Lista de fósiles humanos

artigo de listas da Wikimedia

A seguinte lista de fósiles humanos, que agrupa uns cantos descubrimentos de fósiles de primates, preséntase en cadros sintéticos, dá unha visión de conxunto sobre a evolución humana. Como existen milleiros de fósiles, non pretende ser unha recolleita exhaustiva, senón que mostra algúns dos descubrimentos máis relevantes.

Os fósiles clasifícanse segundo a idade aproximada determinada pola datación radiométrica e/ou a datación dos restos atopados. O nome da especie baséase no consenso actual, e cando non hai este consenso científico, indícanse as outras clasificacións posibles; as clasificacións desaconselladas pódense atopar na páxina do fósil. Non todos os fósiles amosados se consideran devanceiros directos do Homo sapiens pero son moi próximos e axudan á comprensión e ao estudo da liñaxe.

Máis de 4 millóns de anos

editar
Imaxe Nome Idade Especie Data
descubrimento
Lugar Descubridor
Eosimias sinensis (Imaxe) 45 crons Eosimias sinensis 1985 China Lin Yipu
Aegyptopithecus zeuxis
imaxe en
Skulls Unlimited
DPC 2803 >31 crons Aegyptopithecus zeuxis 1941 Exipto Elwyn Simons
Proconsul africanus
imaxe en
Skulls Unlimited
KNM RU 7290 18 crons Proconsul africanus 1948 Kenya Mary Leakey
KNM WK 16999 16-18 crons Afropithecus turkanensis 1986 Kenya Richard Leakey
KNM WK 16950 16-18 crons Turkanapithecus kalakolensis 1986 Kenya Richard Leakey
  IGF 11778 8 crons Oreopithecus bambolii 1872 Italia Paul Gervais
IVPP PA644 8 crons Lufengpithecus lufengensis 1978 China
Sivapithecus indicus
imaxe en
Skulls Unlimited
GSP 15000 8 crons Sivapithecus indicus 1979 Paquistán D. Pilbeam e S. M. Ibrahim Shah
Sahelanthropus tchadensis
imaxe en
talkorigins.org
TM 266 (Toumai) 7 crons Sahelanthropus tchadensis 2001 Chad Alain Beauvilain, Fanone Gongdibe, Mahamat Adoum e Ahounta Djimdoumalbaye
  BAR 1000'00 6 crons Orrorin tugenensis 2000 Kenya Martin Pickford, Kiptalam Cheboi, Dominique Gommery, Pierre Mein, Brigitte Senut,

De 3 millóns a 4 millóns de anos

editar
Imaxe Nome Idade Especie Data
descubrimento
Lugar Descubridor
Pegadas de Laetoli
imaxe en
Modern Human
Origins
Pegadas de Laetoli 3.7 crons Homínido bípede 1976 Tanzania Mary Leakey
LH 4
imaxe en
Modern Human
Origins
LH 4 3.6 - 3.8 crons Australopithecus afarensis 1974 Tanzania Mary Leakey
KNM-WT 40000
imaxe en
Modern Human
Origins
KNM WT 40000 3.5 crons Kenyanthropus platyops 1999 Kenya Justus Erus
Stw 573 (Little foot) 3.3 crons Australopithecus ? 1994 Suráfrica Ronald J. Clarke
  DIK-1 (Selam) 3.3 crons Australopithecus afarensis 2000 Etiopía Zeresenay Alemseged
AL 200-1 3 - 3.2 crons Australopithecus afarensis 1975 Etiopía Donald Johanson
AL 129-1 3 - 3.2 crons Australopithecus afarensis Novembro 1973 Etiopía Donald Johanson
K 12 (Abel) Australopithecus bahrelghazali 1995 Chad Michel Brunet
  AL 288-1 (Lucy) 3.2 crons Australopithecus afarensis 30 de novembro de 1974 Etiopía Donald Johanson
AL444-2
imaxe en
Modern Human
Origins
AL 444-2 3 crons Australopithecus afarensis 1991 Etiopía Bill Kimbel

De 2 millóns a 3 millóns de anos

editar
Imaxe Nome Idade Especie Data
descubrimento
Lugar Descubridor
  STS 5
(Mrs. Ples)
2.6 - 2.8 crons Australopithecus africanus 1947 Suráfrica Robert Broom
STS 14
imaxe en
Modern Human
Origins
STS 14 2.6-2.8 crons Australopithecus africanus 1947 Suráfrica Robert Broom
STS 52
imaxe en
Modern Human
Origins
STS 52 Australopithecus africanus
STS 71 2.5 crons Australopithecus africanus 1947 Suráfrica Robert Broom
  Taung 1
(Taung Child)
2.5 crons Australopithecus africanus 1924 Suráfrica Raymond Dart
KNM WT 17000
(The Black Skull)
2.5 crons Paranthropus aethiopicus 1985 Kenya Alan Walker
TM 1517 2 crons Paranthropus robustus 1938 Suráfrica Gert Terblanche

