Wikipedia

Marisma salina

ecosistema mariño

Unha marisma salina, marisma salgada ou marisma de marea é un ecosistema marino na zona intermareal superior costeira entre a terra e as augas salgadas abertas ou augas salobres, que queda regularmente asolagada pola subida da marea. Está dominada por densos conxuntos de plantas tolerantes ao sal como moitas plantas herbáceas, herbas ou arbustos baixos.[1][2] Estas plantas son de orixe terrestre e son esenciais para a estabilidade das marismas salinas para atrapar e pegar os sedimentos. As marismas salinas xogan un gran papel na rede trófica acuática e a na subministración de nutrientes ás augas costeiras. Tamén manteñen a moitos animais terrestres e dan protección ás costas.[2]

Marisma salina durante a marea baixa, marea baixa media, marea alta e marea moi alta (marea viva).

As marismas salinas estiveron historicamente en perigo por malas prácticas de xestión costeira, as súas terras foron utilizadas para usos humanos (agricultura, obras públicas, urbanismo...) ou contaminadas pola agricultura do interior ou outros usos industriais costeiros. Ademais, o aumento do nivel do mar causado polo cambio climático está poñendo en perigo moitas marismas por causa da erosión costeira e o asolagamento de antigas marismas de marea. Porén, os maiores coñecementos recentes dos científicos, ambientalistas e da sociedade sobre a importancia das marismas salgadas para a biodiversidade, produtividade ecolóxica e outros servizos que dan os ecosistemas, como o secuestro de carbono, levou a un aumento da restauración e conservación das marismas salinas sobre todo desde a década de 1980.

Información básica editar

 
Unha marisma salina de estuario no río Ōpāwaho / Heathcote, en Christchurch, Nova Zelandia
 
Marisma salina en Sapelo Island, Xeorxia, EUA

As mariasmas salinas fórmanse en liñas de costas de baixa enerxía en latitudes temperadas e polares[3] que poden ser estables, emerxer ou somerxerse dependendo de se a sedimentación é maior, igual ou inferior que a subida do nivel do mar relativa (taxa de subsidencia máis o cambio no nivel do mar), respectivamente. Comunmente estas liñas de costa consisten en chairas de lama ou area (coñecidas como chairas mareiais ou de lama) que se nutren de sedimentos dos ríos e regatos que desembocan alí.[4] Isto tipicamente inclúe ambientes abrigados como terrapléns, estuarios e o lado de sotavento das illas de barreira e frechas litorais. Nos trópicos e subtrópicos son substituídos por mangleirais; unha área que se diferencia dunha marisma salina en que en vez de por plantas herbáceas está dominadas por árbores tolerantes ao sal.[1]

A maioría das marismas salinas teñen unha topografía baixa con baixas elevacións pero unha vasta área, o que as fai moi populares para a xente.[5] Están localizadas entre diferentes accidentes xeográficos coas súas características físicas e xeomorfolóxicas. Entre estes accidentes xeográficos das marismas están as marismas deltaicas, de estuario, de tras-barreira, de costa aberta, de baía e de ría. As marismas deltaicas están asociadas con grandes ríos como moitas no sur de Europa, como a Camargue, Francia, no delta do Ródano, ou no do Ebro en Cataluña, ou no delta do Mississippi nos Estados Unidos.[2] En Nova Zelandia, a maioría das marismas salinas fórmanse na zona inicial interior dos estuarios en áreas onde hai pouca acción da ondada e unha alta sedimentación.[6] Tales marismas están localizadas no Parque Rexional de Awhitu en Auckland, no estuario do Manawatū e no do Avon Heathcote / Ihutai en Christchurch. As marismas tras-barreira son sensibles á remodelación das barreiras no lado que dá a terra.[2] Son comúns ao longo de gran parte da costa leste dos Estados Unidos e das illas Frisias. As baías costeiras pouco profundas e grandes poden albergar marismas salinas con exemplos como a baía de Morecambe e Portsmouth en Gran Bretaña e a Baía de Fundy en América do Norte.[2]

As marismas salinas están ás veces incluídas en albufeiras e a diferenza non é moi marcada; a albufeira da lagoa de Venecia en Italia, por exemplo, contén o tipo se de seres vivos que pertencen ao ecosistema marisma. Teñen un grande impacto na biodiversidade da área. A ecoloxía das marismas salinas comprende redes tróficas que inclúen produtores primarios (plantas vasculares, macroalgas, diatomeas, epífitas e fitoplancto), consumidores primarios (zooplancto, macrozoos, moluscos, insectos) e consumidores secundarios.[7]

A baixa enerxía física e as herbas altas proporcionan un refuxio aos animais. Moitos peixes mariños usan marismas salinas como terreos de crianza para os peixes novos antes de que se vaian a augas abertas. As aves poden criar os seus fillos entre as herbas altas, porque as marismas proporcionan tanto refuxio dos predadores coma fontes de comida abundantes, como peixes atrapados en pozas, insectos, marisco e vermes.[8]

Distribución no mundo editar

Mcowen et al. en 2017 maparon as marismas salinas de 99 países (practicamente de todo o mundo).[9] Representáronse un total de 5.495.089 hectáreas de marismas salinas de 43 países e territorios en polígonos en formato shapefile de Sistemas de Información Xeográfica. Esta estimación está no extremo relativamente baixo de estimaciós previas (2.2–40 Mha). Un estudo posterior estimou de forma conservadora a extensión das marismas salinas globais en 90.800km2 (9.080.000 hectáreas). [10] As marismas máis extensas do mundo atópanse fóra dos trópicos, incluíndo concretamente as costas baixas, costas libres de xeo, baías e estuarios de Atlántico Norte que están ben representados no seu conxunto de datos de polígonos global.[9]

