Reino de Armenia
O antigo Reino de Armenia ou Grande Armenia foi unha monarquía independente dende o 331 a.C até o 428 d.C.. A etapa durante o maior apoxeo do reino e a súa integración na cultura helenística, baixo o goberno de Tigranes e o seu fillo Artavasdes, é coñecida como o Imperio Armenio. Despois da caída do Imperio Aqueménida, a satrapía de Armenia antiga dividiuse nuns 120 territorios gobernados por clans nakharars. Estes foron unidos baixo Artaxias I, o fundador da dinastía artáxida, de quen é tamén a primeira fase do reino coñecido como Armenia artáxida (en armenio: Արտաշեսյանների Թագավորություն, Artashesianneri Tagavorutyun).
Մեծ Հայք (hy)  | |||||
| Localización | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Capital | Van Tigranocerta (pt)  Artaxata (pt) | ||||
| Poboación | |||||
| Lingua oficial | lingua armenia Lingua aramea lingua grega | ||||
| Relixión | Zoroastrismo, Mitologia armênia (pt) e cristianismo | ||||
| Xeografía | |||||
| Superficie | 500 km² | ||||
| Datos históricos | |||||
| Precedido por | |||||
| Creación | 553 a. C. | ||||
| Disolución | 428 (Gregoriano) | ||||
| Sucedido por | Armênia persa (pt) | ||||
| Organización política | |||||
| Forma de goberno | monarquía absoluta | ||||
Armenia alcanzou o seu maior tamaño e influencia durante o reinado de Tigranes II (a. 95-55 a.C.), estendéndose dende o Mediterráneo nordeste até o río Kura. Os artáxidas foron derrocados polos romanos no ano 12, o que resultou nun período de axitación e guerra civil. Instaláronse dous reis clientes romanos, Tigranes V e Tigranes VI. Despois do ano 54, o reino pasou a ser gobernado pola dinastía arsácida, o que posteriormente se coñeceu como Armenia arsácida (en armenio: Արշակունիների Թագավորություն, Arshakunineri Tagavorutyun). No ano 387, Armenia dividiuse na Armenia bizantina ao oeste e na Armenia persa ao leste. A Armenia persa mantívose baixo o goberno dos reis de clientes arsácidas até o ano 428.
Historia editar
O reino de Armenia foi un reino independente entre o 190 a. C. e o 165 d. C., e un protectorado do Imperio romano entre o 165 e o 428. Foi creado das cinzas da antiga satrapía de Armenia, que era parte do imperio aqueménida. Deveu nun reino independente baixo a dinastía dos oróntidas, grazas ao apoxeo do Reino de Macedonia.
Tras a caída do Imperio seléucida, unha monarquía que naceu das ruínas do imperio de Alexandre o Grande que tivo breve vida, un estado helenístico armenio foi fundado en 190 a. C. por Artaxias I. No seu máximo esplendor, entre os anos 95 a. C. e 66 a. C., Armenia estendeu os seus dominios sobre partes do Cáucaso e a área que actualmente corresponde ao leste de Turquía, Siria e Líbano. Por un tempo, Armenia foi un dos estados máis poderosos da rexión, ata que foi alcanzada pola esfera de influencia romana no 66 a. C.
Posteriormente, Armenia foi un frecuente foco de contención entre Roma e o imperio Persa. Os partos forzaron a Armenia a someterse entre os anos 37 e 47, cando os romanos retomaron o control do reino. Baixo o mandato de Nerón, os romanos emprenderon unha campaña (55?63) contra o imperio parto, o cal invadira o reino de Armenia, aliado de Roma. Tras gañar (60) e perder (62) Armenia, o imperio romano enviou á XV lexión Apollinaris, encabezada polo xeneral Gnaeus Domitius Córbulo, desde Panonia a Siria. Córbulo entrou aos territorios de Vologases I, quen regresou o reino de Armenia a Tiridates I.
O Imperio sasánida ocupou Armenia en 252 ata que os romanos recuperárono en 287. En 384 o reino foi dividido entre o Imperio romano de Oriente e os persas. Armenia Occidental prontamente incorporouse como provincia romana co nome de Armenia Inferior (entre o Ponto e Capadocia); Armenia Oriental mantívose como reino dentro de Persia, ata que en 428 a nobreza local derrocou ao rei, e os sasánidas instalaron a un gobernador no seu lugar.
Véxase tamén editar
| A Galipedia ten un portal sobre: Historia |