José Pascual López Cortón
José Pascual López Cortón, nado en Cedeira en 1817 e finado na Coruña o 15 de xaneiro de 1878, foi un comerciante, escritor e mecenas galego.
 retratado en 1968 por Ricardo Balaca.[1] | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 1817 Cedeira |
| Morte | 15 de xaneiro de 1878 A Coruña |
| Lugar de sepultura | Cemiterio de Santo Amaro |
| Actividade | |
| Ocupación | mecenas, escritor, comerciante  |
| Familia | |
| Cónxuxe | Julia Viqueira Flores-Calderón |
| Fillos | 3: Carmen, Luisa e José |
Sinatura  | |
 | |
Traxectoria
editar
Era neto de Manuel Cortón y Neira, militar que participara na guerra de independencia contra os franceses. Ao finarlle o pai, José Luis López, con doce anos de idade marchou a Porto Rico, onde viviu na casa dun tío e fixo fortuna, probablemente coa compra-venda de escravos negros.[3] De volta, casou coa compostelá Julia Viqueira e reedificou un pazo en San Fiz de Vixoi, Bergondo.
A pedimento de Benito Vicetto, organizou os primeiros xogos florais de Galicia, o 2 de xullo de 1861 na Coruña, e encargou a Antonio de la Iglesia a elaboración do Álbum de la Caridad, que recolleu os traballos deses xogos así como outros doutros autores galegos do momento e seis composicións do propio López Cortón.[4] Os beneficios da venda dos exemplares desta publicación destináronse ao hospicio provincial, por mediación da súa presidenta, Juana de Vega.[5]
López Cortón foi un dos primeiros promotores da Institución Libre de Enseñanza en Galicia.[6]
Tivo tes fillos: Carmen[7] (que casaría en 1893 con Manuel Bartolomé Cossío), Luisa (que sería nai de Xoán Vicente Viqueira) e José (enxeñeiro).[3]
Obra
editar- A Galicia, cuando partí para América, asinado "Jose Pascual Lopez Corton Puerto-Rico 30 de agosto de 1839", A Coruña, imp. de Puga, 1860.[8]
- A la señorita doña María de Jesús Natividad Blume y Othon en sus días, asinado "Puerto-Rico 25 de Diciembre de 1846 Jose Pascual Lopez Corton". A Coruña, imp. de Puga, 1860.[9]
- "A mi prima la señorita Doña Carolina Corton y Abreu, en su convalecencia de una grave enfermedad", A Coruña, imp. de Puga, 1861.[10]
- Álbum de la Caridad. Juegos florales de la Coruña en 1861 seguido de un mosaico poético de nuestros vates gallegos contemporáneos, 1862.[2]
- Cantares políticos, por el ciudadano J.P.L.C., Madrid, Imprenta de Santos Larxé, 1873.[11]
Recoñecementos
editarA Real Academia Galega fíxolle unha homenaxe no camposanto de Santo Amaro no centenario do pasamento[5] e, dende 2009, unha rúa da Coruña leva o seu nome.[12]
Notas
editar- ↑ Pereira, F. e Sousa, J: "Apuntes de una estancia del pintor Ricardo Balaca en Galicia" Anuario Brigantino, 1994.
- ↑ 2,0 2,1 Album de la Caridad. Juegos Florales de La Coruña en 1861, seguido de un mosaico poético de nuestros vates gallegos contempornáneos Galiciana. Biblioteca de Galicia.
- ↑ 3,0 3,1 Salgado, Fernando: "El indiano López Cortón" La Voz de Galicia (en castelán). 12 de xullo de 2015.
- ↑ Vilavedra, D., ed. (1995). "López Cortón, José Pascual". Diccionario da Literatura Galega I. Galaxia. p. 334. ISBN 84-8288-019-5.
- ↑ 5,0 5,1 Naya Pérez, Juan. "López Cortón, José Pascual". Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada.
- ↑ "López Cortón, Xosé Pascual" en Enciclopedia galega universal, t. 11, p. 246.
- ↑ Marco, Aurora: Carmén López-Cortón no Álbum da Junta para Ampliación de Estudios, CCG.
- ↑ A Galicia Arquivado 04 de marzo de 2016 en Wayback Machine. en Galiciana. Biblioteca de Galicia.
- ↑ A la señorita doña María… Arquivado 04 de marzo de 2016 en Wayback Machine. en Galiciana. Biblioteca de Galicia.
- ↑ "A mi prima la señorita Doña Carolina…" Arquivado 04 de marzo de 2016 en Wayback Machine. en Galiciana. Biblioteca de Galicia.
- ↑ Cantares políticos Arquivado 07 de maio de 2018 en Wayback Machine. en Galiciana. Biblioteca de Galicia.
- ↑ "Garcés homenajea a López Cortón en la inauguración de la calle que lleva su nombre". La Voz de Galicia (en castelán). 29 de outubro de 2009. Consultado o 20 de febreiro de 2016.
Véxase tamén
editarWikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: José Pascual López Cortón  |
Bibliografía
editar- "López Cortón, José Pascual" en Diciopedia do século 21, tomo 2, páxina 1248.
- "López Cortón, Xosé Pascual" en Diccionario enciclopédico galego universal, t. 38, pp. 122 (artigo) e 123 (retrato).
- "López Cortón, Xosé Pascual" en Dicionario biográfico de Galicia, t. 2, p. 236.
Outros artigos
editarLigazóns externas
editar- Fernández, Carlos: «El creador de los juegos florales» La Voz de Galicia, 23/3/2004 (en castelán).