Coeficiente binomial

Os coeficientes binomiais ou números combinatorios son os enteiros positivos que aparecen como coeficientes no teorema do binomio. Normalmente, un coeficiente binomial está representado por un par de números enteiros nk ≥ 0 e escríbese Correspóndese co coeficiente do termo xk na expansión polinómica da potencia binomial (1 + x)n; este coeficiente pódese calcular mediante a fórmula

Os coeficientes binomiais pódense ordenar para formar o triángulo de Pascal, no que cada entrada é a suma das dúas inmediatamente anteriores.

Imos ver un exemplo, a cuarta potencia de (1 + x) é

e calculamos o coeficiente binomial é o coeficiente do termo x2.

Se ordenamos os números en filas sucesivas para n = 0, 1, 2, ... daquela temos unha matriz triangular chamada triángulo de Pascal, que satisfai a relación de recorrencia

En moitas áreas das matemáticas aparecen os coeficientes binomiais, e teñen especial incidencia na combinatoria. O símbolo adoita lerse como "n sobre k". Hai formas de escoller un subconxunto (desordenado) de k elementos dun conxunto fixo de n elementos. Por exemplo, hai formas de escoller 2 elementos entre {1, 2, 3, 4}, é dicir, {1, 2}, {1, 3}, {1, 4}, {2, 3}, {2, 4 } e {3, 4}.

Agora podemos xeneralizar para que poida usarse para calquera número complexo z e enteiro k ≥ 0, e moitas das súas propiedades seguen a manterse nesta forma máis xeral.

As notacións alternativas máis frecuentes son C(n, k), Cn
k
, e Cn,k, en todas elas o C significa combinacións.

Definición e interpretacións

editar

Para os números naturais n e k, o coeficiente binomial   pódese definir como o coeficiente do monomio Xk na expansión de (1 + X)n. O mesmo coeficiente tamén ocorre (se kn ) na fórmula binomial

 

 

 

 

 

()

(válida para calquera elemento x, y dun anel conmutativo), o que explica o nome de "coeficiente binomial".

Tamén aparece na combinatoria, onde dá o número de subconxuntos de k elementos (ou k-combinacións) dun conxunto de n elementos.

Cálculo do valor dos coeficientes binomiais

editar

Fórmula recursiva

editar
 para todos os números enteiros   tal que  

con valores límite

 

para todos os números enteiros n ≥ 0.

Fórmula multiplicativa

editar

 onde o numerador da primeira fracción   exprésase como o símbolo de Pochhammer do factorial descendente.

Fórmula factorial

editar
 onde n! denota o factorial de n . A fórmula presenta unha simetría
 

 

 

 

 

(1)

Xeneralización e conexión coa serie binomial

editar

A fórmula multiplicativa permítenos ampliar a definición dos coeficientes binomiais substituíndo n por un número arbitrario   (negativo, real, complexo) ou mesmo un elemento de calquera anel conmutativo no que todos os enteiros positivos sexan invertibles: Aproveitamos esta definición para ter unha xeneralización da fórmula binomial, cunha das variables posta a 1, :

 

 

 

 

 

(2)

Esta fórmula é válida para todos os números complexos α e X con |X| < 1.

Triángulo de Pascal

editar

A regra de Pascal é unha importante relación de recorrencia

 

 

 

 

 

(3)

que se pode utilizar para demostrar por indución matemática que   é un número natural para todos os enteiros n ≥ 0 e todos os enteiros k, un feito que non é inmediatamente obvio a partir da fórmula (1).

A regra de Pascal dá lugar ao triángulo de Pascal:

0: 1
1: 1 1
2: 1 2 1
3: 1 3 3 1
4: 1 4 6 4 1
5: 1 5 10 10 5 1
6: 1 6 15 20 15 6 1
7: 21 35 35 21
8: 28 56 70 56 28

O número de fila n contén os números   para k = 0, …, n. Constrúese colocando primeiro 1 nas posicións máis externas e despois enchendo cada posición interna coa suma dos dous números directamente enriba.

Combinatoria e estatística

editar

Os coeficientes binomiais son de importancia en combinatoria, porque proporcionan fórmulas feitas para certos problemas frecuentes de contaxe:

  • Hai   formas de escoller k elementos dun conxunto de n elementos. Consulte Combinacións.
  • Hai   formas de escoller k elementos dun conxunto de n elementos se se permiten as repeticións. Consulte Multiconxunto.
  • Hai   cadeas que conteñen k uns e n ceros.
  • Hai   cadeas formadas por k uns e n ceros de xeito que non hai dous uns adxacentes.[1]
  • Os números de Catalan son  
  • A distribución binomial en estatística é  

Coeficientes binomiais como polinomios

editar

Dado calquera enteiro non negativo k, a expresión   pódese simplificar e definir como un polinomio dividido por k!:

 

isto presenta un polinomio en t con coeficientes racionais.

