Wikipedia

Sinan

arquitecto otomano

Mimar Koca Sinan ibn Abd al-Mannan, Sinaneddin Yusuf ou Abdulmennan oğlu Sinan,[1] coñecido como Koca Mi'mâr Sinân Âğâ (قوجه معمار سنان آغا [Ḳoca Miʿmār Sinān Āġā]‎,[2] lit., «Sinan Aga o Gran Arquitecto») ou Mimar Sinan (معمار سينان, lit. en turco moderno, «Sinan o Arquitecto»); Ağırnas, Eyalet de Karaman (actual Turquía), c. 1488/1490-Constantinopla, 17 de xullo de 1588, foi un arquitecto otomán do século XVI, contemporáneo de Vignola, Palladio, Michelangelo ou Juan de Herrera. Como arquitecto principal (turco: mimar) e enxeñeiro civil dos sultáns Suleiman o Magnífico, Selim II e Murad III, foi responsable da construción de máis de 300 estruturas principais e outros proxectos máis modestos, como escolas. Creador da arquitectura clásica otomá, que integra as tradicións orientais e as bizantinas, a súa calidade e influencia nos arquitectos musulmáns da época e posteriores, é comparable á dos citados dentro do ámbito cristián. A influencia da súa visión da arquitectura chegou ata o Imperio Mogol coa construción por parte de Shah Jahan do Taj Mahal.

Infotaula de personaMimar Sinan
خواجه معمار سنان آغا

Busto de Mimar Sinan en Ancara.
Nome orixinal(tr) Mimar Sinan
(ar) قوجه معمار سنان آغا Editar o valor em Wikidata
Biografía
Nacemento1489/1490
Ağırnas, Eyalet de Karaman, Imperio Otomán Imperio Otomán (hoxe Provincia de Kayseri)
Morte17 de xullo de 1588 (98 anos)
Constantinopla, Imperio Otomán Imperio Otomán
Lugar de sepulturaConstantinopla Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
País de nacionalidadeOtomán
Actividade
Lugar de traballo Istambul
Alepo
Višegrad (pt) Traducir
O Cairo
Edirne
Istambul Editar o valor em Wikidata
OcupaciónArquitecto
LinguaLingua turca otomá Editar o valor em Wikidata
Obra
Obras destacables
Familia
CónxuxeFatma Nur
Cronoloxía
devshirme (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
Sinatura
Editar o valor em Wikidata

Fillo dun canteiro, recibiu unha educación técnica e chegou a ser un exeñeiro militar. Ascendeu rapidamente primeiro a oficial e máis adiante a comandante xanízaro, co título honorífico de aga.[3] Durante as campañas cos xanízaros refinou as súas habilidades arquitectónicas e de enxeñería, chegando a ser un experto construtor de fortificacións de todos os tipos, así como de proxectos de infraestrutura militar, coma estradas, pontes e acuedutos.[4] Cando tiña aproximadamente cincuenta anos foi nomeado xefe dos arquitectos imperiais, aplicando as habilidades técnicas que adquirira no exército para a creación de refinados edificios relixiosos e estruturas civís de todas as clases.[5] Permaneceu neste posto durante case cincuenta anos.

A súa obra mestra é a Mesquita de Selim en Edirne, aínda que a súa obra máis famosa é a Mesquita de Suleiman en Istambul. Dirixiu un amplo departamento gobernamental e adestrou a moitos discípulos que foron posteriormente recoñecidos, como Sedefkar Mehmed Agha, arquitecto da Mesquita Azul de Istambul, e Mimar Hayruddin que fixo a Ponte Vella de Mostar. Está considerado como o máis grande arquitecto do período clásico da arquitectura otomá e ten sido comparado con Michelangelo, o seu coetáneo europeo.[6] Michelangelo e os seus planos para a Basílica de San Pedro en Roma eran ben coñecidos en Istambul desde que Leonardo da Vinci e el mesmo foran invitados, en 1502 e 1505 respectivamente, pola Sublime Porta para presentar planos para unha ponte abranguendo todo o Corno de Ouro.[7] Os traballos de Mimar Sinan están entre os edificios máis influentes da historia.[8]

Traxectoria editar

 
Busto de Mimar Sinan en Istambul.

