supresión cultural polaca (en Galicia) e húngara (na Rutenia dos Cárpatos) que estaba asociada en gran medida co catolicismo romano.

A rusofilia sobreviviu máis tempo entre a minoría rusina, especialmente na Rutenia dos Cárpatos, e entre o pobo lemko do sueste de Polonia.[2]

Terminoloxía editar

Os "rusófilos" chamábanse a si mesmos rusos, rutenos ou rusinos (rusyns). Algúns rusófilos acuñaron termos como Obshche-rossy (rusos comúns) ou Starorusyny (antigos rutenos) para subliñar as diferenzas dentro da súa facción, referíndose á común con todos os rusos, ou a súa posición única dentro de toda a nación rusa. 

O etnónimo rutenos para o pobo ucraíno foi aceptado tanto polos rusófilos como polos moscófilos durante un período bastante longo. O novo nome de ucraínos comezou a ser aceptado polos galicianos rutenos (a diferenza dos galicianos polacos) ao redor da década de 1890, baixo a influencia de Nikokai Kostomarov e a Irmandade dos Santos Cirilo e Metodio no centro de Ucraína.[3]

Contexto editar

Despois da caída do Reino de Galicia-Volinia en 1349, a maior parte da área do que hoxe é a Ucraína occidental quedou baixo o control de Polonia e Hungría, con Polonia gobernando Galicia e Hungría controlando a Rutenia dos Cárpatos. A perda da independencia comezou un período de asimilación gradual e de séculos de gran parte da elite nativa ás culturas polaca e húngara. Esta elite adoptou unha orientación nacional que vía a poboación Rus nativa de Galicia como unha rama da nación polaca que resultou ser de fe cristiá oriental. Crían que a lingua nativa era só un dialecto do polaco, comparable ao mazovio, e que a asimilación sería inevitable.

Este proceso "de polonización" encontrouse, con todo, coa resistencia dos campesiños, o clero e unha pequena minoría de nobres que conservaron a súa cultura, relixión eslava oriental ou ambas as dúas cousas. Estes dous últimos grupos formarían o núcleo dos movementos nacionais que xurdirían co afrouxamento do control polaco e húngaro no oeste de Ucraína, que ocorreu cando toda a rexión pasou a estar baixo o control dos Habsburgo austríacos no curso das Particións de Polonia. O emperador austríaco emancipou aos servos, introduciu a educación obrigatoria e elevou o status dos sacerdotes rutenos ao dos seus homólogos polacos e húngaros. Ademais, ordenaron que os seminaristas católicos ucraínos recibisen unha educación superior formal (antes, os sacerdotes eran educados informalmente polos seus pais) e organizaron institucións en Viena e Lviv que cumprirían esta función. Isto provocou a aparición, por primeira vez, dunha gran clase social culta dentro da poboación ucraína en Galicia.[4] As reformas austríacas levaron a unha mobilización social gradual dos habitantes nativos da Ucraína occidental e á aparición de varias ideoloxías nacionais que reflectían a cultura eslava oriental dos nativos e que se opoñían ás culturas católicas romanas de Polonia e Hungría. Este desenvolvemento foi alentado polas autoridades austríacas porque serviu para socavar o control polaco ou húngaro da zona. Os movementos culturais incluían a rusofilia, isto é, a idea de que Galicia era a parte máis occidental de Rusia e que os nativos da Ucraína occidental eran, como todos os habitantes eslavos orientais do Imperio Ruso, membros dunha soa nación rusa; o rutenismo, a idea de que o pobo de Ucraína occidental era unha única nación eslava oriental; e a Ucrainofilia, a idea de que os habitantes do oeste de Ucraína eran os mesmos que os das terras veciñas do Imperio Ruso pero que ambos eran un pobo diferente dos rusos, os ucraínos.

Inicialmente, existía flexibilidade entre as tres orientacións nacionais, e non era raro que algunhas persoas cambiasen de lealdade ao longo da súa vida. Ata aproximadamente o cambio ao século XX, os membros dos tres grupos identificáronse con frecuencia polo etnónimo rutenos (Rusyny). A ideoloxía máis destacada nun principio era o rutenismo, ou Rutenstvo. Os seus defensores, chamados "antigos rutenos", eran principalmente sacerdotes ricos ou influentes e os restos da nobreza que non foran polonizados, e eran bastante leais aos Habsburgo aos que debían a súa alta posición social. Aínda que subliñaaban a súa separación dos polacos en termos de relixión e orixe, estas persoas mantiveron, con todo, unha actitude elitista cara ao campesiñado. Falaban frecuentemente a lingua polaca entre eles, e tentaron promover unha versión da lingua eslava eclesiástica con elementos da lingua vernácula ucraína local, así como a lingua rusa como lingua literaria para o oeste de Ucraína. Non obstante, esta lingua nunca foi estandarizada. A lingua que falaba a xente común era vista con desprezo. Os vellos rutenos rexeitaron tanto o ucrainofilismo como o rusofilismo. Deles escribiu ironicamente o pensador ucraíno Mykhailo Drahomanov, que "vós, os intelectuais galicianos, pensades de verdade en crear algún tipo de Uniate Paraguay, con algún tipo de aristocracia burocrática xerárquica, igual que creastes unha lingua literaria austro-rutena!".[5] O antigo rutenismo dominou o panorama cultural galiciano ata mediados do século XIX, cando foi suplantado pola rusofilia e moitos dos defensores do antigo rutenismo acabaron por converterse en rusófilos.

