Facultade de Ciencias da Información (Universidade Complutense de Madrid)

Facultade de Ciencias da Información da Universidade Complutense de Madrid
Facultade de Ciencias da Información da Universidade Complutense de Madrid

Vista xeral da facultade
Universidade: Universidade Complutense de Madrid
Localización: Madrid
Campus: Campus de Moncloa
Enderezo: Avenida Complutense,3
28040
Ano de fundación: 16 de outubro de 1971
Decano: Jorge Clemente Mediavilla
Docentes: 303
Estudantes: 5815
Teléfono: 913942220
Correo electrónico:
Páxina web: facultadecienciasdainformación complutense

A Facultade de Ciencias da Información da Universidade Complutense de Madrid (UCM) é a Facultade pioneira e referente na formación universitaria en comunicación en España desde 1971.[1] Atópase no Campus de Moncloa, e nela impártense as titulacións de Comunicación Audiovisual, Xornalismo e Publicidade e Relacións Públicas. As instalacións atópanse situadas na chamada valgada de Cantarranas, e na actualidade consta de dous edificios. A súa festividade patronal é o 24 de xaneiro, San Francisco de Sales.[2]

O edificio é un claro exemplo de arquitectura brutalista en España fóra das xanelas de ton dourado.[3][4]

Historia

editar
 
Exterior da facultade

O Decreto 2070/71 do 13 de agosto (publicado no BOE o 14 de setembro de 1971) regulou os estudos de Xornalismo e outras vías de comunicación social en España. Pouco despois, grazas á publicación no BOE o 16 de outubro de 1971 do Decreto 2478/71 do 17 de setembro levouse a cabo a creación das dúas primeiras facultades de Ciencias da Información de España, na Universidade Complutense de Madrid e na Universidade Autónoma de Barcelona. Para crear a facultade madrileña tiveron que poñerse de acordo o Ministerio de Información e Turismo (que desapareceu coa Transición española) e o Ministerio de Educación e Ciencia. Tras os pertinentes acordos, as clases comezaron a impartirse por primeira vez en 1972. Nun principio, e ao non dispoñer dun edificio propio, as clases impartíanse na sede da Escola Oficial de Cinematografía, hoxe Instituto de Radio e Televisión (IORTV), situado na estrada da Dehesa de la Villa. O edificio da Facultade construíuse sobre a valgada de Cantarranas e inaugurouse en 1974. Pasa, ademais, un pequeno arroio preto das instalacións, situadas na Avenida Complutense (Campus de Moncloa). A Facultade conta con dous edificios, nos cales se distribúen as aulas, salóns de actos, estudos de radio e televisión, despachos e outros servizos. A gran demanda das titulacións fixo insuficiente o espazo deste edificio orixinal, inaugurándose, ás costas do primeiro, un segundo edificio no ano 2003, que desde entón alberga aos estudantes de cursos superiores, de másteres, así como despachos de profesores e unha gran sala de conferencias.

A Facultade de Ciencias da Información da Universidade Complutense de Madrid é a institución universitaria española mellor situada na área de Comunicación e Medios na clasificación mundial de calidade QS por materias 2020. Aparece posicionada como a mellor do país na categoría "Media and Communication Studies", entre as 100 mellores do mundo, en concreto, no posto 78, sendo a única universidade pública española que aparece entre os 100 primeiros postos no ámbito da comunicación.[5]

En 2021 a Facultade Ciencias da Información da UCM cumpriu 50 anos. Este acontecemento trouxo consigo a renovación da identidade visual da Facultade, que databa de 1984, e a creación dun logotipo especial con motivo do 50º aniversario.[6] O decanato da Facultade desenvolveu numerosas actividades para conmemorar a efeméride, que foi merecedora da medalla de prata da Comunidade de Madrid, levando a cabo un acto institucional presidido por SM a Raíña Letizia o 14 de setembro de 2021, como acto central da celebración do #50aniversarioUCMccinf, no que foi nomeada alumna UCM de honra xunto a sete destacados profesionais que foron recoñecidos á súa vez "alumni UCM ilustres".[7][8]

 

Os Decanos elixidos democraticamente pola Xunta de Facultade son:

  • Ángel Benito Jaén (1981-1990).
  • Alfonso Javier Fernández del Moral (1990-1998).
  • Javier Davara Rodríguez (1998-2009).
  • Mª Carmen Pérez de Armiñán García-Fresca (2009-2017).
  • Jorge Clemente Mediavilla] (2017-actualidade).