Formación editar

A formación empeza a partir dunha chaira mareal que aumenta a súa elevación con respecto ao nivel do mar pola acreción de sedimentos e seguidamente debe diminuír a frecuencia e duración do asolagamento mareal para que a vexetación poida colonizar a superficie exposta.[11] A chegada de propágulos de especies pioneiras como sementes ou porcións de rizomas combínase co desenvolvemento de condicións axeitadas para a súa xerminación e establecemento no proceso de colonización.[12] Cando os ríos e regatos chegan ao gradiente baixo das chairas mareais, o caudal redúcese e o sedimento en suspensión deposítase sobre a superficie da chaira mareal, ao que tamén axuda o efecto das correntes da subida da marea.[4] As matas de algas verde-azuladas filamentosas poden fixar sedimentos de tamaño do limo e a arxila ás súas vaíñas pegañentas ao contacto,[13] o cal pode tamén incrementar a resistencia á erosión dos sedimentos.[14] Isto axuda ao proceso de acreción de sedimentos que permite que crezan as especies colonizadoras (por exemplo, Salicornia spp.). Estas especies reteñen o sedimento arrastrado pola subida da marea arredor dos seus talos e follas e forman moreas de lama baixas que finalmente se xuntan formando terrazas deposicionais, cuxo crecemento cara a arriba está favorecido por unha rede de raíces subsuperficiais que mantén unido o sedimento.[15] Unha vez que a vexetación se estabiliza en terrazas deposicionais, un maior atrapamento e acreción de sedimentos pode permitir un rápido crecemento cara arriba da supeficie da marisma tal que hai un decrecemento rápido asociado na profundidade e duración do asolagamento mareal. Como resultado, as especies competitivas que prefiren maiores elevacións do terreo en relación ao nivel do mar poden habitar na área e a miúdo desenvólvese unha sucesión de comunidades de plantas.[11]

Asolagamento mareal e zonación da vexetación editar

 
Unha marisma salina costeira atlántica en Connecticut.

As marismas salinas costeiras poden distinguirse dos hábitats terrestres polo fluxo de mareas diario que periodicamente asolaga a área.[1] É un proceso importante na fornecemento de sedimentos, nutrientes e auga para as plantas da marisma.[5] A maiores elevacións na zona superior da marisma, hai moito menos fluxo mareal, o que ten como resultado menores niveis de salinidade.[1] A salinidade do solo na zona inferior da marisma é bastante constante debido ao fluxo mareal diario. Porén, na marisma superior, a variabilidade na salinidade é resultado do asolagamento menos frecuente e as variacións climáticas. As precipitacións de chuvia poden reducir a salinidade e a evapotranspiración pode incrementarse durante os períodos secos.[1] Como resultado, hai microhábitats poboados por diferentes especies de flora e fauna dependendo das súas capacidades fisiolóxicas. A flora dunha marisma salina diferénciase en niveis de acordo coa tolerancia de cada planta á salinidade e aos niveis da táboa de auga. A vexetación atopada na auga debe poder sobrevivir a concentracións altas de sal, á submersión periódica e a un certo grao de movemento de auga, mentres que as plantas que están máis no interior na marisma poden ás veces experimentar condicións secas e baixas en nutrientes. As zonas superiores da marisma limitan as especies por medio da competición e a falta de protección do hábitat, mentres que as zonas inferiores da marisma están determinadas pola capacidade das plantas de tolerar os estreses fisiolóxicos como a salinidade, a submersión na auga e os niveis baixos de oxíxeno.[16][17]

 
Marisma alta no Parque Mariño do Centro de Natrureza da Marisma Salina de Brooklyn, Nova York

A marisma salina de Nova Inglaterra está suxeita a fortes influencias mareais e mostra padróns distintivos de zonación.[17] En áreas de marisma baixa con alto asolagamento mareal, domina un monocultivo de Spartina alterniflora, despois dirixíndose ao interior, vense zonas de feo salino, Spartina patens, Juncus roemerianus, Juncus gerardii e o arbusto Iva frutescens, sucesivamente.[16] Todas estas especies teñen diferentes tolerancias que crean diferentes zonas ao longo da marisma máis axeitadas para cada unha.

A diversidade de especies de plantas é relativamente baixa, xa que a flora debe ser toerante ao sal, á submersión completa ou parcial e ao substrato de lama anóxico. As planta de marisma salina mais comúns son Salicornia spp. e Spartina spp., que teñen unha distribución mundial. Adoitan ser as primeiras plantas en asentarse nunha chaira de lama e empezar a súa sucesión ecolóxica nunha marisma salina. Os seus brotes elevan o fluxo principal da marea por encima da superficie de lama, mentres que as súas raíces se espallan polo substrato e estabilizan a lama pegañenta e transportan oxíxeno para que as outras plantas poidan establecerse tamén. Plantas como as Limonium spp., Plantago spp. e variadas ciperáceas e xuncáceas crecen unha vez que o barro foi vexetado polas especies pioneiras.

As marismas salinas son bastante activas fotosinteticamente e son hábitats extremadamente produtivos. Serven como depósitos de grandes cantidades de materia orgánica cun alto grao de descomposición, que alimenta unha ampla cadea trófica de organismos desde bacterias a mamíferos. Moitas das plantas halófitas como as Spartina non son pastadas en absoluto polos animais superiores pero morren e descompóñense, converténdose en alimento para os microorganismos, que á súa vez son comida para peixes e aves.

Atrapamento e acreción de sedimentos e papel das canles de marea editar

 
Bloody Marsh en Xeorxia, EUA

Os factores e procesos que inflúen na velocidade e distribución espacial da acreción de sedimentos dentro dunha marisma salina son numerosos. A deposición de sedimentos pode ocorrer cando as especies da marisma proporcionan unha superficie para que se adhira o sedimento, seguido pola deposición na superficie da marisma cando os sedimentos se descascan con marea baixa.[11] A cantidade de sedimentos adheridos a especies vivas da marisma salina depende do tipo de especies, a proximidade das especies á fonte de sedimentos, a cantidade de biomasa de plantas, e a altura sobre o nivel do mar en que aparece cada especie.[18] Por exemplo, nun estudo sobre as marismas mareais da illa Chongming oriental e da illa Jiuduansha situadas na desembocadura do río Yangtze, China, a cantidade de sedimentos adherido ás especies Spartina alterniflora, Phragmites australis (carrizo) e Scirpus mariqueter diminuía coa distancia desde os niveis máis altos de concentracións de sedimentos suspendidos (atopados no bordo da marisma limitando con canles de marea ou chairas de lama); diminuía con esas especies nas maiores elevacións, que experimentaban a frecuencia máis baixa e menor profundidade de inundacións da marea; e incrementábase co aumento da biomasa de plantas. Spartina alterniflora, que tiña a maior cantidade de sedimento adherido, pode contribuír con >10% do total da acreción de sedimento da superficie da marisma por medio deste proceso.[18]

As especies das marismas salinas tamén facilitan a acreción de sedimentos ao facer descender a velocidade das correntes, o que facilita o depósito do sedimento en suspensión.[11] As velocidades das correntes poden reducirse cando os talos das especies de marisma de tamaño alto inducen un arrastre hidráulico, co efecto de minimizar a resuspensión dos sedimentos e favorecendo a deposición.[19] As concentracións medidas de sedimentos suspendidos na columna de auga decrecen desde as augas abertas ou canles de marea adxacentes ao bordo da marisma, ao interior da marisma,[18][19][20] probablemente como resultado da sedimentación directa na superficie da marisma por influencia do dosel da marisma.[19][20]