De 1 millón a 2 millóns de anos

editar
Imaxe Nome Idade Especie Data
descubrimento
Lugar Descubridor
KNM ER 1813 1.9 crons Homo habilis 1973 Kenya Kamoya Kimeu
KNM ER 1470 1.9 crons Homo rudolfensis 1972 Kenya Richard Leakey
SK 48 1.8 crons Paranthropus robustus 1948 Suráfrica Robert Broom
OH 24
(Twiggy)
1.8 crons Homo habilis 1968 Tanzania Peter Nzube
OH 8 Imaxe
dunha man en
Modern Human
Origins
OH 8 1.8 crons Homo habilis 1960 Tanzania
OH 5
(Zinj ou
nutcracker man)
1.8 crons Paranthropus boisei 1959 Tanzania Mary Leakey
  D 2700 1.8 crons Homo georgicus 2001 Xeorxia
OH 7 1.75 crons Homo habilis 1960 Tanzania Jonathan Leakey
KNM ER 3733 1.75 crons Homo ergaster 1975 Kenya Bernard Ngeneo
KNM ER 1805 1.74 crons Homo habilis Koobi Fora, Kenya
STW 53
imaxe en
Modern Human
Origins
StW 53 1.5 - 2 crons Homo habilis sensu Lato
ou non clasificado
(véxase Grine et al. 1996)
1976 Suráfrica A. R. Hughes
SK 847
imaxe en
Modern Human
Origins
SK 847 1.5 - 2 crons Homo habilis sensu Lato
ou non clasificado
(véxase Grine et al. 1996)
1949 Suráfrica
DNH 7
imaxe en
Modern Human
Origins
DNH 7
(Eurydice)
1.5 - 2 crons Paranthropus robustus 1994 Suráfrica André Keyser
SK 46 1.5-2 crons Paranthropus robustus 1949 Suráfrica Robert Broom
OH 13 1.7 crons Homo habilis 1963 Tanzania N. Mbuika
KNM ER 406 1.7 crons Paranthropus boisei 1969 Kenya Richard Leakey
KNM ER 732 1.7 crons Paranthropus boisei 1970 Kenya Richard Leakey
KNM ER 23000
KNM WT 17400 1.7 crons Paranthropus boisei Kenya
KNM WT 15000
(Neno de Turkana)
1.6 crons Homo erectus
ou
Homo ergaster
1984 Kenya Kamoya Kimeu
KNM ER 3883 1.4 - 1.6 crons Homo erectus Kenya Richard Leakey
Peninj Mandible 1.5 crons Paranthropus boisei 1964 Tanzania Richard Leakey
Chellean OH 9
Imaxe en
Modern Human
Origins
OH 9
(Chellean Man)
1.5 crons Homo erectus 1960 Tanzania Louis Leakey
KNM ER 992 1.5 crons Homo ergaster 1971 Kenya Richard Leakey
KGA 10-525 1.4 crons Paranthropus boisei 1993 Etiopía A. Amzaye