Mocidade editar

Mimar Koca Sinan, naceu o 15 de abril de 1489 na aldea de Ağırnas, preto da cidade de Kayseri (Cesarea), en Anatolia, nunha familia cristiá greco-ortodoxa. Foi aprendiz de albanel e carpinteiro co seu pai. Na mocidade, en 1512, en virtude dun novo decreto dado na subida ao trono do sultán Selim I Yavuz, que desenvolvía o sistema de « devşirme », instaurado por Murat I, - un sistema de recrutamento de mozos cristiáns, de entre oito e dezasete anos, que se convertesen ao islam e gardarlle fidelidade absoluta ao sultán, calquera que fose a posición a que accedesen -, Sinan, a pesar de ser un tanto maior, é levado a Istambul e enrolado no exército. Crese que foi nesta altura cando se iniciou na arte e na técnica de construción de armazóns.

Logo dun período de rigorosa formación, pasa da cabalaría aos corpos técnicos, participa en numerosas campañas con Selim I e con Soliman I o Magnífico (1494-1566), e principia a construír pontes e fortificacións.

Participa na Guerra Santa e na vitoria en Çaldiran (1514) sobre da dinastía xiíta dos Persas Sefevidas, chegados ao poder en 1501, que permite a incorporación do leste da Anatolia (Armenia; logo participa na expedición de Exipto, entre 1515-1517, no transcurso da cal os turcos esmagan os Mamelucos na batalla de Merdj Dabiq, preto de Alepo, en Siria. De volta en Istambul, entre no prestixioso "Corpo dos xanízaros" » (en turco « yeniçeri » significa « soldado novo »).

Na época de Suleimán, participa na expedición a Belgrado en 1521, e na de Rodas en 1526, obtendo a graduación de oficial. Despois da batalla de Mohács en 1526, tórnase xefe dos técnicos. Aínda participará na expedición de Viena en 1529, na de Alemaña entre os anos 1529-1532 e nas de Iraq, de Bagdad e de Tabriz entre 1532-1535.

A descuberta da arquitectura editar

Como militar que participou en numerosas expedicións por Europa e Asia tivo oportunidade de ver e estudar todo tipo de construcións e edificacións e como xanízaro recibiu nocións de construción. As súas primeiras construcións son militares (pontes, estaleiros e fortificacións), máis logo dirixirá a edificación de innúmeras mesquitas e outros edificios públicos. Entre as primeiras obras civís que construíu, deben citarse a Ponte Coban Mustafa Pachá, en Svilengrad, Bulgaria, e a mesquita Hüsrev Pachá (Hüsrev Paşa Camii) en Alepo, Siria, esta en 1536-1537.

Sinan inspírase a miúdo, para trazar as súas mesquitas en Santa Sofía, a xoia bizantina, creando estruturas nas que a cúpula central semellará lixeira e espazos interiores bañados de luminosidade. Utilizou sistemas capaces de apuntalar as construcións exteriormente para poder conservar o interior aberto. Con frecuencia construía as súas mesquitas como parte dun complexo, comprendendo escolas, baños, un casa de acollemento e hospital.

O arquitecto imperial editar

 
Posible representación de Mimar Sinan (esquerda) na tumba de Suleiman o Magnífico, 1566.

En 1539, despois da morte do arquitecto Acem Ali, autor da mesquita Yavuz Selim (Yavuz Selim Camii) en Istambul, Mimar Koca Sinan foi nomeado « mimarbasi », xefe dos arquitectos imperiais, posto que conservará con tres sultáns : Suleimán o Magnífico, Selim II e Murad III. Cando este nomeamento, non era xa novo (50 anos), mais case lle quedarían outros cincuenta anos creativos, que conduciron a arquitectura turca as máis altas cimeiras.

A primeira mesquita erguida despois do nomeamento - a mesquita Haseki Sultán (Haseki Sultan Camii), edificada en honra da esposa de Soliman, a sultá Roxelana - conserva unha organización espacial moi tradicional, sen revelar innovacións. Por contra, o proxecto seguinte, a mesquita Mihrimah (Mihrimah Camii) (1540-1548) en Usküdar, case sen solución de continuidade coa anterior, representa un primeiro paso adiante, pois entre outras novedades, contén tres semicúpulas rodeando a cúpula principal.

A Mesquita de Sehzade Mehmet editar

 
Patio da Mesquita de Sehzade.

A continuación, Sinan inicia o proxecto da Mesquita de Sehzade (Şehzade Mehmet Camii) (1543-1548), ou do Principe Mehmet, que commemora o predilecto de Suleimán, vítima dos celos de Roxelana, que alí ten a súa tumba.

