Wikipedia

Escultura contemporánea

A escultura contemporánea é un concepto da historiografía da arte empregado de xeito equívoco pola bibliografía, como é o caso do concepto de arte contemporánea. Pode referirse a toda a época contemporánea ou restrinxirse aos séculos XX e XXI ou mesmo ao período posterior á segunda guerra mundial. Tamén se usa ás veces oposto e ás veces indistintamente co da escultura moderna, que tamén ten problemas de definición similares.

Auguste Rodin, Os burgueses de Calais, 1889, Hirshhorn Museum and Sculpture Garden, Washington, DC [1]

Por iso ás veces considérase dentro da escultura moderna ou contemporánea á escultura neoclásica, á escultura do realismo e á escultura modernista. Porén, no seu termo máis habitual xeralmente considérase que a escultura moderna ou contemporánea comezou co traballo de Auguste Rodin. Aínda que Rodin non se propuxo rebelarse contra o pasado, creou un novo xeito de construír as súas obras.[2][3] "Disolveu o esbozo duro do academicismo neogreco contemporáneo e creou así unha síntese vital de opacidade e transparencia, volume e baleiro". [4]

Xunto con algúns outros artistas a finais do século XIX que experimentaron novas visións artísticas como Edgar Degas e Paul Gauguin, Rodin inventou un novo enfoque radical na creación da escultura. "A escultura moderna, xunto con toda a arte moderna, nace como parte do intento da sociedade occidental de chegar a un acordo coa sociedade urbana, industrial e laica que xurdiu durante o século XIX".[5]

Entre os movementos de escultura contemporánea inclúen o Art Nouveau, o cubismo, a abstracción xeométrica, o De Stijl, o suprematismo, o construtivismo, o dadaísmo, o surrealismo, o futurismo, o expresionismo abstracto , o pop-art, o minimalismo, o postminimalismo, o Op art, o Land art, a arte conceptual e a arte de instalación, entre outros.

Primeira metade do século XX editar

 
Alberto Giacometti, Muller de Venecia VII, Galería de arte de Nova Gales do Sur
 
Gaston Lachaise, Figura flotante 1927, bronce, núm. 5 dunha edición de 7, National Gallery of Australia
 
Henry Moore, Double Oval (1966), Fundación Henry Moore
 
David Smith, CUBI VI (1963) no Israel Museum de Xerusalén
 
Monumento a Cabanelas, Pontevedra, de Francisco Asorey

Pódese dicir que o movemento da escultura moderna comeza na exposición de Rodin na Exposición Universal celebrada en París en 1900. Neste acto, Rodin amosou as súas estatuas de 'Os burgueses de Calais', os retratos de Balzac e de Victor Hugo, alén de incluír a primeira exhibición pública das súas 'Portas do inferno', que incluía a 'O Pensador'.[6][7]

A escultura cubista, a principios do século XX, foi un estilo que se desenvolveu paralelamente á pintura cubista e aos experimentos formais de Georges Braque e Pablo Picasso. Comezando arredor de 1909 e evolucionando a principios dos anos vinte, os artistas cubistas desenvolveron novos medios para construír obras de arte usando collage, ensamblaxe escultórica con materiais dispares e fabricación de esculturas tradicionais a partir de moldes de xeso e arxila. Algunhas fontes nomean a 'Cabeza dunha muller', un bronce de Picasso de 1909 como a primeira escultura cubista.[8] Pablo Gargallo foi un escultor que combinou simultaneamente dous estilos diferentes: un clásico, relacionado co modernismo e un estilo vangardista no que experimentou coa desintegración do espazo e as formas e novos materiais Gargallo, influído polo seu amigo, o tamén escultor cubista Julio González, desenvolveu un estilo baseado na creación de obxectos tridimensionais a partir de placas planas de metal, empregando tamén papel e cartón. A súa obra máis coñecida é O profeta, de 1933.

 
André Derain, 1908, fotografía publicada en Gelett Burgess, The Wild Men of Paris, Architectural Record, maio de 1910. Escultura: Nu debout (Muller de pé), 1907

Artistas como Raymond Duchamp-Villon (falecido na I Guerra Mundial) e Alexander Archipenko, que chegara a París en 1908 seguiron axiña o exemplo de Braque e Picasso.[9] Joseph Csaky, un escultor de Hungría, expuxo as súas primeiras esculturas cubistas en París en 1911. Duchamp-Villon, Jacques Lipchitz, Henri Laurens e Ossip Zadkine e outros uníronse aos escultores cubistas anteriores.[10][11]