Os seus coeficientes poden expresarse en termos dos números de Stirling:

 

Identidades que implican coeficientes binomiais

editar

Se k é un número enteiro positivo e n é arbitrario, entón

 

 

 

 

 

(5)

 
 
 

Para n constnte, temos a seguinte recorrencia:

 
 

Sumas dos coeficientes binomiais

editar

A fórmula

 

 

 

 

 

(∗∗)

expresa que os elementos da fila n-ésima do triángulo de Pascal sempre suman 2 elevados á potencia n-ésima.

Temos dúas fórmulas máis,

 .
 .

Estas dúas fórmulas séguense do teorema do binomio despois de diferenciar con respecto a x (dúas veces na segunda) e despois de substituír x = y = 1.

A identidade de Chu-Vandermonde, que se cumpre para calquera valores complexos m e n e calquera número enteiro non negativo k, é

 

 

 

 

 

(7)

No caso especial n = 2m, k = m, usando (1), a expansión (7) fica como

 

 

 

 

 

(8)

onde o termo do lado dereito é un coeficiente binomial central. Imos ver outra forma da identidade de Chu-Vandermonde que se aplica a calquera número enteiro j, k e n que satisfaga 0 ≤ jkn, é

 

 

 

 

 

(9)

Cando j = k, a ecuación (9) dá

 

Sexa F (n) o n-ésimo número de Fibonacci, entón

 

Sumas de multiseccións

editar

Para os enteiros s e t tales que   as series de multisección (con termos igualmente espazados) dás a seguinte identidade para a suma dos coeficientes binomiais:

 

Para s pequenos, estas series teñen formas particularmente feitucas; por exemplo, [2]

 
 
 
 

Sumas parciais

editar
 

co caso especial

 

para n > 0. Este último resultado é tamén un caso especial do resultado da teoría das diferenzas finitas que para calquera polinomio P(x) de grao menor que n, [3]

 

Cando P(x) é de grao menor ou igual a n,

 

 

 

 

 

(10)

onde   é o coeficiente de grao n en P(x).

Identidade de Dixon

editar

A identidade de Dixon é

 

ou, máis xeralmente,

 

onde a, b e c son enteiros non negativos.

Identidades continuas

editar

Existen certas integrais trigonométricas que teñen valores expresables en termos de coeficientes binomiais, para calquera  

 
 
 

Estas integrais pódense demostrar usando a fórmula de Euler para converter funcións trigonométricas en exponenciais complexas, expandindo usando o teorema binomial e integrando termo por termo.

Congruencias

editar

Se n é primo, entón por cada k con  

De xeito máis xeral, isto segue sendo certo se n é calquera número e k é tal que todos os números entre 1 e k son coprimos con n.

Daquela temos

 

Funcións xeradoras

editar

Funcións xeradoras ordinarias

editar

Se temos un n fixo, a función xeradora ordinaria da secuencia   é

 

Agora, se facemos que k sexa fixo, a función xeradora ordinaria da secuencia   é

 

A función xeradora bivariada dos coeficientes binomiais é

 

Función xeradora exponencial

editar

Para dúas variables, unha función xeradora exponencial simétrica dos coeficientes binomiais é:

 

Propiedades de divisibilidade

editar

En 1852, Kummer demostrou (Teorema de Kummer) que se m e n son enteiros non negativos e p é un número primo, entón a maior potencia de p que divide   é igual a pc, onde c é o número de carrexos cando m e n se suman na base p. Isto é valoración p-ádica dun coeficiente binomial.

Os coeficientes binomiais teñen propiedades de divisibilidade relacionadas cos mínimos múltiplos comúns (lcm) de números enteiros consecutivos. Por exemplo:[4]

 .
 .

un dato máis en relación á divisibilidade: un número enteiro n ≥ 2 é primo se e só se todos os coeficientes binomiais intermedios

 

son divisibles por n.

Límites e fórmulas asintóticas

editar

Os seguintes límites para   cúmprense para todos os valores de n e k tal que 1 ≤ kn: Das propiedades de divisibilidade podemos inferir que 

Tanto n como k grandes

editar

A aproximación de Stirling dá a seguinte aproximación, válida cando   tenden ao infinito: En particular, cando   é suficientemente grande, temos

 .
 .