De 100.000 a 1 millón de anos

editar
Imaxe Nome Idade Especie Data
descubrimento
Lugar Descubridor
Sangiran 4 < 1 crons Homo erectus 1939 Indonesia GHR von Koenigswald
Sangiran 2
imaxe en
Modern Human
Origins
Sangiran 2 0.7-1.6 crons Homo erectus 1937 Indonesia GHR von Koenigswald
Trinil 2
Pithecanthropus-1
ou
Home de Xava
.7 - 1 crons Homo erectus 1891 Indonesia Eugene Dubois
  Atapuerca, Gran Dolina TD6 780k - 858k Homo antecessor
ou
Homo erectus
1994 España Bermúdez e Arsuaga
Ternifine 2-3 700k Homo erectus 1954 Alxeria C. Arsmbourg
Sangiran 17
imaxe en
Modern Human
Origins
Sangiran 17 700k Homo erectus 1969 Indonesia S. Sartono
Hexian PA830
imaxe en
Modern Human
Origins
Hexian 400-500k Homo erectus 1980 China
Zhoukoudian XII
imaxe en
Modern Human
Origins
Zhoukoudian 230-460k Homo erectus 1930's China Davidson Black
Bodo
imaxe en
Modern Human
Origins
Bodo 600k Homo heidelbergensis
ou
Homo erectus
1976 Etiopía A. Asfaw]
  Mauer 1
(Home de Heidelberg)
500k Homo heidelbergensis 1907 Alemaña
Ndutu
Sale
Arago XXI
imaxe en
Modern Human
Origins
Arago 21
(Home de Tautavel)
400k Homo heidelbergensis
ou
Homo erectus
1971 Francia Henry de Lumley
  Steinheim Skull 350k Homo heidelbergensis
ou
Homo neanderthalensis
1933 Alemaña
Petralona 1
imaxe en
Modern Human
Origins
Petralona 1 250 - 500k Homo erectus
ou
Homo rhodesiensis
1960 Grecia
Swanscombe Man 250k Homo heidelbergensis
ou
Homo neanderthalensis
1935 Inglaterra Alvan T. Marston
Ngandong 7 250k Homo heidelbergensis
ou
Homo erectus
1931 Indonesia C. ter Haar i G. H. R. von Koenigswald
Broken Hill 1
(Kabwe Cranium
ou
Home de Rodesia)
125k - 300k Homo rhodesiensis
o
Homo heidelbergensis
1921 Zambia Tom Zwiglaar
Dali
imaxe en
Modern Human
Origins
Dali (fósil) 209k Homo heidelbergensis
ou
Homo sapiens
1978 China Shuntang Liu
LH 18 Homo sapiens 1976 Tanzania Mary Leakey
Omo 1
imaxe en
Modern Human
Origins
Omo 1 190 k Homo sapiens 1967-1974 Etiopía Richard Leakey
Omo II
imaxe en
Modern Human
Origins
Omo 2 ? Homo rhodesiensis
ou
'Homo sapiens
? Etiopía Richard Leakey
Herto skull
imaxes en
ABC Science
Herto remains 160 k Homo sapiens idaltu 1997 - 2003 Middle Awash Etiopía Tim White
Jebel Irhoud 1 160 k Homo sapiens c. 1991 Jebel Irhoud, Marrocos
Jebel Irhoud 2 160 k Homo sapiens c. 1991 Jebel Irhoud, Marrocos
Jebel Irhoud 3
Mandíbula
Imaxe en
PhysOrg.com
Jebel Irhoud 3 160 k Homo sapiens c. 1991 Jebel Irhoud, Marrocos
Jebel Irhoud 4 160 k Homo sapiens despois de 1991 Jebel Irhoud, Marrocos
Tabun 1
Imaxe en
Modern Human
Origins
Tabun C1 120k Homo neanderthalensis 1967-1972 Israel Jelinek

De 50.000 a 100.000 anos

editar
Imaxe Nome Idade Especie Data
descubrimento
Lugar Descubridor
Klasies
Imaxes en
Modern Human
Origins
Klasies River Caves 125 k -75 k Homo sapiens 1960 en diante Suráfrica Ray Inskeep, Robin Singer, John Wymer, Hilary Deacon
Krapina C
Imaxes en
Modern Human
Origins
Krapina 100K Homo neanderthalensis 1899 Croacia Dragutin Gorjanovic-Kramberger
Skhul V 90-100k Homo sapiens 1933 Es Skhul, Monte Carmelo, Israel T. McCown e H. Moivus, Jr.
Qafzeh IX/
Imaxe en
Modern Human
Origins
Qafzeh IX 90-100k Homo sapiens / Neanderthal 1933 Qafzeh, Israel T. McCown e H. Moivus, Jr.
Skhul IX Homo sapiens ? Es Skhul, Monte Carmelo, Israel
Qafzeh VI
Imaxe en
Modern Human
Origins
Qafzeh VI 90-100k Homo sapiens 1933 Nazaret, Israel T. McCown e H. Moivus, Jr.
La Ferrassie 1 70k Homo neanderthalensis 17 de setembro de 1909 Francia R. Capitan i D. Peyrony
La Quina 5 40-55k Homo neanderthalensis Francia
La Quina 18 40-55k Homo neanderthalensis Francia
Mount Circeo 1
Imaxe en
Modern Human
Origins
Mt. Circeo 1 40-60k Homo neanderthalensis 1939 Italia Prof. Blanc
Saccopastore 1
Imaxe en
Modern Human
Origins
Saccopastore 1 60k Homo neanderthalensis Italia
Gibraltar 1
Imaxe en
Modern Human
Origins
Gibraltar 1 Homo neanderthalensis 1848 Xibraltar Tinent Flint
Shanidar 1 60k - 80k Homo neanderthalensis 1961 Iraq Ralph Solecki
Amud 1
Imaxe en
Modern Human
Origins
Amud 1 Homo neanderthalensis Israel
Amud 7
Imaxe en
Modern Human
Origins
Amud 7 Homo neanderthalensis Israel
La Chapelle-aux-Saints 1 60k Homo neanderthalensis 3 de agosto de 1908 Francia A., J. Bouyssonie e L. Bardon