Picasso revolucionou a arte da escultura cando comezou a crear as súas construcións deseñadas combinando obxectos e materiais dispares nunha peza de escultura construída; reinventou a arte da escultura co seu uso innovador de construír unha obra en tres dimensións con material dispar, o equivalente escultórico do collage na arte bidimensional. Así como o collage foi un desenvolvemento radical na arte bidimensional; tamén foi a construción un desenvolvemento radical na escultura tridimensional. A chegada do surrealismo levou a que ocasionalmente se describisen cousas como "escultura" que non o serían antes, como a "escultura involuntaria" en varios sentidos, incluído o cola. Nos anos posteriores Picasso converteuse nun prolífico ceramista, que levou, con interese na cerámica histórica de todo o mundo, a un renacemento da arte cerámica, con figuras como George E. Ohr e posteriormente Peter Voulkos, Kenneth Price e Robert Arneson. Marcel Duchamp orixinou o uso do "obxecto atopado" (francés: objet trouvé ) ou ready made con pezas como Fountain (1917).

Do mesmo xeito, a obra de Constantin Brâncuși a principios de século abriu o camiño para a escultura abstracta posterior. Na revolta contra o naturalismo de Rodin e os seus contemporáneos de finais do século XIX, Brâncuși destilou temas até as súas esencias, como ilustra a súa serie Bird in Space (1924). Estas formas elegantemente refinadas convertéronse en sinónimo de escultura do século XX. [12] En 1927, Brâncuși gañou unha demanda contra as autoridades aduaneiras dos Estados Unidos que intentaron valorar a súa escultura como metal en bruto. A demanda levou a cambios legais que permitiron a importación de arte abstracta.[13]

O impacto de Brâncuși, co seu vocabulario de redución e abstracción, vese ao longo dos anos 1930 e 1940, e exemplifícano artistas como Gaston Lachaise, Sir Jacob Epstein, Henry Moore, Alberto Giacometti, Joan Miró, Ásmundur Sveinsson, Julio González, Pablo Serrano, Jacques Lipchitz.[14] Tamén nos anos 40 a escultura abstracta foi expandida por Alexander Calder, Len Lye, Jean Tinguely e Frederick Kiesler que foron pioneiros da arte cinética.

Segunda metade do século XX editar

Desde a década de 1950 a escultura, tanto a abstracta como figurativa, deixou de lado o enfoque tradicional.

A partir dos anos cincuenta os escultores abstractos comezaron a experimentar cunha gran variedade de novos materiais e diferentes enfoques para crear a súa obra. As imaxes surrealistas, a abstracción antropomorfa, os novos materiais e as distintas superficies e obxectos convertéronse en característicos dunha nova escultura moderna. Os proxectos en colaboración con deseñadores de paisaxes, arquitectos e paisaxistas ampliaron o sitio exterior e a integración contextual. Artistas como Isamu Noguchi, David Smith, Alexander Calder, Jean Tinguely, Richard Lippold, George Rickey, Louise Bourgeois e Louise Nevelson chegaron a caracterizar o aspecto da escultura moderna. 

Na década dos sesenta predominaba o expresionismo abstracto, a abstracción xeométrica e o minimalismo, que reduce a escultura ás súas características máis esenciais e fundamentais. Algunhas obras do período son: as obras Cubi de David Smith e as obras de aceiro soldado de Sir Anthony Caro, así como a escultura soldada por unha gran variedade de escultores, a grande escala de John Chamberlain e a instalación de obras ambientais de Mark di Suvero . Outros minimalistas e postminimalistas son Tony Smith, Donald Judd, Robert Morris, Anne Truitt, Ronald Bladen, Giacomo Benevelli, Arnaldo Pomodoro, Richard Serra, Carl Andre, Dan Flavin, Eva Hesse, Christo, Walter De Maria, Robert Smithson e outros como John Safer, que engadiu movemento e monumentalidade ao tema da pureza da liña,[15] dirixiu a escultura abstracta contemporánea cara a novas direccións.

Durante as décadas de 1960 e 1970 artistas tan diversos como Eduardo Paolozzi, Chryssa, Walter De Maria, Claes Oldenburg, George Segal, Edward Kienholz, Nam June Paik, Wolf Vostell, Duane Hanson e John DeAndrea exploraron a abstracción, as imaxes e a figuración a través do vídeo arte e as videoinstalacións, arte do medio ambiente, escultura lixeira e arte de instalación en novas formas.

Durante os anos 60 e 70 fíxose popular a escultura figurativa pop e doutras tendencias formas estilizadas de artistas como: George Segal, Claes Oldenburg, Arman, Leonard Baskin, Ernest Trova, Marisol Escobar, Paul Thek, Manuel Neri e outros. A finais dos 60 e 70 tamén arraigou a arte óptica ou Op Art, con forte influencia da Bauhaus, da Teoría da Gestalt e dos estudos de Arnheim.