Se n é grande e k é linear en n, existen varias estimacións asintóticas precisas para o coeficiente binomial  . Por exemplo, se   entón onde d = n − 2k.[5]

n moito maior que k

editar

Se n é grande e k é o(n) (é dicir, se k/n → 0), entón onde de novo o é a notación o pequena. [6]

Coeficientes binomiais xeneralizados

editar

Obtemos unha nova expresión para os coeficientes binomiais usando a fórmula do produto infinito para a función gamma que produce as fórmulas asintóticas cando  .

Xeneralizacións

editar

Xeneralización a multinomial

editar
Artigo principal: Teorema Multinomial.

Os coeficientes binomiais pódense xeneralizarse a coeficientes multinomiais definidos como o número:

 

onde

 

Lembrando o que representan os coeficientes binomiais de (x + y)n, vemos que os coeficientes multinomiais representan os coeficientes do polinomio

 

O caso r = 2 dá os coeficientes binomiais:

 

A interpretación combinatoria dos coeficientes multinomiais sería que temos n elementos distinguibles sobre r recipientes distinguibles, onde cada un contén exactamente ki elementos, onde i é o índice do recipiente.

Serie de Taylor

editar

Usando os números de Stirling do primeiro tipo, , temos que a expansión en serie arredor de calquera punto escollido arbitrariamente   é

 

Coeficiente binomial con n = 1/2

editar

Podemos estender a definición dos coeficientes binomiais ao caso en que   é real e   é enteiro.

En particular, a seguinte identidade cúmprese para calquera número enteiro non negativo  :

 

Isto vese cando se expande   nunha serie de potencias utilizando a serie binomial de Newton:

 

Descomposición de fracción parcial

editar

A descomposición en fraccións parciais do recíproco vén dada por

 
 

Serie binomial de Newton

editar
Artigo principal: Serie binomial.

A serie binomial de Newton, que recibe o nome de Isaac Newton, é unha xeneralización do teorema binomial a series infinitas:

 

A identidade pódese obter mostrando que ambos os dous lados satisfan a ecuación diferencial (1 + z) f'(z) = α f(z).

O raio de converxencia desta serie é 1. Unha expresión alternativa é

 

onde se aplica a identidade

 .

Coeficiente binomial multiconxunto (ascendente)

editar

Os coeficientes binomiais contan subconxuntos de tamaño prescrito dun conxunto dado. Un problema combinatorio relacionado é contar multiconxuntos é dicir, contar o número de formas de seleccionar un determinado número de elementos dun conxunto dado incluíndo a posibilidade de seleccionar o mesmo elemento con repetición. Os números resultantes chámanse coeficientes multiconxuntos;[7] o número resultante dunha "multiescolla" (isto é, escolla con remprazacemento) de k elementos de un conxunto de n elementos denótase cun duplo paréntese  .

O valor dos coeficientes multiconxunto é  

Xeneralización a enteiros negativos

editar

Para calquera n,

 

En particular, os coeficientes binomiais para enteiros negativos n poden darse con coeficientes multiconxuntos negativos.

Por exemplo,

 

Dous argumentos reais ou complexos

editar

Xeneralízase a dous argumentos reais ou complexos usando a función gamma ou a función beta vía

 

Esta definición herda as seguintes propiedades da  :

 

e tamén,

 

A función resultante ten sido pouco estudada, ao parecer obtívose un gráfico dela por primeira vez en (Fowler 1996).

Xeneralización a q-series

editar

O coeficiente binomial ten un q-análogo coñecido como coeficiente binomial gaussiano (ligazón en inglés).

  1. Muir, Thomas (1902). "Note on Selected Combinations". Proceedings of the Royal Society of Edinburgh. 
  2. Gradshteyn & Ryzhik (2014).
  3. Ruiz, Sebastian (1996). "An Algebraic Identity Leading to Wilson's Theorem". The Mathematical Gazette 80 (489): 579–582. JSTOR 3618534. arXiv:math/0406086. doi:10.2307/3618534. 
  4. Farhi, Bakir (2007). "Nontrivial lower bounds for the least common multiple of some finite sequence of integers". Journal of Number Theory 125 (2): 393–411. arXiv:0803.0290. doi:10.1016/j.jnt.2006.10.017. 
  5. Spencer, Joel; Florescu, Laura (2014). Asymptopia. Student mathematical library 71. AMS. p. 66. ISBN 978-1-4704-0904-3. OCLC 865574788. 
  6. Spencer, Joel; Florescu, Laura (2014). Asymptopia. Student mathematical library 71. AMS. p. 59. ISBN 978-1-4704-0904-3. OCLC 865574788. 
  7. Munarini, Emanuele (2011). Riordan matrices and sums of harmonic numbers (PDF). Applicable Analysis and Discrete Mathematics 5. pp. 176–200. MR 2867317. doi:10.2298/AADM110609014M. .

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar

Outros artigos

editar

Ligazóns externas

editar