Francisco María de la Iglesia
Francisco María de la Iglesia González[1], nado en Santiago de Compostela o 2 de febreiro de 1827 e finado na Coruña o 5 de abril de 1897, foi un rexionalista galego, mestre, xornalista, poeta e dramaturgo.
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 2 de febreiro de 1827 Santiago de Compostela, España |
| Morte | 5 de abril de 1897 (70 anos) A Coruña, España |
| Lugar de sepultura | cemiterio de Santo Amaro da Coruña |
| Actividade | |
| Ocupación | mestre, escritor, xornalista, poeta |
| Familia | |
| Fillos | Santiago de la Iglesia Santos, Álvaro de la Iglesia, Alfredo de la Iglesia |
| Irmáns | Antonio María de la Iglesia Benigno de la Iglesia González |
| Descrito pola fonte | Diccionario bio-bibliográfico de escritores, (vol:2, p.234-235) |
   | |
Traxectoria
editarFrancisco María de la Iglesia cursou na súa cidade natal os estudos de Maxisterio, trasladándose á Coruña para exercer de mestre municipal. Nesa cidade entrará en contacto con Emilia Pardo-Bazán e rexionalistas como Uxío Carré Aldao ou os irmáns Gil-Taboada, cos que colaborará en diversos proxectos.[2]
Obra
editarNa Coruña exercerá o seu labor editorial e literario. En 1856 fundou e dirixiu El Diario de Galicia, colaborou en El Defensor de Galicia e El Fomento de Galicia. Dende 1868 dirixiu o Diario de La Coruña e en 1863 a revista Galicia. Revista Universal de este Reino, que publicaría ata 1865 xunto co seu irmán Antonio, coa colaboración frecuente dun terceiro irmán, Benigno, tamén poeta. Tamén colaborou en El Anunciador.
Publicou varios poemas no Mosaico poético de nuestros vates gallegos contemporáneos, editado polo seu irmán Antonio e que pasou a formar parte do Álbum de la Caridad (1862), publicado tras celebrarse os Xogos Florais da Coruña en 1861.
Como escritor dramático é o pai do teatro galego non popular, ao estrear con ruidento aprauso a súa peza A fonte do xuramento o 13 de agosto de 1882 no Liceo Brigantino da Coruña, e con millor trunfo no Teatro Principal o 22 de outubro. De feito, foi Francisco María de la Iglesia o primeiro autor que viu a necesidade de crear un teatro galego. Tanto era así que os seus correlixionarios (que non vían tal necesidade) rebautizárono co alcume de "Capitán Araña" (parafuseiro, enguedellante, embrullador,...), acusándoo de querer falar no gabinete como se fai na aldea.
Obra en lingua galega
editarPoesía
editar- Cantigas de Espera de SS. MM. e AA. no Porto da Cruña (1858).
- A Súa Maxestade, a Reina Nosa Siñora Sabela II, que Dios a Garde, para Ben dos Orfiños da Arquiña (1858).
- O Vello do Pico-Sagro (1860).[3]
- ¡Foge Miña Rula Foge! (1862).
- ¡Viva Galicia! (1887).
- O meu Amigo e Boo Ptricio Gallego Excmo. D. Vicente Calderón, Conde San Joan (1887).
- Do mar e da terra, Editorial Mercedaria (publicado postumamente en 1930 por Gumersindo Placer).[4]
Teatro
editar- A fonte do xuramento (1882).[5]
- Gallegos. ¡A Nosa Terra! (1897).
- Os Ártabros. Escena Orfeónica (1899).
- O Último Brides. Zarzuela nun Acto (inédita).
Obra en castelán
editarPoesía
editar
- A la Juventud Española. Canción Guerrera (sen datar).
- Canción Epigramática para el Entierro de la Sardina, Dedicada al Recreo Artístico e Instructivo de Artesanos de La Coruña (1858).
- A los Niños del Hospicio Provincial, con motivo de la Venida de SS. MM. y AA. (1858).
- A S.M. la Reina Dª Isabel II al Pisar el Suelo de la I. y M.L.C. de La Coruña (1858).
- Al Ilustre Pueblo Coruñés (1860).
- Brille la Ciencia (1873).
- Loor y Gratitud a los Protectores de la Popular Instrucción (1873).
- Himno, en la Inauguración de la Exposición Local de La Coruña, Al Trabajo (1878)
- Himno al Apóstol Santiago (1885).
Ensaio
editar- Máximas Morales y Religiosas.
Vida persoal
editarFoi pai de Santiago, médico, Álvaro e Alfredo de la Iglesia, escritores.
Galería de imaxes
editar-
O Vello do Pico-Sagro, 1860. -
![Álbum de la Caridad, 1862.[6]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/%C3%81lbum_de_la_Caridad.pdf/page1-120px-%C3%81lbum_de_la_Caridad.pdf.jpg)
Álbum de la Caridad, 1862.[6] -
A fonte do xuramento, 1882. -
Do mar e da terra, 1930.
![Álbum de la Caridad, 1862.[6]](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/%C3%81lbum_de_la_Caridad.pdf/page1-120px-%C3%81lbum_de_la_Caridad.pdf.jpg)
Notas
editar- ↑ Tamén empregou o nome de Farruco d'a Igrexa González, concretamente na publicación de A fonte do xuramento, aínda que na portada desa mesma obra figuraba como Francisco Mª de la Iglesia y González.
- ↑ Saurin de la Iglesia 2003.
- ↑ Números 1 a 5 Arquivado 01 de novembro de 2012 en Wayback Machine., dixitalizados na web da RAG
- ↑ Do mar e da terra na Biblioteca Virtual Galega.
- ↑ Despois incluído na Biblioteca 114 da Editorial Compostela-El Correo Gallego, co número 24.
- ↑ Album de la Caridad. Juegos Florales de La Coruña en 1861, seguido de un mosaico poético de nuestros vates gallegos contempornáneos Galiciana. Biblioteca de Galicia.
Véxase tamén
editarWikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Francisco María de la Iglesia  |
Bibliografía
editar- "Iglesia González, Francisco María de la". Dicionario biográfico de Galicia 2. Ir Indo Edicións. 2010-2011. p. 198.
- Carballo Calero, R. (1975) [1963]. Historia da literatura galega contemporánea. Galaxia. ISBN 84-7154-227-7.
- Couceiro Freijomil, Antonio (1951-53). Diccionario Bio-bibliográfico de Escritores (en castelán). Bibliófilos Gallegos.
- Dobarro, X. M. (2005). "Iglesia González, Francisco María de la". Gran Enciclopedia Galega (DVD). El Progreso. ISBN 84-87804-88-8.
- Fernández del Riego, F. (1992) [1990]. Diccionario de escritores en lingua galega (2ª ed.). Do Castro. ISBN 84-7492-465-0.
- Gómez, A.; Queixas, M. (2001). Historia xeral da literatura galega (1ª ed.). A Nosa Terra. pp. 164–165. ISBN 84-95350-79-3.
- Saurin de la Iglesia, M.ª R. (2003). Antonio, Francisco y Benigno de la Iglesia. Una biografía intelectual. Santiago de Compostela: IEGPS. ISBN 84-00-08170-6.