A Pontenova

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: A Pontenova.

A Pontenova é un concello da provincia de Lugo, pertencente á comarca da Mariña Oriental. Segundo o padrón municipal (INE 2015) conta con 2.470 habitantes (1.196 homes e 1.274 mulleres) (3.016 no 2006, 3.063 no 2005, 3.125 no 2004, 3.199 no 2003). O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é «pontenovés».

A Pontenova

Localización
43°20′53″N 7°11′33″O
Estado	España
Comunidade autónoma	Galicia
Provincia	provincia de Lugo
Capital	A Pontenova
Contén a división administrativa	Vilaboa
Poboación
Poboación	2.124 (2024) (15,93 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Mancomunidade de Concellos da Mariña Luguesa A Mariña Oriental
Superficie	133,3 km²
Altitude	5 m
Comparte fronteira con	A Fonsagrada Trabada Santiso de Abres Riotorto Ribeira de Piquín Meira Taramundi
Organización política
• Alcalde da Pontenova	Darío Campos Conde
Eleccións municipais na Pontenova
Identificador descritivo
Código postal	27720
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	27048
Sitio web	concellodapontenova.org

Toponimia

O topónimo A Pontenova fai referencia a unha ponte sobre o río Eo, xa mencionada como tal en 1645.

Demografía

A poboación da Pontenova caracterízase por un forte envellecemento e unha escasa natalidade.

Censo total	2470 (2015)
Menores de 15 anos	168 (6,8 %)
Entre 15 e 64 anos	1.422 (57,57 %)
Maiores de 65 anos	880 (35,63 %)

Xeografía

O concello está atravesado polo río Eo na zona media-alta do seu percorrido, formando fermosos vales e paisaxes montañosas. O clima é de transición entre o propio da costa e o do interior da provincia de Lugo. Limita ó norte con Trabada, ó sur coa Fonsagrada e Ribeira de Piquín, ó leste con Asturias e ó oeste con Riotorto. Polo concello pasa a estrada N-640, que vai de Lugo á Veiga.

Historia

Casa do concello.

O concello está na Terra de Miranda, feudo de estirpes de fidalgos. O nome alude á existencia doutra ponte antiga sobre o Eo, que comunicaba a vila coa outra beira do río, onde xa se explotaban xacementos mineiros desde épocas antigas.

Existen probas arqueolóxicas da súa poboación cara á idade de Pedra, e hai restos posteriores de poboados castrexos. Non existen moitos restos da época da antiga Roma. Porén, é posible que o trazado da actual estrada N-640 siga o da antiga calzada romana, que serviu de entrada a suevos e árabes.

Durante a idade Media a comarca estivo dominada polo monacato, que colonizou e repoboou as terras abandonadas polos sarracenos. Proba disto son os abundantes templos e construcións relixiosas que se conservan desta época, como o mosteiro de Meira, construído no século XII pola orde do Císter. A titularidade laica tamén tivo posesións dentro do termo municipal.

Os señoríos laico e eclesiástico repartíanse a posesión das terras da Pontenova, aínda que foi a igrexa quen acadou un maior patrimonio, mercede as doazóns que recibía da realeza e do pobo, para remisión dos seus pecados. A partir do século XII comezou a aparecer na documentación referencias sobre a "Vila de Goios" entre as propiedades do mosteiro de Meira, antecedente da actual A Pontenova.

Declinado o poder eclesiástico, as terras desta comarca pertenceron a varias casas nobres, como os Pardo de Cela, os Osorio, os Losada e os Miranda.

Houbo dous fenómenos sociais que afectaron ás terras de Miranda. Un foi a fundación no século XVIII da gran fábrica de Sargadelos, no concello de Cervo, de onde saíron os ladrillos que serviron para construír os fornos das minas de Vilaoudriz. Xa no século XIX, iniciouse a explotación dos xacementos de limonita por parte dunha sociedade vasca, explotación que continuou ata a guerra civil española. A importancia desta actividade provocou a comezos de século a construción dun ferrocarril mineiro entre Vilaoudriz e Ribadeo para transportar o mineral cara ó porto de Ribadeo.

Ata 1845 o termo estaba dividido en tres concellos: Conforto, Miranda e Vilameá. Nese ano Miranda e Conforto uníronse no de Vilaoudriz. En 1950 o concello de Vilameá mudou o seu nome polo oficial de Puente Nuevo, e en 1963 fusionouse co de Vilaoudriz, chamándose ata 1979 Puente Nuevo Vilaoudriz. O 9 de xuño dese ano pasou a chamarse oficialmente A Pontenova.

Galería de imaxes

Artigo principal: Galería de imaxes da Pontenova.

• 
  Demostración de Loita Tradicional Galega durante o encontro de xogos e deportes tradicionais en Santalla, na parroquia de Vilameá.
• 
  Oficina turismo da Pontenova.
• 
  Fornos da Pontenova dende a praza dos fornos, 2017.

Lugares da Pontenova

Para unha lista completa de todos os lugares do concello da Pontenova vexa: Lugares da Pontenova

Véxase tamén

Outros artigos

• Galería de imaxes da Pontenova

---

Este artigo sobre concellos de Galicia é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.  Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.

---