Edificios

editar
 
Entrada do edificio principal
 
Escaleira exterior da facultade

Edificio Principal

editar

O edificio principal mostra características arquitectónicas que se afastan da tónica xeral que segue a Cidade Universitaria de Madrid dado que, a diferenza doutras escolas e facultades ao redor, mostra as características principais do estilo arquitectónico "brutalista".[9] Comezouse a construír en 1971 e empezouse a utilizar no curso académico de 1974, sendo un dos mellores exemplos de brutalismo en Madrid. Foi construído en dúas fases, a segunda delas levou a cabo entre 1975 e 1979.

É proxecto dos arquitectos José María Laguna Martínez e Juan Castañón Fariña, a quen se deben elementos tan característicos como o patio interior, a fachada principal ou a escaleira de caracol, que son hoxe compoñentes esenciais do complexo da Facultade. Algo interesante a destacar son as solucións construtivas e a adaptación ao terreo hostil que expresa o centro, pois se acha nun importante desnivel entre a avenida Complutense e o arroio Cantarranas.[10] O seu exterior é dunha uniforme cor gris, xa que mostra o formigón armado da estrutura, só roto polo ton dourado das fiestras. O seu interior está composto por cinco andares, desigualmente distribuídos, nos que se atopan decenas de aulas de distintos tamaños, orientacións e características. A súa distribución interna é peculiar, pois non segue un esquema clásico: conta con numerosos corredores, moitos deles bastante arrevesados e decenas de escaleiras que dan acceso a distintas partes do edificio. Isto fai deste edificio unha especie de xoia arquitectónica de gran fama en Madrid e España, algo ao que contribuíu a rodaxe da película “Tesis”, dirixida por Alejandro Amenábar, quen foi estudante desta Facultade.

O edificio non era ao principio como o é na actualidade. Conta con dúas portas de acceso: unha principal, situada na Avenida da Complutense, e unha lateral, situada a poucos metros da principal. A porta lateral construíuse varios anos despois da inauguración do edificio. As peculiaridades do edificio súmanse ás do propio terreo: ao ser unha costa fai que se dean curiosidades, como a de ter sotos que, en realidade, non están baixo terra.

Este edificio conta con servizos como Biblioteca, Cafetería ou Espazo Ecuménico. Nel tamén está a Secretaría de Estudantes e a zona de Decanato, onde se atopan os despachos do Equipo Decanal, así como unha pequena Cafetería para o persoal.

Distribución
editar

Ao entrar no edificio accédese á planta 1. Nela atópase o Salón de Actos, a Librería, varios despachos e a Biblioteca. As instalacións están distribuídas en dous niveis. Nas plantas superiores, da segunda á quinta, atópanse as aulas, outro salón de actos (a chamada “sala laranxa”, xa que as portas de acceso, así como as paredes desa zona, son desa cor) e despachos de profesores e departamentos. Na planta inferior atópanse os corredores de acceso ao Laboratorio de Audiovisuais, que comprende os estudios de radio (6) e estudios de televisión (3), así como as salas de edición (16), unha sala de proxeccións, dúas aulas multimedia e o almacén de equipos audiovisuais; ademais, existe un salón de actos (cuxo nome é “sala azul”), o servizo de reprografía, as instalacións de InfoRadio e InfoActualidad (a radio e o xornal dixital da Facultade), Addversity Lab (o obradoiro de Comunicación Publicitaria), o servizo reprográfico e a cafetería. Na planta cero atópase o Laboratorio de Informática, utilizado para clases prácticas e tamén con aulas de libre acceso para os alumnos da Facultade.

 
Mural Irmáns Marx no interior da facultade
 
Entrada ao Edificio Aulario

Sen esquecer a desigual distribución de espazos, unha mesma planta deste edificio pode estar configurada en distintos niveis, polo que pode parecer que se cambia de andar cando en realidade é un nivel diferente dentro dun mesmo piso.