Ideoloxía editar

Chegou o momento de cruzar o noso Rubicón e dicir abertamente para que todo o mundo o escoite: Non podemos estar separados por unha muralla chinesa dos nosos irmáns e non podemos estar separados da conexión lingüística, eclesiástica e nacional con todo o mundo ruso!—de Ivan Naumovich . Ollo ao futuro, considerado o manifesto máis importante da rusofilia galiciana.[6]

Nikolai Kmicykevich, un dos primeiros rusófilos galicianos, escribiu un artigo en 1834 no que afirmaba que os rusos eran os mesmos pobos dende a Ucraína occidental ata Kamchatka, dende o Mar Branco ata o Mar Negro, e a lingua que falaban era a mesma lingua rusa. Escribiu que a lingua rusa estándar era máis aceptable para a escritura moderna e que os dialectos populares en Ucraína estaban corrompidos pola influencia polaca. Estas ideas foron estimuladas polo paneslavista ruso Mikhail Pogodin, que viviu en Lviv (chamada entón Lemberg) en 1835 e 1839–1840 e que durante este tempo influíu na intelectualidade rutena local. Os rusófilos xa non se vían a si mesmos como representantes dunha pequena nación rutena de menos de tres millóns de habitantes, débiles en comparación cos seus veciños, senón que se consideraban agora como a rama máis occidental do pobo da Gran Rusia. A orientación rusa tamén xogou o seu papel nas tendencias elitistas dos rusófilos, porque a lingua literaria rusa que intentaron adoptar (moitos seguiron usando a lingua polaca na súa vida diaria) distinguía aos sacerdotes e nobres rusófilos dos campesiños de fala ucraína. Politicamente, os rusófilos chegaron a defender a idea dunha unión entre unha Rutenia Galiciana e Rusia.

Un dos máis activos rusófilos galicianos foi o destacado historiador e nobre Denis Zubrytsky, que axudou a converter a boa parte da elite galiciana á súa causa. Tamén foi o primeiro en comezar a escribir en ruso estándar e xa en 1849 comezou a traballar na súa obra principal, A Historia do Antigo Principado Galiciano-Ruso. Nunha carta ao seu amigo Mikhail Pogodin, Zubrytsky afirmou que o seu propósito declarado era familiarizar ao seu pobo galiciano coa historia rusa e a lingua rusa. De feito, a historiografía do Reino de Galicia-Volinia foi iniciada en gran parte polos rusófilos galicianos e serviu de base para o seu proxecto de construción nacional (en contraste, os ucrainófilos daquela época centráronse na historia dos cosacos).[7] En termos de literatura e cultura, os rusófilos promoveron a Nikolai Gogol e Ivan Naumovich en contraste coa énfase ucrainófila sobre Taras Schevchenko.[8]

En canto á lingua, os rusófilos galicianos opuxéronse firmemente á adopción da lingua vernácula ucraína falada polos campesiños e apoiaron a adopción do ruso literario estándar. Esta oposición foi tal que mesmo acolleron a prohibición da lingua ucraína no Imperio Ruso en 1876.[9] Reflectindo a súa crenza de que o pobo de Ucraína desempeñaba un papel especial na gran nación rusa, o principal pensador rusófilo Ivan Naumovich declarou que a lingua rusa derivaba do "ruso menor" e só estaba sendo readoptada en Galicia. De feito, os rusófilos galicianos escribiron que unha das razóns para que todos os eslavos orientais adoptasen a lingua rusa foi que a lingua rusa moderna fora creada nos séculos XVII e XVIII por estudosos de Ucraína.[10]

A pesar dalgúns elementos democráticos (como o fomento da alfabetización entre os campesiños) a rusofilia galiciana tendía a ser antidemocrática e reaccionaria, situándoa fóra das tendencias democráticas da sociedade do século XIX. Por exemplo, o líder rusófilo Dennis Zubrytsky defendía a servidume tanto antes como despois da emancipación dos servos galicianos austríacos en 1848.