Menos de 50.000 anos

editar
Imaxe Nome Idade Especie Data
descubrimento
Lugar Descubridor
Le Moustier 45k Homo neanderthalensis 1909 Francia
Neanderthal 1
imaxes en
Modern Human
Origins
Neanderthal 1 40k Homo neanderthalensis 1856 Alemaña Johann Carl Fuhlrott
Qafzeh VI
imaxes en
Modern Human
Origins
Jebel Qafzeh 6 92k - 115k ou 30k - 55k Homo sapiens 1930's Israel R. Neuville, M. Stekelis
NG 6 27 - 53k Homo erectus 1931 Indonesia C. ter Haar e GHR von Koenigswald
  Hofmeyr Skull 36k Homo sapiens 1952 Suráfrica
Yamashita-Cho Man 32k Homo sapiens 1962/1968 Naha, Okinawa, Xapón
Cro-Magnon 1 30k Homo sapiens 1868 Francia Louis Lartet
Combe Capelle 30k - 35k Homo sapiens 1909 Francia O. Hauser
Predmosti 3
imaxes en
Modern Human
Origins
Predmost 3 26k Homo sapiens 1894 Chequia K. J. Maska]
LB 1 (Hobbit) 18k Homo floresiensis
ou
Homo sapiens
ou
Homo erectus
o ?
2003 Indonesia
Minatogawa 1
imaxes en
Modern Human
Origins
Minatogawa 1 16k - 18k Homo sapiens 1970 Xapón
Tandou 15k Homo sapiens 1967 Australia Duncan Merrilees
Wadi Kubbaniya 8k - 20k Homo sapiens 1982 Exipto Fred Wendorf
Kow Swamp 1
imaxes en
Modern Human
Origins
Kow Swamp 1]] 9k - 13k Homo sapiens 1968 Australia A.G. Thorne]
Afalou 13 8k - 12k Homo sapiens 1920's Alxeria C. Arambourg
Wadi Halfa 25 6k - 12k Homo sapiens 1963 Sudán G. Armelagos, E. Ewing, D. Greene
Wadjak 1 10k - 12k Homo sapiens 1888 Indonesia Eugene Dubois
Tepexpan 11k Homo sapiens 1947 México H. de Terra
Cerro Sota 2 11k Homo sapiens 1936 Chile Junius Bird
SDM 16704 4.9k - 11.8k Homo sapiens 1929 EUA M.J. Rogers
Lo 4b 6k - 9k Homo sapiens 1965-1975 H. Robbins, B.M. Lynch
Kerma 27 3.5k Homo sapiens 1913-1916 Sudán G.A. Reisner
Ötzi, o Home de xeo 3.3k Homo sapiens 1991 Alpes do Ötztal (entre Austria e Italia) Helmut e Erika Simon
Five Knolls 18 1.5k - 3.5k Homo sapiens 1925-1929 Inglaterra
Humboldt Sink <1500 anos Homo sapiens EUA
SCDG K102 300 - 400 anos Homo sapiens 1982 EUA C.S. Larsen

Abreviacións usadas no catálogo de fósiles

editar
  • AL - Afar Locality, Etiopía
  • ARA-VP - Aramis Vertebrate Paleontology, Etiopía
  • BOU-VP - Bouri Vertebrate Paleontology, Etiopía
  • ER - East (Lago) Rudolf, Kenya
  • KGA - Konso-Gardula, Etiopía
  • KNM - Kenya National Museum
  • KP - Kanapoi, Kenya
  • OH - Olduvai Hominid, Tanzania
  • SK - Swartkrans, Suráfrica
  • Sts,Stw - Sterkfontein, Suráfrica
  • TM - Transvaal Museum, Suráfrica
  • TM - Toros-Menalla, Chad
  • WT - West (Lago) Turkana, Kenya

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar
  • Tattersall, Ian, Schwartz, Jeffery (2000). Westview Press, Boulder CO, ed. Extinct Humans. ISBN 0-8133-3482-9. 
  • Larsen, Clark Spencer, Matter, Robert M, Gebo, Daniel L (1991). Waveland Press, Prospect Heights, IL, ed. Human Origins: the fossil record. ISBN 0-88133-575-4. 
  • "Smithsonian Human Origins Program". Consultado o 29-08-2006. 
  • "Prominent Hominid Fossils". Consultado o 31-08-2006. 
  • Grine, F.E, Jungers, W.L, Schultz, J. (1996) Phenetic Affinities Among Early Homo Crania from East and South Africa. Journal of Human Evolution 30 pp. 189–225

Outros artigos

editar