Na cafetería pódese atopar unha terceira porta de acceso ao edificio, situada na parte traseira do mesmo. Outra das zonas de acceso son unha escaleiras de caracol, situadas preto da porta de acceso da cafetería, nun pequeno canellón que serve de cargadoiro dos alimentos e mercadorías da cafetería, que permite acceder á planta primeira do edificio desde a parte traseira dunha forma rápida e directa. Esta porta é utilizada por alumnos e profesores na actualidade para moverse entre o edificio principal e o edificio novo, dado que non existe ningún tipo de conexión entre ambos, como si sucede con outras facultades da Complutense que tamén contan con máis dun edificio. Esta escaleira, ademais, dá a unha área de descanso con mesas que, tras unha porta, conduce a outra área de despachos que ocupa dous pisos ata poñerse ao nivel do Decanato da segunda planta e tras outra, esta automática, leva directamente ao atrio central da facultade.

Biblioteca
editar

A Biblioteca da Facultade é unha das máis concorridas e ricas en libros da Universidade Complutense. Está especializada en Comunicación, aínda que entre os seus miles de volumes pódense atopar moitas temáticas: economía, socioloxía, historia, xeografía, informática, literatura (clasificada segundo a nacionalidade das obras)… Tamén conta con numerosas obras de consulta, como enciclopedias e dicionarios de distinto tipo, unha ampla colección de recursos audiovisuais (películas, series, documentais…), recursos sonoros (música) e unha completa hemeroteca de actualización diaria. Esta, situada na planta superior, conta con decenas de xornais e revistas de España e do mundo. Tamén existe a posibilidade de utilizar os recursos almacenados en microfilmes. Conta con numerosos postos de lectura e servizos como wifi (presente en toda a Facultade) ou rede eléctrica nas mesas para os computadores portátiles. A Biblioteca da Facultade recolleu os fondos da Videoteca Antonio Lara e préstaos a docentes e alumnos para o seu visionado nunha zona acondicionada na propia Biblioteca, ademais do servizo de préstamo normal similar ao dos fondos bibliográficos.

Edificio Aulario

editar
 
Interior do Edificio Aulario

En 2003 inaugurouse o chamado Edificio Aulario. Máis pequeno e moderno que o principal, nas súas dúas plantas alberga aulas destinadas ás clases dos últimos anos dos tres graos que se imparten na Facultade, e a despachos de profesores. Conta, ademais, cunha Sala de Conferencias e aparcadoiro subterráneo para o persoal do Centro. As estancias aséntanse ao longo dun corredor e están distribuídas en tres plantas (baixa, primeira e segunda). Ao carón do corredor atópanse, unha tras outra, as portas de acceso ás aulas, mentres que ao outro lado hai unha enorme ventá que proporciona luz natural. Desde estas xanelas divísanse os campos de rugby da Complutense e parte da Estrada da Coruña (A-6). O edificio atópase situado detrás do principal, a un nivel mesmo máis baixo. Pódese acceder a el atravesando o edificio principal ou a través dunha pequena estrada que se colle desde a Avenida da Complutense. A estrada, nada máis abandonar a citada Avenida, bifúrcase: pola parte da dereita accédese ao edificio principal, mentres que seguindo de fronte pásase pola parte traseira do edificio principal e a dianteira do novo. Pasando pola parte dianteira do edificio principal é posible, igualmente, acceder á parte traseira do mesmo (e, por tanto, á dianteira do novo). Esta estrada, por tanto, rodea o edificio principal e pasa pola parte dianteira do novo.

Departamentos[11]

editar
  • Departamento de Ciencias da Comunicación Aplicada.
  • Departamento de Xornalismo e Comunicación Global.
  • Departamento de Xornalismo e Novos Medios.
  • Departamento de Teorías e Análises da Comunicación.
  • Sección Departamental de Dereito Constitucional.
  • Sección Departamental de Relacións Internacionais e Historia Global.
  • Sección Departamental de Socioloxía Aplicada.
  • Sección Departamental de Socioloxía: Metodoloxía e Teoría.
  • Sección Departamental de Literatura Española, Literatura Hispanoamericana e Bibliografía Literaria.
  • Unidade Departamental de Biblioteconomía e Documentación.
  • Unidade Departamental de Economía Aplicada, Pública e Política.
  • Unidade Departamental de Lingua Española e Teoría da Literatura e Literatura Comparada.
  • Unidade Departamental de Organización de Empresas e Mercadotecnia.

Personaxes ilustres que estudaron na Facultade

editar

Programas de grao

editar

Programas de mestrado

editar
  • Doutoramento en Comunicación Audiovisual, Publicidade e Relacións Públicas.
  • Doutoramento en Xornalismo.

Programas de título propio da UCM[13]

editar

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar

Outros artigos

editar

Enlaces externos

editar