Dentro da rusofilia galiciana tamén tiña cabida o antisemitismo. Dende a década de 1860 ata a de 1880 algúns campesiños esperaban que o Tsar chegase a Galicia e matara aos polacos e aos xudeus.[11] Durante a ocupación rusa de Galicia de 1914-1915, un xornal rusófilo galiciano espallou rumores de levantamentos xudeus antirrusos para xustificar os pogroms antisemitas das tropas rusas, e os rusófilos que traballaban dentro da administración rusa uníronse a elementos rusos da dereita para instar ao goberno ruso a resolver a "cuestión xudía" desposuíndo aos xudeus da cidadanía rusa, expulsándoos a Alemaña e distribuíndo as súas propiedades (xunto coa dos polacos) entre os ucraínos locais (que os moscófilos consideraban "rusos"). Estes últimos chamamentos foron ignorados polo exército ruso, que non quería perturbacións excesivas na economía local durante a guerra. Os rusófilos que foran instalados polas autoridades rusas como alcaldes nalgunhas cidades procederon a pechar as escolas xudías.[12]

Crecemento e desenvolvemento editar

 
Iakov Golovatskii, un destacado rusófilo,[13] como presidente da Universidade de Lviv, en 1864.

A rusofilia ucraína occidental apareceu na Rutenia dos Cárpatos a finais do século XVIII. Nesta época, varias persoas da rexión instaláronse en San Petersburgo e obtiveron altos cargos académicos. O máis coñecido deles foi Vasilii Kukolnik (pai do dramaturgo ruso Nestor Kukolnik), membro dunha antiga familia nobre que estudara en Viena antes de chegar a Rusia. Entre os alumnos de Vasilii estaban o Gran Duque Constantino Pavlovich de Rusia e o Gran Duque Nicolao Pavlovich de Rusia, futuro emperador Nicolao I de Rusia. Estes emigrados, aínda que adoptaron un sentido do patriotismo ruso, tamén mantiveron os seus vínculos coa súa terra natal e intentaron utilizar a súa riqueza para introducir a literatura e a cultura rusas na súa rexión. Cando os húngaros se sublevaron contra os austríacos en 1848, os eslavos orientais locais, antagónicos aos húngaros que os dominaran, foron profundamente conmovidos pola presenza das tropas rusas aparentemente invencibles enviadas por Nicolao para axudar a esmagar a rebelión. Neste momento, Austria apoiou o movemento rusófilo como contrapeso aos intereses polacos e húngaros, e baixo o liderado do nobre rusófilo Adolf Dobrianski, o pobo da Rutenia dos Cárpatos recibiu unha autonomía limitada, aínda que a rexión volveu ao control húngaro despois duns anos.

En Galicia, a rusofilia xurdiu xa na década de 1830, cando se organizou en Przemyśl a "Sociedade de eruditos" e foi estimulada en parte pola presenza en Lviv en 1835 e entre 1839 e 1840 do paneslavista ruso Mikhail Pogodin, que fixo amizade coa intelectualidade rutena local e influíu neles. Porén, o movemento non chegou a dominar a sociedade ucraína occidental ata os anos 1850–60. Moitos defensores do rutenismo quedaron desencantados con Austria e vinculáronse co xigante e poderoso estado ruso. O relativo aumento do poder de Rusia en comparación co de Austria durante o século XIX tamén xogou un papel neses sentimentos. Os acontecementos da década de 1860 contribuíron a aumentar os sentimentos prorrusos en Galicia. Tradicionalmente, os rutenos locais tiñan unha crenza inxenua de que o emperador dos Habsburgo estaba ao seu lado e que os defendería contra a nobreza polaca. Desde finais da década de 1850, as cortes austríacas adoitaban poñerse do lado dos nobres (principalmente polacos) nas disputas de terras cos campesiños, durante as cales os bosques e pastos que os campesiños utilizaban tradicionalmente eran considerados propiedade dos nobres. Isto provocou importantes dificultades económicas para os campesiños. Mentres isto sucedía, o tsar ruso emancipara os campesiños na Ucraína gobernada polos rusos. En 1863–1864, unha insurrección de nobres polacos en áreas que incluían a Ucraína gobernada por Rusia foi brutalmente esmagada polo goberno tsarista, que ao castigar aos rebeldes polacos proporcionou aos campesiños ucraínos unha compensación relativamente favorable. Moitos galicianos aprobaron o trato brutal do tsar aos nobres polacos, en contraste co apoio dos austríacos aos polacos no conflito polaco-ucraíno. Moitos deles pensaban que a situación dos ucraínos estaba mellorando máis baixo os tsares que baixo os austríacos. No testemuño dun campesiño austríaco-ucraíno, "se non hai xustiza en Viena, atoparémola no Moskal".[14]

Durante este tempo, o poeta e erudito Iakov Golovatskii, membro da "Trinidade Rutena", uniuse ao movemento rusófilo. Pouco despois, os sacerdotes rusófilos do Círculo da Catedral de San Xurxo chegaron a dominar a xerarquía local da Igrexa Católica Grega, transformando así esa Igrexa nun instrumento da súa causa. Os rusófilos tomaron as institucións académicas rutenas (como o Instituto Stauropegion, coa súa imprenta e unha gran colección de arquivos) e o xornal ruteno Slovo ("A Palabra"), que baixo o seu liderado se converteu no xornal de maior circulación entre os ucraínos occidentais. En 1870, os rusófilos formaron unha organización política, o Consello Ruteno (Ruska Rada) que representaba á poboación da Ucraína occidental. Desde a década de 1860 ata a de 1880 a vida política, relixiosa e cultural da Ucraína occidental pasou a ser dominada polos rusófilos.