A inundación e deposición de sedimentos na superficie da marisma tamén son axudadas polas canles de marea[20] que son unha característica común das marismas salinas.[4][11][15][20][21] As súas formas tipicamente dendríticas e con meandros proporcionan camiños polos que a marea suba e asolague a superficie da marisma, así como para drenar a auga,[15] e poden facilitar maiores cantidades de deposición de sedimentos que nas marismas salinas que beirean o océano aberto.[21] O depósito de sedimentos está correlacionado co tamaño destes: os sedimentos máis grosos deposítanse a maiores alturas (máis preto da canle) que os máis finos (máis lonxe da canle). O tamaño dos sedimentos tamén adoita estar correlacionado con metais traza determinados e as canles de marea poden así afectar as distribucións de metais e as concentracións en marismas salinas, o que á súa vez afecta á biota.[22] Porén, as marismas salinas non requiren canles de marea para facilitar o fluxo de sedimentos sobre a súa superficie,[19] aínda que aquelas que teñen esta morfoloxía foron pouco estudadas.

A altura sobre o nivel do mar á que viven as especies de marisma é tamén importante; as especies que están a baixas alturas experimentan inundacións mareais máis longas e frecuentes e, por tanto, hai máis oportunidades para que ocorra unha maior deposición de sedimentos.[18][23] As especies situadas a unha altura maior benefícianse dunha maior posibilidade de inundación só nos momentos en que se producen as mareas máis altas, cando hai un aumento da profundidade da auga e os fluxos da superficie da marisma poden penetrar no interior da marisma.[20]

Impacto humano editar

 
Spartina alterniflora. Nativa da costa leste dos Estados Unidos. Considérase unha mala herba no noroeste do Pacífico.

A costa é un atractivo narural para os seres humanos pola súa beleza, recursos e accessibilidade. En 2002 case a metade da poboación mundial vivía na franxa entre a costa e 60 km ao interior,[2] o que fai que as costas sexan moi vulnerables aos impactos das actividades diarias humanas que exercen unha presión sobre estas contornas naturais. No pasado, as marismas salinas eran percibidas como 'terras ermas', o que causou unha considerable perda delas e moitos cambios neses ecosistemas debido a que pasaron a usarse como terras agrícolas, terreos para o desenvolvemento urbano, produción de sal ou para o recreo.[5][24][25] Os efectos indirectos das actividades humanas como a carga de nitróxeno tamén xogan un papel principal nas áreas de marismas salinas. As marismas salinas poden sufrir a morte das plantas na parte alta ou baixa da marisma. Un estudo publicado en 2022 estima que o 22% da perda de marismas salinas desde 1999 a 2019 debeuse a causas humanas directas, definidas como actividades observables que ocorren no lugar en que se detectan os cambios, tales como a conversión en zonas de acuicultura, agrícolas, desenvolvemento costeiro ou construción doutras estruturas físicas. [10] Ademais, o 30% do aumento das marismas salinas nese mesmo período debeuse tamén a accións humanas (positivas) directas, como traballos de restauración ou modificacións da costa que promovían o intercambio mareal. [10]

Conversión en terreos agropecuarios editar

A conversión das marismas en terreos agrícolas foi historicamente unha práctica común.[5] A miúdo construíanse diques para facilitar esta conversión e proporcionar protección ante as inundacións do interior. En tempos recentes esta reconversión das chairas intermareais continuou.[26] Durante séculos, o gando ovino e vacún pastaba na terra moi fértil das marismas salinas.[1][27] A conversión das marismas en terras agrícolas tivo como resultado moitos cambios como variacións na estrutura da vexetación, sedimentación, salinidade, fluxo de auga, perda de biodiversidade e unha alta entrada de nutrientes. Fixéronse moitos intentos para erradicar estes problemas, por exemplo en Nova Zelandia introduciuse a Spartina anglica de Inglaterra na desembocadura do río Manawatu en 1913 para intentar de converter o estuario en terras aptas para granxas.[6] Noutros estuarios de Nova Zelandia produciuse tamén un cambio na estrutura desde o que eran chairas mareais espidas a terras de pasto como resultado do incremento da sedimentación e o espallamento da Spartina. As plantas e animais nativos tiveron que loitar coas non nativas que competían con éxito con elas. Agora fanse esforzos por eliminar estas especies de Spartina, a medida que lentamente se van recoñecendo os danos causados.

No estuario do Blyth en Suffolk no leste de Inglaterra, as terras reconvertidas do estuario medio (marismas de Angel e Bulcamp), que foron abandonadas na década de 1940, foron substituídas agora por chairas mareais con solos compactados por mor do seu anterior uso agrícola, cubríndoas cunha delgada capa de limo. Non obstante, produciuse pouca colonización pola vexetación nos últimos 60–75 anos e iso atribuíuse a unha combinación de elevación da superficie insuficiente para que se desenvolvan as especies pioneiras e unha pobre drenaxe debido a que os solos que foran compactados pola agricultura actuaban como unha capa confinante (impermeable).[28] Os solos terrestres desta natureza necesitan axustarse desde a auga doce que os mollaba anteriormente á auga salgada intersticial por medio dun cambio na química e estrutura do solo, acompañado do depósito de sedimento fresco de estuario, antes de que se poida establecer a vexetación de marisma salina.[12] A estrutura da vexetación, riqueza de especies e composición de plantas da comunidade das marismas salinas rexeneradas de forma natural sobre terras que antes foran reclamadas pola agricultura pode compararse coas marismas salinas adxacentes de referencia para estimar o éxito na rexeneración das marismas.[29]

Agricultura augas arriba editar

Os cultivos agrícolas que se fan máis no interior, augas arriba das marismas salinas, poden orixinar un aumento da entrada de limo e elevar a velocidade de acreción de sedimentos primaria nas chairas de marea; dese modo, as especies pioneiras poden espallarse máis nesas chairas e crecer rapidamente en altura fóra do nivel de inundación mareal. Como resultado, as superficies das marismas neste réxime poden ter unha extensa pendente abrupta no seu bordo que dá ao mar.[30] No estuario de Plum Island de Massachusetts, EUA, o estudo de núcleos de mostras estratigráficas revelou que durante os séculos XVIII e XIX a marisma progradou sobre os ambientes submareal e de chaira de lama incrementando a súa área desde os 6 km2 aos 9 km2 despois de que colonos europeos deforestasen a terra augas arriba e se incrementase a taxa de achega de sedimentos.[31]

Desenvolvemento urbano e carga de nitróxeno editar

 
Chaetomorpha linum é unha alga mariña común que se encontra nas marismas salinas.

