Phoenix

Phoenix
Alcume	Valley of the Sun
Nomeado en referencia a	Fénix
Localización
	33°26′54″N 112°04′26″O / 33.4483, -112.0739Coordenadas: 33°26′54″N 112°04′26″O / 33.4483, -112.0739
Estado	Estados Unidos de América
Estado federado	Arizona
County of Arizona (en)	Condado de Maricopa (pt)
Capital de	Arizona ; Condado de Maricopa (pt)
Poboación
Poboación	1.608.139 (2020) (1.198,78 hab./km²)
Número de fogares	580.835 (2020)
Lingua oficial	lingua inglesa
Xeografía
Situado na entidade territorial estatística	Região metropolitana de Phoenix (pt) (Poboación:4.845.832)
Superficie	1.341,477468 km²
Auga	0,24 %
Bañado por	Salt River (en)
Altitude	331 m-331 m
Creación	1868
Organización política
• Alcaldesa	Kate Gallego (pt) (2019–)
Órgano lexislativo	Phoenix City Council (en) , (Escano: 8)
Identificador descritivo
Código postal	85001–85087
Fuso horario	UTC−07:00; Zona horaria da montaña
Prefixo telefónico	623, 480, 602 e 520
Outro
Irmandado con	Suceava (pt) ; Praga ; Ennis - Inis ; Grenoble ; Catania ; Himeji ; Dubai ; Ramat Gan (pt) ; Calgary ; Hermosillo (pt) (1976–); Taipei (1979–); Chengdu (1987–)
Páxina web	phoenix.gov

Véxase tamén: Phoenix (sonda espacial).

Phoenix é a capital, a maior cidade e a maior área metropolitana do estado estadounidense de Arizona. Phoenix incorporouse o 5 de febreiro de 1881. É a principal cidade da Área Metropolitana de Phoenix e a 7 cidade do país. Os indios navajo chaman á cidade Hoodzo que significa literalmente "este lugar é caloroso", actualmente é a cidade con maior crecemento nos Estados Unidos.

Historia editar

Prehistoria editar

Os primeiros asentamentos no Val do Sol estableceunos o pobo hohokan ao redor do ano 300 adC. Construíron as primeiras granxas e estableceron un sistema de canles que permitía traer a auga desde o río Salgado. Viviron tamén nas ruínas de Pobo Grande entre o 700 e o 1400. Foi un pobo emprendedor e imaxinativo. O seu sistema de irrigación compendría uns 217 km de canles.

Orixe da cidade editar

En 1867, o aventureiro Jack Swilling parou para descansar na zona norte das Montañas White Tank. Descubriu que a área tiña numerosas zonas agrícolas, libres de xeadas. Só se necesitaba auga. En 1868 construíu unha canle que traía auga desde o río Salgado e fundou unha pequena colonia a uns 6 quilómetros da actual cidade. O nome de Phoenix (fénix) deullo o pioneiro Darrel Dupa simbolizando así o nacemento dunha nova civilización sobre as ruínas deixadas polos hohokan. A cidade foi recoñecida oficialmente o 4 de maio de 1868.

Prosperidade e modernidade editar

A chegada do ferrocarril en 1880 foi o primeiro de diversos acontecementos que revolucionaron a economía de Phoenix. A cidade converteuse nun centro de comercio na que os produtos chegaban aos mercados das costas leste e oeste do país. A Cámara de Comercio de Phoenix de estableceu en 1888.

En 1902, o presidente Theodore Roosevelt permitiu a construción de presas na zona oeste, satisfacendo así as demandas dos habitantes do Val do Sol. En 1911 a presa Roosevelt, unha das maiores do mundo, empezou a ser operativa. A presa creou tamén o Lago Roosevelt que ampliou a zona de irrigación. O 14 de febreiro de 1912, o presidente William Howard Taft instituíu o estado de Arizona e nomeou a Phoenix como o seu capital.

Xeografía editar

Phoenix atópase a 33°31'42" norte 112°4'35" oeste na zona central de Arizona, no corazón do Deserto de Sonora. A área metropolitana inclúe as comunidades de Glendale, Mesa, Scottsdale, Tempe, Chandler, Gilbert, Peoria e outras máis pequenas. Ademais, na área establecéronse diversas comunidades de retiro como Sun City.

A cidade ocupa unha área de 1.230,5 km² dos cales 1.229,9 pertencen a terra e 0,6 a zona de auga.

Clima editar

É habitual que a cidade teña o ceo despexado, cunha media de 300 días de sol ao ano. A temperatura alcanza os 38 °C durante 89 días ao ano, sobre todo entre os meses de xuño e setembro. No verán adóitanse alcanzar temperaturas de máis de 40 °C. A temperatura máxima alcanzouse o 26 de xuño de 1990 ao chegar os termómetros a marcar os 50 °C.

MesTemperaturas medias e precipitación: weather.com.Datos sobre o clima: weatherbase.com.	Xan	Feb	Mar	Abr	Mai	Xuñ	Xul	Ago	Set	Out	Nov	Dec	Ano
Temperatura máxima media (°C)	19	21	24	29	34	39	41	39	37	31	24	19	30
Temperatura mínima media (°C)	5	7	9	13	18	22	27	26	22	16	9	6	15
Precipitación (mm)	21	20	27	6	4	2	25	24	19	20	19	23	210