Wikipedia

Moraña

concello da comarca de Caldas, na provincia de Pontevedra

Coordenadas: 42°33′46″N 8°35′8″O / 42.56278, -8.58556

Moraña é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca de Caldas. Segundo o IGE no 2014 tiña 4.362 habitantes. O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é «morañés».

Moraña
Escudo de Moraña
Casa concello morana 3.jpg
Casa do concello.
Situacion Moraña.PNG
Situación
Xentilicio[1]morañés
Xeografía
ProvinciaProvincia de Pontevedra
ComarcaComarca de Caldas
Poboación4.133 hab. (2022)[2][3]
Área41,3 km²[3]
Densidade100,07 hab./km²
Entidades de poboación9 parroquias[4]
Política (2019[5])
AlcaldeJosé Cela Camiño (PPdeG[6])
ConcelleirosBNG: 3
PPdeG: 7
PSdeG-PSOE: 1
Eleccións municipais en Moraña
Uso do galego[7] (2011)
Galegofalantes75,79%
Na rede
http://www.morana.org
[ editar datos en Wikidata ]

XeografíaEditar

Ten unha superficie de 41 km², repartidos entre 9 parroquias. Atópase situado na zona intermedia entre a chaira litoral e as terras altas da provincia.

PoboaciónEditar

Censo total 2014 4.362 habitantes
Menores de 15 anos 588 (13.48 %)
Entre 15 e 64 anos 2.732 (62.63 %)
Maiores de 65 anos 1.042 (23.89 %)
Evolución da poboación de Moraña   Fontes: INE e IGE.
1900 1930 1950 1981 2004 2009 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
4.975 4.421 4.810 4.698 4.281 {{{13}}} {{{14}}} {{{15}}} {{{16}}} {{{17}}}
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)

PatrimonioEditar

 

Entre o seu patrimonio destaca a Lapa de Gargantáns, elemento central do escudo municipal. Trátase dun menhir situado na parroquia de Gargantáns e datado no Neolítico, de 192 cm de altura e 50 de diámetro, con forma cónica e base cadrada. Na súa superficie aparecen unha vintena de cazoletas gravadas, xunto a varias marcas en forma de ángulo e dúas liñas serpenteantes. É o motivo principal do escudo do concello de Moraña.

Moraña na cultura popular galegaEditar

En Moraña cren que cando a agonía se prolonga moito é porque o moribundo ten unha débeda pendente con alguén. Sábese porque cando chega esta persoa ó seu carón prodúcese a morte ó pouco tempo, o que se explica como se estivese esperando por el para que o perdoase antes de morrer [8].

Cantigueiro
  • Ai aldea de Soar,/ non é unha que son todas,/ poñen dous pares de medias/ para ter as pernas gordas [9]
  • Miña Virxe dos Milagres/ que fas milagres na terra,/ fixeches nace-la auga/ na fonte da Rozavella [10].
  • Miña Virxe dos Milagros,/ os milagros vanse vendo,/ ás rapaciñas de agora/ vaille a barriga crecendo [11].
  • Miña Virxe dos Milagros/ vive no alto do Chan,/ para ver os mariñeiros/ como bogan polo mar [12].
  • Santa Xusta de Moraña/ foi tres anos muiñeira/ tiña a escoba de palma,/ trabadoiras de oliveira [13][14].
  • Santa Xusta de Moraña/ tres anos foi muiñeira/ tiña a basoira de palma/ e a escoba de oliveira [15].

Galería de imaxesEditar

Artigo principal: Galería de imaxes de Moraña.

  • Monumento ó "Carneiro ó Espeto"

  • Rúa

  • Paisaxe rural no concello de Moraña

  • Vides

ParroquiasEditar

Galicia | Provincia de Pontevedra | Parroquias de Moraña

Amil (San Mamede) | Cosoirado (Santa María) | Gargantáns (San Martiño) | Lamas (Santa Cruz) | Laxe (San Martiño) | Rebón (San Pedro) | Saiáns (San Salvador) | San Lourenzo de Moraña (San Lourenzo) | Santa Xusta de Moraña (Santa Xusta)

Lugares de MorañaEditar

Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Moraña vexa: Lugares de Moraña.

NotasEditar

  1. ↑ Véxase no Galizionario.
  2. ↑ Instituto Nacional de Estadística, ed. (27 de decembro de 2019). "Cifras oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de enero". Consultado o 2 de xuño de 2020. (en castelán).
  3. ↑ 3,0 3,1 Instituto Galego de Estatística. (2022) "Moraña".Información municipal. Sociedade e poboación. Xunta de Galicia.
  4. ↑ Nomenclátor de Galicia. Busca directa. Xunta de Galicia
  5. ↑ "Resultado eleccións 2019". Arquivado dende o orixinal o 25 de xuño de 2019. Consultado o 04 de xuño de 2019. 
  6. ↑ Federación Galega de Municipios e Provincias (ed.). "Moraña". www.fegamp.gal. Consultado o 15 de setembro de 2019. 
  7. ↑ Neira, Carlos. "Evolución do uso do galego por concellos". Arquivado dende o orixinal o 5 de decembro de 2019. Consultado o 14 de outubro de 2014. Fonte: IGE. Datos dispoñibles nas Táboas Dinámicas de Google 
  8. ↑ Gran Enciclopedia Galega: s. v. agonía.
  9. ↑ Soar é unha aldea de San Lourenzo de Moraña. Fonte: Xavier Castro.
  10. ↑ Refírese, como na seguintes cantigas, á Virxe dos Milagres de Amil. Gran Enciclopedia Galega II, s. v. Amil
  11. ↑ Fermín Bouza Brey 1929, 189. No orixinal: âs rapaciñas. Bouza Brey di que o santuario dos Milagros se sitúa no concello de Cuntis, pero ten que referirse á virxe dos Milagros de Amil, Moraña, concello lindeiro con aquel.
  12. ↑ A Chan é un lugar da mesma parroquia de Amil.
  13. ↑ Santa Xusta de Moraña é parroquia de Moraña. Bouza Brey 1929, 184.
  14. ↑ Xaquín Lorenzo Fernández, 244.
  15. ↑ Bouza Brey 1929, 184.

Véxase taménEditar

BibliografíaEditar

Outros artigosEditar

 
 Este artigo sobre concellos de Galicia é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
 Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Moraña&oldid=5742255»