Decadencia antes da guerra e caída antes da guerra editar

Unha xeración despois de acadar o dominio da vida ucraína occidental, con todo, os rusófilos foron eclipsados polos ucrainófilos, tamén chamados populistas (Narodovtsi). Orixinalmente procedentes do mesmo estrato social que os rusófilos (clero e nobreza), pero aos que se uniu a emerxente intelectualidade secular, os ucrainófilos eran dunha xeración máis nova que, a diferenza dos seus pais, sentían simpatía por Taras Shevchenko e non polos tsares, e que abrazaban ao campesiñado en vez de rexeitalo. Este énfase no pobo (o enfoque "de abaixo a arriba") tivo éxito ante a orientación elitista "de arriba a abaixo" dos rusófilos.

Moitos factores explicaron o colapso do movemento rusófilo. O principal foi probablemente a gran capacidade de organización dos ucrainófilos. Os populistas espalláronse por todo o campo para mobilizar ás masas para a súa causa. En 1868, o estudante de Lviv Anatole Vakhnianyn organizou e converteuse no primeiro xefe da organización Prosvita, cuxo obxectivo era organizar salas de lectura e teatros comunitarios que se fixeron moi populares entre os campesiños. Para axudar aos campesiños empobrecidos, os activistas ucrainófilos crearon cooperativas que compraban subministracións en grandes cantidades, eliminaban os intermediarios e transferían os aforros aos veciños. Creáronse as cooperativas de crédito, proporcionando préstamos económicos aos agricultores e eliminando a dependencia dos prestamistas non ucraínos. Os rusófilos intentaron imitar esas estratexias, pero non puideron poñerse ao día. En 1914, Prosvita tiña 3.000 salas de lectura mentres que a versión rusófilo, a Sociedade Kachkovsky (fundada en 1874), tiña só 300. O sindicato cooperativo ucraíno tiña 900 membros, mentres que o rival rusófilo tiña só 106. Impedidos de publicar nos principais xornais occidentais de Ucraína polos rusófilos que os controlaban, os populistas crearon os seus. En 1880, Dilo ('Escritura') foi fundado como rival do rusófilo Slovo, e debido ao aumento da alfabetización da poboación ucraína, a súa circulación superou á do seu rival máis antigo.

Un segundo factor importante para o éxito dos ucrainofilos foi o exilio dende Ucraína Dniéper dun gran número de escritores e estudosos do leste ucraíno, ben educados e talentosos, como o escritor Panteleimon Kulish, o economista, filósofo e antigo profesor da Universidade de San Vladimir de Kíiv, Mykhailo Drahomanov, e especialmente o historiador Mykhailo Hrushevsky, que dirixiu un novo departamento na Universidade de Lviv. Moitas destas figuras establecéronse ou viviron durante un tempo en Lviv. En cambio, ningún intelectual ruso destacado chegou a Galicia para axudar á causa rusófila local. Este fenómeno levou á observación irónica de Drahomanov de que os ucrainófilos estaban en realidade máis en contacto coas tendencias culturais e intelectuais rusas contemporáneas que os rusófilos a pesar do amor deste último grupo por Rusia.[15] Ademais, mentres chegaban a Galicia ucrainófilos educados procedentes do Imperio Ruso, os rusófilos locais de Galicia experimentaron unha "fuga de cerebros" xa que moitos deles abandonaron o oeste de Ucraína para ocupar postos en Rusia. Moitos dos profesores clásicos necesarios como consecuencia das reformas educativas rusas promovidas por Dmitry Tolstoi no século XIX eran galicianos.[16] Entre a intelectualidade local, Ivan Franko mostrou o potencial literario da lingua vernácula ucraína. O decrecemento do número local de rusófilos non podía competir co talento destas figuras culturais e estudosos ucraínos. Posiblemente como resultado do acordo polaco-ruteno de 1890 que permitiu a cultura e a educación ucraínas en Galicia, o número de estudantes de lingua ucraína aumentou moito.[17] Hrushevsky imaxinaba Galicia como un refuxio para o movemento nacional ucraíno e os rutenos galegos como ucraínos do século XX.[18] O acordo de 1890 foi crucial para axudar a que a identidade nacional ucraína florecese en Galicia antes que nos territorios do Imperio Ruso onde foi suprimida.[19]

