Costa do Marfil

país da África occidental

Costa do Marfil[1][2][3][4] (en francésCôte d'Ivoire[kot divwaʁ] (AFI)Fr-Côte-d'Ivoire-fr-Paris.ogg escoitar), oficialmente República de Costa do Marfil (en francés: République de Côte d'Ivoire), é un país africano. Limita ao norte con Malí e Burkina Faso, ao leste con Ghana, ao sur co océano Atlántico e ao oeste con Liberia e Guinea. A súa capital é Yamousoukro.

Modelo:Xeografía políticaCosta do Marfil
République de Côte d'Ivoire (fr) Editar o valor en Wikidata

HimnoL'Abidjanaise Editar o valor en Wikidata

Lema«Union – Discipline – Travail»
«Unity – Discipline – Work»
«Единство - дисциплина - труд»
«Undod – Disgyblaeth – Gwaith» Editar o valor en Wikidata
Epónimoalmafí de elefante e Costa Editar o valor en Wikidata
Localización
Editar o valor en Wikidata Mapa
 8°N 6°O / 8, -6
CapitalYamoussoukro (1983–) Editar o valor en Wikidata
Contén a división administrativa
Poboación
Poboación24.294.750 (2017) Editar o valor en Wikidata (75,34 hab./km²)
Lingua oficiallingua francesa Editar o valor en Wikidata
Xeografía
Parte de
Superficie322.463 km² Editar o valor en Wikidata
Bañado porOcéano Atlántico Editar o valor en Wikidata
Punto máis altoMonte Nimba (1.752 m) Editar o valor en Wikidata
Punto máis baixogolfo de Guinea (0 m) Editar o valor en Wikidata
Comparte fronteira con
Datos históricos
Precedido por
Creación1960 Editar o valor en Wikidata
Organización política
Forma de gobernorepública Editar o valor en Wikidata
• Presidente Editar o valor en WikidataAlassane Ouattara (2010–) Editar o valor en Wikidata
• Prime Minister of Ivory Coast (en) Traducir Editar o valor en WikidataRobert Beugré Mambé (pt) Traducir (2023–) Editar o valor en Wikidata
Órgano lexislativoParliament of Ivory Coast (en) Traducir , Editar o valor en Wikidata
Membro de
PIB nominal71.811.075.955 $ (2021) Editar o valor en Wikidata
Moedafranco CFA de África Occidental Editar o valor en Wikidata
Identificador descritivo
Fuso horario
Dominio de primeiro nivel.ci Editar o valor en Wikidata
Prefixo telefónico+225 Editar o valor en Wikidata
Teléfono de emerxencia180 (pt) Traducir, 185 (en) Traducir, 110, 111 e 170 (en) Traducir Editar o valor en Wikidata
Código de paísCI Editar o valor en Wikidata

Páxina webgouv.ci Editar o valor en Wikidata
BNE: XX451066

Historia

editar

Pouco se coñece da historia da Costa do Marfil antes da chegada dos portugueses na década de 1460. Os principais pobos da rexión eran os kru, orixinarios de Liberia e os senoufo e os lobi, orixinarios de Burkina Faso e Malí. Nos séculos XVIII e XIX ocorreu unha migración de pobos de etnía Akan, que migraron de Ghana, e os Malinké, da actual Guinea.

Francia interesouse pola rexión na década de 1840, e estableceu contactos con xefes locais para ter o monopolio de comercio na área. Costa do Marfil foi colonia francesa ata o 1960 en que obtivo a independencia.

Entre 2002 e 2004 o país viviu unha Guerra civil: O norte rebelouse. 10.000 cascos azuis da ONUCN (Forza de Paz da ONU na Costa do Marfil), entre eles 4600 soldados franceses, foron posicionadas entre os belixerantes. A ONU interveu impoñendo sancións ao país por medio da Resolución 1761 do Consello de Seguridade.

O seu presidente-fundador foi Félix Houpbouët-Boigny ata 1993. Os seus sucesores foron, por orde :

Organización político-administrativa

editar

Costa do Marfil está dividida en 19 rexións (régions) e 80 departamentos (départements). As 19 rexións son as seguintes:

 
  1. Agnéby
  2. Bafing
  3. Bas-Sassandra
  4. Denguélé
  5. Dix-Huit Montagnes
  6. Fromager
  7. Haut-Sassandra
  8. Lacs
  9. Lagunes
  10. Marahoué
  11. Moyen-Cavally
  12. Moyen-Comoé
  13. N'zi-Comoé
  14. Savanes
  15. Sud-Bandama
  16. Sud-Comoé
  17. Vallée du Bandama
  18. Worodougou
  19. Zanzan

Xeografía

editar
Artigo principal: Xeografía de Costa do Marfil.
 
Imaxe satelital de Costa do Marfil, xerada desde un gráfico rasterizado provisto por The Map Library.
 
Mapa de Costa do Marfil

Costa do Marfil ofrece unha gama variada de paisaxes, desde a sabana desértica ao norte ata a selva virxe. O límite sur márcano extensas praias. Esta zona, máis chuviosa, caracterízase polas grandes plantacións de produtos de exportación: café, cacao e banana. No norte a paisaxe vese conformada por unha meseta granítica recuberta de sabanas. Nesta área pequenos propietarios cultivan sorgo, millo e maní.

Economía

editar
Artigo principal: Economía de Costa do Marfil.

Mantendo lazos próximos con Francia desde a independencia en 1960, a diversificación da agricultura para a exportación, e o estímulo dos investimentos estranxeiros, fixo de Costa do Marfil un dos países tropicais africanos máis prósperos. No entanto, en anos recentes Costa do Marfil viuse suxeita a máis competencia e o descenso dos prezos no mercado global dos seus cultivos agrícolas principais: café e cacao. Isto, xunto cunha alta corrupción interna, fai a vida difícil para os agricultores e os que exportan a mercados estranxeiros.

Demografía

editar

No ano 2007, Costa do Marfil tiña unha poboación de 18 000 000 de habitantes. A esperanza de vida era de 49 anos. A media de fillos por muller era de 4.43. O 50.9% da poboación estaba alfabetizada. Calcúlase que o 7.0% da poboación estaba infectada co virus VIH (SIDA). Desde que se estabeleceu como unha das nacións mais prósperas economicamente de África occidental, cerca do 20% da súa poboación consiste en traballadores das veciñas Liberia, Burkina Faso e Guinea. Este feito ten orixinado permanentemente unha tensión crecente en anos recentes, principalmente debido ao feito de que gran parte destes traballadores son musulmáns, mentres que a poboación natural da Costa do Marfil é, esencialmente cristián (principalmente católica romana) e animista. A principal etnia é o pobo Baulé, con presenza na maior parte das zonas centrais.

O 4% da poboación é de orixe non africana. Hai moitos cidadáns franceses, británicos, e españois. Hai aínda unha minoría de misioneiros protestantes norteamericanos e canadenses.

Ultimamente, cerca de 50.000 franceses e outros europeos saíron da Costa do Marfil debido a fortes tensións políticas.

  1. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para marfilés.
  2. Benigno Fernández Salgado, ed. (2004). Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1304. ISBN 9788482887524. 
  3. Anaír Rodríguez Rodríguez, Montserrat Davila Ventura. Lingua galega: dúbidas lingüísticas (PDF). Área de Normalización Lingüística da Universidade de Vigo. p. 103. ISBN 84-8158-266-2. 
  4. López Martínez, María Cruz (2005). Gran dicionario século 21 da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1442. ISBN 9788482893419.