A arte conceptual é unha arte que tamén se desenvolve nestas décadas, na que o (s) concepto (s) ou idea (s) que participan na obra priman sobre as preocupacións estéticas e materiais tradicionais. Algunhas destas obras son One and Three Chairs, 1965, de Joseph Kosuth, e An Oak Tree, 1973, de Michael Craig-Martin, e as de Joseph Beuys e James Turrell entre outros.[16]

Na década dos oitenta, varios artistas, entre outros, que exploraban a escultura figurativa foron Robert Graham nun clásico estilo articulado e Fernando Botero levou as "figuras de gran tamaño" da súa pintura a esculturas monumentais. A escultura de cerámica practicada por Pablo Picasso, Peter Voulkos, Stephen De Staebler, Kenneth Price e outros convertéronse nun importante elemento da linguaxe visual da escultura moderna no século XX. 

As obras de arte ambientais, de arte específica do sitio e de arte efémera están representadas por artistas como Andy Goldsworthy, Walter De Maria, Richard Long, Richard Serra, Robert Irwin,[17] George Rickey e Christo e Jeanne-Claude dirixiron a escultura abstracta contemporánea cara a novas direccións. Os artistas crearon esculturas ambientais en sitios extensos dentro do grupo de proxectos "Land Arts of the American West".

Obras de escultura a escala ambiental están exemplificadas por artistas como Robert Smithson, Michael Heizer, James Turrell (Roden Crater), Eva Hesse, Sol LeWitt, Jackie Winsor, Keith Sonnier e Bruce Nauman, entre outros, pioneiros da escultura postminimalista.

A partir dos anos noventa e 2000 a arte vai moi vinculada aos traballos das galerías e das localizacións urbanísticas, práctica que se fora reforzando paulatinamente desde a segunda metade do século (por exemplo nos 50s Picasso recibiu o encargo dunha escultura pública de 15 metros para ser construída en Chicago). Inauguráronse esculturas como as do Gugghenheim en Bilbao (Puppy de Jeff Koons, Mama de Louise Bourgeois, The big tree and the eye de Anish Kapoor, quen tamén emprazou grandes obras noutras cidades), a Esfera de Jesús Soto en Caracas, a Flora Generica de Eduardo Catalano en Bos Aires, e moitas outras. En Galiza tamén se seguiu esa tendencia en lugares como a Illa das Esculturas, que conta con obras de Giovanni Anselmo, Fernando Casás, Pedro Croft, Dan Graham, Jenny Holzer, Francisco Leiro, Richard Long, Robert Morris, Anne e Patrick Poirier, Ulrich Rückriem ou Enrique Velasco.

Esta tendencia a un vÍnculo tan forte entre a escultura e o urbanismo fomenta o uso das obras como elementos morfosintácticos da linguaxe visual (un exemplo moi claro é o do minimalista Richard Serra), pero tamén ten provocado polémicas como acusacións de seren obras especulativas, ou referirse a elas co termo despectivo de esculturas de rotonda.

Galería de escultura moderna editar

A escultura posmoderna ocupa un campo de actividades máis amplo que a escultura moderna. Rosalind Krauss identificou a escultura no campo expandido, unha serie de oposicións arredor da relación da obra co seu contorno que describen as diversas actividades escultóricas que conforman a escultura posmoderna, creando unha explicación teórica que podería encaixar adecuadamente os desenvolvementos da Land art, a escultura minimalista, e a arte específica do sitio na categoría de "escultura":

  • Construción de xacementos: a intersección de paisaxe e arquitectura
  • Estruturas Axiomáticas: a combinación de arquitectura e non-arquitectura
  • Sitios marcados: a combinación de paisaxe e non paisaxe
  • Escultura: intersección de non-paisaxe e non-arquitectura

Minimalismo editar

Xéneros contemporáneos editar

A escultura moderna adóitase crear ao aire libre, como na arte ambiental e na escultura ambiental, a miúdo á vista dos espectadores. A escultura lixeira e a arte específica dun sitio tamén adoitan facer uso do ambiente. A obra de arte específica do sitio créase intencionadamente para un lugar específico. O termo foi empregado por primeira vez a mediados dos anos setenta polos escultores Patricia Johanson, Dennis Oppenheim, Athena Tacha e outros.[22] A arte ambiental específica do sitio foi descrita como un movemento pola crítica de arquitectura Catherine Howett [23] e a crítica de arte Lucy Lippard .[24] Land art, Earthworks, ( Earth art ) é un movemento artístico que fai un uso específico da paisaxe real para formar obras de escultura que se atopan e fan uso da natureza xeralmente de forma alterada. É unha forma de escultura creada na natureza, a partir da natureza, empregando materiais que se atopan na natureza como sucidade, solo, rochas, troncos, ramas, follas e auga, así como materiais sintetizados polo home como esgrima de cadea, arame de espiño, corda, caucho, vidro, formigón, metal, asfalto e pigmentos minerais.