Outros factores que axudaron a ucrainofilia a triunfar sobre a rusofilia en Galicia foron que a alta sociedade de Galicia, dominada polos polacos, era profundamente antirrusa en resposta á represión rusa dos levantamentos polacos, polo tanto, a nobleza polaca galiciana establecía un ton antirruso mentres simpatizaba co movemento ucrainófilo.[20]

A axuda para a causa ucrainófila dende o leste de Ucraína tamén tomou a forma dunha xenerosa axuda financeira dos ricos terratenentes ucraínos. Debido ás restricións á imprenta ucraína e á lingua ucraína impostas polo goberno tsarista no leste de Ucraína, as familias de nobres ucraínos do leste ou de oficiais cosacos que non se rusificaran enviaron diñeiro a Galicia co fin de patrocinar alí actividades culturais ucraínas. Estas persoas, que gozaban da condición de nobres, era en xeral moito máis rica que os cregos e fillos de cregos que dominaban os movementos galicianos locais. A cantidade enviada por estes particulares desde a Ucraína gobernada por Rusia a causas de ucrainófilos probablemente igualou as subvencións enviadas polo goberno ruso aos rusófilos galicianos.[11] Por exemplo, Yelyzaveta Myloradovich, unha nobre de Poltava, doou 20.000 coroas austríacas á Sociedade Científica Shevchenko.[21]

O goberno austríaco tamén contribuíu significativamente á vitoria dos ucrainófilos. Inicialmente, Austria apoiara a rusofilia como contrapeso aos polacos e húngaros. Durante a última parte do século XIX, cando Austria-Hungría e Rusia se converteron en rivais, as autoridades austríacas alarmáronse polas actividades dos rusófilos. Para manter a lealdade da poboación ucraína, as autoridades austríacas fixeron concesións a causas ucraínas, como a expansión do sistema educativo ucraíno, e en 1893 fixeron da versión ucraína da lingua vernácula ucraína a lingua de ensino. Isto deixou fóra do sistema educativo aos rusófilos. Durante a década de 1880 os austríacos xulgaron a moitos rusófilos por traizón ou espionaxe. Estes xuízos foron moi difundidos e serviron para desacreditar aos rusófilos entre o pobo ucraíno, a maioría dos cales seguían sendo leais ao emperador austríaco. Un dos fiscais foi Kost Levitsky, que máis tarde se converteu nun importante político ucraíno. Os austríacos tamén deportaron a un editor do xornal rusófilo Slovo e destituíron ao xefe rusófilo da Igrexa grego-católica, o metropolita Yosyf Sembratovych.

En 1899, o conde Andrei Sheptytskyi converteuse en novo xefe da Igrexa greco-católica . Nobre polonizado dunha antiga familia ucraína, adoptou a lingua ucraína e unha orientación ucrainófila. Aínda que Sheptytskyi non interferiu nas actividades e escritos persoais dos sacerdotes, purgou aos poucos a xerarquía de rusófilos da Igrexa. A pesar de recibir críticas dalgúns ucrainófilos pola lenta progresión dos seus cambios, baixo o liderado de Sheptytskyi a Igrexa deixou gradualmente de ser un bastión do rusofilismo e converteuse nun piar ucrainófilo.

Ante a falta de apoio dentro da súa comunidade e do goberno austríaco, os rusófilos recorreron aos estranxeiros en busca de axuda e fixéronse máis radicais na súa política. Fundaron o Partido Nacional Ruso, pediron unha completa identificación con Rusia e promoveron a conversión do pobo ucraíno occidental á ortodoxia. Os rusófilos dependían agora en gran medida do financiamento do goberno ruso e de patrocinadores privados rusos (a Sociedade Benevolente Galiciano-Rusa foi establecida en San Petersburgo en 1908) e dos aristócratas polacos galicianos ultraconservadores. Os ultraconservadores polacos estaban alarmados pola mobilización social dos campesiños ucraínos e buscaron utilizar o movemento rusófilo como unha forma de dividir a comunidade ucraína. Tamén se uniron cos rusófilos en oposición a unha proposta de alianza entre os ucraínos e os polacos politicamente moderados. O apoio polaco proporcionou aos rusófilos algunhas vantaxes durante as eleccións, algunhas vantaxes para os sacerdotes rusófilos na obtención de parroquias e tolerancia cara ás actividades políticas rusófilas.[9][22] Os rusófilos tamén tentaron, con éxito limitado, explotar as diferenzas entre a pequena nobreza ucraína e os campesiños. A nobreza tiña algo máis de probabilidades de apoiar a rusofilia que os campesiños. Un nobre candidato nas eleccións de 1911, Ivan Kulchytsky, declarou: "Agora recuperamos a vista e non permitiremos que os bastardos nos enganen con Ucraína." Debedes saber que a partir de agora non nos importa Ucraína e volvemos ao camiño histórico. A partir de agora somos rusos".[23]