Este templo considérase a primeira obra maior de Sinan. Foi levantada con vistas ao Mar de Mármara e ao Corno de Ouro. Como a maior parte das mesquitas edificadas logo, a Şehzade está erguida sobre un plano cadrado e cuberto dunha cúpula central, apoiada sobre catro pilastras e sostida por outras catro semicúpulas e máis outras menores subsidiarias. Como noutros casos é o centro dun complexo de edificacións.

Á vista da súa estrutura, coidase que se inspira na mesquita iraquí de Fatih Pachá (Fatih Paşa Camii) en Diyarbakir (hoxe no Sueste de Turquía), construída entre 1518-1522, que posúe tamén unha gran cúpula repousando sobre pesados piares que sosteñen catro semicúpulas. Presenta un acusado contraste entre o exterior, aparentemente descoidado, e o interior, exquisitamente decorado pero con sinxeleza.

Descoñécense as razóns polas cales Sinan, utilizou logo planos máis achegados a Hagia Sophia fronte a estes máis audaces empregados na Şehzade.

A Mesquita de Suleiman editar

 
Vista da Mesquita de Suleiman desde o Bósforo.

Para Suleiman o Magnífico, Sinan construíu, entre 1550 et 1557, a Mesquita de Suleiman (Süleymaniye Camii) de Istambul, reputada polos poetas turcos como « o esplendor e a xoia ». Esta mesquita « selatin » (plural de « sultan ») - chámase así as mesquitas con varios alminares só contruídas polo sultán ou seus familiares - é incontestabelmente un dos seus grandes acertos e a silueta da Süleymaniye, cos seus catro afiados alminares, cerchados de dez balcóns (indicando que Suleimán era o cuarto sultán otomán de Istambul e o décimo da dinastía otomá), domina o horizonte da ribeira occidental do Corno de Ouro. Sinan reiterou aquí o sistema de sostemento que xa el mesmo empregara na mesquita Bayezid, (ou de Baiaceto). Sostén a cúpula por mrdio de semicúpulas orientadas para o mihrab (ou parede que indica a dirección cara A Meca). As cúpulas, como sempre descargan, de xeito harmonioso, dunhas en outras, os pulos das súas masas.

A Süleymaniye e o seu complexo representan unha organización urbana estendida nunha ampla zona, englobando unha escola coránica (darülkurra), un hospital, un baño público (hammam), un hospicio, seis colexioss de teoloxía, almacéns, e os mausoleos (türbe) do sultán Suleimán e da súa esposa Roxelana (a sultá Hürrem). Constitúe o exemplo máis significado das concepcións do urbanismo dos Turcos, que atribúen unha natureza social ás construcións relixiosas. Todos os artistas da época (como p. ex. Ahmet Karahisar e o seu discípulo Hasan Çelebi para as decoracións caligráficas) contribuiran, e foi realizada tendo conta tanto do aspecto global como dos detalles.

Sinan, nesta obra, reinterpretou o estilo de Santa Sofía. Os sete anos que duraran os traballos, demostran o xenio do arquitecto no dominio da organización tanto como no da arquitectura. O caderno de contabilidade da edificación, que ilustra a época, ten chegado ata nós, e dá preciosas indicacións sobre dos métodos de traballo do arquitecto.

A Mesquita de Rüstem Pachá editar

 
Interior recuberto de azulexos de maiólica, polo que é célebre a Mesquita de Rüstem Pachá.

Entre 1560 e 1564, ergue para o Gran Visir Rüstem Pachá, xenro de Suleimán o Magnífico a Mesquita de Rüstem Pachá (Rüstem Paşa Camii), tamén en Istambul, no barrio de Eminönü . É pequena e está soberbamente proporcionada. É aínda unha obra excepcional, unha xoiña da arte otomá. Achase por encima dunha arcada de almacéns, coma un cantil sobre rúas bordeadas de caravanserrallos, con construcións que talvez remonten á época bizantina. O plano é clásico: forma rectangular, cúpula central apoiada sobre catro semicúpulas e cinco cúpulas menores. Estupendos azulexos de Iznik (a antiga Nicea) recobren os interiores do templo.

Unha recente restauración resaltou o seu valor, mais o terremoto de 1999 danou as súas cupuliñas.

A Mesquita de Atik Valide editar

 
Mesquita de Atik Valide en Istambul.

