Paradela
Coordenadas: 42°45′56.11″N 7°34′3.62″O / 42.7655861, -7.5676722
Paradela é un concello da provincia de Lugo, pertencente á comarca de Sarria, que forma parte da Ribeira Sacra. Segundo o INE a súa poboación no 2017 era de 1.851 habitantes (2.307 no 2006, 2.367 no 2005, 2.408 no 2004, 2.463 no 2003) e 1.723 no 2021. O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é «paradelense».
| Paradela | |
|---|---|
  | |
 Río Miño ó seu paso por Paradela. | |
 | |
| Situación | |
| Xentilicio[1] | paradelense |
| Xeografía | |
| Provincia | Provincia de Lugo |
| Comarca | Comarca de Sarria |
| Poboación | 1.683 hab. (2022)[2][3] |
| Área | 121,12 km²[3] |
| Densidade | 13,9 hab./km² |
| Entidades de poboación | 18 parroquias[4] |
| Política (2019[5]) | |
| Alcalde | José Manuel Mato Díaz (PPdG [6]) |
| Concelleiros | PPdeG: 6 PSdeG-PSOE: 3 |
| Eleccións municipais en Paradela | |
| Uso do galego[7] (2011) | |
| Galegofalantes | 92,36% |
| Na rede | |
| www.paradela.es | |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
DemografíaEditar
| Censo Total | 1.851 (2017) |
| Menores de 15 anos | 97 (5.24 %) |
| Entre 15 e 64 anos | 1.027 (55.48 %) |
| Maiores de 65 anos | 727 (39.28 %) |
XeografíaEditar
Paradela sitúase no suroeste da provincia de Lugo, entre o val do río Miño e a depresión de Sarria. Limita ao norte co Páramo, ao sur con Bóveda e O Saviñao, ao leste con Sarria e O Incio, e ao oeste con Taboada e Portomarín. Ten uns 121,12 km²,[8] repartidos en 18 parroquias.
Polo oeste pasa o río Miño, e atravesando a parte norte está o río Loio. O punto máis alto é Pena Ventureira (838 m), sendo a altitude media do concello de 600 m.
HeráldicaEditar
O concello de Paradela aprobou o 16 de abril de 1986 o proxecto de Estudo Heráldico e Estandarte para o Concello redactado por Vicente Cárdenas y Vicent, sendo aprobado definitivamente pola Xunta de Galicia o 16 de outubro do mesmo ano.
No escudo aparece a mitra, representando o mosteiro de Santa María de Loio, que aparece nomeado na Bula aprobatoria da Constitución canónica da Orde de Santiago, expedida polo Papa Alexandre III.
A campá representa a de San Miguel, á que sempre se lle atribuíu unha axuda milagreira nos partos dificultosos.
A grande Cruz de Santiago, no centro, lembra o paso do camiño francés a Santiago de Compostela polo concello, onde houbo importantes hospitais de peregrinos, así como unhas das primeiras posesións e casas matrices da Orde.
Os dous castiñeiros representan a destacada riqueza forestal de Paradela.
PatrimonioEditar
No concello sitúanse o mosteiro de San Facundo de Ribas de Miño (século XIII), o mosteiro de Santa María de Castro de Rei e o mosteiro de Santa María de Loio.
ToponimiaEditar
Segundo Nicandro Ares Paradela é o nome do concello e de catro parroquias, mais non de ningún lugar. É un diminutivo de parada (latín parata) nun camiño,[9] como o Camiño de Santiago.
Personaxes ilustresEditar
En Paradela naceron Xosé Arias Fernández, José Ramón Dosio López, Emilio Golás, José López Armesto, José López López, Luis López López, Diego López Rodríguez, José Manuel Mato Díaz, Xesús Mato Mato, Manuel Rodríguez López e Maximino Rodríguez Perez.
Galería de imaxesEditar
- Artigo principal: Galería de imaxes de Paradela.
Centro Socio Cultural Manuel Rodríguez López.
Igrexa de Santa María de Ferreiros.
Casa do concello.
Placa altimétrica do concello.
Lugares de ParadelaEditar
Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Paradela vexa: Lugares de Paradela.
ParroquiasEditar
NotasEditar
- ↑ Véxase no Galizionario.
- ↑ Instituto Nacional de Estadística, ed. (27 de decembro de 2019). "Cifras oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de enero". Consultado o 2 de xuño de 2020.(en castelán).
- ↑ 3,0 3,1 Instituto Galego de Estatística. (2022) "Paradela".Información municipal. Sociedade e poboación. Xunta de Galicia.
- ↑ Nomenclátor de Galicia. Busca directa. Xunta de Galicia
- ↑ Goberno de España, Ministerio do Interior (ed.). "Elecciones 2019". resultados.eleccioneslocaleseuropeas19.es. Arquivado dende o orixinal o 25 de xuño de 2019. Consultado o 27 de maio de 2019.
- ↑ Federación Galega de Municipios e Provincias (ed.). "Paradela". www.fegamp.gal. Consultado o 14 de setembro de 2019.
- ↑ Neira, Carlos. "Evolución do uso do galego por concellos". Arquivado dende o orixinal o 5 de decembro de 2019. Consultado o 14 de outubro de 2014.
Fonte: IGE. Datos dispoñibles nas Táboas Dinámicas de Google
- ↑ "Superficie". IGE. 27-01-2020. Arquivado dende o orixinal o 03-05-2021. Consultado o 26-04-2021.
- ↑ Ares Vázquez, Nicandro (2011). Estudios de toponimia galega, tomo I. Real Academia Galega. ISBN 978-84-87987-83-0.
Véxase taménEditar
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Paradela  |
 |
Este artigo sobre concellos de Galicia é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír. |