A axuda dos mecenas rusos e polacos non conseguiu evitar o declive rusófilo. A principios do século XX, os rusófilos convertéronse nunha minoría en Galicia. Dentro da Igrexa, eran alcumados "bisontes", en palabras do erudito Himka, unha "especie antiga e peluda en vías de extinción". De 19 publicacións periódicas ucraínas publicadas en Galicia en 1899, dezaseis eran de orientación ucrainófila, só dúas de orientación rusófila e unha neutral.[22] Nas eleccións de 1907 ao parlamento vienés, os ucrainófilos gañaron 22 escanos mentres que os rusófilos gañaron cinco. Pero os rusófilos, pola inxerencia polaca, gañaron o mesmo ano as eleccións ao parlamento galiciano ao ocupar 11 escanos, por 10 dos ucrainófilos. En 1913, 30 ucrainófilos e só 1 delegado rusófilo foron enviados á Dieta de Galicia. Houbo algúns patróns rexionais no apoio ao rusofilismo, xa que era máis popular nas partes occidentais extremas do leste de Galicia, particularmente na rexión de Lemko, centrada na cidade de Przemyśl. Esta rexión, a máis próxima ao territorio etnográfico polaco, puido ser máis receptiva á diferenciación radical da rusofilia entre ucraínos/rutenos e polacos.[24]

Primeira guerra mundial e posteridade editar

Inmediatamente antes do estalido da primeira guerra mundial, os gobernos austríaco e húngaro realizaron numerosos xuízos por traizón aos sospeitosos de subversión rusófila. Cando os austríacos foron expulsados de Galicia en agosto de 1914, vingáronse de presuntos rusófilos e das súas familias. Os rusofilos foron castigados por pretender supostamente separar Galicia, Bucovina do Norte e partes do norte de Hungría de Austria-Hungría e vinculalas a Rusia, por buscar voluntarios para o exército ruso e por organizar un grupo paramilitar prorruso coñecido como Russkie Druzhiny, a contraparte rusófila dos fusileiros ucraínos de Sich.[25] Centos de presuntos rusófilos foron fusilados e uns 30.000 foron enviados ao campo de concentración de Talerhof, onde morreron aproximadamente 3.000.

 
Campo de concentración de Talerhof, onde 30.000 presuntos rusófilos foron internados por Austria durante a primeira guerra mundial.

A administración rusa de Galicia durou desde agosto de 1914 ata xuño de 1915. O Gran Duque ruso Nicolao publicou un manifesto no que proclamaba que as xentes de Galicia eran irmáns que "languideceran durante séculos baixo un xugo estranxeiro" e instounos a "erguer o estandarte da Rusia Unida".[26] Durante este tempo, coa axuda dos rusófilos locais, a administración rusa, consciente de que os ucrainófilos eran leais ao Imperio Austrohúngaro e de que organizaran a lexión ucraína do exército austrohúngaro, participou nunha dura persecución dos líderes ucrainófilos e da súa ideoloxía. As escolas ucraínas foron convertidas á forza ao ensino en ruso,[27] pecháronse salas de lectura, xornais, cooperativas e cooperativas de crédito, e centos de líderes comunitarios foron arrestados e exiliados baixo sospeita de colaboración. O popular xefe da Igrexa católica bizantina ucraína, o metropolita Andrei Sheptytskyi, foi arrestado e exiliado a Rusia. Aínda que Nicolao II emitiu un decreto que prohibía a conversión forzosa do uniatismo á ortodoxia, excepto nos casos nos que o 75% dos fregueses o aprobasen,[28] o obxectivo final era a liquidación da Igrexa Católica ucraína.[27] Ademais dos líderes, centos de sacerdotes exiliáronse a Rusia e foron substituídos por sacerdotes ortodoxos, que instaron aos fregueses a converterse á ortodoxia. O comportamento das autoridades rusas foi tan duro que foi denunciado como un "escándalo europeo" na Duma rusa polo estadista ruso Pavel Miliukov.[9] Na súa labor de suprimir a cultura ucraína, os rusos recibiron a axuda dos rusófilos locais, e de figuras polacas antiucraínas como o profesor de Lviv Stanisław Grabski. Tales accións enfadaron á maioría da poboación ucraína local.