Sinan creou tamén un complexo (Külliyesi), en torno dunha mesquita para Nurbanu Valide Sultán, a esposa veneciana de Selim II e mai de Murad III (1574-1595). A Mesquita de Atik Valide (Atik Valide Camii) ou mesquita da sultá-mai, foi construída entre 1570 e 1579, no barrio de Üsküdar, na parte asiática de Constantinopla. O extenso complexo, máis unha vez, pon de relevo o papel social do templo entre os otománs, como lugar non só de oración, senón tamén de vida. A mesquita, no centro, chegou ata nós en tres etapas construtivas.

A decoración máis significativa está no interior do santuario. Son pinturas especialmente motivos florais, plasmados en paneis murais, cubertos de azulexos de porcelana decorados, principalmente cerca do púlpito (minbar). Como noutros casos, o mihrab, a parede cara a Meca, que orienta os pregos, está decorado con cerámica de Iznik (Nicea). A porta e as contraventanas da sala de oracións están ornamentados con incrustacións de marfil e nácar.

A Mesquita de Selim en Edirne editar

 
Mesquita de Selim en Edirne.

Santa Sofía, construída polos « infieis » constituía a teima dos arquitectos musulmáns. A idade de 80 anos, entre 1569 e 1574, Sinan contruíu para Selim II a Mesquita de Selim (Selimiye Camii), en Edirne (Andrinópole). Por primeira vez, superabanse as dimensións de Santa Sofía.

Nesta edificación, que o mesmo arquitecto coidaba como a obra do seu período de mestrado, puxo en práctica o principio da cúpula sobre plano octogonal, problema que xa tentara resolver na mesquita de Rüstem Pachá. Sinan ergue aquí a cúpula maior —cun diámetro de 31 metros— de todas as que executara. Está sostida por oito piares, e mercé ao espazo que recobre, dá impresión de que o interior do templo é maior do que é na realidade. A cúpula determina así mesmo a visión das liñas principais da fachada externa do santuario. O resto das construcións do complexo están detrás da mesquita. Os catro alminares reclaman a atención desde o primeiro momento. Estes minaretes, de aspecto elegante, foron instalados nas catro esquinas da plataforma cadrada sobre da cal se eleva a mesquita. Nesta obra, Sinan mostra o seu xenio, que non só vía, senón que era capaz de interpretar a herdanza recibida da Anatolia, única no mundo. Esta mesquita, aínda cando non é a súa derradeira obra, está considerada, con xustos títulos, como unha obra mestra que culmina a síntese da arquitectura turco-otomá da época clásica. Fixa, por así dicilo as regras dese período, pola súa estrutura, o tratamento do espazo, as súas proporcións e a súa ornamentación.

A Mesquita de Sokollu Mehmet Pachá editar

 
Cúpulas da mesquita de Sokollu Mehmet Pachá en Istambul.

Das tres mesquitas construídas por Sinan en Istambul na honra do Gran Visir, a máis importante (Sokullu Mehmet Pacha Camii) é a que edificou entre 1572 e 1577 na veciñanza de Kadırga, preto da mesquita Azul (Sultanahmet Camii).

Foi levantada sobre as ruínas dunha igrexa bizantina, Haghia Anastasia, da que se reutilizarán os materiais. A nova mesquita é célebre polas fermosas porcelanas azuis, que cobren os piares arredor da bóveda, os contornos das xanelas e o mihrab, mais que non obnubilan a beleza arqitectónica. No interior, o visitante non pode senón quedar sobrecollido de admiración diante dos azuis, verdes, púrpuras e vermellos dos elegantes deseños dos azulexos de Iznik e as pinturas mostrando caraveis e crisantemos, e máis os vitrais polícromos. Como noutras obras, e seguindo o modelo de Santa Sofía, a cúpula central vai sostida por semicúpulas.

Do mesmo xeito, ademais do templo, hai un complexo arredor, incluíndo un convento de derviches. O patio, ao que se accede por un pequeno túnel, está rodeado de pórticos con 30 cúpulas, sostidas, na maior parte, por columnas bizantinas reaproveitadas.

O Kırkçeşme editar

 
Plano do sistema de distribución de auga de Kırkçeşme (c. 1560), que se conserva no museo do Palacio de Topkapi.

