Gran Bretaña

a maior illa de Europa

Gran Bretaña[1] é a maior illa de Europa, situada no noroeste deste continente, entre o mar do Norte, o Golfo de Irlanda e o Canal da Mancha.

Modelo:Xeografía físicaGran Bretaña
Imaxe
Tipoilla Editar o valor en Wikidata
EpónimoBritannia, Bruto de Troia (pt) Traducir e Pobo británico Editar o valor en Wikidata
Parte deIllas Británicas Editar o valor en Wikidata
Situado na entidade xeográficaIllas Británicas Editar o valor en Wikidata
Localización
ContinenteEuropa Editar o valor en Wikidata
División administrativaReino Unido Editar o valor en Wikidata
lang=gl Editar o valor en Wikidata Mapa
 53°50′N 2°25′O / 53.83, -2.42
Bañado porMar do Norte, Mar de Irlanda, Mar Céltico e Mar das Hébridas Editar o valor en Wikidata
Composto por
Características
Punto máis altoBen Nevis Editar o valor en Wikidata  (1.344 m Editar o valor en Wikidata )
Superficie228.938 km²
209.331 km² Editar o valor en Wikidata

División Política

editar

A illa conforma a maior parte do estado do Reino Unido, e está dividida en tres dos países que o conforman: Inglaterra, no centro-sur da illa; Escocia, no norte; e Gales, no centro-oeste.

Xeografía

editar

Gran Bretaña atópase ao noroeste da Europa continental e ao leste de Irlanda. Está separada do continente polo Mar do Norte e o Canal da Mancha, que se reduce a 34 km no estreito de Dover.[2] Ocupa unha superficie de 209.331 km², excluíndo todas as illas pequenas ao redor do arquipélago.[3] A Canle do Norte, o Mar de Irlanda, o Canal de San Xurxo e o Mar Céltico separan a illa da illa de Irlanda ao oeste.[4] A illa atópase conectada fisicamente coa Europa continental a través do Canal da Mancha, co máis longo túnel ferroviario submarino do mundo que se completou en 1993. Xeograficamente, a illa caracterízase por unha paisaxe baixa, con suaves outeiros no leste e o sur, mentres que os outeiros e montañas predominan nas rexións occidentais e norteñas. Está rodeado por máis de 1.000 pequenas illas e illotes. A maior distancia entre dous puntos é de 968 km. (entre Land's End, Cornualla e John O'Groats, Caithness), ou 1.349 quilómetros usando a rede viaria nacional.

O Canal da mancha crese que creouse entre 450.000 e 180.000 anos atrás. Ao redor de 10.000 anos atrás, durante o Último período glacial coa baixa do nivel do mar, Gran Bretaña non era unha illa, senón unha rexión de terras altas do norte de Europa occidental, situada parcialmente debaixo da capa de xeo de Eurasia. O nivel do mar estaba 120 m. máis baixo que hoxe en día, e o leito do Mar do Norte estaba seco e actuou como unha ponte de terra a Europa, agora coñécese como Doggerland. Xeralmente se pensa que o nivel do mar subiu gradualmente logo do final do último período glacial da idade de xeo actual, Doggerland quedou mergullado baixo o Mar do Norte, cortando o que antes era a península británica do continente europeo en torno ao 6.500 antes de Cristo.

Historia

editar

Ver artigo principal: Historia de Gran Bretaña

Esta illa é o centro do Reino Unido e, como tal, a súa historia avanza xunto a el. O sur de Gran Bretaña foi conquistado polos romanos. Durante as invasións bárbaras na Britania posromana foi invadida polos saxóns.

Durante a Idade Media estivo dividida entre os actuais países que a conforman hoxe, cunha moi clara hexemonía sobre os demais de Inglaterra. Aínda que Gales pronto caeu no poder de Inglaterra, Escocia non se uniu a ela moito despois.

Durante a Idade Moderna, o Reino Unido foi acadando cada vez máis poder, e na Idade Contemporánea converteuse no Estado máis poderoso do mundo, cando era chamada Imperio Británico, e foi onde primeiro chegou a Revolución Industrial, converténdose así esta illa nunha das rexións máis importantes do mundo.

O ser unha illa axudou moito ó Reino Unido a defenderse do exterior, frustrando así os intentos de invasión doutros países: España durante o reinado de Filipe II e na época dos levantamentos xacobitas, Francia durante o reinado de Napoleón, e Alemaña durante o seu bloqueo da primeira guerra mundial e durante a súa invasión aérea na segunda guerra mundial.

Poboación

editar

A poboación é moi heteroxénea desde hai séculos nesta illa.

Relixión

editar

Hai en Gran Bretaña unha división relixiosa: calvinistas e outros protestantes, anglicanos e católicos. A Idade Moderna foi moi convulsa para a illa debido ás persecucións relixiosas, e por esta razón houbo tantos emigrantes ingleses cara ás terras extraeuropeas que tiña naquel momento o Reino Unido.

Etnias

editar

Tamén hai moita diversidade no sentido de razas e culturas, pois a parte de dividirse entre galeses, escoceses e ingleses, o feito de que Londres fora o centro dun inmenso imperio colonial atraeu durante o século XX a moitos inmigrantes das colonias, de orixe india, africana, caribeña etc.

Idiomas

editar

Hoxe en día, fálanse en Gran Bretaña catro linguas principais, á parte das que falan as comunidades de inmigrantes doutros países: o inglés, o galés, o escocés e o gaélico escocés, con moi claro predominio da primeira, pois fálase por practicamente toda a poboación, mentres que as outras tres son faladas por minorías mesmo en Gales e Escocia.

Cidades

editar

Inglaterra

editar

Escocia

editar
  1. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para británico.
  2. "accessed 14 November 2009". Arquivado dende o orixinal o 30 de maio de 2020. Consultado o 22 de febreiro de 2012. 
  3. United Nations Environment Programme (UNEP) ISLAND DIRECTORY TABLES "ISLANDS BY LAND AREA". Consultado en http://islands.unep.ch/Tiarea.htm Arquivado 20 de febreiro de 2018 en Wayback Machine. o 13 de agosto de 2009
  4. "Limits of Oceans and Seas, 3rd edition + corrections" (PDF). International Hydrographic Organization. 1971. p. 42 [corrections to page 13]. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 22 de xuño de 2015. Consultado o 14 de agosto de 2010. 

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar