Costa do Marfil
Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde setembro de 2016.) |
Costa do Marfil[1][2][3][4] (en francés: Côte d'Ivoire, [kot divwaʁ] (AFI), escoitar), oficialmente República de Costa do Marfil (en francés: République de Côte d'Ivoire), é un país africano. Limita ao norte con Malí e Burkina Faso, ao leste con Ghana, ao sur co océano Atlántico e ao oeste con Liberia e Guinea. A súa capital é Yamousoukro.
République de Côte d'Ivoire (fr) | |||||
Himno | L'Abidjanaise | ||||
---|---|---|---|---|---|
Lema | «Union – Discipline – Travail» «Unity – Discipline – Work» «Единство - дисциплина - труд» «Undod – Disgyblaeth – Gwaith» | ||||
Epónimo | almafí de elefante e Costa | ||||
Localización | |||||
| |||||
Capital | Yamoussoukro (1983–) | ||||
Contén a división administrativa | |||||
Poboación | |||||
Poboación | 24.294.750 (2017) (75,34 hab./km²) | ||||
Lingua oficial | lingua francesa | ||||
Xeografía | |||||
Parte de | |||||
Superficie | 322.463 km² | ||||
Bañado por | Océano Atlántico | ||||
Punto máis alto | Monte Nimba (1.752 m) | ||||
Punto máis baixo | golfo de Guinea (0 m) | ||||
Comparte fronteira con | |||||
Datos históricos | |||||
Precedido por | |||||
Creación | 1960 | ||||
Organización política | |||||
Forma de goberno | república | ||||
• Presidente | Alassane Ouattara (2010–) | ||||
• Prime Minister of Ivory Coast (en) | Robert Beugré Mambé (pt) (2023–) | ||||
Órgano lexislativo | Parliament of Ivory Coast (en) , | ||||
Membro de | |||||
PIB nominal | 71.811.075.955 $ (2021) | ||||
Moeda | franco CFA de África Occidental | ||||
Identificador descritivo | |||||
Fuso horario | |||||
Dominio de primeiro nivel | .ci | ||||
Prefixo telefónico | +225 | ||||
Teléfono de emerxencia | 180 (pt) , 185 (en) , 110, 111 e 170 (en) | ||||
Código de país | CI | ||||
Páxina web | gouv.ci | ||||
Historia
editar- Artigo principal: Primeiro ministro da Costa do Marfil.
Pouco se coñece da historia da Costa do Marfil antes da chegada dos portugueses na década de 1460. Os principais pobos da rexión eran os kru, orixinarios de Liberia e os senoufo e os lobi, orixinarios de Burkina Faso e Malí. Nos séculos XVIII e XIX ocorreu unha migración de pobos de etnía Akan, que migraron de Ghana, e os Malinké, da actual Guinea.
Francia interesouse pola rexión na década de 1840, e estableceu contactos con xefes locais para ter o monopolio de comercio na área. Costa do Marfil foi colonia francesa ata o 1960 en que obtivo a independencia.
Entre 2002 e 2004 o país viviu unha Guerra civil: O norte rebelouse. 10.000 cascos azuis da ONUCN (Forza de Paz da ONU na Costa do Marfil), entre eles 4600 soldados franceses, foron posicionadas entre os belixerantes. A ONU interveu impoñendo sancións ao país por medio da Resolución 1761 do Consello de Seguridade.
O seu presidente-fundador foi Félix Houpbouët-Boigny ata 1993. Os seus sucesores foron, por orde :
- Henri Konan Bédié, que caeu do poder baixo un golde de estado no Nadal do 1999.
- Robert Guéï, que foi asasinado logo dun golpe encabezado polo Movemento Patriótico da Costa do Marfil en 2002.
- Laurent Gbagbo
Organización político-administrativa
editar- Artigo principal: Subdivisións de Costa do Marfil.
Costa do Marfil está dividida en 19 rexións (régions) e 80 departamentos (départements). As 19 rexións son as seguintes:
Xeografía
editar- Artigo principal: Xeografía de Costa do Marfil.
Costa do Marfil ofrece unha gama variada de paisaxes, desde a sabana desértica ao norte ata a selva virxe. O límite sur márcano extensas praias. Esta zona, máis chuviosa, caracterízase polas grandes plantacións de produtos de exportación: café, cacao e banana. No norte a paisaxe vese conformada por unha meseta granítica recuberta de sabanas. Nesta área pequenos propietarios cultivan sorgo, millo e maní.
Economía
editar- Artigo principal: Economía de Costa do Marfil.
Mantendo lazos próximos con Francia desde a independencia en 1960, a diversificación da agricultura para a exportación, e o estímulo dos investimentos estranxeiros, fixo de Costa do Marfil un dos países tropicais africanos máis prósperos. No entanto, en anos recentes Costa do Marfil viuse suxeita a máis competencia e o descenso dos prezos no mercado global dos seus cultivos agrícolas principais: café e cacao. Isto, xunto cunha alta corrupción interna, fai a vida difícil para os agricultores e os que exportan a mercados estranxeiros.
Demografía
editarNo ano 2007, Costa do Marfil tiña unha poboación de 18 000 000 de habitantes. A esperanza de vida era de 49 anos. A media de fillos por muller era de 4.43. O 50.9% da poboación estaba alfabetizada. Calcúlase que o 7.0% da poboación estaba infectada co virus VIH (SIDA). Desde que se estabeleceu como unha das nacións mais prósperas economicamente de África occidental, cerca do 20% da súa poboación consiste en traballadores das veciñas Liberia, Burkina Faso e Guinea. Este feito ten orixinado permanentemente unha tensión crecente en anos recentes, principalmente debido ao feito de que gran parte destes traballadores son musulmáns, mentres que a poboación natural da Costa do Marfil é, esencialmente cristián (principalmente católica romana) e animista. A principal etnia é o pobo Baulé, con presenza na maior parte das zonas centrais.
O 4% da poboación é de orixe non africana. Hai moitos cidadáns franceses, británicos, e españois. Hai aínda unha minoría de misioneiros protestantes norteamericanos e canadenses.
Ultimamente, cerca de 50.000 franceses e outros europeos saíron da Costa do Marfil debido a fortes tensións políticas.
Notas
editar- ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para marfilés.
- ↑ Benigno Fernández Salgado, ed. (2004). Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1304. ISBN 9788482887524.
- ↑ Anaír Rodríguez Rodríguez, Montserrat Davila Ventura. Lingua galega: dúbidas lingüísticas (PDF). Área de Normalización Lingüística da Universidade de Vigo. p. 103. ISBN 84-8158-266-2.
- ↑ López Martínez, María Cruz (2005). Gran dicionario século 21 da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1442. ISBN 9788482893419.
Commons ten máis contidos multimedia sobre: Costa do Marfil |