A conversión de marismas en terras agrícolas foi no século pasado eclipsada pola conversión en terreos para o desenvolvemento urbano. As cidades costeiras de todo o mundo invadiron antigas marismas salinas e nalgúns países foron consideradas como sitios para a vertedura de lixo. A polución dos estuarios con substancias orgánicas, inorgánicas e tóxicas procedentes do desenvolvemento urbano ou da industrialización é un problema en todo o mundo[26] e os sedimentos en marismas salinas poden dispersar esta polución de efectos tóxicos sobre as especies da flora e fauna.[30] O desenvolvemento urbano de marismas mariñas fíxose máis lento desde aproximadamente 1970 debido ao crecemento da conciencia ambiental na sociedade e grupos activistas de que as marismas proporcionan beneficiosos servizos do ecosistema.[5] Son ecosistemas moi produtivos e cando se mide a súa produtividade neta en g m−2 ano−1 só son igualadas polas selvas tropicais.[26] Ademais, poden axudar a reducir a erosión feita polas ondas en barreiras deseñadas para protexer as áreas baixas da erosión das ondas.[12]

A desnaturalización dos límites entre as marismas salinas e a terra firme pola invasión urbana ou industrial pode ter efectos negativos. No estuario do río Avon-Heathcote / Ihutai de Nova Zelandia, a abundancia de especies e as propiedades físicas das marxes que rodean as marismas estaban fortemente ligadas e a maioría das marismas salinas estaban en áreas con marxes naturais na desembocadura do río Ōtākaro e Ōpāwaho / Heathcote; inversamente, as marxes artificiais contiñan pouca vexetación de marisma.[32] As marismas restantes que rodeaban estas áreas urbanas están tamén baixo unha inmensa presión da poboación humana, xa que nestes hábitats se produce un enriquecemento en nitróxeno inducido polas actividades humanas. A carga de nitróxeno polo uso humano desas terras afecta indirectamente as marismas salinas causando cambios na estrutura da vexetación e a invasión de especies non nativas.[16]

Os impactos humanos, como as augas residuais, escorredura urbana, residuos agrícolas ou industriais chegan ás marismas desde as fontes próximas. As marismas salinas teñen unha limitación de nitróxeno[16][33] e cun incremento no nivel de nutrientes que entra no sistema por efectos antropoxénicos, as especies de plantas asociadas coas marismas salinas están sendo reestruturadas por un cambio na competición entre elas.[5] Por exemplo, a marisma salina de Nova Inglaterra está experimentando un cambio na estrutura da vexetación no que S. alterniflora está espallándose desde a marisma inferior, onde vive predominantemente, á zona superior da marisma.[16] Ademais, nas mesmas marismas o carizo Phragmites australis (carrizo) foi invadindo a área expandíndose ás marisma inferior e converténdose na especie dominante. P. australis é unha halófita agresiva que pode invadir masivamente áreas alteradas competindo con éxito coas plantas nativas desas zonas.[5][34][35] Esta perda de biodiversidade non só se ve nas ensamblaxes de flora senón tamén en moitos animais, como insectos e aves, a medida que se alteran os seus hábitats e recursos alimenticios.

Subida do nivel do mar editar

Debido ao derretemento do xeo ártico e a expansión térmica dos océanos como resultado do quecemento global, o nivel do mar empezou a elevarse. Isto afectará negativamente ás costas e ás marismas costeiras ao asolagalas e erosionalas.[36][8] A subida do nivel do mar causa que haxa máis zonas de augas abertas nas marismas salinas. Estas zonas causan a erosión ao longo dos seus bordos, o que causa cada vez máis erosión ata que toda a marisma se desintegra.[37]

Aínda que as marismas salinas son susceptibles a ameazas como a subida do nivel do mar, son tamén ecosistemas costeiros extremadamente dinámicos. De feito, poden ter a capacidade de manter o ritmo da subida do mar, que en 2100, se estima que podería aumentar entre 0,6 m e 1,1 m.[38] As marismas son susceptibles á erosión e acreción, que xogan un papel no que se chama retroalimentación bioxeomórfica.[39] A vexetación de marismas salinas captura sedimentos que permanecen no sistema, o que á súa vez permite que as plantas crezan mellor e así as plantas son aínda mellores atrapando sedimentos e acumulando materia orgánica. Este bucle de retroalimentación positiva permite potencialmente que o nivel do fondo da marisma salina suba e manteña o ritmo de subida do nivel do mar.[38] Porén, esta retroalimentación tamén depende doutros factores como a produtividade da vexetación, subministración de sedimentos, subsidencia da terra, acumulación de biomasa e a magnitude e frecuencia das tormentas.[38] Nun estudo publicado por Ü. S. N. Best en 2018,[38] atopouse que a bioacumlación era o factor número un na capacidade das marismas salinas de manterse ante a subida do nivel do mar. A resiliencia das marismas salinas depende de que a rapidez do incremento do nivel do seu leito sexa maior que a velocidade do incremento do nivel do mar, doutro modo, sería superada e asolagada.

A acumulación de biomasa pode medirse en forma de acumulación de biomasa orgánica por encima do chan, e a acumulación inorgánica baixo o chan por atrapamento dos sedimentos en suspensión depositados.[40] A vexetación das marismas salinas axuda a incrementar o depósito de sedimentos porque fai que as correntes de auga se fagan máis lentas, altera os remuñiños turbulentos e axuda a disipar a enerxía das ondas. As especies de plantas de marisma son coñecidas pola súa tolerancia ao incremento da exposición ao sal debido á inundación común das marismas. Estes tipos de plantas son chamadas halófitas. As halófitas son unha parte crucial da biodiversidade das marismas salinas e o seu potencial de axustarse a un nivel do mar máis elevado. Cos niveis do mar elevados, a vexetación das marismas probablemente estaría máis exposta a inundacións máis frecuentes e debe ser adaptable ou tolerante ao incremento dos niveis de salinidade que se produce en consecuencia e ás condicións anaerobias. Hai un límite de elevación (sobre o nivel do mar) común para que estas plantas sobrevivan, no que estar por debaixo da liña óptima orixinaría solos anóxicos debido á submersión constante, e estar demasiado por riba desa liña significaría uns niveis de salinidade do solo nocivos debido ao alto grao de evapotranspiración como resultado dunha diminución da submersión.[40] Xunto coa acreción vertical de sedimentos e biomasa, a acomodación de espazo para o crecemento das terras da marisma debe tamén ser considerada. O espazo de acomodación é a terra dispoñible para que se acumulen sedimentos adicionais e a vexetación da marisma os colonice lateralmente, ampliándose así a superficie da marisma.[41] Este espazo de acomodación lateral está a miúdo limitado por estruturas antropoxénicas como estradas costeiras, crebaondas e outras formas de desenvolvemento de terras costeiras. Un estudo de Lisa M. Schile, publicado en 2014,[42] atopou que nun rango de velocidades de aumento do nivel do mar, as marismas con alta produtividade das plantas eran resistentes contra os aumentos do nivel do mar, pero todas chegaban a un punto cume no que o era necesario o espazo de acomodación para que continuase a supervivencia. A presenza de espazo de acomodación permite que se formen novos hábitats medios/altos, para que as marismas eviten unha completa inundación.

