Monarquía absoluta

forma de goberno na que o poder reside nunha única persoa, xeralmente un monarca

A monarquía absoluta é unha forma de monarquía na que o monarca ten o poder absoluto do goberno e os seus poderes e facultades non están limitados por leis ou institucións.

Lois XIV de Francia

Nela non existe a división de poderes. Aínda que a administración da xustiza poida ter unha autonomía relativa en relación ao rei ou existan institucións parlamentarias, o monarca absoluto pode cambiar as decisións e os ditames dos tribunais en última instancia ou reformar as leis á súa vontade ("a palabra do rei é lei"). Nomea e retira os seus asistentes no goberno segundo a súa vontade. A unidade de todos os poderes adoita considerarse xustificada por estimar que a fonte do poder é Deus e que os monarcas exercen a soberanía por dereito divino. Non existen mecanismos polos que o soberano (que non recoñece superiores) responda dos seus actos.

A monarquía absoluta desenvolveuse historicamente na Europa occidental a partir das monarquías autoritarias que xurdiron ao final da Idade Media coa crise das monarquías feudais e o predominio que adquiriu o rei en relación a todos os estamentos.

Historia

editar

O reino de Inglaterra era unha monarquía absoluta dende a súa fundación no ano 927 ata 1215, cando Xoán I aceptou a carta magna polo acoso dos problemas sociais e as graves dificultades na política exterior,[1][2] pasando a ser unha monarquía semiconstitucional e constitucional en 1689, coa declaración de dereitos trala Revolución Gloriosa.[3][4]

Trala caída do Shogunato Kamakura en 1333, o Emperador Go-Daigo intentou restablecer o control Imperial no Xapón, restaurando un goberno civil tras un século e medio de ditadura. Recibiu o nome de Restauración Kenmu, mais fracasou e foi substituído polo Shogunato Ashikaga (1336-1575).[5] A Restauración Meiji de 1868 deu lugar á caída do Shogunato Tokugawa, a creación do Imperio do Xapón, o inicio da era Meiji e a volta do poder absoluto ao Emperador Meiji.[6][7] Aínda que pasou a ser unha monarquía constitucional coa constitución en 1889, esta nomeábano como un monarca "sagrado" e "superior ao goberno".[7]

Un dos exemplos máis claros de monarca absoluto é o rei francés Lois XIV, que gobernou Francia dende 1643 ata 1715. A frase «L'État, c'est moi» ("O Estado son eu") foi pronunciada por el o 13 de abril de 1655 cando tiña dezaseis anos,[8] aínda que podería ser unha retorcedura da cita «O ben do Estado é a Gloria do Rei».[9] Porén, antes de falecer en 1715 dixo «Je m'en vais, mais l'État demeurera toujours» ("Marcho, mais o Estado sempre permanecerá").[10] O monarca de Francia posuía os poderes executivo, lexislativo e xudicial.[11]

O Reino de Dinamarca e Noruega foi unha monarquía electiva dende os seus comezos en 1524 ata 1660, cando Frederico III declarou un estado de emerxencia para meter presión ao primeiro estamento, que estaba en contra da proposta do segundo e do terceiro estamento de cambiar a monarquía.[12] Tamén se anulou o documento Haandfæstning[13] e en 1665 escribiuse unha lei que apoiaba o absolutismo chamada Lei Real (Kongeloven); esta outorgaba ao rei poderes ilimitados e considerábao "a cabeza máis grande e alta na Terra, superior a todas as leis humanas".[14][15]

O Imperio Sueco foi unha monarquía constitucional dende a súa fundación. Dende 1634, o rei debía tomar consellos do Consello Privado de Suecia. Durante a Guerra Escanesa, había conflitos internos no consello e o rei gobernou máis ou menos sen atendelos. Nunha asemblea de 1680 preguntoulles aos estados se seguía no consello, ao que estes responderon que el "non dependía de ninguén, senón de si mesmo", o que deu lugar á monarquía absoluta.[16] O Riksdag proclamouno como o único gobernante do país.[17] Continuou cos seus fillos Carlos XII e Ulrica Leonor; esta última tivo que abolir o absolutismo en 1718.[18]

No Imperio Ruso o tsar foi o rei absoluto ata 1905 cando pasou a ser unha monarquía constitucional trala revolución dese ano[19] ata que na Revolución de Febreiro se aboliu e foi declarado un goberno provisional.[20] O tsar gobernaba por dereito divino.[21]

Nepal foi unha monarquía absoluta ata 1990, mais debido ás protestas pasou a ser unha monarquía constitucional ao dar o rei varios dos seus poderes ao primeiro ministro Krishna Prasad Bhattarai.[22] A monarquía foi abolida o 28 de maio de 2008 e o país converteuse en república.[23]

Monarquías absolutas vixentes

editar
 
Salman bin Abdulaziz, monarca absoluto de Arabia Saudita

Arabia Saudita

editar

De acordo á lei básica aprobada por orde real en 1992, o rei debe obedecer a xaría e o Corán. Este e a Sunna son a constitución do país, sen ningunha modificación, e é o único estado árabe que non tivo eleccións nacionais dende a súa fundación. Os partidos políticos e as eleccións nacionais están prohibidas[24] e segundo o índice de democracia de 2010 publicado na revista británica The Economist, o goberno saudita é o réxime máis autoritario entre os 167 países clasificados.[25]