Sinan non só construíu mesquitas. En 1553, foille encargada a resolución do problema de abastecemento de auga á capital. Examinou todos os acuedutos antigos, e buscou novas fontes. Os traballos de construción de novas instalacións foron iniciados en 1554 e terminados en 1560. Para iso, realizou unha rede de cuarenta fontes, que denominou « Kırkçeşme », cunha lonxitude de máis de 50 km, para cuxa subministración debeu construír diques fluviais, túneis, canles e dous acuedutos: os de Uzunkemer e Egrikemer, preto de Istambul. Este proxecto a por do dominio da auga era tan importante a ollos de Suleimán, que fixo un desembolso de 43 millóns en moeda de prata, case equivalente ao que gastara (53 millóns) no complexo de Süleymaniye.

O construtor de pontes editar

 
Ponte Mehmed Paša Sokolović sobre o río Drina, construída por Sinan en 1577.

Mimar Sinan outorgou tanta importancia ás súas pontes como ao resto dos traballos. Estaba orgulloso da ponte de « Büyükçekmece », dun longor de 635,5 metross, e que é tan perfecto como sólido. Foi el tamén o que botou sobre o río Cekmeçe, os vinte e oito arcos da ponte da vía imperial que une Edirne con Istambul. Tamén levantou, entre 1577 e 1578 a Ponte de Višegrad sobre o río Drina, en Bosnia-Hercegovina, nos Balcáns.

Últimos anos editar

En 1580, edifica a mesquita Chemchi Pachá (Chemchi Paşa Camii) en Usküdar, na beira asiática do Bósforo.

En 1584, a sultana Nur-u Banu, esposa de Selim II e mai de Murad III, fai construír en Istambul, seguindo trazas de Mimar Sinan, uns baños públicos, o hammam de Çemberlitas, reputado como unha das obras máis importantes da arquitectura otomá do século XVI.

En 1586, á respeitábel idade de 97 ans, emprende aínda a construción das súas dúas últimas mesquitas: Mesih Mehmet Pachá (Mesih Mehmet Paşa Camii) e Molla Tchelebi (Molla Tchelebi Camii) en Findikli, que non poderá ver acabadas.

En total, no percurso da súa dilatada carreira, Sinan e o seu equipo executaran 350 construcións :

A pesar da extensión excepcional da súa vida profesional, é difícil pretender que todas estas obras fosen planificadas e realizadas por Sinan persoalmente. Unha parte delas, das que a maioría se encontran en Istambul, foran realizadas polos seus discípulos ou por organizacións de arquitectos que estaban vencelladas a el, e el contentaríase con supervisar a concepción da obra e os traballos. Por outra banda, na listaxe van incluídas as restauracións nas que participara.

Sinan viviu durante a época que constituíu a idade de ouro do Estado otomán. Foi arquitecto-xefe con tres soberanos: Suleimán I o Magnífico, Selim II e Murad III. Tivo un papel considerable na concepción e execución de numerosas obras arquitectónicas que simbolizaron o poderío do Imperio. O estudo da súa vida revela a historia dun verdadeiro creador, xamais satisfeito coas súas realizacións, constantemente en busca de ideas novas e tentando pór a punto dispositivos innovadores. A súa influencia continuou sentindose moito tempo despois da súa morte, e en todas as épocas se recoñeceu a súa importancia.

Mimar Sinan faleceu case centenario, o 17 de xullo de 1588 en Istambul. Foi inhumado nun ángulo do norte da mesquita Sülimaniye, na proximidade dos mausoleos de Suleimán e da súa esposa Hürrem, máis coñecida por Roxelana.

Galería de imaxes editar

  • Principais obras de Sinan
  •  
    Mesquita de Şehzade - Istambul.
  •  
    Mesquita de Şehzade (interior).
  •  
    Mesquita de Suleiman - Istambul.
  •  
    Mesquita de Suleiman (interior).
  •  
    Mesquita Selimiye - Edirne.

Notas editar

  1. ↑ Necipoglu e outros 2005, p. 131
  2. ↑ Cafer Çelebi: Risale-i-mimariye. 1623
  3. ↑ Goodwin 2001, p. 87
  4. ↑ Kinross 1977, pp. 214-215
  5. ↑ Kinross 1977, pp. 214-215
  6. ↑ Saoud 2007, p. 7
  7. ↑ Vasari 1963, Libro IV, páxina 122
  8. ↑ McGrath, Jane. howstuffworks.com, ed. "10 Most Famous Architects Who Ever Lived" (en inglés). Consultado o 25 de decembro de 2019. 

Véxase tamén editar

Bibliografía editar

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sinan&oldid=6692245»