Control dos mosquitos editar

A inicios do século XX críase que drenando as marismas salinas se reduciría a poboación dee mosquitos, como o Aedes taeniorhynchus. En moitos lugares, especialmente no noroeste dos Estados Unidos, os residentes e as axencias locais e estatais cavaron canles en liña recta ata o interior das chairas de marismas. Porén, o resultado final foi a diminución do hábitat de peixes ciprinodontiformes (killifish) predadores de mosquitos, o que se traduciu nun aumento da pobaoción de msoquitos, e afectou adversamente a aves limícolas que comían eses peixes. Estas canles aínda existen, malia algúns esforzos realizados para enchelos.[43]

Cangrexos herbívoros e bioturbación editar

 
Cangrexos como Helice crassa de Nova Zelandia mostrado aquí, ocupan un nicho ecolóxico especial en ecosistemas de marisma.

O aumento da captación de nitróxeno das especies de marisma pode estimular unha maior velocidade de crecemento da lonxitude das follas das plantas e incrementa a taxa de herbivorismo dos cangrexos. O cangrexo Neohelice granulata é frecuente nas marismas salinas do suroeste do Atlántico, onde pode haber unha alta densidade de poboación das especies de plantas das marismas como Spartina densiflora e Sarcocornia perennis. Na albufeira de Mar Chiquita, ao norte de Mar del Plata, Arxentina, aumenta o herbivorismo de Neohelice granulata como resposta probable ao incremento de valores de nutrientes das follas en áreas fertilizadas de Spartina densiflora, comparadas con áreas non fertilizadas. Independentemente de se as áreas estaban fertilizadas ou non, o consumo de plantas que fai Neohelice granulata tamén reduce o crecemento das follas específico de lonxitude en verán, mentres que aumenta a súa velocidade de senescencia específica de lonxitude. Isto puido axudar ao incremento da efectividade fúnxica nas feridas que deixan nas plantas os cangrexos.[44]

As marismas salinas de cabo Cod, Massachusetts (EUA) están experimentando mortes nas beiras das canles de Spartina spp. que foron atribuídas ao herbivorismo do cangrexo Sesarma reticulatum. En 12 sitios examinados desa marisma, do 10% ao 90% das beiras das canles experimentaron morte da planta en asociación cunha alta denudación do substrato e alta densidade de escavacións dos cangrexos. As poboacións de Sesarma reticulatum están incrementándose, posiblemente como resultado da degradación da rede trófica costeira na rexión.[45] As áreas que quedan espidas polo intenso consumo da planta feito por Sesarma reticulatum en cabo Cod son axeitadas para a ocupación por outro cangrexo escavador de túneles, Uca pugnax, que non consome macrófitas vivas. A intensa bioturbación dos sedimentos das marismas salinas causada pola escavación de túneles dos cangrexos reduce drasticamente o éxito de xerminación das sementes de Spartina alterniflora e Suaeda maritima e a supervivvencia de plántulas estabilizadas, sexa por enterramento ou por exposición das sementes, ou por desarraigamento ou enterramento de plántulas estabilizadas.[46] Porén, a bioturbación por cangrexos pode tamén ter un efecto positivo. En Nova Zelandia, o cangrexo que fai túneles no barro Helice crassa considérase un 'enxeñeiro do ecosistema' pola súa capacidade de construñir novos hábitats e alterar o acceso de nutrientes a outras especies. Estes tuneladores proporcionan unha vía para o transporte de oxíxeno disolto na auga do túnel a través do sedimento óxico da parede dos túneles e nos arredores do sedimento anóxico, mentres crea o hábitat perfecto para bacterias do ciclo do nitróxeno. Estas bacterias (desnitrificantes) que reducen o nitrato consomen rapidamente o oxíxeno disolto que entra nas paredes das súas escavacións para crearen a capa de lama óxica, que é máis delgada que a da superficie da lama. Isto permite unha vía de difusión máis directa para a exportación do nitróxeno (en forma de nitróxeno gasoso, N2) no fluxo de auga mareal.[47]

Restauración e xestión editar

 
Salicornia spp., unha especie endémica da zona alta da marisma.

A percepción de que as marismas salinas de baía eran unha 'terra erma' costeira cambiou modernamente, ao recoñecerse que son un dos hábitats máis produtivos bioloxicamente da Terra, rivalizando coas selvas tropicais. As marismas salinas son ecoloxicamente importantes ao proporcionaren hábitats para os peixes migratorios nativos e actuaren como terreos de alimentación e de crianza abrigados.[25] Están agora protexidos polas lexislacións de moitos países para impedir que se perdan estes importantes hábitats ecolóxicos.[48] En Europa concedéuselles un alto nivel de protección na Directriz de hábitats. Agora hai un crecente interese en restaurar as marismas salinas por medio de retirada de construcións a maior distancia ou a reclamación da terra. Porén, moitos países asiáticos como a China aínda non recoñeceron debidamente o valor das marismas. Coas súas poboacións en constante crecemento e o intenso desenvolvemento ao longo das costas, o valor das marismas salinas tende a ser ignorado e a terra das marismas segue sendo ocupada.[5]

Bakker et al. (1997)[49] suxiren dúas opcións posibles para a restauración das marismas salinas. A primeira é abandonar toda interferencia humana e deixar que as marismas completen o seu desenvolvemento natural. Estes tipos de proxectos de restauración a miúdo non teñen éxito xa que a vexetación adoita ter que loitar para reverter a súa estrutura orixinal e os ciclos naturais das mareas están alterados debido aos cambios nas terras. A segunda opción suxerida[49] é restaurar o hábitat destruído ao seu estado natural no seu sitio orixinal ou noutro diferente. En condicións naturais, a recuperación tarda 2–10 anos ou máis dependendo da natureza e grao de alteración e a madureza relativa da marisma en cuestión.[48] As marismas nos seus estadios pioneiros de desenvolvemento recupéranse máis rapidamente que as maduras,[48] xa que adoitan colonizar primeiro a terra. É importante notar que a restauración pode a miúdo ser acelerada replantando vexetación nativa.