Cando Austria recuperou Galicia en xuño de 1915, a maioría dos rusófilos galicianos restantes e as súas familias retiráronse xunto ao exército ruso por temor a represalias. Aproximadamente 25.000 deles foron reasentados preto de Rostov do Don.[27] Entre os que non saíron, os austríacos arrestaron e condenaron a morte a uns 30 destacados rusófilos, entre eles dous parlamentarios, Dmytro Markov e Volodymyr Kurylovich (as súas condenas foron conmutadas por cadea perpetua e foron liberados en 1917),[29] así como a Metodyj Trochanovskij. Kost Levitsky, un destacado líder ucrainófilo e futuro presidente da República Nacional de Ucraína Occidental, compareceu como fiscal durante os xuízos contra os rusófilos.[30]

Cando estalou a guerra civil rusa, algúns rusófilos galicianos loitaron nas filas do Exército Branco, concretamente ao mando de Lavr Kornilov, coa esperanza de que Galicia pasase a formar parte dunha Rusia Branca.[31]

Despois do colapso de Austria-Hungría, os ucraínos de Galicia proclamaron a República Nacional de Ucraína Occidental. Durante a guerra polaco-ucraína uns 70-75.000 homes loitaron no Exército Galiciano Ucraíno. Tras perder a guerra o seu territorio foi anexionado por Polonia. Porén, a experiencia de proclamar un Estado ucraíno e loitar por el intensificou e afondou de xeito significativo a orientación ucraína dentro de Galicia.[32]

O movemento rusófilo apenas se mantivo durante o período de entreguerras, apoiado polo goberno polaco que financiou e concedeu aos rusófilos algunhas institucións como o Instituto Stauropegion (que foi devolto aos rusófilos en 1922 despois de que fora entregado aos ucrainófilos en 1915),[33] e que subvencionou o movemento para tentar dividir a sociedade ucraína. Isto tivo pouco efecto máis aló das rexións de Lemko no extremo oeste, e dende a época de entreguerras, Galicia foi o centro do nacionalismo ucraíno.[32]

A rusofilia desapareceu do oeste de Ucraína durante e despois da era soviética.[32]

Rutenofilia editar

A tradición rusófila persistiu nas partes de Galicia ao oeste do paso de Dukla, dando lugar á formación da República de Lemko-Rusyn. Metodyj Trochanovskij continuou abrazando a identidade nacional rusina ata o inicio da segunda guerra mundial.[34] Karpatska Rus', un xornal en lingua rutena publicado nos Estados Unidos evitou calquera suxestión de que pobo lemko fose unha rama dos ucraínos.[35]

As reclamacións dunha rexión autónoma para os lemkos en Polonia persistiu polo menos ata 1989, cunha orientación máis rusina que rusa.[36]

Notas editar

  1. "Russophiles". Internet Encyclopedia of Ukraine (en inglés). Consultado o 30 de xullo de 2022. 
  2. Horbal, Bogdan (2004–2005). "The Rusyn Movement among the Galician Lemkos" (PDF). Rusyn-American Almanac of the Carpatho-Rusyn Society (en inglés) (Pittsburgh). 10th Anniversary: 81–91. 
  3. Magocsi 1996, p. 440.
  4. Himka 1999, p. 6.
  5. Magocsi 2002.
  6. Himka 1999, p. 26.
  7. Plokhy, Serhiy (2005). Unmaking Imperial Russia (en inglés). Toronto: University of Toronto Press. pp. 161–162. 
  8. Struve 2005, p. 116.
  9. 9,0 9,1 9,2 Subtelny, Orest (2009). Ukraine: A History (en inglés). Toronto: University of Toronto Press. 
  10. Snyder, Timothy (2003). The Reconstruction of Nations: Poland, Ukraine, Lithuania, Belarus, 1569–1999 (en inglés). New Haven: Yale University Press. p. 124. 
  11. 11,0 11,1 Himka, John Paul (2001). "The Construction of Nationality in Galician Rus': Icarian Flights in Almost All Directions". Intellectuals and the Articulation of the Nation (en inglés). University of Michigan Press. pp. 133–145. 
  12. Prusin, Alexander Victor (2005). Nationalizing a Borderland: War, Ethnicity, and Anti-Jewish Violence in East Galicia, 1914–1915 (en inglés). Tuscaloosa: The University of Alabama Press. pp. 31, 39, 45. 
  13. Yakiv Holovatsky, Encyclopedia of Ukraine on-line
  14. Himka, John Paul (1988). Galician Villagers in the Ukrainian National Movement in the Nineteenth Century. (en inglés). Edmonton: Macmillan Publishers. pp. 51–54. 
  15. Suny & Kennedy 2001, p. 136.
  16. Miller, Aleksei (2003). The Ukrainian Question: The Russian Empire and Nationalism in the Nineteenth Century (en inglés). Central European University Press. p. 216. 
  17. Kuzmany, Börries (2017). Brody: A Galician Border City in the Long Nineteenth Century. Brill. p. 210. ISBN 978-9-0043-3484-7. 
  18. Wolff 2012, p. 287.
  19. Kamusella 2008.
  20. Suny & Kennedy 2001, pp. 138-139.
  21. Wilson 2000, p. 78.
  22. 22,0 22,1 Himka 1999, pp. 142-143.
  23. AndriyZayarnyuk. (2011). The Greek Catholic Rustic Gentry and the Ukrainian National Movement in Habsburg-ruled Galicia Arquivado 16 de novembro de 2018 en Wayback Machine. Journal of Ukrainian Studies, vol. 35–35, pp.91–102
  24. Himka 1999, pp. 147-148.
  25. Von Hagen, Mark (2007). War in a European Borderland (en inglés). University of Washington Press. p. 10. 
  26. Ukraine on the Road to Freedom (en inglés). Ukrainian National Committee of the United States. 1919. pp. 41–42. 
  27. 27,0 27,1 27,2 Magocsi 1996, p. 465.
  28. "ПОД РУССКОЙ ВЛАСТЬЮ (1914-1915 гг.)". orthodox.is.lviv.ua (en ruso). Arquivado dende o orixinal o 28 de setembro de 2005. Consultado o 30 de xullo de 2022. 
  29. Magocsi 1996, p. 466.
  30. Vavrik, Vasilij R. (2001). Terezin i Talergof : k 50-letnej godovščine tragedii galic.-rus. naroda. Soft-izdat. Consultado o 30 de xullo de 2022. 
  31. Magocsi 1983, p. 184.
  32. 32,0 32,1 32,2 Suny & Kennedy 2001, pp. 131-132.
  33. "Stauropegion Institute". Encyclopedia of Ukraine (en inglés). 1993. Consultado o 30 de xullo de 2022. 
  34. Horbal, Bohdan. "METODYJ TROCHANOVSKIJ (1885-1947)". carpatho-rusyn.org (en inglés). Consultado o 30 de xullo de 2022. 
  35. Magocsi, Paul (1999). Encyclopedia of Canada's peoples. p. . ISBN . (en inglés). Multicultural History Society of Ontario. p. 341. ISBN 978-0-802-02938-6. 
  36. Harasymowicz, Jerzy (19 de xullo de 1989). "Lemkow pod rozwage". Gazeta Krakowska (en polaco) 168. 

