Pisa

comuna italiana

Pisa ([ˈpiːsa]) é un concello ("comuna") da rexión de Toscana e mais é a capital da provincia homónima de Italia.

Modelo:Xeografía políticaPisa
Imaxe

Localización
Editar o valor en Wikidata Mapa
 43°43′N 10°24′L / 43.72, 10.4
PaísItalia
RexiónToscana
ProvinciasProvincia de Pisa Editar o valor en Wikidata
Capital de
Provincia de Pisa
República de Pisa (pt) Traducir (século X–1406) Editar o valor en Wikidata
Poboación
Poboación88.737 (2023) Editar o valor en Wikidata (479,48 hab./km²)
Lingua oficiallingua italiana Editar o valor en Wikidata
Xeografía
Superficie185,07 km² Editar o valor en Wikidata
Bañado porRío Arno Editar o valor en Wikidata
Altitude4 m Editar o valor en Wikidata
Comparte fronteira con
Datos históricos
Precedido por
Pisae (en) Traducir Editar o valor en Wikidata
Santo padrónRainerius (en) Traducir e Bona of Pisa (en) Traducir Editar o valor en Wikidata
Organización política
• Alcalde Editar o valor en WikidataMichele Conti (en) Traducir (2018–) Editar o valor en Wikidata
Identificador descritivo
Código postal56100 e 56121–56128 Editar o valor en Wikidata
Fuso horario
Prefixo telefónico050 Editar o valor en Wikidata
Identificador ISTAT050026 Editar o valor en Wikidata
Código catastral italianoG702 Editar o valor en Wikidata
Outro
Irmandado con

Sitio webcomune.pisa.it Editar o valor en Wikidata
BNE: XX451567

Historia

editar
 
Torre inclinada de Pisa

Fundada presumiblemente como colonia grega, foi unha cidade etrusca e despois colonia romana no ano 180 a.C..

Do século IX ó século XI converteuse nunha das repúblicas mariñeiras, combatendo ós árabes polo control do Mediterráneo e rivalizando con Xénova e Venecia.

Pisa tivo un crecemento posterior do poder económico e político debido á adquisición de posesións e dereitos comerciais no leste do Mediterráneo durante o período das cruzadas. Durante as loitas con Xénova pola posesión de Córsega e Sardeña, Pisa foi vencida polos xenoveses na batalla de Meloria no 1284.

Como cidade xibelina, nos s. XIII e s. XIV estivo de arreo en loita con Florencia, á cal venceu no 1406.

Algúns dos monumentos máis importantes de Pisa é a catedral (1068-1118), de estilo románico coa fachada de mármore, portas de bronce de Bonnano Pisano e o púlpito de Giovanni Pisano) e a sonada torre de Pisa, do s. XII, de 55 metros de alto, que se caracteriza pola súa inclinación, que comezou a producirse xusto despois da súa construción.

Xeografía física

editar

A cidade atópase a poucos quilómetros da desembocadura do río Arno, nunha zona de chaira chamada Valdarno inferior, pechada ao norte polo monte Pisani.

A área que rodea a cidade está clasificada como de risco sísmico, o municipio foi o epicentro de dous sismos: o terremoto do 10 de xaneiro de 1168, e o terremoto de 1322 ambos tremores foron dunha magnitude de 4,63 na escala Richter , alcanzando o grao V-VI da Escala de Mercalli.

Topónimo

editar

As orixes do nome de Pisa son incertos. A miúdo remóntanse á cidade homónima grega de Elis, habitantes dirixidos por Penélope, poida que fundaran a Pisa Toscana despois da guerra de Troia. Pisa tamén é a miúdo chamada a cidade de Alfea pola súa orixe grega (polo río Alfeo en Élide, Peloponeso). Outros historiadores pensan que poida derivar da palabra pise que os etruscos utilizan para "boca" (en lingua acadia pi = boca, estuario de río). Pero a etimoloxía de Pisa tamén pode provir da lingua lígur para indicar un lugar pantanoso, ou segundo Pino Masi, do grego antigo "Bisae" que se refire aos pasos que se elevan dende o río. Poida que isto se deba á presenza de dous ríos, o Ozzeri (xa desaparecido) ao norte do asentamento e o Arno ao sur. Mentres que en lingua latina a cidade grega se refire simplemente como Pisa, a cidade da Toscana coñécese como Pisae, en plural, e isto sen dúbida inclina cara á orixe da pise etrusca, na que os romanos chamaban Pisae, pero a hipótese non é de todo correcta, porque o substantivo "Pisae" se basea no "pluralia tantum" como tantas outras cidades dos substantivos latinos (Atenae, Atenarum).

Mes Estación Ano
Xan Feb Mar Abr Mai Xuñ Xul Ago Set Out Nov Dec Inv Pri Ver Out
T. max. media (°C) 11,2 12,7 14,9 18,3 22,2 26,1 29,3 28,9 25,9 21,2 15,9 12,1 12 18,5 28,1 21
19,9
T. min. media (°C) 2,9 3,5 5,4 8,3 11,7 15,3 17,4 17,5 14,7 10,6 6,6 3,5 3,3 8,5 16,7 10,6
9,8
Precipitacións (mm) 74 64 77 61 59 34 16 60 83 107 106 82 220 197 110 296
823
Fonte:   Facoltà di Agraria de Pisa (1961-1990)

Simboloxía

editar
       
Bandeira de Pisa, escudo de armas da Cidade e do Concello. Escudo de armas alternativo da Cidade. Áquila Imperial, escudo da Provincia. República Marítima, escudo da Mariña Italiana.

Monumentos e lugares de interese

editar
 
Vista dende a Praza do Duomo (Pisa).
  • Piazza del Duomo
  • O Duomo
  • Campanile di Santa Maria
  • Battistero
  • Campo Santo
  • Piazza dei Cavalieri
  • Lungarno
  • Le Mura
  • Mural Tuttomondo di Keith Haring

Poboación

editar

Poboación censada en Pisa e evolución da mesma dende 1861.

Irmandada

editar

Pisa está irmandada con:

 
Panorama do centro histórico de Pisa dende o campanario do duomo.

Ligazóns externas

editar