 
O carrizo Phragmites australis, unha especie invasora en marismas degradadas no noroeste dos Estados Unidos.

Esta última estratexia adoita ser a máis aplicada e xeralmente de maior éxito que deixar que a área se recupere de forma natural por si soa. Un exemplo son as marismas salinas do estado de Connecticut nos Estados Unidos, que foron durante moito tempo unha área perdida por recheos e dragados. En 1969 aprobouse a Lei de Zonas Húmidas Mareais que fixo cesar esta práctica,[35] pero a pesar de todo o sistema aínda se estaba degradando debido a alteracións no fluxo mareal. Unha área en Connecticut é a das marismas de Barn Island, nas cales se construíran canles e diques e as augas salgadas e salobres foron retirándose durante os anos 1946–1966.[35] Como resultado, a marisma cambiou a un estado de marisma de auga doce e acabou dominada polas especies invasoras P. australis, Typha angustifolia e T. latifolia, que tiñan pouca conexión ecolóxica coa zona.[35] En 1980 empezou a aplicarse un programa de restauración, que xa leva funcionando varias décadas.[35] Ese programa ten como obxectivo reconectar as marismas facendo retornar o fluxo mareal xunto coas funcións ecolóxicas e características das marismas ao seu estado orixinal. Neste caso de Barn Island xa se iniciou a redución das especies invasoras, reestablecendo a vexetación de marisma mareal e as poboacións de peixes e insectos. Este exemplo subliña que cómpre un tempo e esforzo considerables para restaurar os sistemas de marismas salinas. O tempo necesario para a recuperación depende do estado de desenvolvemento da marisma, o tipo e extensión da alteración, a localización xeográfica e o estrés ambiental e os factores de estrés fisiolóxico da flora e fauna asociadas á marisma.

Aínda que se fixeron moitos esforzos na restauración de marismas salinas en todo o mundo, aínda se necesitan máis investigacións. Hai moitos contratempos e problemas asociados coa restauración de marismas que requiren unha monitorización coidadosa a longo prazo. Debería comprenderse e monitorizarse a información sobre todos os compoñentes dos ecosistemas das marismas salinas, desde a sedimentación, cantidade de nutrientes e influencias das mareas, ata os padróns de comportamento e tolerancias das especies da flora e fauna.[48] Unha vez que se teña un maior coñecemento destes procesos, e non só localmente senón a escala global, entón poderán aplicarse esforzos de xestión e restauración máis sólidos e prácticos para preservar estas marismas valiosas e restauralas ao seu estado orixinal.

Mentres que os seres humanos se establezan nos litorais, sempre haberá posibilidades de alteracións inducidas por estes malia todos os esforzos de restauración que se planeen aplicar. Os dragados, oleodutos de plataformas petrolíferas mariñas, construcións de estradas, verteduras tóxicas accidentais ou simplemente a falta de coidado son exemplos das principais influencias que afectan á degradación das marismas salinas.[48]

 
O mexillón Geukensia demissa atópase na zona baixa da marisma.

Ademais de restaurar e xestionar os sistemas de marismas salinas baseándose en principios científicos, debería aproveitarse a oportunidade para educar á xente sobre a súa importancia biolóxica e o seu servizo como tampón natural para a protección contra inundacións.[25] Como as marismas salinas adoitan estar situadas preto de áreas urbanas, é probable que reciban máis visitantes que as zonas húmidas remotas. Ao ver fisicamente as marismas, é máis probable que a xente sexa mais consciente da importancia do medio ambiente que o rodea. Un exemplo de implicación pública é o ocorrido na Área de Conservación Mariña Estatal do Lameiro de Famosa en San Diego, California, na que un grupo de "amigos" traballou durante unha década tratamdo de impedir que a área fose desenvolvida.[50] Finalmente, a cidade comprou unha área de 5 hectáreas e o grupo traballou na súa restauración. O proxecto supuxo eliminar as especies invasoras e replantar as nativas, xunto con charlas á xente, limpeza da zona, actividades ornitolóxicas e outras.[50]

Métodos de investigación editar

Hai diversas metodoloxías que se empregan para investigar as dinámicas hidrolóxicas das marismas salinas e a súa capacidade de atrapar e acrecionar o sedimento. As trampas de sedimentos son utilizadas a miúdo para medir as taxas de acreción de superficie cando cómpre facer un estudo a curto prazo (por exemplo, de menos dun mes). Estas trampas circulares consisten uns filtros pre-pesados que son ancorados na superficie da marisma, despois secados nun laboratorio e voltos a pesar para determinar o sedimento total depositado.[20][21]

Para estudos a longo prazo (por exemplo, de máis dun ano) os investigadores poden preferir medir a acreción de sedimentos con gráficos de horizonte marcador. Os horizontes marcadores consisten en usar un mineral como o feldespato que é enterrado a unha profundidade descoñecida dentro de substratos da zona húmida para rexistrar o seu incremento no substrato supraxacente en longos períodos de tempo.[23] Para medir a cantidade de sedimentos suspendidos na columna de auga, vértense mostras manuais e automatizadas de auga mareal a través dos filtros pre-pesados nun laboratorio e despois secalos para determinar a cantidade de sedimentos por volume de auga.[21]

Outro método para estimar as concentracións de sedimentos suspendidas é medir a turbidez da auga usando sondas de retrodispersión ópticas, que poden ser calibradas con mostras de auga que conteñen unha concentración coñecida de sedimentos para establecer unha relación de regresión entre os dous.[18] As elevacións da superficie da marisma poden medirse cunha baliza topográfica,[21] teodolito electrónico,[20] GPS cinemático en tempo real,[18] nivel láser[23] ou medidior de distancia electrónico (estación total). As dinámicas hidrolóxicas inclúen a profundidade da auga, medida automaticamente cun transdutor de presión,[20][21][23] ou cun poste de madeira marcado,[19] e a velocidade da auga, medida xeralmente usando medidores de correntes electromagnéticos.[19][21]