Brunei

editar

O país é gobernado por un sultán e posúe o cargo de primeiro ministro, ministro de Defensa e ministro de Economía.[26] Posúe unha constitución escrita de 1959.[27]

Eswatini

editar

O rei de Eswatini goberna xunto co líder espiritual do país, Indovuzaki, de acordo coa constitución de 2005 (convertendo o país tamén nunha monarquía constitucional).[28] Nomea o primeiro ministro, pode disolver o parlamento, declarar un referendo ou o estado de emerxencia etc. É a única monarquía absoluta de África.[29]

O sultán é a máxima autoridade do país aínda que lle deu algúns poderes ao parlamento.[30] Ocupa de facto os cargos de primeiro ministro, ministro de Asuntos Exteriores e ministro de Defensa. Outra persoa posúe o título de viceprimeiro ministro do consello de ministros.[31]

Qatar é unha xurisdición do dereito continental; non obstante, aplícase a xaria a aspectos como a familia, as herdanzas e os actos criminais.

Cidade do Vaticano

editar

O papa, líder da igrexa católica, é, ex officio, xefe de Estado desta cidade, en virtude do cal denomínase oficialmente soberano da Cidade do Vaticano. Este estado é a única monarquía absoluta e teocrática de Europa, ademais de electiva. O Colexio Cardenalicio reunido en conclave é quen elixe o papa e este desempeña o seu cargo ata o seu falecemento ou renuncia.

  1. Thomas, Ralph V. Magna Carta Pearson 2003 pp39–40 & pp53–54
  2. "Magna Carta". Enciclopedia Británica (en inglés). Consultado o 4 de agosto de 2013. 
  3. "1450-1750 Absolute Monarchies (1500-1600)". AP World History (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 18 de outubro de 2014. Consultado o 4 de agosto de 2013. 
  4. "English Bill of Rights 1689". Yale Low School (en inglés). Consultado o 4 de agosto de 2013. 
  5. Sansom 1977: 22-42.
  6. Large 2013: 1-50.
  7. 7,0 7,1 García 1990: 37.
  8. Bely2005, p. 47
  9. Citado en Artehistoria
  10. Jean-Christian Petitfils, « Le Roi Soleil et Dieu», émission Au cœur de l'histoire, 16 abril de 2012
  11. Mousnier, R. The Institutions of France under the Absolute Monarchy, 1598-2012 V1. Chicago: The University of Chicago Press, 1979.
  12. Dyrvik, Ståle (1999). Norsk historie 1625-1814. Tercer volumen de Norsk historie (en noruegués). Oslo: Samlaget. p. 34. ISBN 978-82-521-5546-4. 
  13. "Frederik 3.". Denstoredansk (en dinamarqués). Consultado o 6 de agosto de 2013. 
  14. "Kongeloven af 1665" (en dinamarqués). Danske konger. Arquivado dende o orixinal o 30 de marzo de 2012. 
  15. «The Danish Royal Law of 1665» pp. 102-107 en: The Journal of Modern History, 1957, vol. 2.
  16. Åberg (1958), p.111
  17. Åberg (1958), p.190
  18. Nordisk familjebok. Segundo volume (en sueco)
  19. Fierro (1991), p.16
  20. Rabinowitch (1991), p. 28
  21. Kolonitskii (2001), p.27
  22. "King Birendra of Nepal". The Telegraph (en inglés). 4 de xuño de 2001. Consultado o 6 de agosto de 2013. 
  23. Bracci, Liugino (28 de maio de 2008). "Declaran a Nepal una república, abolida la monarquía". Radio Mundial. Arquivado dende o orixinal o 20 de setembro de 2014. Consultado o 6 de agosto de 2013. 
  24. Cavendish, Marshall (2007). World and Its Peoples: the Arabian Peninsula (en inglés). p. 78. ISBN 978-0-7614-7571-2. 
  25. The Economist Intelligence Unit. "The Economist Democracy Index 2010" (PDF). The Economist (en inglés). Consultado o 27 de xullo de 2013. 
  26. "Profile" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 27 de abril de 1999. Consultado o 27 de xullo de 2013. 
  27. "Constitution of Brunei Darussalam" (en malaio). Consultado o 27 de xullo de 2013. 
  28. "África y su soberano millonario". El Universal. 2 de novembro de 2008. Consultado o 1 de setembro de 2010. 
  29. "The Constitution of the Kingdom of Swaziland Act 2005". Organización Mundial de la Propiedad Intelectual (en inglés). 2005. Consultado o 27 de xullo de 2013. 
  30. "Sultan entrusts Oman ruling family council to choose successor" (en inglés). Middle-east-online.com. 20 de outubro de 2011. Arquivado dende o orixinal o 12 de xaneiro de 2012. Consultado o 27 de xullo de 2013. 
  31. "Cabinet Ministers" (en inglés). Government of Oman. Arquivado dende o orixinal o 21 de agosto de 2013. Consultado o 27 de xullo de 2013. 

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar

Outros artigos

editar