A escultura de xeo é unha forma de escultura efémera que utiliza o xeo como materia prima. É popular na China, Xapón, Canadá, Suecia e Rusia. As esculturas de neve adoitan estar esculpidas nun só bloque duns 5 metros e un peso aproximado de 20 a 30 toneladas.

As esculturas cinéticas son esculturas deseñadas para moverse, que inclúen móbiles.

As esculturas sonoras toman a forma de instalacións sonoras interiores, instalacións exteriores como arpas eólicas, autómatas ou están máis ou menos preto de instrumentos musicais convencionais. A escultura sonora adoita ser específica do sitio. Os xoguetes de arte convertéronse noutro formato para os artistas contemporáneos desde finais dos anos noventa, como os producidos por Takashi Murakami e Kid Robot, deseñados por Michael Lau, ou feitos a man por Michael Leavitt .[25]

Tamén se desenvolveu un tipo de escultura hiperrealista, dalgún xeito evolución das estatuas de cera de finais do s. XIX, con materiais novidosos como o látex e outros empregados en efectos especiais para audiovisuais; en Galiza, Alberto Hortas traballou en filmes nomeados aos Goya e os Oscar e fixo esculturas como a do baloncestista Corbacho. Este tipo de escultura hiperrealista ten representantes internacionais como Ron Mueck, Didy Jacobsen, Kazuhiro Tsuji, Carol Feuerman, Duane Hanson ou Eugenio Merino.

Notas editar

  1. ↑ "The Burghers of Calais, (sculpture)". SIRIS
  2. ↑ Elsen, Albert E. (2003). Rodin's Art: The Rodin Collection of the Iris & Gerald B. Cantor Center for the Visual Arts. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-513381-1.
  3. ↑ "Rodin to Now: Modern Sculpture", Palm Springs Desert Museum.
  4. ↑ Giedion-Welcker, Carola, ‘’Contemporary Sculpture: An Evolution in Volume and Space, A revised and Enlarged Edition’’, Faber and Faber, London, 1961, p. X
  5. ↑ Atkins, Robert, ‘’ARTSPOKE: A Guide to Modern Ideas, Movements and Buzzwords, 1848-1944’’ Abbeville Publishers, New York, 1993, p.140
  6. ↑ Curtis, Penelope, ‘’Sculpture: 1900-1945’’, Oxford University Press, Oxford, 1999, p. 1
  7. ↑ Elsen, Albert L., ‘’Rodin’s Gates of Hell’’, University of Minnesota Press, Minneapolis, MN, 1960 p. 77
  8. ↑ Grace Glueck, "Picasso Revolutionized Sculpture Too", New York Times, exhibition review 1982, Retrieved July 20, 2010.
  9. ↑ "Gallery, KODNER GALLERY". www.kodnergallery.com. Consultado o 2022-04-04. 
  10. ↑ Robert Rosenblum, "Cubism", Readings in Art History 2 (1976), Seuphor, Sculpture of this Century
  11. ↑ Edith Balas, Joseph Csaky: A Pioneer of Modern Sculpture, American Philosophical Society, 1998.
  12. ↑ Edward Lucie-Smith, Visual arts in the 20th century, Edition illustrated, Publisher Harry N. Abrams, 1997, Original from the University of Michigan, ISBN 0-8109-3934-7, ISBN 978-0-8109-3934-9
  13. ↑ "Constantin Brancusi". www.encyclopedia.com. Consultado o 2022-04-04. 
  14. ↑ The Oxford dictionary of American art and artists, Author Ann Lee Morgan, Publisher Oxford University Press, 2007,Original from the University of Michigan,ISBN 0-19-512878-8, ISBN 978-0-19-512878-9
  15. ↑ "National Air and Space Museum Receives "Ascent" Sculpture for Display at Udvar-Hazy Center". airandspace.si.edu (en inglés). Consultado o 2022-04-04. 
  16. ↑ Tate
  17. ↑ Dia Foundation
  18. ↑ Rodin Museum, The Three Shades
  19. ↑ the Art Story
  20. ↑ Klein, Mason, et al., Modigliani: Beyond the Myth. The Jewish Museum and Yale University Press, 2004.
  21. ↑ Otto Gutfreund - exhibition in the Municipal House (Czech Radio)
  22. ↑ Peter Frank, "Site Sculpture", Art News, Oct. 1975
  23. ↑ Catherine Howett, New Directions in Environmental Art, Landscape Architecture, Jan. 1977
  24. ↑ Lucy Lippard, Art Outdoors, In and Out of the Public Domain, Studio International, March–April 1977
  25. ↑ "Art Army by Michael Leavitt", hypediss.com, December 13, 2006.

Véxase tamén editar

Ligazóns externas editar

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Escultura_contemporánea&oldid=6635684»