Notas editar

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Adam, Paul (1990). Saltmarsh Ecology. Nova York: Cambridge University Press. ISBN 0-521-24508-7. OCLC 20217629. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Woodroffe, C. D. (2002). Coasts : form, process, and evolution. Nova York: Cambridge University Press. ISBN 0-521-81254-2. OCLC 48795910. 
  3. ↑ Allen, JRL, Pye, K (1992). Saltmarshes: morphodynamics, conservation, and engineering significance. Cambridge University Press. Cambridge, UK.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Chapman, V. J. (1974). Salt marshes and salt deserts of the world. Phyllis Claire Chapman, Germany.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 Bromberg-Gedan, K., Silliman, B. R., and Bertness, M. D. (2009). "Centuries of human driven change in salt marsh ecosystems", Annual Review of Marine Science, 1: 117–141.
  6. ↑ 6,0 6,1 Te Ara – The Encyclopedia of New Zealand (2005–2010). "Plants of the Estuary". Consultado o 15 de marzo de 2010
  7. ↑ Vernberg, F. J. 1993. Salt-Marsh Processes: A Review. Environmental Toxicology and Chemistry 12:2167–2195.
  8. ↑ 8,0 8,1 Scott, D. B., J. Frail-Gauthier, and P. J. Mudie. 2014. Coastal wetlands of the world: geology, ecology, distribution and applications. Cambridge University Press, Nova York
  9. ↑ 9,0 9,1 Mcowen, Chris; Weatherdon, Lauren; Bochove, Jan-Willem; Sullivan, Emma; Blyth, Simon; Zockler, Christoph; Stanwell-Smith, Damon; Kingston, Naomi; Martin, Corinne (2017-03-21). "A global map of saltmarshes". Biodiversity Data Journal (en inglés) 5 (5): e11764. ISSN 1314-2828. PMC 5515097. PMID 28765720. doi:10.3897/bdj.5.e11764. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Murray, Nicholas J.; Worthington, Thomas A.; Bunting, Pete; Duce, Stephanie; Hagger, Valerie; Lovelock, Catherine E.; Lucas, Richard; Saunders, Megan I.; Sheaves, Marcus; Spalding, Mark; Waltham, Nathan J.; Lyons, Mitchell B. (13 de maio de 2022). "High-resolution mapping of losses and gains of Earth's tidal wetlands" (PDF). Science 376 (6594): 744–749. Bibcode:2022Sci...376..744M. PMID 35549414. doi:10.1126/science.abm9583. 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 Pethick, J. (1984). An introduction to coastal geomorphology. Edward Arnold, Londres.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Boorman, L., Hazelden, J., and Boorman, M. (2002). "New salt marshes for old – salt marsh creation and management". The Changing Coast, EUROCAST/EUCC, EUROCOAST Littoral 2002: Porto, Portugal; 35–45.
  13. ↑ Ginsburg, R. N., and Lowenstam, H. A. (1958). "The influence of marine bottom communities on the depositional environment of sediments". The Journal of Geology, 66: (3), 310–318.
  14. ↑ Aspden, R. J., Vardy, S. and Paterson, D. M. (2004). Salt marsh microbial ecology: microbes, benthic mats and sediment movement. In Fagherazzi, S., Marani, M. and Blum, L. K. (Eds), The Ecogeomorphology of Tidal Marshes (pp. 115–136). American Geophysical Union, Washington, DC.
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 Bird, E. (2008). Coastal geomorphology: an introduction. John Wiley & Sons Ltd, West Sussex, England.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 Bertness, MD, Ewanchuk, PJ, Silliman, BR (2002). "Anthropogenic modification of New England salt marsh landscapes". Proceedings of the National Academy of Sciences 99(3): 1395–1398.
  17. ↑ 17,0 17,1 Rand, TA (2000). Seed Dispersal, Habitat Suitability and the Distribution of Halophytes across a Salt Marsh Tidal Gradient. Journal of Ecology 88(4): 608–621.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 Li, H. and Yang, S. L. (2000). "Trapping effect of tidal marsh vegetation on suspended sediment, Yangtze Delta". Journal of Coastal Research, 25: (4), 915–924
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 19,4 19,5 Shi, Z., Hamilton, L. J. and Wolanski, E. (2000). "Near-bed currents and suspended sediment transport in saltmarsh canopies". Journal of Coastal Research, 16: (3), 908–914.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 20,3 20,4 20,5 20,6 20,7 Reed, D. J., Spencer, T., Murray, A. L., French, J. R. and Leonard, L. (1999). "Marsh surface sediment deposition and the role of tidal creeks: implications for created and managed coastal marshes". Journal of Coastal Conservation, 5: (1), 81–90.
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 21,4 21,5 21,6 Wood, N. and Hine, A. C. (2007). "Spatial trends in marsh sediment deposition within a microtidal creek system, Wacasassa Bay, Florida". Journal of Coastal Research, 23: (4), 823–833.
  22. ↑ Chen, Si; Torres, Raymond (2012-03-21). "Effects of Geomorphology on the Distribution of Metal Abundance in Salt Marsh Sediment". Estuaries and Coasts (en inglés) 35 (4): 1018–1027. ISSN 1559-2723. doi:10.1007/s12237-012-9494-y. 
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 23,3 Cahoon, D. R., White, D. A. e Lynch, J. C. (2011). "Sediment infilling and wetland formation dynamics in an active crevasse splay of the Mississippi River delta". Geomorphology, 131: 57–68.
  24. ↑ Hinde, HP (1954). "The Vertical Distribution of Salt Marsh Phanerogams in Relation to Tide Levels". Ecological Monographs 24(2): 209–225.
  25. ↑ 25,0 25,1 25,2 King, SE, Lester, JN (1995). "The Value of Salt Marsh as a Sea Defence". Marine Pollution Bulletin 30(3): 180–189.
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 Long, S. P. and Mason, C. F. (1983). Saltmarsh ecology. Blackie & Son Ltd, Glasgow.
  27. ↑ Andresen, H.; Bakker, J. P.; Brongers, M.; Heydemann, B.; Irmler, U. (1990). "Long-Term Changes of Salt Marsh Communities by Cattle Grazing". Vegetatio 89 (2): 137–148. ISSN 0042-3106. JSTOR 20038672. doi:10.1007/BF00032166. 