Véxase tamén editar

Bibliografía editar

  • Aristov, F. F. (1916). Карпато-русскiе писатели. Изслѣдованiе по неизданнымъ источникамъ (en ruso) 1. 
  • Aristov, F. F. (1928). Литературное развитие Подкарпатской (Угорской) Руси (en ruso). 
  • Deditskii, Bogdan (1876). Михаилъ Качковскiй и современная Галицко-русская литература (en ruso). 
  • Deditskii, Bogdan (1881). Антонiй Добрянскiй – его жизнь и дѣятельность въ Галицкой Руси (en ruso). 
  • Himka, John Paul (1999). Religion and Nationality in Western Ukraine (en inglés). McGill-Queen's University Press. 
  • Kamusella, Tomasz (2008). The Politics of Language and Nationalism in Modern Central Europe. Springer. ISBN 978-0-230-58347-4. 
  • Lozinskii, Mikhailo (1994). Українство i москвофiльство серед українсько-руского народу в Галичинi (en ruso). 
  • Magocsi, Paul Robert (1983). Galicia: a historical survey and bibliographic guide. (en inglés). Toronto: University of Toronto Press. 
  • Magocsi, Paul Robert (1996). A History of Ukraine. Toronto (en inglés). University of Toronto Press. ISBN 978-0-8020-0830-5. 
  • Magocsi, Paul Robert (2002). The Roots of Ukrainian Nationalism: Galicia as Ukraine's Piedmont (en inglés). Toronto: University of Toronto Press. 
  • Monchalovskii, Osip (1898). Литературное и политическое Украинофильство (en ruso). 
  • Monchalovskii, Osip (1899). Житье и дѣятельность Ивана Наумовича (en ruso). 
  • Pashaeva, Nina M. (2001). Очерки истории Русского Движения в Галичине XIX-XX (en ruso). 
  • Struve, Kai (2005). A Multicultured Land (en inglés). Toronto: University of Toronto Press. ISBN 978-0-8020-3781-7. 
  • Suny, Ronald Grigor; Kennedy, Michael D. (2001). Intellectuals and the Articulation of the Nation (en inglés). University of Michigan Press. 
  • Terletskii, Ostap (1902). Москвофiли й Народовцi в 70-их рр (en ruso). 
  • Vavrik, Vasilii R. (1973). Краткий очерк Галицко-Русской письменности (en ruso). 
  • Wendland, Anna Veronika (2001). Die Russophilen in Galizien. Ukrainische Konservative zwischen Österreich und Russland, 1848–1915 (en alemán). Viena: Österreichischen Akademie der Wissenschaften. ISBN 978-3-7001-2938-7. 
  • Wilson, Andrew (2000). The Ukrainians: Unexpected Nation (en inglés). New Haven: Yale University Press. ISBN 978-0-300-08355-2. 
  • Wolff, Larry (2012). The Idea of Galicia: History and Fantasy in Habsburg Political Culture (en inglés). Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-7429-1. 

Outros artigos editar