  28. ↑ French, J. R. and Burningham, H. (2003). "Tidal marsh sedimentation versus sea-level rise: a southeast England estuarine perspective", Proceedings Coastal Sediments, 1–13.
  29. ↑ Angus, G. and Wolters, M. (2008). "The natural regeneration of salt marsh on formerly reclaimed land". Applied Vegetation Science, 11: 335–344.
  30. ↑ 30,0 30,1 Ranwell, D. S. (1972). Ecology of salt marshes and sand dunes. Chapman and Hall Ltd, Londres.
  31. ↑ Kirwan, M. L., Murray, A. B., Donnelly, J. P. and Corbett, D. (2011). "Rapid wetland expansion during European settlement and its implication for marsh survival under modern sediment delivery rates". Geological Society of America, 39: (5), 507–510.
  32. ↑ Jupp, K. (2007). Establishing a physical and biological basis for salt marsh restoration and management in the Avon-Heathcote Estuary. Christchurch, University of Canterbury.
  33. ↑ Langis, R, Zalejko, M, Zedler, JB (1991). "Nitrogen Assessments in a Constructed and a Natural Salt Marsh of San Diego Bay". Ecological Applications 1(1): 40–51.
  34. ↑ Chambers, RM, Meyerson, LA, Saltonstall, K (1999). "Expansion of Phragmites australis into tidal wetlands of North America". Aquatic Botany 64: 261–273.
  35. ↑ 35,0 35,1 35,2 35,3 35,4 Warren, RS, Fell, PE, Rozsa, R, Brawley, AH, Orsted, AC, Olson, ET, Swamy, V, Niering, WA (2002). "Salt Marsh Restoration in Connecticut: 20 years of Science and Management". Restoration Ecology 10(3): 497–513.
  36. ↑ Valiela, Ivan; Lloret, Javier; Bowyer, Tynan; Miner, Simon; Remsen, David; Elmstrom, Elizabeth; Cogswell, Charlotte; Robert Thieler, E. (novembro de 2018). "Transient coastal landscapes: Rising sea level threatens salt marshes". Science of the Total Environment. 640–641: 1148–1156. Bibcode:2018ScTEn.640.1148V. PMID 30021280. doi:10.1016/j.scitotenv.2018.05.235. hdl:1912/10488. 
  37. ↑ Ganju, Neil K.; Defne, Zafer; Kirwan, Matthew L.; Fagherazzi, Sergio; D’Alpaos, Andrea; Carniello, Luca (2017-01-23). "Spatially integrative metrics reveal hidden vulnerability of microtidal salt marshes". Nature Communications (en inglés) 8: 14156. Bibcode:2017NatCo...814156G. ISSN 2041-1723. PMC 5264011. PMID 28112167. doi:10.1038/ncomms14156. 
  38. ↑ 38,0 38,1 38,2 38,3 Best, Ü. S. N.; Van Der Wegen, M.; Dijkstra, J.; Willemsen, P. W. J. M.; Borsje, B. W.; Roelvink, Dano J. A. (2018). "Do salt marshes survive sea level rise? Modelling wave action, morphodynamics and vegetation dynamics". Environmental Modelling & Software 109: 152–166. doi:10.1016/j.envsoft.2018.08.004. 
  39. ↑ Bouma, T. J.; Van Belzen, J.; Balke, T.; van Dalen, J.; Klaassen, P.; Hartog, A. M.; Callaghan, D. P.; Hu, Z.; Stive, M. J. F.; Temmerman, S.; Herman, P.M.J. (2016). "Short-term mudflat dynamics drive long-term cyclic salt marsh dynamics". Limnology and Oceanography 61 (2016): 2261–2275. Bibcode:2016LimOc..61.2261B. doi:10.1002/lno.10374. 
  40. ↑ 40,0 40,1 Li, Runxiang; Yu, Qian; Wang, Yunwei; Wang, Zheng Bing; Gao, Shu; Flemming, Burg (2018). "The relationship between inundation duration and Spartina alterniflora growth along the Jiangsu coast, China". Estuarine, Coastal and Shelf Science 213: 305–313. Bibcode:2018ECSS..213..305L. doi:10.1016/j.ecss.2018.08.027. 
  41. ↑ Schuerch, M.; Spencer, T.; Temmerman, S.; Kirwan, M. L.; Wolff, C.; Lincke, D.; McOwen, C. J.; Pickering, M. D.; Reef, R.; Vafeidis, A. T.; Hinkel, J.; Nicholla, R. J.; Brown, S. (2018). "Future response of global coastal wetlands to sea-level rise" (PDF). Nature 561 (7722): 231–247. Bibcode:2018Natur.561..231S. PMID 30209368. doi:10.1038/s41586-018-0476-5. 
  42. ↑ Schile, L. M.; Callaway, J. C.; Morris, J. T.; Stralberg, D.; Parker, V. T.; Kelly, M. (2014). "Evaluating the Role of Vegetation, Sediment, and Upland Habitat in Marsh Resiliency". PLOS ONE 9 (2): e88760. PMC 3923833. PMID 24551156. doi:10.1371/journal.pone.0088760. 
  43. ↑ "Rhode Island Habitat Restoration" Arquivado 08 de outubro de 2022 en Wayback Machine., University of Rhode Island:
  44. ↑ Alberti, J., Cebrian, J., Casariego, A. M., Canepuccia, A., Escapa, M. and Iribarne, O. (2011). "Effects of nutrient enrichment and crab herbivory on a SW Atlantic salt marsh" productivity. Journal of Experimental Marine Biology and Ecology, 405: 99–104.
  45. ↑ Holdredge, C., Bertness, M. D. and Altieri, A. H. (2008). "Role of crab herbivory in die-off of New England salt marshes". Conservation Biology, 23: (3), 672–679.
  46. ↑ Smith, S. M. and Tyrrell, M. C. (2012). "Effects of mud fiddler crabs (Uca pugnax) on the recruitment of halophyte seedlings in salt marsh dieback areas of Cape Cod" (Massachusetts, USA). Ecological Research, 27: 233–237.
  47. ↑ Vopel, K. and Hancock, N. (2005). "Marine ecosystems: more than just a crab hole". Water & Atmosphere, 13: (3), 18–19.
  48. ↑ 48,0 48,1 48,2 48,3 48,4 Broome, SW, Seneca, ED, Woodhouse, WW (1988). "Tidal Marsh Restoration". Aquatic Botany 32: 1–22.
  49. ↑ 49,0 49,1 Bakker, JP, Esselink, P, Van Der Wal, R, Dijkema, KS (1997). 'Options for restoration and management of coastal salt marshes in Europe,' in Urbanska, KM, Webb, NR, Edwards, PJ (eds), Restoration Ecology and Sustainable Development. Cambridge University Press, UK. p. 286-322.
  50. ↑ 50,0 50,1 Callaway, JC, Zedler, JB (2004). "Restoration of urban salt marshes: Lessons from southern California". Urban Ecosystems 7: 107–124.

Véxase tamén editar

Outros artigos editar

Bibliografía editar

Ligazóns externas editar

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marisma_salina&oldid=6669341»